Kort begryp des levens ende der deughden vande weerdighe Joanna van Randenraedt

Beslvyt.

HIer hebt ghy Leser het kort begrijp van 't Leven ende Deughden vande weerdige Dienersse Godts IOANNA van Randenraedt: aen de welcke, soo my dunckt, magh toe-gevoeght worden een deel vande Lof-reden, met de welcke den Heylighen

[p. 334]

Gregorius Bisschop van Nazianzen, sijn Heylige Suster Gorgonia vereert heeft, naer dat sy van dese wereldt ghescheyden was. Al-hoe wel dat dese Gorgonia inden houwelijcke staedt geleeft, ende eerder als haeren man, ende als haer kinderen, ghestorven is: sy is nochtans een oprecht voorbeeldt gheweest van de deughden, die wy in IOANNA bemerckt ende verwondert hebben. Ende dies te liever brenghe ick Gorgonia hier te voorschijn, om aldus te bewijsen, dat de deughden van IOANNA niet en strijden met den houwelijcken staedt. Den Heylighen Gregorius spreeckt aldus van sijne Suster Gorgonia.

Wie heeft d'ooghen soo ghetoomt? vvie heeft d'ooren soo besloten? vvie heeft de selven soo gheopent aen Godts woordt? wie heeft aen haer lippen beter vvetten ghestelt? wie heeft de Kercken meer verçiert? vvie vvas in swarigheden kalmer van gemoedt? wie was meer gheneghen om andere die beswaert waeren, te helpen? wie was milder tot den Armen? Haer huys was de herberghe van haer behoeftigh maeghschap. Hare middelen waren aen de Armen ghemeyn. Sy en socht niet meer goet te schijnen als goet te wesen, ja sy socht haer deughsaemheyt te bedecken, ende alleenlijck aen dien bekent te zijn, voor vviens oogen niet verholen en is. Sy heeft alles aen den duyvel ontrocken, ende alles voor de schueren des Hemels versekert. Sy en heeft aen d' Aerde niet ghelaeten, als haer lichaem. Sy heeft den slaep meer als andere ghemaetight: ende sy heeft in't vvaecken, niet alleenelijck ander vrouvven, maer oock de sterckste mannen te boven gegaen. VVat man oft vrouvve heeft haer vermeestert, inde ghedachtenisse van goddelijcke saecken? in't knielen, in boetveerdighe traenen, in stantvastigh bidden? O veronachtsaemt lichaem! ô kleederen, die haer çiersel vande deught hadden! ô siele, die het lichaem schier sonder voetsel behiel! of om vvaerlijcker

[p. 335]

te spreken, δ lichaem dat voor syn af-scheyden is gepraemt ghevveest menighmael te sterven, op dat de siele vande sinnelijckheden niet en soude verstoort vvorden! ô waeckende nachten! ô teere litmaeten, op d'aerde uyt ghereckt, ende buyten den eysch der Nature gepijnight! O fonteynen der traenen, die in droefheydt ghesaeyt vvierden, om met blijdtschap den oeghst te vergaderen! ô nacht-gebeden die de vvolcken doorsneden! ô groote suyverheyt! O vereeninge met de Passie Christi door de verstervinghe! Hoe kan ick uyt drucken al wat haren lof belanght? VVy souden ongelijck doen aen hare doodt, als vvy dese souden verswijgen: gemerckt dat sy de doodt gevvenscht ende versocht heeft. Haere begheerte vvas, van dit lichaem ontbonden te Zijn, en met Christus te leven. Niemant en soeckt soo seer met zijn lichaem vereenight te blijven, als sy vvenschte van dese banden verlost te zijn, ende te besitten die sy beminde, ende van vvie sy te samen bemint vviert. Als den gestelden tijdt van haer sterven na by vvas, gonck sy te bedde ligghen, ende van het toekomende leven verheventlijck ghesproken hebbende, ende maeckende eenen feestdagh van haeren sterf-dagh, heeft sy dit teghenvvoordigh leven ghe-eyndight, om te rusten in den eeuvvighen peys.

Dit is de Lof-reden vande H. Gorgonia: hoe verre dat dese aen JOANNA gemeyn is, laet ick aen het het oordeel van den goedt-jonstigen Leser.

Wat my belanght, ick vertrouwe door dit kort verhael eenighsins voldaen te hebben, aen het gene dat van my soo langen tijt versocht is: ende dat desen Boeck sal dienstigh wesen, soo om de Goddelijcke Majesteyt hooghelijcks te bedancken, dat hy ons in onse tijden, in onse landen, soodanighen spiegel van volmaecktheyt gegeven heeft; als oock om vierighlijck de seldtsame exempelen, die IOANNA ons aengewesen heeft, na te volgen.

[p. 336]

Wat af-keer des wereldt is in dese vrome siele gheweest! wat gheneghentheydt tot Hemelsche saecken! wat misachtinghe des lichaems! wat sorghe voor de siele! wat vierigheydt des ghebedts! wat schroom van alle sonde ende onvolmaecktheydt! wat yver tot haeren Naesten! wat verstervinghe! wat lijf-kastijdinghe! wat vereeninghe met Godt! wat oodtmoedigheydt, wat verduldigheydt! wat mede-lijden! wat armoede! wat suyverheyt! wat ghehoorsaemheydt!

Wy streelen ons, dat wy in Godt ghelooven, dat wy hem beminnen, dat wy hem dienen, dat wy deughdelijck zijn, ende nochtans wat verschil is'er tusschen ons, ende tusschen Ioanna? Dan sullen wy oprechtelijck ghelooven, als wy ons levende gheloof met onse wercken sullen bewijsen: dan sullen wy waerlijck Godt beminnen, als wy onse eyghen liefde sullen vermeesteren: dan sullen wy Godt dienen, als wy over al sijnen Heylighen dienst sullen beneerstighen: dan sullen wy volkome deughden hebben, als onse woorden, wercken, ende ghepeysen, met gheene merckelijcke sonden en sullen vermenght wesen: ende oock alsdan sullen wy met Joanna belijden, dat wy arm, onnuttigh, ende eenen enckelen Niet zijn; is't dat onse verworpentheydt ons wel bekent is.

O Godt geve dat wy het werck van onse saligheydt, het werck van d'eeuwigheydt, het eenigh werck, waer toe wy gheschapen zijn, ten langhen lesten eens wel beginnen. Hoe langh sullen wy aen d'Aerde, aen ons selven, aen de sonden ghehecht blijven? Hoe langh noch suchten onder 't lastigh jock van onse ongeregelde driften, die wy door den bystandt vande Goddelijcke gratie konnen ende

[p. 337]

moeten verwinnen? Hoe langh noch derven de soetigheyt vande waere deught, ende vanden voorsmaeck des Hemels, die de deught mede-brenght? Hoe langh noch soo onghelijck zijn aen JOANNA? Sy heeft inde wereldt gheleeft, sonder van 't slijck des wereldts bekladt te worden: sy heeft tusschen de doornen ghewoont, sonder ghequetst te worden, tusschen t'vier sonder te branden, tusschen de wilde dieren sonder ghebeten te zijn. Sy heeft haer lichaem aen den gheest onder-worpen, haer sinnen verstorven, haere gheneghentheden wel ghereghelt, haer selven, den duyvel, ende alle vyanden van haere saligheydt overmeestert. Sy was eenen mensch, ghelijck wy, aen den selve kranckheden, ende bekoringhen onder-worpen: sy diende den selven Godt die wy dienen. Maer sy hadde een kloeckmoedigher herte, eenen wille die vierigher was, eenen onversaedelijcken hongher tot Godt, en al wat Goddelijck is: daer wy ellendighe menschen, door onse flauwheydt, slappigheydt ende boosheydt, blijven vroeten inden modder van onse ghebreken en sonden.

Wanneer sal dese vaddigheydt eens een eynde hebben? wanneer sullen wy van dit droef, dit verdrietigh, dit slavelijck leven, eens tot de blijdtschap, tot de ruste, tot den vrijdom der siele komen, die buyten de deught niet te vinden en is? Wanneer de deure van onsen wille eens geheelijck openen aen de gratie, die gheduerighlijck klopt? wanneer alle liefde tot ons selven af-legghen, om het eeuwigh ende eenigh goet alleennelijck te beminnen. Den kostelijcken ende vluchtighen tijdt loopt voor-by, die nimmermeer en sal wederkeeren: de doodt naedert daeghelijckx: de eeuwig-

[p. 338]

heydt staet voor de deure: ende noch stellen wy d'Aerde voor den Hemel, het lichaem voor de siele, de schepselen voor den Schepper. Laet ons ten lesten eens kloeckelijck aen-vatten, dat alleen nuttigh ende noodigh is, om in dit leven, inde doodt, in alle eeuwigheydt gheluckigh te wesen.

'Ken versoecke niet, dat ghy daeghelijckx, by daghen ende by nachten, soo vele uren op uwe kniên sult bidden ghelijck Joanna ghebeden heeft veel min soodanighe verstervinghen, soodanighe lijf-kastydinghen, soodanighe opghetoghentheden ende ontgeestinghen. Maer ick versoecke, dat alle uwe wercken door de Gratie sullen levendigh zijn; dat ghy alle uwe quaede genegentheden versterft; dat ghy schroomt alle quaedt; dat ghy volghens uwen staedt ende maniere van leven, betracht alle goet; dat ghy uwen wille met den Goddelijcken altijdt vereenight; dat ghy lijdt, ende geerne lijdt al wat u vanden Hemel toe-gheschickt wordt; dat ghy nerghens u selven en soeckt, maer Godt over al, en in alles die ghy altijdt sult vinden.

Is't dat ick door het schrijven van desen Boeck eenighe sielen hier toe kan brenghen, dan sal mijnen arbeydt den loon hebben, die ick wensche.

Tot meerder eere Godts.