Journaal van 21 october 1688 tot 2 september 1696. Tweede deel

Martius.

1 Sond.

Smerg. was Sylvius bij mij.

Seyde, dat men sprack van dat Myl. Sommerset de plaets van Stalmeester van Ouwerkerck wel mocht krijgen voor geldt.

Met mijn voet was omtrent als daeghs te voren, noch al swack, als gaen wilde.

De Wilde had het pardon van Beverland wederom gekregen, hij seggende dat soo veel dienst aen̅ Academie gedaen hadde, dat sij daervoor moste betalen.

Had brieven van mijn vrouw.

Sophy trouwde met de koetsier van Myl. Portland, en̅ wierd de bruyloff gehouden tot mijn coetsier, wiens wijff geseght wierd het huwelijck gekoppelt te hebben.

2 Maend.

Had smerg. weynigh pijn in 't gaen, maer die kittelende pijn, als van de wasch, had van smergens af.

Smerg. was Sylvius bij mij, oock l'Eremitage en̅ Boision en̅ Gastigny. Naermidd. Sylvius weder en̅ Meester, met Ouwerkercken uyt Holl^t gekomen zijnde. De Con. quam savonts te Kinsington.

[p. 178]

Naermidd. was Norris bij mij, en̅ had een portrait in miniature van̅ Lady Soutaske, door Cooper gemaeckt, dat 40 guinys estimeerde.

Gisteren was de H^r van̅ Lier bij mij, en̅ vertelde dat tot sijnent brandt in̅ een schoorsteen gekomen was, apparent door 't roet, en̅ dat sijn dochter naeckt uyt het bedde geloopen was tot Dorp.

3 Dynsd.

Was smergens naer Kins^ton, en̅ zijnde met moeyte naer boven gekomen, sprack de Coning niet voor savonts, wanneer mij seyde: ‘Wel hoe komje aen̅ jicht?’ ick seyde, dat mij het camperen te Gramme veel quaedt gedaen hadde. Att te Londen.

Savonts teeckende de Con. een deel dingen.

Mijn voet redel., maer hebbende die desen dagh wat veel gefatigeet, had sav. wat meer pijn.

4 Woensd.

Smerg. was Dierkens bij mij, hebbende te Cambrige geweest en bij m^r Newton gegeten, die hij seyde een seer still en̅ seynigh sprekend man te wesen. Dat hij hem versocht had, sijn dienst aen broer Christiaen te presenteren. Dat hij eens bij de Fellows van Christ-College gegeten had. Dat het daer seer stonck en̅ vuyl was, en̅ dat als tegen het scheyden van̅ maeltijdt een bel geluydt wierd, daer honderden mossen in̅ hall quamen vliegen naer de kruymelen.

Naermidd. was Sylvius en Boision bij mij, de leste half sieck zijnde. Oock joff. Hackaert, seggende, dat gearrets^t was en onder borgh van̅ schilder Reis, voor een dagh of 2 uytgelaten was.

Mijn voet was als voren, maer als daer een doeck met Eau de la Reine de Hongrie op leyde, had sonderling geen waschpijn.

Savonts leyde daer weder versch op.

5 Dond.

Smerg. was mijn voet van̅ voorsz. remedie vrij beter, en konde beter als gisteren gaen; den honger als alle de vorige dagen was slapachtich.

[p. 179]

Naermidd. had Sylvius en Boision.

De Gedep^den van 't Hoogerhuys waeren bij de Con., en proponeerden hem 20000 Engelsche soldaten onder een Engelsche Gn̅ael in Engel^t te laeten, all de Duytschen het bewindt van̅ artill^ye af te nemen en¹⁾

Smerg. waeren Dorp en Hompes bij mij, over haer saeck van̅ achterstallen.

Dorp seyde, dat in̅ voorsz. brandt joff. van Lier in haer naeckte hemdt tot sijnent was komen loopen, haer becnen halfwegen beslijckt zijnde, en dat sijluyden haer wat aen en̅ om gegeven hadden.

Gisteren nam van van der Esch 40 ℔ sterl., om in Holl^t te doen wederom geven.

1) Hier is de zin afgebroken.

6 Vrijd.

Mijn voet was beter als daegs te voren, maer savonts soo wel niet als door den dagh.

Smergens naermidd. was naer Kinsington. De Con. teeckende niet (omdat laet was, geloof ick) als een ordertje, en een ordonnantie van 200 ℔ voor joff. Hacquaert, naer dat hem geseght hadde, dat sij se maer hebben wilde om credit op te maecken, moetende anders in arrest gaen, daerin sij eenighe daghen van te voren in een Alehouse al genomen was geweest, maer noch vrij gekomen, doordien de schilder Reis borgh was gebleven voor de tijdt van eenighe daghen.

De gansche mergen sneeuwde het, maer de sneeuw smolt.

7 Saterd.

Smerg. was mijn voet vrij wel.

Had brieven uyt Holl^t, en schreef mijn vrouw dat Beuningen weer arger was geworden; dat hij de knecht, die hem bewaerde, lustigh met een rotting afgesmeert had, en dat, als hij hem de reden vraeghde, hij seyde, dat doen hij jongh geweest was, hij oock wel slagen gehadt had, een heer wesende, daer hij maer een knecht was. Dat hij den volgende dagh met een gloeyende tangh van

[p. 180]

boven was gekomen, seggende, daermede sijn vrouws keel te willen toenijpen, maer dat sij uytgegaen was, anders weer bij hem in huys zijnde, om 85 gl., die sij anders in haer menage apart verteerde, te versparen.

Had dien geheelen dagh geen visite.

Savonts was tot nicht Becker, haer suster oock binnen wesende.

Smerg was j. Hacquaert bij mij, die haer ordonn^e gaf.

8 Sond.

Smergens was Sylvius bij mij.

Mijn voet was vrij wel, maer savonts wat erger, konde evenwel gaen.

Sav. was Dorp bij mij, om sijn ord^ie te recommanderen.

Slydrecht quam sijn afscheidt nemen.

Van der Esch had Dorp en al sijn aen- .....¹⁾ in̅ Romer wel getracteert.

1) Dit woord, op het eind der bladz. afgebroken, heeft de schrijver vergeten op de andere bladz. te voltooien.

9 Maend.

Smerg. was joff. Hacquart bij mij, over haer ordonnantie, die van der Esch pretendeerde in handen te houden.

Sneeuwde seer sterck en vroor.

Smerg. was Sylvius bij mij. Daernae oock Sonnius, die seyde, dat se in Lankring's vendue wel voor 2000 ℔ aen schilderijen verkocht hadden.

Mijn voet als daegs te voren.

10 Dynsd.

Was smerg. naer Kinsington. Naermidd. weder, maer sprack de Con. niet als laet, hebbende in een Cabinet-council geweest met Myl. Pembroke, S^r Edw. Seymour en Myl. Rochester.

De Con. teeckende redel. veel dingen, maer niet de ordonnantie van̅ achterstallen van sijne gewesene Edeluyden Dorp, Hompes en Preselwitz. Praete in̅ bed-chamber een tijdtlang met Montpouillan.

Seyde, dat de vrouw van S^r Gabriel een devote geworden was, en bij alle stervende luyden gingh.

[p. 181]

Gisteren seyde Sylvius, dat S^r Robert Howard, sijn vrouws oom, een man van 70 jaer, getrouwt was met éen jongh meisje, en haer smergens gebracht had in sijn soons camer, die al oudt was en self kinderen had.

11 Woensd.

Smerg. was Sylvius bij mij, daernae l'Eremitage.

Mijn voet redel. Sylvius seyde, dat Myl. Shrewsbury een kind bij Mylady Arran had.

Naermidd. Sylvius bij mij; gegeten hebbende, bleef tot den doncker toe, konnende niet wegh komen om de stercke sneeuw. Deselve hield omtrent den avond wat op, maer hield weder aen de gansche nacht, de windt altoos West. Kreegh een sotte brief in rijm van joff. van Lier.

Savonts had wat pijn in mijn been.

12 Dond.

Smerg. waeren bij mij Sylvius, Gastigny, Gendreau en Bacalan, hebbende een comp^e te peerde gekregen. Was noch seer koudt.

Mijn voet was de voorgaende nacht eenighsins arger in̅ mergenstondt.

Gendreau seyde, dat gesproken wierd van notabele verandering onder de ministers.

13 Vrijd.

Mijn voet vrij wel. Ging smergens en weder naemiddach naer Kinsington.

De Wilde (soo 't scheen) dronken wesende, quam niet als naer dat hem drymael door de knecht van̅ Back-stairs ontboden hadde. Gaf geen recht bescheidt op 't ghene hem seyde, hem bekijvende. Sprack hem niet aen de heele wegh van Kinsington naer Londen.

Sprack de Con. niet als ten half 10 en teeckende hij niet. Doen quamen brieven uyt Holl^t van 6., die van̅ Fransen genomen en̅ hernomen waeren.

De wegh naer Kinsinghton was quaedt.

Savonts was bij joff. Golstein, daer joff. Brienne en̅ haer suster vondt.

14 Saterd.

Smerg. was Golstein bij mij, zijnde uyt het

[p. 182]

Noorden van Engel^t gekomen, en seggende, seer quade wegen en vol sneeuw gevonden te hebben.

Sylvius quam oock smergens, knorrende all meest altijdt over 't groot getal van Jacobiten.

Mijn voet niet al uyt soo wel als gisteren, en had wat pijn aen̅ nagel van̅ groote tee.

Golstein vertelde van een Hollantsche knecht, die hem, sijn broeck onder sijn oorkussen leggende, 15 guinies gestolen hadde, en als vastgeset was, geeschappeert was.

Sylvius had du Manoir, practisijn van̅ seep, bij hem gehadt, en die had hem geseght, dat Boision noch all met sijn stranguria gequelt was.

15 Sond.

Smerg. was Sylvius bij mij en seyde, dat de wegen soo vol sneeuw waeren overall, dat geen koetsen noch wagens door konden, en̅ de herbergen overal opgepropt waeren van menschen. Het sneeuwde dese morgen van nieuws aen, maer de sneeuw bleef niet leggen.

Naermidd. was Dierkens en de Wit bij mij, vertreckende dynsd. met la Cave naer Hollandt. Daernae quam Sylvius en Tempion noch bij mij. Sylvius seyde, dat de Con. in 't eynde van dese weeck het Parlament prorogeren soude. Had brieven van mijn vrouw. Schreef, dat 2 dagen geleden (van den 10^en doe sij schreef) eenen Bremond in arrest was genomen, en met 20 musquettiers bewaert wierdt. Dierkens seyde, dat hij op 't huys van mijn Heer van Leeuwen woonde, en lang suspect hadde geweest. Dat sijn vrouw een oude, gefardeerde coquette was, die op de viool speelde.

Mijn vrouw schreef, dat de vrouw van Duyvenvoorde doot sieck lagh, en dit was van een kindt, dat 14 dagen te vroeg gekomen was.

16 Maend.

Smergens was van der Dussen bij mij, komende om afscheidt te nemen naer Hollandt. Oock Sylvius en̅ Slydrecht. Naermidd. had Sylvius weer, en daernae Dorp, die lang bleven, en belettede mij uyt te gaen.

[p. 183]

17 Dynsd.

Smerg. was op 't Hoff bij de Con. Naermidd. weder.

Van te voren was tot joff. Vijgh, daer joff. Boision en̅ haer suster waeren, en daernae Gastigny en Myl. Silkirk quam en.

18 Woensd.

Smerg. had S^r Gab. Sylvius. Daernae Golstein, die mij vertelde dat men seyde dat m^r Graham, Sylvius swager, bij sijn vrouw sliep, en dat hij daervan sekere bewijsen had door brieven, in sijn handen gekomen, en̅ dat dat bekent en genoegsaem publyck was. Dat van sijn vrienden hem geraden hadden het wijff wegh te jagen, maer dat hij niet gewilt en hadde.

Dorp was bij mij om sijne ordonn^ie.

Sylvius smerg. vertelde, hoe hij daeghs te voren geattrappeert geweest was, genoodt sijnde bij een Sherif, daer hij 3 guinys voor een vereeringh had moeten geven, nevens all de andere gasten, die wel 300 waeren, en meende hij dat in̅ beurs, die hem van alle te samen gepresenteert wierd, wel 1500 guinys waeren. De gasten souden daerentegen yder een silvere lepel krijgen.

Mijn jicht verminderde allenghsjes.

19 Dond.

Smergens was Boision bij mij, wesende nu wat beter van sijne stranguria. Oock S^r Gabr. Sylvius.

Mijn jicht verdween, maer had noch wat onder in̅ groote tee.

Smiddachs att tot nicht Becker, daeghs te voren daer genoodt wesende. Daer was noch eenen m^r Kooke, haer oude buerman in Hatton-garden, met sijn vrouw.

Myl. Portland was sieck geworden, had een groote verkoutheit, oppressie op de borst, en konde heel niet slapen.

Savonts was tot Dorp. Sij speelde met Ittersum, gewesene page, en̅ Hooft. Daer wierd gesproken van S^r Robert Howard's huwelijck, die over de 70 jaer een jongh meisje, m^rs Dive genaemt, getrouwt hadde. Dat hij haer moeder langh in sijn huys gehadt hadde, en̅ dat vele

[p. 184]

menschen spraken, of dese bruydt sijn dochter wel soude mogen wesen.

20 Vrijd.

Was smerg. en̅ naermidd. weder nae Kinsington. Savonts was bij de Con., die mij vraegde of met het schip, dat vertrocken was, geen peerden gesonden had. Seyde, dat wachten soude tot dat een ander gingh in̅ naeste weeck. Soo als in sijn Cabinet was, seyde, dat daer wat wachten soude, en̅ gingh uyt. Riep daer nae elcke reys sachjes Kien, die scheen het niet en hoorde, hoewel wel 15 of 20 mael riep. In 't eynde quam hij, en̅ de Con. bleef wel anderhalf quartier uers wegh.

Gingh oock eens in̅ Drawing-Roome, daer de Coningin speelde, en seer veel volck was. Mij docht dat sij mij eens met opmerck aensagh.

Myl. Portland was noch al als daegs te voren, maer evenwel eer een weynigh beter.

21 Saterd.

Smerg. had Sylvius. Smiddachs gingh tot Dorp eten, genoodt zijnde.

Sophy, mijn meid, wierd sieck.

Tot Dorp at noch van der Esch.

Dorp seyde, dat Hompes joff. van Ruytersburg vrijde, en apparent was daermede te trouwen, het self genoegsaem hebbende bekendt.

Daer wierd geseght, dat joffr. Pieterson samen met Welderen, de Ritm^r, de pocken gehadt hadde. Steenbock quam daernae daer oock in, en gingh ick met Ida naer de H^r van de Lier, daer ick voort bleef.

Mijn jicht was genoeghsaem over, maer zedert dry à vier dagen had eenige hitte in mijn keel, met vlagen meer en minder komende.

Myl. Portland was niet beter, naer Hasel, omtrent de middagh van Kinsington zijnde thuys gekomen, geseght hadde.

22 Sond.

Smergens was Sylvius bij (mij). Seyde, dat Myl. Combury een lichte-kooy van een wijff hadde.

[p. 185]

Myl Portland was de voorgaende nacht wat beter, hebbende twee ueren geslapen.

Had brieven van mijn vrouw; schreef dat de vrouw van Duvenvoorde doot was, en̅ voor haer doot van haer man begeert had, dat met sijn broer van Roosande soude reconcilieren. Dat hij daerop om hem gesonden had, en̅ de peys gemaeckt was, en̅ dat hij en sijn vrouw nu dagelijx daer in huys waeren.

23 Maend.

Myl. Portland wierd dagelijx beter.

Smergens was Sylvius bij mij.

Att smiddaghs tot Dorp: daer waeren Villatte en Bodenbroeck met haer vrouwen, en Chaligny en̅ joff. Ide.

24 Dynsd.

Smerg. was de H^r van̅ Lier bij mij.

De Con. seer langh in een Councill geweest zijnde, gingh ten half dryen in 't Parlam^t, en gaff sijn assent tot meest al de Bills, die in 't Parlament gepasseert waeren, maer niet tot dat van̅ Trienniall Parliament.

Naermidd. was te Kinsinghton en̅ bij de Con. Vraegde weder of ick geen peerden sond. Seyde gelijck als 't was, dat maer twee had.

Was bij joff. Golsteyn, eer bij de Con. gingh.

25 Woensd.

De Wilde seyde, met Meester gesproken te hebben, en̅ dat ick met hem soude konnen in sijn jacht gaen, dat aen̅ Towr hoorde en̅ daer lagh, ten ware dat het aen andere door̅ Con. gegeven wierde.

Smerg. was long Browne bij mij, en presenteerde mij Mylords Yarmouths teeckeningen te laten sien, gelijck naer de middagh met hem daer gingh, en̅ sagen tot 10 ueren toe.

De kleyne Gibson was daer oock, en̅ thoonde sij met groote ernst en̅ applicatie, en̅ gelijck Bowne (sic) mij geseght hadde, dat Myl. voorz. sijn konst van meningh was te verkoopen, geloofde ick dat hij half meende een kooper aen mij gevonden te hebben, daer het verre van daen was.

[p. 186]

Dese Lord is sijn familie Gaston, en̅ heeft laetst met eenige andere in̅ Towr geseten, de Coningin in̅ Con. absentie haer hebbende doen versekeren.

Hij noemde mij altoos mede Mylord, en̅ gaf ons wijn te drincken.

26 Dond.

Smerg. was Lier bij mij, en̅ versocht mij de Con. te spreken, en van sijnent wegen te vragen, of hem niet onaengenaem soude wesen, dat hij weder naer Hollant gingh woonen.

Als hem iets seyde van het pensioen, dat hij van̅ Con. trock (hebbende daervan door ymant deser daghe hooren spreken), wierd hij roodt.

Begon mijn goedt wat te packen.

Dorp was smergens bij mij, en̅ hoorende dat de Con. op sijn en̅ sijne confraters versoeck om betaling van hare achterstallen te hebben, niet gedisponeert hadde, maeckte seer de malcontente en̅ sprack van̅ dienst te quitteren, dat hem afraede. In dese tijdt begon men van̅ Officieren, die nu betalinghe van haere achterstallen souden ontfangen, aen haer geldt te willen Poundage monney korten voor de vier jaeren gepasseert, en̅ in dewelcke van geen kortinghe gesproken was.

Smergens was Sayer bij mij, mij seer noodende om sanderen daeghs buyten met hem als groome te komen eten.

27 Vrijd.

Smerg. was Boision bij mij, nu beter wesende.

Was smergens buyten.

De Wilde quam mij seggen, dat de gewesene page Vijgh sijn selven dootgeschoten had, willens of bij ongeluck, gelijck daer verscheydentlijck van gesproken wierd. Had savonts te voren noch bij joff. Vijgh geweest, om afscheit naer Holl^t te nemen. Joff. Vijgh gaff hem haer knecht mede, om hem in haer koets naer Harwich te sien afrijden.

Smerg. quam Symen Jansz. mijn bagagie haelen, om in 't bagage-schip van̅ Con. te brengen. Was seer koudt en̅ guer weder.

[p. 187]

Myl. Portland beterde noch all, maer soude in 4 of 5 weken niet bequaem wesen om over zee te gaen.

28 Saterd.

De Wilde quam mij seggen, dat Meester de jicht gekregen had, en om verscheiden redenen met de Con. niet soude konnen mede gaen; daernae, dat Blatwait hem geseght hadde, dat ick met de Graef Straetman, Envoyé van̅ Keyser, en Soasso op 't jacht de Catherine over soude gaen.

Sylvius en .....¹⁾ bij mij zijnde, quam Capⁿ Willison, Capⁿ van dat jacht, mij spreken, en̅ seggen dat hij te Deptford lagh, en ick daer scheep konde gaen, meenende hij dynsdaeghs te vertrecken, maer dat maendach mij noch nader soude komen spreken.

Naer den eten gingh met long Browne weder tot Myl. Yarmouth, en bleven daer met sijn printen en̅ teeckeningen te sien tot sav. ten ½ thienen. Daer waeren noch goede dingen (onder anderen sommige van̅ Cartons, die in 't Cabinet van van Nys, dat hij aen Myl. Arondel verkocht hadde), maer oock vele andere slechte; daer waerender oock sommige seer schoone printen van Mare' Antonio.

1) Niet ingevuld.

29 Sond.

Smergens was Golstein bij mij. Guer en koudt weder.

Gisteren seyde joff. Hacquaert mij, dat het kindt van van Hulst, dat hij bij Geertruydt, sijn meidt, hadde, van stuypen gestorven was.

Smergens was d'H^r van̅ Lier oock bij mij; seyde, dat de H^r van Nederhorst, sijn vaders broer, een seer eloquent man geweest was. Dat hij beschuldight was geweest van Fransch geldt getrocken te hebben, maer dat men naer sijn doot daervan geen teekenen gevonden had in sijn boedel. Dat naer apparentie de Spaenschen hem vergeven hadden, omdat meenden hij de Fransche partije hield.

30 Maend.

Reed smergens naer buyten, om de Con. te

[p. 188]

vragen of sanderen daeghs vertrecken mochte naer Harwich, konnende met het jacht noch derwaerts gaen; maer vreesende dat hij 't difficulteren mocht, deed het niet.

Long Browne bracht mij een taxatie van Myl. Yarmouths teeckeningen en̅ printen, monterende tot 2280 ℔ sterl.: schijnen gemeent te hebben, dat ick iets daerin doen soude.

Naermidd. talmde langh met mijn goedt te packen.

Naermidd. was de H^r van̅ Lier bij mij. Hadde de Con. gesproken, en̅ te verstaen gegeven dat wel weder naer Holl^t soude willen gaen, dat de Con. aen sijn keus gelaten hadde, hem versekerende dat hij hem sijn pensioen in allen gevalle soude continueren. Hij seyde, wel genegentheit te hebben om op 't huys te Rijswijck te gaen woonen.

31 Dynsd.

Smerg. was Sylvius bij mij, meenende sijn geldt van̅ Con. soo goedt als seker te hebben, op 2400 ℔ naer, daer toe hij oock expedienten meende uytgevonden te hebben.

Sondt mijn meeste bagagie naer 't jacht van Willison, maer de L^t seyde, van mij niet te weten, en̅ dat niemant ingenomen wierd sonder ticquet, soo dat mijn goedt bij 't jacht bleef leggen en niet ingenomen wierd.

Naermidd. kreegh een ticquet, en seyde de Wilde, dat de m^r of Stairs, Schotsche Secretaris, mede met ons jacht soude gaen.

Naermidd. wierd wat beter en sachter weder.

Betaelde al dat te Londen schuldigh was.

Naermidd. gingh naer buyten, daer Dorp bij mij quam, versoeckende sijn en̅ sijn confraters req. noch eens voor te dragen, dat savonts dede, maer de Con. gaf daer geen recht bescheidt op, en teeckende maer een dingh of twee.

De Wilde seide mij, dat Madelien aen joff. Root geklaeght hadde, dat Henrick, haer man, haer eens wat quaedt aengeset hadde.