Journaal van 21 october 1688 tot 2 september 1696. Eerste deel

November.

1 Donderd.

Schuylenburg att smiddachs tot mijnent.

Had eenighe pijn boven mijn rechter heupe; voelde die self als van buyten op het vlees duwde, maer gingh haest weder over, maer bleef seer verkout zedert ons vertreck uyt Hollandt.

Tegen den avondt quam eerst m^r Manley van wegen 't costume-huys, om onse bagage te visiteren, die in̅ galerije onder mijn quartier gebracht was, en̅ den ganschen tijdt van een opsiender bewaert wierd. Hij tracteerde mij seer civielijck, en̅ roeyde niets om. Joff. Keyser hadden sij naeuw gevisiteert, en̅ self een sack, daer eenighe provisie in hadde, 't buytenste binnen gekeert.

2 Vrijd.

Smergens quam de H^r van̅ Lier mij welkom heeten, en̅ reed met hem naer Whitehall.

De Con. de trap opkomende, belaste mij naer de middach te Kinsinghton te komen, gelijck dede.

[p. 510]

De Con. teeckende niet voor savonts ten 7 ueren.

Praete met S^r Rowland Guine, die mij seyde dat men iets op de harangue, die de Con. in 't Parlament gedaen hadde, te seggen gehadt hadde, als of niet obligeant genoegh geweest waere; dat er groote dissensien waeren tusschen Myl. Carmarden en̅ Myl. Nottingham.

Myl. Nottingham en̅ Melvill heeten mij vrindelijck welkom.

Sprack d^r Stanley mede te Kinsinghton.

De Con. vraeghde mij, hoe soo lang onderwegen geweest waren, en of mijn vrouw niet sieck geweest was.

3 Saterd.

Was smergens op Whitehall om mijne papieren te schicken.

Boision interrumpeerde mij, maer most wech, een acces van quartein krijgende.

Daernae quam S^r Gabr. Silvius. Seyde, dat m^rs Frankline stondt om te trouwen met eenen m^r May; dat een lichtmis was en̅ geen groote partij voor haer.

Dede mijn ingeleyde cabinet op Whitehall opsteken, hebbende de sleutel daervan, soo meen, in̅ Haegh gelaten.

4 Sond.

Was smergens noch op Whitehall, om mijn dingen te schicken. Des naemiddaghs mede.

Bij mijn vrouw hadden vele visiten geweest: nicht van Dorp, Mevr. Danckelman, de vr. van 's Gravemoer, Mevr. Creitsmar etc.

5 Maend.

Smergens waeren Sylvius en̅ Boision bij mij, sylvius als ord^s swaerhoofdigh wesende, en meenende dat het Parlament Myl. Nottingham en Carmarden souden attacqueren, en̅ haer consenten van geldt aen die saeck vastmaecken.

Seyde, dat m^rs Gerson seer kranck was, en̅ dat men in̅ chappel dien morgen voor haer, als soo zijnde, gebeden hadde.

Naermiddagh was op Whitehall, om mijn goedt te schicken.

6 Dynsd.

Naermidd. was te Kinsington. De Con., heb-

[p. 511]

bende te Londen gegeten, quam eerst ten 7 ueren. Laste mij sanderen daeghs te 9 ueren smerg. weder te komen.

Was naer joff. Golstein vragen, die met de Coningin te Londen was.

Praete met Will. Killegrew, die seyde, dat met sijn vrouw tot m^rs Row logeerde; dat m^rs Pommel daer lang van daen geweest was en vertrocken sonder haer camerhuer te betalen; dat sij een seer gemeene hoer geworden was, maer nu weder bij haer man was, die haer schier sonder hemdt thuys gekomen was; dat m^rs Row geseght wierd met een Camerling van Myl. Torringhton getrouwt te wesen.

7 Woensd.

Was smerg., volgens ordre van daeghs te voren, te Kinsinghton. De Con. depescheerde doe eerst sijne brieven naer Hollandt, hebbende de post van dynsdagh doen ophouden. Gaf mij een deel papieren om te rangeren, brieven van̅ Pr. van Waldeck etc.

Naermiddagh was met mijn vrouw op beyde de beursen.

8 Donderd.

Smergens was Boision bij mij, die te gast noode.

Was smerg. op Whitehall, om de voorz. papieren van̅ Con. te schicken.

Boision seyde, gehoort te hebben dat den Engelschen Envoyé aen̅ Porta schielijck gestorven was, en̅ den onsen oock, en̅ dat men meende dat Frans werck was.

Was de Lord Majors dach, maer de Con. ging niet op het festijn.

Silvius was bij mij op Whitehall.

9 Vrijd.

Smerg. was op Whitehall om de Con. papieren te schicken.

Joff. Keyser quam mij daer quellen over haer saeck.

Naermidd. was te Kinsinghton. Sprack de Con. over 7^en en gaf mij een brief te schrijven aen̅ Secretaris Slingelandt, waervan ick het leste niet wel onthouden had, en most de brief, als binnen gebracht wierd om te teeckenen, verandert en verschreven worden, dat mij speet.

[p. 512]

Was eerst bij joff. Golstein, daer joff. Vijgh vondt. Stanley quam daer oock en Montigny. Sij seyden, dat m^rs Gerson noch seer sieck was en fits hadde. Dat m^rs Francline ging trouwen met May, daer sij te voren al groote familiariteit mede gehadt hadde, hebbende sij malkanderen al langh altoos wife en husband, mij deare etc. genoemt. Dat sij daegs te voren wel een paer ueren bij de Coningin geweest was, die haer over die manieren van doen bekeven hadde.

10 Saterd.

Was smergens op Whitehall, noch al om de voorz. papieren te schicken.

Naermidd. was niet uyt en sat bij mijn vrouw, daer Mevr. Creitsmar en nicht Becker quamen spelen; oock Mevr. Soutelandt. Hop quam daer oock, maer most naer Kinsinghton. Mevr. Soutelandt had een leelijcke dochter van 19 jaer bij haer.

11 Sond.

Was smergens op Whitehall, om mijn eygene papieren wat te schicken. Was seer koudt.

Naermidd. was tegen den avondt weder op Whitehall, mijn vrouw gaende naer nicht Beckers.

Had pijn aen̅ slincker zijde van mijn neus, en was noch all met verkoutheit en̅ hoest gequelt.

12 Maend.

Smergens was Boision bij mij, en gingh met hem eenige order stellen in mijn stal, en van daer tot de quaker m^r Thomson, daer 24 bottles clairet en 4 witte wijn kocht, tegen 16 pence het stuck. Boision at bij mij.

Over tafel liet Myl. Portland mij versoecken met hem te gaen in̅ stadt, om schilderijen te sien. Gingh bij hem te Whitehall, en vondt hem aen sijn tafel sitten met Myl. Rochester, Myl. Norfolke en Myl. Scarborough. Reed daernae met Myl. Portland naer eenen S^r Francis Childe, naer Goldsmits-Hall, daer de schilderijen waeren, zijnde geconfisqueert van Myl. Melfort, en̅ aen Portland door de Con. geschoncken, soo hij mij selfs seyde. Germain quam bij de voorz. Hall oock bij ons. In de collectie was

[p. 513]

niet veel bysonders. Het beste een kleyn stuckje van Bassano.

Savonts gingh noch schicken op Whitehall.

Childe seyde tegen Portland: ‘that the Parliam^t will doe your businesse’ (meenende van 't geldt), en hij antwoorde hem: ‘I thinke they will not doe the King's but their owne businesse.’

13 Dynsd.

De Con., mij ontboden hebbende, gingh smerg. ten half negenen naer Kinsinghton, de Con. noch geen volck binnen latende als quam.

Ten half elven gaff mij brieven aen̅ Pr. v. Waldeck, aen de Pr. v. Vaudemont, en̅ aen de R.P. Heynsius te bestellen.

Ick reed tegen de midd. naer huys en quam naerm. weder te Kinsinghton, en liet de Con. een brief aen̅ Hertogh v. Holstein, in Spaenschen dienst zijnde, teeckenen, met noch 't een en̅ 't ander.

De Con. vraeghde mij naer de schilderijen van Myl. Melford, daervan hem de waerdije seyde. Hij meende dat de Lord eenige goede dingen van van Dijck gehad hadde. Hij hoeste geweldigh dewijl ick savonts bij hem was.

14 Woensd.

Was smerg. op Whitehall, om een slootje aen mijn ingeleyde cabinet te doen vermaecken.

Huerde een calesch, dewijle de mijne most verschildert en̅ gerepareert worden.

Naermidd. was met mijn vrouw in een winckel in Commingarden, en̅ daernae tot nicht Beckers, daer eenen m^r Mackenny quam, en̅ hielen ons ten eten. Vernatti niet thuys komende, hoewel wij daer tot een ueren in̅ nacht bleven, konnende geen koets krijgen, omdat des Con. geboorte-dagh was.

Mevr. Vernatti en nicht Becker spraken seer vrij van een dame van haer kennis.

15 Donderd.

Was smerg. op Whitehall.

Naermiddagh was Mevr. Creitsmar en nichje Becker bij mijn vrouw spelen.

[p. 514]

Gingh niet uyt om 't geraes op̅ straeten, wesende het den dagh van̅ Gunpowder-Treason.

16 Vrijd.

Was smergens te Kinsinghton, ontboden zijnde; gingh naer huys eten.

Danckelman seyde mij, dat men hoopte op goede tijdinghe uyt Yrlandt, en sprack al of men de Fransche oorloghschepen, die gekomen waeren om Limmerick te secoureren, in̅ Shannon beset soude hebben, zijnde 16 in getall.

Savonts te voren vertelde mij mijn vrouw van het kluchtigh leven van Vernatti, die ord^s savonts niet voor een of twee ueren thuys quam, sonder dat men konde weten waer hij liep; dat sijn vrouw hem dat nooyt en dorst vragen, uyt vrees van qualijck bejegent te werden; dat hij sijn vrouws goedt meest hadde opgemaeckt; dat sijn vrouw geseght hadde, dat sij, siende dat bij van haer geen werck meer maeckte, haer affectie van hem oock afgetrocken hadde.

In 't wederomkomen van Kinsinghton quamen ons 25 of 30 koetsen tegen, daerin luyden met bonte rocken saten. Waeren luyden van 't Parlam^t. Gingh thuys eten.

Reed savonts ten vijff ueren weder naer Kinsington, en̅ hielp mij de Con. terstont voort. Teeckende oock 50 commissien voor capers. It. orders voor Capⁿ van Wappelen en de Commandⁿ van Wieligh, om met haere convoyen in̅ rivier van Londen te blijven tot naeder ordre, op de tijdingh van dat Jan Bart met 16 Fransche oorloghschepen in zee was.

17 Saterd.

Was smergens uyt om sack tot m^r Biby in Henshowstreet te koopen, en̅ quam niet voor half twee tot de H^r Hop, die mij genoodt hadde. Daer aten noch m^r Tourton sijn koopman, de Commis van der Esck en̅ de Griff^r Schuylenburg, die vroegh wegh most, hebbende te rekenen met de Coningin.

Brieven uyt den Haegh of daerover gekomen seyden, dat de geallieerden de belegeringe van Susa verlaten had-

[p. 515]

den; dat de Franschen haer in 't aftrecken geattacqueert hadden, maer vigoureuselijck gerepousseert waeren.

Hop seyde, dat een Fransche boeckverkooper eenige tijdt infame pasquillen tegen de Con. gedissemineert hebbende, te Amsterdam was vastgeset, en lichtelijck qualijck getracteert soude werden.

De Con. op gisteren vraeghde mij, of mijn vrouw op het bal geweest was. Ick seyde: neen, en̅ dat sommighe, die daer geweest waeren, soo getract^t waeren, dat sij daer geen berouw van gehadt had. Hem vertellende hoe de beef-eaters de vrouw van̅ Lier met den arm uyt de camer geruckt hadden, en sij haer top-knot een reys of twee was quijt geweest; daer hij suer om sagh en̅ seyde, dat sij iemant had hooren bij haer te nemen, die haer inbrenghen konde.

18 Sond.

Was smergens niet uyt. Naermidd. gingh op Whitehall, om mijn boecken te schicken en̅ op te schrijven.

Ten sess ueren gingh naer huys, mijn vr. gesonden hebbende, en̅ vondt daer de vrouw van̅ Lier met haer dochter en Ide van Dorp; bleven tot 8 ueren toe.

19 Maend.

Smergens quam l'Eremitage mij hoetelen, daernae oock Boision. Noode die tegen smiddachs en gingh doen op Whitehall.

Naer den eten quam Sylvius en Schuylenburgh.

Sylvius en Boision speelden a l'hombre met mijn vrouw, en ick gingh noch op Whitehall.

20 Dynsd.

Smerg. was op Whitehall.

Naermiddagh gingh met mijn vrouw naer Kinsinghton, daer sij joff. Golstein meende te besoecken, maer was nae Londen.

Sij gingh tot joff. Brienne besoecken, en vondt haer, van boven komende, weder in mijn camer.

De Con. teeckende en hoeste seer.

Had in Bedchamber eenighe praet met ......¹⁾, soo

1) Niet ingevuld.

[p. 516]

mij geseght wierd nu Secretaris van Schothland, Myl. Melvill het nu niet meer zijnde. Had langh in Vriesl^t en te Groeningen gewoont, en̅ scheen kennis van onse saecken te hebben.

Daernae praete met Puisar, die mij seyde dat die May, die m^rs Franckline getrouwt hadde, een lichtmis en̅ quaedt slagh van een man was; dat hij een jaer geleeden pis que pendre van haer geseght hadde, en̅ onder anderen haer hoer van Steenbock genoemt hadde.

Mijn papieren savonts aen de Wilde gevende, vondt in mijn sack een brief van̅ Con. aen de Raedtpensionaris Heinsius, die vermeene de voorgaende vrijd. vergeten te hebben te geven, dat mij seer speet.

21 Woensd.

Smerg. opgestaen zijnde, begonde men te seggen van een brandt, die in 't Hoff te Kinsinghton geweest was.

Gingh smerg. op Whitehall.

Naermidd. reed naer Kinsinghton, en sagh dat de geheele galerij, als men de plaets inkomt, aen rechter handt staende, met de gebouwen, daertoe hoorende, afgebrandt was. Den brandt was ontstaan in een camer, omtrent het midden daervan komende, en bewoont door een vrouw, die seyde daerin 4 a 5 daeghen te voren al niet geslapen te hebben. All het goedt was al uyt het huys wegh geweest en de behangsels afgehangen, die men nu besigh was weder op te hangen. Den brandt was gesteuyt voor aen bij de groote trap.

Mijn camer waeren de deuren opgesmeten en sommige daervan gestolen.

Een pack met de papieren, die onlangs voor̅ Con. gerangeert hadde, was mede wegh, en̅ soo sij seyden, uyt de venster geworpen geweest. Twee boden, die de Wilde daerom gesonden hadde, vonden het weder in handen van een sekeren hoere-weerdt in het dorp.

Was tot joff. Golstein, maer was bij joff. Vijgh.

[p. 517]

22 Donderd.

Om het over- en wederloopen van Whitehall naer mijn logem^t in̅ Pelmail niet langer subject te zijn, liet met mijn coets mijn goedt uyt mijn cabinet nae 't selve logement smergens overbrengen, nemende voor mijn comptoir een camer op de derde verdiepinge.

Naermidd. reed met mijn vrouw in̅ Strand tot een cabinet-wercker, en kocht daer een ding met laden, om mijn eygen goedt en papieren in te leggen, voor drie pond 10 schell. Gingen daernae tot de vrouw van 's Gravemoer, daer nicht Becker en nicht van Dorp oock quamen.

De vrouw v. 's Gravemoer had versocht mij te spreken, en was om te weten of de dimissie van Capⁿ Pieterson al gedepescheert was. Sij praete van dat quitteren al uyt en in.

23 Vrijd.

Smerg. schickte mijn overgebrachte goedt, en̅ kreegh de chest with drawers, daeghs te voren gekocht, thuys.

Mijn vrouw seyde mij, dat Mevr. van Dorp haer geseght hadde, dat Mevr. Hop een haelover van een wijff was, en daer de man veel van lijden most.

Naerm. was te Kinsinghton en sagh de Con., die mij ten eersten seyde: zedert dat je hier laetst geweest hebt, is er een groot ongeluck geschiet, en̅ begon van̅ brandt te spreken. Seyde, dat ten eersten naer sijn cabinet toe geloopen was, om naer̅ schilderijen te sien; dat gevreest hadde die in 't afrucken gequetst geweest souden hebben, maer geconserveert waeren; dat hij groote lust hadde om de collectie van̅ Coninginne Christina van Zweden te koopen, die te Roomen noch te krijgen was, maer dat men daer een bequaem man most naer toesenden, daertoe ick iets in passant seyde in faveur van Sonnius.

Seyde de Con. dat de papieren, die hij mij hadde gegeven om te rangeren, gesalveert waeren, en̅ gevonden in een hoerhuys te Kinsington.

24 Saterd.

Was smergens niet uyt en besigh met schicken op mijn nieuwe camer.

[p. 518]

Naermidd. was wat op Whitehall.

25 Sond.

Was smergens niet uyt.

26 Maend.

De Wilde thoonde mij een brief van sijn vrouws suster, joff. Spoor, gekomen met de post van̅ voorgaende vrijdach, daerin schrijft: ‘de jongen Heer van Zuylichem is heel niet wel, en heeft verscheyde reysen de koorts gehadt.’ Dit seyde aen mijn vrouw, die het seer ontstelde, vreesende of het niet wel mochten pockjes wesen, in dese tijdt seer regnerende, gelijck de Heer van Sommerdijck en̅ de fraeye joff. Hop daer oock aen lagen.

Smergens was Mevr. van der Albe bij mij, sullende weder request aen Con. presenteren, om 't onderhoudt van haer man te hebben.

Savonts speelde Mevr. Creitsmar en nicht Becker bij mijn vrouw, en̅ de vr. van̅ Lier met haer dochter waeren daer oock.

27 Dynsd.

Wierd smergens gehaeld om bij de Con. te komen, maer kreegh voor den eten geen audientie.

Smiddachs att met Sayer, daer Myl. Barklay en̅ Myl. Drumblandrick, een Capⁿ van̅ Garde, en̅ noch een of twee mede waeren. Most langh in de Con. quartier sitten, omdat mijn camer sonder deuren en̅ vensters was. Schreef dry brieven voor̅ Con., in̅ camer van Verrijt, bediende van Myl. Poortland. Onder die brieven was er een aen Schonenberg, in Spaignen, antwoord op eene van hem in cijffer, waerin seght, in sekerheit geinformeert te zijn, dat Gastanaga aen het Hoff te Romen dede gelooven, dat de Con. van Eng^t nergens op uyt was, als om de Catholique Religie te mineren, en̅ de Spaensche Nederlanden in te slocken. De Con. last hem hierop alle devoiren aen te wenden, om Gastanaga te doen rappelleren, en̅ hem te doen straffen over de injurie, die hij de Con. door sulcke rapporten was aendoende.

28 Woensd.

Was smergens niet uyt en besigh met mijne brieven van 2 voorleden jaeren te schicken.

[p. 519]

Naermidd. quam Boision, daermede gingh tot nicht van Dorp, alwaer sij speelden met de kaert. De H^r en vrouw van̅ Lier waeren daer oock.

29 Donderd.

Sliepen heel laet, ick 's nachts lang wacker gelegen hebbende.

Marsilly was bij mij en̅ de boeckverkooper Harding.

Naermidd, was niet uyt. Joff. Golstein en Vijgh en̅ Mevr. Plot waeren tot onsent.

Op Hop sijn minute dede ordres schrijven, om de convoyen naer de Maes en Texel onder van Wielig en van Weppelen te doen vertrecken, hij daermede seer haestigh zijnde, maer gingen noch den volgende dach niet af.

30 Vrijd.

Men seyde te Kinsinghton, dat Myl. Carmarthen seer qualijck daer aen was met sijn maegh, sijn verteerde kost van onderen niet afgaende, maer door sijn keel weder opkomende.

Sondt smergens nieuwe huysraedt in mijn camer te Kinsinghton.

Naermidd. gingh daer nae toe en̅ sat een uer of anderhalf bij joff. Golstein.

Had eerst in̅ antichambre discoursen met S^r Josia Childe, een seer bekendt rijck man, en̅ die, soo men seyde, de Con. quam spreken over het different, dat in 't Parlament op het tapijt was van het confirmeren ofte het breken van de Oost-Indische Compagnie in Engel^t. Ick kende hem niet als met hem praete, maer als wegh was, seyde mij een Divine, die daer mede was, sijn naem.

Joff. Golstein seyde, dat men sprack van dat door het Parlam^t aen̅ H^r v. Ginckel een present soude gegeven werden van 100000 ℔ sterl., met een pensioen van 50000 ℔ jaerlijx, en dat hij soude gemaeckt werden Due of Limmerick, en̅ krijgen de ordre van̅ Koussebandt.

Mijn camer te Kinsinghton was noch niet gereedt.