|
| |
Tweede capittel.
Van haer tvvintighste tot haer dertighste Iaer.
SOo haest als Joanna Gheestelijcke Dochter gheworden was, wierdt haer van de voornoemde Priorinne tot Meestersse van haer geestelijck leven aen-ghewesen de weerdige Agnes van Heilsbagh. Het welck haeren Biecht-vader gheerne toe-stont: om dat dese Agnes eenen spieghel van alle deught was, ende seer bequaem om een jonghe Maghet in de gheestelijcke volmaecktheydt te vervoorderen.
Agnes gaf terstont aen IOANNA de oeffeninghen van het inwendigh ghebedt, beneffens de tijtverdeelinghe van gheheel den dagh: om in alles naer de deught ende naer de ghehoorsaemheydt voort te gaen, ende niet ghedreven te worden door eyghen-sinnigheydt.
| |
| |
Ende IOANNA volbrocht volkomentlijck al wat dese Meestersse haer voor-schreef, sonder erghens in t'ontbreken: ende dat met soodanighe neerstigheydt, al oft alle haer profijt ende welvaeren in't volmaeckt onder-houden van dese tijdtverdeelinghe hadde gheleghen gheweest: gelijck'er inder waerheydt veel aen gheleghen is. Maer sich niet te vreden houdende met den gheest ende t'lichaem in verdienstighe wercken te oeffenen, sonder het selve te temmen ende te kastijden: versocht IOANNA daer-en-boven van haer Meestersse den oorlof tot verscheyde lijf-kastijdinghen: de welcke Agnes soo veel te ghewilligher toe-stont, hoe sy self tot dese stercker gheneghen was.
Op den Feest-dagh vande H. Maria Magdalena hadde IOANNA haere bemerckinghe, hoe dat dese vriendinne Godts, de voeten Christi met haer tranen ghewasschen, ende de selve af-gedrooght hadde met het haeyr van haer hoofdt: ende over denckende hoe sy insgelijcks het haeyr van haer hoofdt ten dienste Christi besteden konde, heeft sy gedocht dit niet beter te konnen doen: als met het selve allegaer af te snijden, om niet te behouden, dat aen de wereldt ende aen de ijdelheydt, soo't haer docht, ghedient hadde: ende sy heeft dat met'er daet ghedaen.
Op eenen anderen tijdt aenmerckende het ghecroont en ghewondt hooft van haeren Salighmaker, vraeghde sy van hem, om deelachtigh te moghen worden van sijn pijnen: ende sy is verhoort gheweest. Want op den selven dagh, is sy doof geworden in beyde de ooren: soo dat sy noch de spraecke der menschen, noch het gheluyt der klocken en konde hooren: ende ghemerckt dat dese
| |
| |
doofheydt lanck-durigh was, en seer moeyelijck viel inden Biecht-stoel: badt sy Godt, dat sy tot profijt haerder ziele alleenelijck den tijdt der biechte haer ghehoor soude moghen ghenieten: het welck sy van Godt verkreghen heeft. Want zy wel hoorende wierdt den tijdt der Biechte: ende naer de Biechte wierdt zy wederom doof als te voren. Dit heeft ettelijcken tijdt gheduert.
Op dese doofheydt wierdt vande moet-willighe veel ghesmalt. Want men seyde, dat Joanna, van Godt ghestraft wierdt, om dat sy haeren roep tot het Klooster verlaeten hadde. Welcke opspraecken sy, neffens andere moeyelijckheden, seer gheerne verdroegh ter liefde vanden lijdenden Godt.
Het ghebruyck vanden spieghel docht haer al te wereldtsch, ende al te lichtveerdigh: oversulcks heeft sy desen met alle ander ydel ghetuygh, voor eeuwigh uyt haere kamer ghebannen: ende sich voortaen niet voor eenen spieghel ghestelt maer voor haeren Salich-maecker, verbeeldt in den Doeck van Veronica. In dit Beeldt aenmerckte sy aendachtelijck, niet hoe sy was, maer hoe sy moest wesen: niet hoe haer aensicht ghestelt was, maer hoe sy moest haer siele, ende wercken stellen. Gheene Ioffrou en spieghelt haer soo neerstelijck in eenigh Venetiaens Gelas, als Joanna haer spieghelde in dit Beeldt.
t'Was een Beeldt uyt hout ghesneden, ende gheschildert, uyt-druckende het ghecroont ende gewondt Hooft onses Salighmaeckers, t'welck sy haer heel leven behouden, ende aen haer Vriendinne Lucia de Werimont by testament ghelaeten heeft. Ick en wete niet wat het is: het schynt
| |
| |
datmen't noyt met aendacht aensien en kan, sonder tot Godt inwendigh ghetrocken te werden.
Alle Sondaghen nam sy vroegher haer noenmael, sich te vreden houdende met het minste, om ten twelf uren inde Kẽrcke te wesen, ende alsdan de arme kinderen te leeren lesen en schryven, tot dat den Catechismus soude beghinnen, t'welck gheschiede ten half ure twee. Desen soo godtvruchtighen ende aende jonckheyt soo voordeelighen dienst, en heeft sy noyt achter-ghelacten, dan uyt noodt in haeren ouderdom. Niet liever doende als de behoeftighe kinderen hier in behulpsaem te syn, ende andere gheestelijcke Dochters soo met woorden, als exempelen, tot het selve krachtelijck te verwecken.
In't jaer 1632. als Ruremonde vande Staten van Hollandt verovert wierdt, zyn haer Ouders naer Brussel gaen woonen, ende sy is ghebleven te Ruremonde by haeren Heer Oom, aldaer Canonick ende Officiael vanden Bisschop. Ende ghemerekt dat IOANNA feer begheerigh was om sich in dinghen te oeffenen, teghen de welcke zy den alder-meesten teghen-stryt voelde: is zy alhier eenighsins voldaen gheweest, aengaende dese begeerte, door de lastigheydt van een dienstmaert, vande welcke noch meer sal ghesprocken worden in't tweede Deel, als wy haer lijdtsaemheydt sullen bemercken. Hier by heeft sy in dit huys seer vermeerdert haer lyf-kastijdinghen die wy oock uyt-stellen tot haer eyghen plaetse in't tweede Deel.
Sy hadde, ghelijck zy meynde, eens gheslapen over den tijdt, die haer tot het nacht-ghebedt ghestelt was. Dese vaddigheydt begeerde zy
| |
| |
te kastijden: ende dat met soo onghemeyne hardigheydt, dat den Oom het gherucht vande slaghen hoorende, meynde datter dieven in huys wilden breken. Doch hy verwonderde dese botte maniere van stelen, ghemerkt dat sy met groot gheluydt op de deure sloeghen, die sy heymelijck, soo hy meynde, wilden doorbreken. Hy roept van s'nachts sijnen knecht, om t'ondersoecken wat dit gherammel bediede: maer korts daer naer was alles in stilte. Op den middagh, sooder over tafel ghesprocken wiert vande nacht-dicven, seyde den knecht, Myn-heer, alsulcke dieven heb' ick meer-mael ghehoort. Hier door wiert Joanna beschaemt, ende hadde moeyte om dit ghesegh t'ondersoecken, ende af te slaen.
In't Iaer 1633. heeft de Peste binnen Ruremonde seer toe-ghenomen: ende JOANNA kreegh kennisse van Godt, dat jemandt van de huys-ghenoten van haeren Oom, van de selve soude bevanghen worden: 't welck daeghs daer naer volbrocht is geweest in den knecht. Sy offerde haer selven tot sijnen by-standt: maer dit en wierdt haer niet toegelaeten.
Men heeft haer in teghen-deel buyten de stadt van Ruremonde tot eenighe van haer vrienden gesonden, om t' perijckel van soo behaelijcke sieckte t'ontvluchten. Terwijlen stierf desen knecht, ende in de stadt van Ruremonde nam de Peste seer dapper aen: om welcke reden IOANNA buyten dese stadt langhen tijdt heeft moeten verblijven. Daer-en-tusschen heeft sy haeren iever laeten blycken in menighvuldighe vruchten der sielen te verwecken, ende niet alleenelijck haer selven, maer oock haeren Naesten in Godts dienst te vervoorde- | |
| |
ren. T'welck naementlijck tot Boxmeer geschiet is: alwaer noch hedens-daeghs haere gedachtenisse in ghebenedijdinghe is: om den onvermoeyelijcken iever die sy aldaer bethoont heeft, soo om de jonckheydt inde Christelijcke Leere t'onder-wijsen; soo om door gheestelijcke oeffeningen de deughden te vervoorderen van de gene, die het geestelijck leven aenvaerdt hadden; als om bequaemelijck t' onderrichten, die door haere bestieringhe aldaer belofte van eeuwighe Suyverheyt aen Godt ghedaen hebben. By dese hebbe ick noch over luttel jaeren verscheyde seldsaeme oeffeningen des gheests ghevonden, die IOANNA aldaer achter-ghelaten hadde: vande welcke eenighe met haer eyghen handt gheschreven waeren.
Van Boxmeer keerde sy weder naer Ruremonde ten huyse van haeren Heer Oom, sich verheughende dat sy wederom, als te voren, de bestieringhe van Agnes mocht ghenieten.
Daer naer quam haeren Heer Oom sieck te worden: ende Godt gaf aen IOANNA te kennen, dat hy van die sieckte soude sterven, maer niet soo haest. De sieck te toe-nemende, wierdt IOANNA ghenootsaeckt s'nachts by den siecken te waken: en om desen tijdt met profijt te besteden, vertaelde sy uyt het Fransch in't Neder-duytsch het leven vande weerdighe Marina de Escobar, oock gheestelijcke Dochter onder de bestieringhe der Societeyt, wiens deughden in Spagnien seer vermaert zijn: welck leven daer naer in druck uyt-ghegheven, tot seer groote vrucht van vele zielen ghedient heeft. Als den siecken seer verflauwde, ende seer benauwt wierdt, offerde sy haer selven om in haer lichaem te lijden tot sijn verlichtinghe: ende
| |
| |
stelde sich in de bedenckinghe van het mede-lijden t'welck Maria ghehadt heeft, hoorende de hamerslaeghen, met de welcke haeren Lieven Sone ghenaghelt wierdt aen het Cruys: aendachtelijck lettende op haer ghelijckvormigheydt in die omstandigheydt, met den wille Godts, ende den siecken bevelende aen haer moederlijcke voor-sprake en te saemen oock aen haere Heylighe Patroonen Ignatius ende Franciscus Xaverius. Welcke twee Heylighen sich alsdan aen IOANNA veropenbaerden: haer deelachtigh maeckende van't lijden Christi, en van sijn mede-lijdende Moeder: t' welck IOANNA van den Hemel versocht hadde. Want den eersten scheen haer te schencken een Doorne-Croon; den tweeden dry naeghelen. IOANNA ontfonck vlijtelijck dese Hemelsche giften: druckende dese Croon op haer hooft, ende de naghelen aen haer herte. Uyt dese beschouwinghe verstont sy dat haer meer, en grooter lijden aen-staende was, als het sterven van haeren Oom, gelijck't oock gheschiet is: ende offerde sich als een slaghofferhande, om veerdighlijck met Christus, ende met sijn moeder te lijden: want het lijden was haren wensch.
Midts dat de sieckte van haeren Oom daer-entusschen seer groeyde, ende sijn benauwtheydt niet min: dede sy met de Dienst-maert tot sijnder verlichtinghe een Cruys-ghebedt; in't welck sy van Godt onderricht wierdt, dat dit lijden hem diende voor sijn Vaghevier, ende dat het noch dry uren soude dueren, tot suyveringhe van sijne siele, waer naer terstont de doodt volghen soude: t'welck alsoo gheschiet is.
Hy was een man uyt-stekende in deughtsaem- | |
| |
heydt, ende daerom seer bemint van een ieder, naementlijck van arme ende behoeftige menschen aen de welcke hy in sijn leven als Vader gheweest was, ende die hy by Testament erfghenaem ghemaeckt heeft van sijne goederen. Hy is den eersten gheweest, die binnen Ruremonde begonst heeft het Wees-huys te stichten, om voor altijdt aen ghebreckelijcke ende ouderloose kinderen behulpsaem te wesen.
Naer d'aflijvigheydt van haeren Oom, en moest Joanna in haer gemoedt niet lanck beraeden, wat wooninghe dat sy verkiesen soude: want ghemerckt dat haeren eenighen wensch was, met alle vermoghen in de deught te vervoorderen, hadde sy terstont haere ooghen op haer Meestersse Agnes, ende de siele vervult van begheerte om niet alleenelijck van haere seldtsaeme onder-wijsinghen, maer oock van haere wooninghe deelachtigh te worden. Sich inbeeldende, dat sy sekerlijck in't geselschap van die deught-rijcke siele, veel snelder soude voorderen, ende vlijtigher loopen tot de volmaecktheydt, als sy oydt voor desen ghevoordert ende gheloopen was. Dese begheerte was dies te meerder, hoe sy daeghelijcks meer vermaeck nam, en klaerder kennisse kreegh van de grootheydt der hemelsche gaven, die de voorschreven Agnes besat. Oversulcks versocht sy van haer Ouders, die noch buyten Ruremonde woonden, den ghewenschten oorlof, om met haere Meestersse te moghen woonen: den welcken haer ghewillighlijck toe-ghestaen wierdt.
Dit oordeelde Joanna een onghemeyn gheluck te wesen, ende weerdigh om hier over Godt en sijn Heylighe Moeder besonderlijck te bedancken.
| |
| |
Soo dan vervult sijnde van blijdtschap en heeft niet achter-ghelaeten naer de H. Communie met alle neerstigheydt dese danck-segghinghe te doen: alwaer sy noch met meerder blijdtschap vervult is gheweest: want sy alsdan verstaen heeft van de Heylighe Maghet, dat sy van haer was aen-ghenomen, ende ghestelt onder haer besondere bescherminghe: welcke Hemelsche tijdinghe haer sterckelijck aen-ghepraemt heeft, om soodanighe bescherminghe meer en meer te verdienen.
Sy is dan gaen woonen in 't huys alwaer Agnes oock haer woon-stede hadde: te weten, by Iouffrouwe Botters, die een seer Godtvruchtighe weduwe was, ende naer de doodt van haeren man het geestelijck leven aen-ghenomen hadde. Ende ghemerckt dat Ioanna nu ontslaghen was van alle huys-sorghen, de welcke haer voor desen niet weynigh tijdt benomen en hadden, soo docht haer, dat met dese gelegentheydt de voorgaende schade moest ingehaelt worden. Oversuckx begaf sich tot bidden, soo by nachten als by daegen, oock meer dan doendelijck was: want een ieverighe siele, niet wederhouden wordende door den toom, loopt buyten macht. Soodanighe was Ioanna, naer dat sy dese vryheydt bekomen hadde: ghemerckt dat sy sich tot het gebedt begaf, sonder ophouden, ende sonder versaedinghe. Haer Meestersse dit bemerckende, heeft desen al te heftighen loop ghestut: ende haer verboden, inden middernacht meer tijdts te besteden in't gebedt, als een ure ende een half: ende in den morghen - stont alleenelijck een ure toe-ghelaten, voorder belastende den anderen tijdt te besteden volghens de tijdt-verdeylinghe, die haer te voren gegeven was.
| |
| |
Dese wooninghe by dit geestelijck en profijtigh gheselschap, die haer seer vernoeghde, en heeft niet lanck konnen dueren; want sy ghenootsaeckt gheweest is wederom te verhuysen met de wederkomste van haer Ouders naer Ruremonde. Dese Ouders hadden de stadt verlaeten, als de Staten van Hollant die verovert hadden, ghemerckt dat haer Vader Raedts-heer ende Vice-Cancelier van Gelderlant was: de Stadt wederkeerende tot haeren echten Heere in't jaer 1638. sijn haer Ouders, met den Raedt oock weder-ghekeert naer Ruremonde, ende Joanna oock gekeert naer het Huys van haer Ouders, ghelijck haer belait wierdt. Hier achter-volghde haer wederom eene menichte van moeyelijckheden ende bekommeringhen, seer strijdigh teghen haeren geest, die haer tot de eenigheydt trock: nochtans dese huys-bekommeringhen en hebben op Joanna soo veel niet vermoght, dat sy de minste van haer gewoonelijcke oeffeningen souden krencken, want sy inden nacht volbrocht, dat inden dagh door de noodelijcke beletsels verachtert was.
Men meynt, dat-se door de groote huys-sorge, die haer opgheleydt wiert, ende door haere buyten-spoorighe vierigheydt tot den goddelijcken Dienst, bevanghen is gheweest met eene stercke kortse, die haere krachten soo verkrenckt heeft dat sy haer Kamer ende Bedde moest houden: ende de kortse was soodaenigh, dat sy door geen medecynen en verminderde, maer even vast-kleevigh bleef. Eenen Pater van onse Societeyt haer komende besoecken, vraeghde haer, sedert wat tydt dat sy niet gecommuniceert en hadde? zy antwoorde, sedert dat ick hier hebbe ghelegen.
| |
| |
Waer op den Pater seyde: indien men het Heyligh Sacrament haer toebrocht, dat sy misschien haest soude ghenesen: 'tis haer toe-ghebracht, ende sy is terstont ghenesen gheweest.
Hier naer was sy bekommert, om haer belofte te quijten, die sy aen Godt ghedaen hadde: die dusdaenighe was. Als de Stadt van Ruremonde onder het ghebiedt der Staten van Hollandt was, hadde sy aen Godt belooft, dat sy, naer de wederkeeringhe van dese Stadt tot den Koninck ende tot het Gheloof, twee Capellekens vande Moeder Godts, die door de Ketters gheheel gheschonden ende vervallen waeren, wederom herstellen soude: ende noch een derde Capelleken stichten ter eere van de selve Maeghet: daer-en-boven haer Beeldt besorghen voor de poorte van't Gasthuys der siecken. Wy sullen van dese belofte klaerder spreken in't eerste Capittel van't tweede deel. Ruremonde was nu van de Ketters ghesuyvert, ende tot den Koninck weder-ghekeert: soo socht Joanna haer belofte spoedelijck uyt te wercken, ende te volbrenghen. Sy is dan naer de Kercke der Minderbroeders ghegaen, om aldaer het Beeldt vande Heylighe Maghet te eeren (tot welck Beeldt sy altijdt groote gheneghentheydt ghehadt heeft) om aldaer den bequaemen middel te verstaen, om haere plicht te volbrenghen. Hier wierden haer vertoont vele requesten, die sy tot dien eynde soude moeten ingheven. Sy en hadde tot noch toe dese belofte aen niemandt kenbaer gemaeckt, noch oock de openbaeringhe, die haer voor desen van Godt ghedaen was, vande wederkeeringhe der steden Ruremonde ende Venloo tot het Catholijck ghebiet: doch heeft alsnu, aen haer Mee- | |
| |
stersse, ende aen haeren Biecht-Vader, kenbaer ghemaeckt, al wat dese belofte aengonck. Den Biecht-Vader alles verstaen hebbende, heeft haer besorght dry Requesten, aen den Raedt, aende Reken-Kamer, ende aende Bestierders der Stadt: de welcke door Ioanna inghegheven, alle uytvielen naer wensch. Soo dat het herstellen van twee Capellekens terstont met iever vervoordert wierdt: Ioanna mid'lertydt besorght sijnde voor t'verciersel der selve.
Als nu alles bereydt was, wierden de Beelden vande Alderheylighste Maeghet, die te vooren verborghen gheweest waeren, met een treffelijcke Processie in haer vorighe plaetse herstelt: in welcke Processie te vinden was sijn Hoogh-weerdigheydt, het Capittel, den Raedt, de Reken-kaemer, het Schependom, met een seer groote menighte van menschen: 't is te bemercken dat het op desen dagh seer reghende sonder hope van bequaem weder te bekomen, om de Processie behoorelijck te doen. Nochtans om datmen gheloofde, dat de Koninghinne des Hemels lichtelijck den reghen kost stutten, heeft men vast ghestelt met dit werck voort te gaen: en 't is seer wel gheluckt, want nauwelijckx en begon de Processie, of men sagh de Sonne schynen: doch niet langher als het noodigh en was. De Heylighe Maeghet scheen te toonen, datse heerschappije hadde over de wolcken, ende dat dit haer werck was: want soo haest als de Processie eyndighde, wierdt de locht wederom ghestoort, ende den reghen hernam het ghedruys als te voren.
Dit Godt-vruchtigh werck, ghedaen zijnde was
| |
| |
IONNA voorder besigh, om alle behoorlijck çieraedt, ende onderhoudt voor dese Capellekens te besorghen. Sy droegh de sleutels vande Capellekens aen haer sijde, voorsagh die van keerssen, ende licht, gongh op sekere daeghen van vier uren 's morghens om de Beelden van kleederen te veranderen, als kameniere van de Koninghinne des Hemels. Met een woordt sy dede al wat dienstigh was, tot vervoorderinghe vande eere der Heylighe Maeghet in die plaetsen; ende dat sonder hulpe van andere, tot dat sy in dit ampt ondersteunt wierdt van Iouffrouw Catharina van Gestel, de welcke van s'Hertoghenbosch naer Ruremonde ghekomen was. Naer het vertreck van dese, is sy gheholpen gheweest van Iouffrouw Lucia de VVerimondt, de welcke haer ghestaedighe en ghetrouwe vriendinne gheweest is, soo lanck als JOANNA gheleeft heeft. Daer was groote beganckenisse tot dese Capellekens, met troost en voldoeninghe van heel de Stadt, ende met gemeyne toestemminghe, dat dit werck weerdigh was, van Joanna begonst, en soo verre vervoordert te wesen.
De twee vervallen Capellekens aldus herstelt zijnde, was Joanna besigh met het derde, 't welck voor desen noyt en was gheweest, maer moest nieuwelijck op-gherecht worden, ontrent de Venloosche Poorte, dienende tot dancksegghinghe dat Venloo weder-ghekeert was tot het Spaensch ghebiedt. Tot dit werck heeft den Baron van Cortenbach sich seer mildt ghetoont. Dit oock voltrocken zijnde, heeft men insghelijcks daer ghestelt een Beeldt vande Moeder Godts, ende het Beeldt ghenoemt De Moeder der Chiste-
| |
| |
nen. Tot onderhoudt ende verciersel van dit Beelt kreegh JOANNA voor mede-hulpster Iouffrouw Aldegonde van Horenbeeck, de welcke haer oock gheholpen heeft, om te besorghen, dat meer andere Lieve-Vrouwe Beelden in't openbaer ghestelt souden worden, naementlijck voor 't gasthuys der siecken.
Hier mede was haer belofte ten vollen volbrocht, maer niet haeren yver om de eere vande Heylighe Maeghet noch meer te vervoorderen; want sy en hiel niet op van ieder een te verwecken, tot het oprechten van dierghelijcke Beelden in haer besondere huysen, voor de selve licht t'ontsteken op de Saterdaeghen, ende op de avonden der Feest-daghen van Maria, ende andere eer-teeckenen aen de selve Beelden te bewijsen.
In't selve jaer wierdt vande Paters der Societeyt tot Ruremonde verwacht het vermaert ende Miraculeus Lieve-Vrouwe Beeldt ghenoemt de Moeder der Bermhertigheydt, dat van Breda naer Ruremonde vervoert moest worden. JOANNA met noch andere Godtvruchtighe sielen hier van verwittight, hadde verscheyde verciersels bereydt ghemaeckt, om dat Beeldt te vereeren, als het op den Feest-dagh van de Presentatie inde Kercke der Societeyt Jesu soude uyt-ghestelt worden: ja voelde met haere medeghesellinnen grooten yver om dit beeldt self te draghen, van het schip tot het Collegie der Societeyt. Desen oorlof dan wierd van Pater Rector versocht, ende oock toe-ghestaen.
Al was de Casse seer swaer, ende boven de crachten van dese Maeghden lastigh om draeghen
| |
| |
geen van alle nochtans en klaeghde over desen aen-ghenamen last: maer sy hebben de selve tot het Collegie der Societeyt ghebrocht. Den Rector de Casse siende, ende niet konnende begrijpen hoe sy soo groot ende soo swaer was, (wetende dat dese swaerheydt niet en konde voort-komen van het Beeldt) dede de selve terstont openen, ende bevondt dat sy vervult was met vele groote en swaere Boecken, tot verberginghe ende meerder versekeringe van't Beeldt: ende berispte sijn selven over den oorlof, die hy aen die dochters toe-ghestaen hadde, om eenen last te draghen, die buyten haer krachten was. Want Ioanna hier door uyterlijck ontset was in haer lichaem, ende ghepynight in alle leden. Maer Joanna sonder kennisse te geven van dese groote ontsteltenisse, versocht van haeren Biecht-vader om een discipline te doen naer haeren wensch: tot danck-segghinghe, van soo weerdigh pack gedraghen te hebben. Den Biecht-vader geen achterdencken hebbende van het voorsegt ongheval, staet dit versoeck een-voudelijck toe: ende dese discipline heeft terstont alle pijnen der ghewrichten ende stijvicheydt der leden verdreven. Agnes dit verstaende, berispte haer leer-dochter straffelijck, niet-tegen-staende dat sy door de discipline van alle pijnen verlost was: om dat sy aen den Biecht-vader niet en hadde kenbaer ghemaeckt haere quaede ghesteltenisse, segghende dat sulcks hadde moeten gheschieden. Even-wel heeft het Godt gelieft alle pijnen te verdrijven, als zy door haeren over-grooten yver haere pijnen wilde verdobbelen.
In't jaer 1639. op den dagh vanden Heylighen
| |
| |
Apostel Matthias stierfden onvergelijckelijckẽ Man Iacobus à Castro Bisschop van Ruremonde over-vallen van een sinckinghe, die soo vinnich was dat hy by naer staende ghestorven is; wiens leven eenen spieghel van alle deughden gheweest was ende wiens lichaem vele weken naer de begravenisse, gantschelijck onbedorven bevonden is. s'Nachts voor sijn doodt wierdt Joanna ten elf uren ontweckt, om volghens haere ghewoonte te bidden, en bleef een ure in het ghebedt. In het welck sy bescheydelijck ghehoort heeft een ongemeyn soet snaren-spel, en een ghesangh edelder dan van menschen, met de vreught-woorden: Gaudeamus omnes in Domino; Laet ons in den Heere blijde zijn: - eyndighende met eenen Alleluja. Sy luysterde niet aendacht en voldoeninghe naer dit ghesangh, niet anders gheloovende, als dat het Enghelen waeren, sich verheughende om dat erghens iemandt heylighlijck soude sterven: want haer docht dat dit hemelsch geluyt niet en streckte dan om een siele te verwillekomen, die tot haere saligheydt vertrock. Dit ghesangh hoorde sy heel den nacht, ende volghenden dagh tot den Sonnen onder-ganck: als-wanneer haer kenbaer ghemaeckt wierdt dat sijn Hoogh-weerdigheydt overleden was: waer uyt sy besluyt maeckte, dat sijn Siele heylighlijck uyt dit catyvigh leven ghescheyden was: 'twelck oock te kennen gheven sijne groote deughden, de welcke in't beghinsel vanden Boeck sijnder Sermoonen beschreven staen.
In't jaer 1640. is gekomen te sterven de weerdighe Agnes van Heilshagh, die tot noch toe aen JOANNA eenen Reghel van het innigh leven
| |
| |
gheweest was, soo met woorden, als met wercken, en van IOANNA als Meestersse ende geestelijcke Moeder ghehouden ende bemint wiert.
Gelijck dese Agnes inden loop haers levens seer groote ghemeynschap hadde met Godt, en seer vele openbaeringhen van den Hemel ontfanghen hadde: Soo is sy oock verwittight gheweest van den tijdt en maniere van haer salige doodt. Sy was tot Sittart, als Godt haer kennisse gaf, dat den gestelden tijdt, van uyt dit leven te scheyden, aenstaende was: ende heeft terstont aen haer beminde IOANNA dese tijdinghe mede-ghedeelt. Want al-hoe-wel sy selden met menschen sprack (als groot beletsel vande inwendighe ruste, ende ghemeynsaemheyt met het eenig ende opperste Goet) en noch veel min aen iemandt te kennen gaf de jonsten, ende openbaeringhen die sy van den Hemel ontfongh: was nochtans seer ghespraecksaem met JOANNA (want alle samen-spraecken, tusschen dese twee, van Godt waeren) ende openbaerde haer met alle vryheydt de verborghentheden van haer ziele, ende grootdaedigheden Godts, die sy ontfonck, om eenpaerlijck Godt hier over te dancken; 'twelck IOANNA oock de de van haeren kant. Oversulcks schreef Agnes naer Ruremonde eenen brief aen IOANNA, haer deelachtigh maeckende van alles wat haer door Godts schickinghe voor-vallen soude, aengaende haere leste sieckte, ende doodt: en ghelijck dit gheschreven wierdt in desen Brief, alsoo is 't gheschiedt, soo IOANNA in haer schriften getuyght: inde welcke sy seer wijt-loopigh verhaelt de groote ende seldtsaeme deughden van haer Meestersse, ende de weldaeden kennelijck maeckt, die Godt aen dese
| |
| |
uyt-ghelesen siele ghedaen heeft, weerdigh om in druck uytghegheven te worden.
De weerdighe Agnes hadde tot ghedenckenisse aen Joanna een schilderyken achter-ghelaeten, verbeeldende den Hemelschen Vaeder, als gevende sijnen Sone aen die het Schilderijken aensiet; ende den Sone thoonende aen sijnen Vader de wonde sijnder ghebenedyde zyde, al oft hy voor den aensiender aen hem offerde sijn ghewont herte. Joanna hadde t'voorleden jaer haer ondersoeck van Conscientie voor dit beeldt ghedaen, ende 'tselve seer aendachtelijck besiende Godt gevraecht wanneer haer herte met dat van Christus soude heel vereenight wesen, Waer op haer alsdan gheantwoordt wierdt, dat dit gheschieden soude, als sy dat Schilderyken soude besitten: 'twelck als nu ghebeurt is.
'tSchijnt dat JOANNA van haer Meestersse niet en is verlaeten gheweest met haer doodt: want sy voor haer, oock naer haer doodt sorghe ghedraeghen heeft, sienlijck aen IOANNA verschynende, ende ghemeynsaemelijck handelende van Godts dienst. Waerom IOANNA seer dickwils haeren bystandt ende voor-spraecke versocht: niet twijfelende oft sy was seer groot inden Hemel.
Naer d'aflyvigheyt van Agnes wiert sy van alle Gheestelijcke Dochters, oock die niet en waeren onder de bestieringhe van de Societeyt, aen-ghenomen voor Meestersse van het Gheestelijck leven. Ionck en oudt wenschte van haer onder-wesen te worden: jae wel bedreven gheestelijcke mannen vraeghden ende volghden haeren raedt. Soo uytschijnende was den luster van haere achtbaerheydt. Dan dit en misnoeghde haer niet weynigh:
| |
| |
om dat sy meynde, datse self dusdaenighen raedt noodigh hadde, en om dat sy tot noch toe ghewoon was onder de bestieringhe van een ander te zijn, en begeerich om noch voor der aldus onderworpen te wesen.
|
|
Auteursrechtvrij