Baekeland, of De rooversbende van 't Vrybusch

[p. 5]

Aen den Lezer.
Voorrede der eerste uitgaef.

Als de schryver begon aen de eerste Legende van Backeland, was hy verre van te peizen dat hy bezig was met eenen boek te maken. Enkel vrocht by voor feuilletons van goede vlaemsche gazetten. Maer, menige lezer vond smake in zyne verhalen, en vroeg om nog; menige vriend raedde hem aen om voorts te doen en zyn Legenden te voltrekken. Hy deed het, en biedt zyn werk den vlaemschen lezer aen. Was er nu vermetelheid in dezen boek te willen uitgeven, 't zy gesteken op die vrienden en niet op den schryver.

Men heeft gezeid: Waerom vertellen van Baekeland den moordenaere? waerom zyne schrikkelyke daden doen kennen, en van eenen schelm eenen held maken?

Waerom?..... Om dat het geern gelezen is geweest, en dat er geen kwaed en kan komen van diefte en moordery te beschryven. Inderdaed: hoe handelde men by de oude Germanen, onze voorouders? Had er iemand diefte of moord gedaen, men hong hem by de kele aen eenen hoogen boom, daer hy wel gezien kon wezen, en spiegel zyn voor de anderen. Alwie, integendeel, om schandelijke misdaden veroordeeld was, dolf men levende in 't slyk, daer niemand hem zien kon noch zyne schande gedenken, alzoo gevende te kennen, zegt Tacitus, dat men ongeregtigheid toogen, oneerbaerheid duiken moet als men ze straft⁽¹⁾.

(1) Diversilas supplicii illuc respicil lanquam scelera ostendi oporteat, dum puniuntur; flagitia abscoudi.
Tac. de mor. Germ. xii.

[p. 6]

Zulke schelmstukken, gelyk Baekelands openbare bedryven, mogen gekend zyn, en wel byzonderlyk in hun straffe; maer oneerbare dingen, hoe dieper begraven, hoe beter. God gave dat het altyd alzóó ware!

In volle gerustheid dan, mag dit boekske in de handen gaen van een ieder. Geen enkel woord staet er in dat de kostbare onnoozelheid kwetsen kan; integendeel, hier en daer een zedelesse die, zonder het verhael te schenden, kort en goed om onthouden is. En of die waerheden, tusschen dieften en moorden versmolten, maer deugd en deden aen eenige lezers, ware het nog troost en alderzoetste belooning.

Men peize niet de enkele levensbeschryving hier te vinden van eenen moordenaer, neen: alleenelyk zes Legenden, geschreven gelyk zy verhaeld zyn geweest en onthouden van oude menschen uit de streke, of gelyk zy staen in den akt van beschuldiging.

Van juist jaer of date en is er, uitgeweerd op 't laetste, niet vele gewaegd. Alleenelyk moet de lezer rekenen met de tydsomstandigheden van den franschen oproer, en byzonderlyk met het sluiten der kerken, die maer weêr opengingen op Sinxendag 't jaer 1802. Dus, waer in dezen boek van opene kerken gesproken wordt, moet het vóór of achter het fransche schrikbewind gebeurd zyn.

Eindelyk, heeft de schryver meest al de eigene namen, met opzet, veranderd, uitgenomen die van de moordenaers. Eene naem en doet niet vele aen de zake; en deed het iets, beter zoo dan iemand hoegenaemd te mishagen. Zyn eenigste doelwit is geweest van een boek te maken, verzettelyk om lezen, in eigene vlaemsche tale, en die misschien voordeelig de plaetse zou kunnen nemen van een dier zedelooze boeken, die zoo dikke gezaeid liggen en zoo verderfelyk zyn in de huisgezinnen. Kunnen dan den schryvers poogingen, onder de hulpe Gods, ieverst iets goeds te wege brengen! Hoe weinig ook, 't is hem vele, 't is hem genoeg.

R.......... op Dertiendag 't jaer 1860.