Trijntje Cornelis
(1997)–Constantijn Huygens–
Auteursrechtelijk beschermdAct. IV. Sc. I.
kees.
kees
Hij vrijft sijn' oogen en geewt.
1155[regelnummer]
Wat drommel, staet de Sonn al Suijdoost! dat's eslaepe! -
Wel 'tseltem soo wel doen. noch doen ick niet as gaepe. -
Maer niet van vaeck, goe Luij, datje 'tweet: 'tis van dorst,
En lout'ren hongers nood. IJ gurcke, watten worst
Sou'ck nou wel slingere deur twie, drie holle tande,
1160[regelnummer]
Daer'ck sucke pijn in hebb! Ô mensse van verstande,
Die 'teerst ombijten inde weurrelt hebt ebrocht!
Lang moetje leve, 'twas te lijdigh wel bedocht.
Ick had hier onder wat op voorraed wegh estoke.
Hij brenght Broot & een Pekelharing voorden dagh & praet all etende.
Suck Beesjen uijt het Sout en kost niet veul te koke.
1165[regelnummer]
En, mijnenthalve, 'kmeught soo wel as Claes en Trijn
Der Speck en der Braenbout ass' opper beste zijn. -Ga naar voetnoot1166
Maer, nou'ck an 'tvolckje denck, hoe meughes'et all make!
'Khebb sommes daer beneên het Bedd all hoore krake.
En dan wat mompele en dan wat stommele.Ga naar voetnoot1169
1170[regelnummer]
Nae'ck merckte deur 'tbeschot an pijp en trommele,
Soo voerdes' oorlogh, en dan maecktese weer vrede.
'Tis, trouwens, mier ebeurt; en 'tlijckent oock wel rede,
Dat Man en Vrouw somtijds iens vallen over hoop,
En grommelen en poos, en geve dan weer koop:
1175[regelnummer]
Ick sie dat alle dingh soo beurt hout: Kijck, dan waeijt'et,
Dan regent'et ereis, dan mistet, dan verdraeijtet,
En 'twordt weer hangdigh weer. Daer komtse van beneen,
Ons Vrouw-mens, onse Knecht ('thanghtme noch an men leen,
Soo schrickten ick te nacht, enochtent will ick segge)
| |
Sc. II.
tryn. kees.
kees
1180[regelnummer]
Gemeurghe, Vrouw.
| |
tryn
Dagh, Kees.
kees
Kon je niet langer legge?
Hoe ister, hommeles?
tryn
In 'talderminste niet. -
Sij gaet sitten ende neemt een klein boerenspiegeltjen, & praet all hullende.
'Kmagh me wat hulle -: Kijck, hoeder dit hoofd uijt siet,
'tStaet noch schier as en knecht.
kees
En Knecht; Vrouw! wel kedaere,
IJe hebme soo ontstelt, 'ken kenme niet bedaere
1185[regelnummer]
IJe waert soo'n kluchtighe guijt van en Bedelaer,
Alsucke moijen fielt! hoe moelick dat ick waer
Mit men ooghe voll slaeps, 'tbegonme schier te deere,
Dat ickje lastigh vil, en uijtet schip most keere.
Maer hoe ist daer bene'en, hebbe we tijd enoogh
1190[regelnummer]
Om wat te praete?
tryn
Jaewe. hij heit noch niet en oogh
Ter deghen op ehadt: ick sochtem iens te kusse,
Toe'ck op stong, en sen hoofd vil eve staegh in 't kusse.
kees
Eij lieve laet ick dan iens hooren eer hij kom
Wat duijvel ijou soo kael eplockt had.
tryn
Benje stom
1195[regelnummer]
As ije stom wese wilt, en kenje deftigh swijgheGa naar voetnoot1195
| |
kees
Ick sweert werentigh; dats en woord,
Datmen om 'tjockjes niet magh segge. eij seght dan voort.
tryn
Wel hoor; je vraeghde strack, wat Duijvel mijn eplockt had;
1200[regelnummer]
Hadje wat Duijvelin evraeght die mijn verlockt had,
Soo hadje't half eraen.
kees
en Duijvelin? en Vrouw?
tryn
Maer houd je mond toe dan, as ick beghinne souw.
Eij lieve, lett ereis watte besuckte streke
Dit volck versiere ken: 'khadd loopen hoore preke,
1205[regelnummer]
'Khadd in en Vrouwe-kot
kees
(En Clooster, denck ick.
tryn
Jae.)
En uer of twie verpraet: wel, docht ick achter nae,
Nou'ck toch an 'tkijcke ben, laet icket all deur kijcke:
En gae goeds moets nae 'tslot (of nae 'tKisteel) toe strijcke.Ga naar voetnoot1208
kees
Dat was en Manne-kot; wat leij je daer toch an?Ga naar voetnoot1209
1210[regelnummer]
Daer kreeghje, denck ick, soo en streeckjen uijtte pann.
tryn
Ten quamper niet iens toe; 'kverwarden ongder weghe,
In ien van deuse, wat zijn't, Straeten, of zijn't steghe?
| |
Want Steghe bennen hier as Straete te Saerdam.
Daer moette men en ding dat m'eerst te vore quam
1215[regelnummer]
As soo en Juffer, of en Madamme de Parme:Ga naar voetnoot1215
Se stonck nae Moskeljaet: se nammen inder arme
En kusteme goed schick, en Nichteme soo deun,Ga naar voetnoot1217
Ofw' achters kind'ren of soo waere.
tryn
Dat weet ick op deus' uer niet.
1220[regelnummer]
Se noemden all ons volck, je saeght noijt sucken tuer niet.Ga naar voetnoot1220
Mit quamper en Monseur, die mé scheen van der volck,
Se hietem all Kesijn. en vent as drooghe Bolck,
Soo schrepel en soo schrael: Ick sacher niet Monseurs an,
Dan en blauw' ouwe pluijm, want der was niet veul kleurs an,Ga naar voetnoot1224
1225[regelnummer]
Die haddi om sen hoet; en dan e mes op zij
Van twie drij elle lang. daer sleepten ons die prij;
Jae of ick peep of song, we mosten in her huijsje:
'Kmagh't soo wel noeme, wangt het leken bet en Cluijsje
Dan 'tKisteel dat ick socht; ick weet niet hoe't'er sagh:
1230[regelnummer]
Hoe 'twas of niet en was, der quam Wijn voorden dagh.
En 'kmoghtet lije: kijck.
kees
'Kschick je waert loof e trede.
tryn
Jae'ck toch, en hiel verhitt van wangdele.
kees
Dat's rede,
De Stadt is ijs'lick groot.
| |
tryn
Soo was 't wat van men sin
Wat nats te nuttighe, en 'twijntje liep soet in.
kees
1235[regelnummer]
Wat wasset?
tryn
Spaensse wijn.
kees
Ja soo, 'tgeefme gien wonder,
All liepet soetjes in, o Moer, jij moster onder.
Maer spraeckje niet van gaen?
tryn
Somtijds all; maer 'twas wind;
Se wouwt niet hoore, puf! se sond om ete, kint,
Om sucken swijdighen hoop etens, ije sout dencke
1240[regelnummer]
'Twas niet te soper om en Prins bij te beschencke.
Se sond om Claese mé, die most metter Kesijn,
Frans, dunckme datti hiet, dien aevent vrolick zijn.
Waer duijcker bleef Claes oock?
kees
Ick heb gien volck vernome,
Dat naerem taelde.
tryn
Niet?
kees
Dan, bennens' hier ekome,
1245[regelnummer]
Terwijl den Baes en ick jou sochte bij de straet,
Soo hebbens' ons emist. Laet sien ereijs, was 'tlaet?
tryn
'Kgiss dattet goelickjes mocht ontrent achte wese.Ga naar voetnoot1247
| |
kees
Toe waere wij op 'tpad, en me kon nie meer lese,
Soo donker wast, eer Klaes wouw scheije van 'tbejagh.
tryn
1250[regelnummer]
Soo hadme jouluij wel esoght den hielen dagh,
En noch e nacht daer bij.
kees
Hoe voer 't voort mit je licke?
tryn
Jae kijck, ije weet wel, Kees, ras ete doet versticke,
En langsaem nippe kruijpt en vrouwmens in sen hoofd:
Wat ken ick segge? 'kwierd allengsjes soo verdooft
1255[regelnummer]
Van die besuckte wijn, dat ickje niet ken segge,
Neen ick, op men doot ziel, of ick ben blijve legge
In 'thuijsje daer ick was, of eurghens heen ebrocht.
Denck jij maer slechs ereis wat ick henochtent docht,
As ick me koud en stijf vond sitte met men broockje
1260[regelnummer]
Op en hoop vuijle mis, an sucken stinckent hoockje
Datticker noch af walgh.
kees
Saetj' op en mishoop, vrouw?
Wel arme sloof!
tryn
Jae'ck toch, en sitterde van kouw.
Soo dat ick schaers en woord kon duwe door me tangde,
Doeme de Klapperman, bij groot gelock, an rangdeGa naar voetnoot1264
1265[regelnummer]
En eerlick Klapperman, dat mot ick segge, Kees,
Die sprackme troostigh toe, en maeckte dat ick rees,
En brochtme (soo geschickt, ije sout'et niet geloove!)
Tot hierent opte Kaeij. Hoe't nou voort mettet roove
| |
Van men gelegentheit, men kleeren en me goet,
1270[regelnummer]
Egaen is, weet ick niet.
kees
All ben ick maer en bloet,
En hebb noch weinighe perdeeltjes deur ewangdelt,
Dat wasser ientje wiss, en daer ben jij mishangdelt,
Men soete lieve moer: op sucke waetertjes
Daer vanghme sucken viss. Maer die twie praetertjes,
1275[regelnummer]
De Snoll mitter Kesijn, zijnse je bij ebleve
Soo lang ije heughe magh.
tryn
Wel jae.
kees
Hem! ande Teve
En vind ick gien verlang, niet meer dan of en MeuGa naar voetnoot1277
Eslempt had mitter Nicht: maer die besuckte Reu,
Die schraele Joncker, vrouw, die leijtm' imme gedachte. -
1280[regelnummer]
Waerj' in dat huijs estroopt, en bleefjer in vernachte,
En laegh' j'uijt je verstangt en uijt je keurs in 'themt? -
IJ gurcke, Knelis kind, wat dunckje, waer 'tall vremt
Dat.
tryn
Houdje backes toe: je moet soo verr niet dencke.
Hij keert sich om, en steeckt twee vingeren op sijn hoofd.
kees
Gut, Schipper, soumeje'r soo niet en paertje schencke?
1285[regelnummer]
Wel ick denck soo verr niet: want wat vraegh icker nae?
Maer, hebje deuse feest, met all sen achternae
Je Lieste dus vertelt?
| |
tryn
Wat denckje, dat ick geck ben,
Of inde kindse weurlt, en dat ick niet en treck ken
Om soo en misslagh te verblome?
kees
Neen ick toch,
1290[regelnummer]
'Ksieder je niet voor an, Moer Knelis. eij, maer noch,
Hoe hebje 't flus bij Claes eklaert?
tryn
Hoe sou'cket klaere?
Hij voelde men in 'tbedd, en seij soo, Wel kadaere,
Moer Knelis, benje daer, en benje't in parsoon,
Of spoocktet? 'kgaffem strack en soentje voor sen koon,
1295[regelnummer]
En seij, wat dunckjer of? want dat en doen gien spoke.
Tryn, riep hij, benje 't self? je meughtet ondersoke,
Seij'ck soo op mijn benier. maer waer komje van daen,
Van waer komje soo laet, is dat all wel edaen?
Hoe laet, seij'ck, ben je geck? ick hebb hier legge kijcke
1300[regelnummer]
Van gister aevent of, om ofj' iens 'tzeil sout strijcke,
En stoppen iens je tij. maer 'tis om niet eweest:
IJe gingt all staegh je coers, ick segg niet as en beest,
Maer as en slaeprigh mens die wat te veul enipt heit,
Daer je je vrouwtje toch soo dickels om belipt heit:Ga naar voetnoot1304
1305[regelnummer]
Waerachtigh, Claes, je meught die ganghe niet veul gaen,
'Tis quaed voor lijf en ziel, eij lieve laetet staen
Doetet om mijnent will.
kees
Jae soo, je vilt an 'tpreke
Wel, bij men sieternae, dat benne braeve streke,
Daer staender op 'tCompas gien wisser. Wat seij Claes?Ga naar voetnoot1309
tryn
1310[regelnummer]
Ô man, hij wierd soo dwee as soete melckse Caes,
Tryn seijd hij lieste Tryn, en weest niet onverduldigh.
| |
Werentich, kind, 'ken ben van dese reijs niet schuldigh.
'Kquam soo mis-troostigh tuijs, toe'ck je den halven dagh
Vergeefs hadd nae espoort en noch niet scheep en sagh,
1315[regelnummer]
Dat ick me niet en wist te redd'ren of te stille,
En daerom villewe je weet wel an wat pille,
Daer Kees den Docter is: en, goe knecht, evewel
Hij deed't om beters will; hij sagh dat ick soo fel
Onstelt was om men hart, en dat ick schier wouw huijlen.
kees
1320[regelnummer]
Dat's all waer. Kseij, kom Baes, wat wilje legge pruijle,
Trijn magh met kind zijn, maer s'is self altoos gien kint,
'Tsel doncker wese, daer sij de wecht niet en vint.
En voelje van verlang swaermoedighe gedachte,
Daer is niet beters voor suck volck as lange nachte,
1325[regelnummer]
Eerst wat Orientaels, en daer soo moijties bij
En Brandemorisje, en dan het hoofd op zij,
Eerj' om siet hebje Moer Kernelis in je bedde;
Ick bin en Kaelis, maer ick dorster wel op wedde,
All waer't en vaen.
tryn
Toe wast, en ummers seijd' hij waer,
1330[regelnummer]
En ummers benje't Trijn! Ick seij, wat denckje, vaer,
Ben ick 't? en twijffel jij of't hallif waer of heel is?
Kedaer, all evewel ben ick Trijntje Kernelis.
kees
En Klaes bekende 't?
tryn
Wel, dat haddi goed te doen.
Jae, seid hij, lieve puijs, je bent' et, geefm'en soen;
1335[regelnummer]
En soo voort. Doe wast weer, waer hebje toch esteke,
Hoe bleefje soo laet uijt? Daer vill ick weer an 'tpreke;
Laet? seijd ick, 'kwou dat jij noijt laeter tuijs en quaempt,
En datje me t'Saerdam soo niet te quelle naempt
Met braecke nachte lang, en mit men hoofd vol sörghe,Ga naar voetnoot1339
| |
1340[regelnummer]
As je 'thuijs niet en weet te vinde voor 'tis mörghe.
Hoe lijckt' et mijn daerbij? Kedaer, en schoone zoo,
'Kheb iens men tij vergist, ick ben en uer of soo
Te laet an boord eweest. je meughter wel of praete.
Was dat soo niewen dingh? 'ken ken hier steegh noch straete,
1345[regelnummer]
'Tis en Stadt as en Boss, den doncker vilder toe,
Ick doolden as en geck en was beget soo moe.
kees
Sie voorje, kijck wat om: daer komt hij.
Claes komt uijt het vooronder all geewende.
| |
Sc. III.
claes. tryn.
tryn
Wel, Jan Slaeper,
Benj' alrieds in 'thabijt! kijck, dit is inde gaeper. -Ga naar voetnoot1348
Kom hier. de Pinxterbloom, en die is op estaen.Ga naar voetnoot1349
claes
1350[regelnummer]
Jae wel, me dunckt se moght wel weer te bedde gaen:
Men kopp staetme soo suf: 'kweet quaelick offet licht is
Of dattet nacht is. - Wat! Kees, jouw besuckte lichtmis,
IJe hebme gustere niet quaelicken etoeft.
tryn
Jae, dat is dat ick segh, soo leghje staegh en schroeft.Ga naar voetnoot1354
claes
1355[regelnummer]
Nou, Moer, wees jij te vreen, ten sel niet licht weer beure;
IJe weet de rede wel, ije moetje nou niet steure,
Of ick soo nou en dan men ribbetjes iens boen:
'Kben slech blij da'ck je sie: kom geefme noch ien soen,
Hij kust haer.
'Tis keurmis op en niew, ick gafj' all schier verlore.
| |
tryn
1360[regelnummer]
Hoe nae begon j' all nae en aer wijf om te hoore?
IJe bent me soo niet quijt, goed vrient.
claes
Dat hoop ick mé. -
En lijckwel, oftme lust of niet, 'kmoet weer in Sté:
'Kmoet hier en daer men volck wat maene: deuse luijtjes
Zijn graeghjes inde koop, maer in 'tbetaele luijtjes.
tryn
1365[regelnummer]
Soo wilje weer op 'tpad, doeje Vaer.
claes
Wel ick moet,
Te minste komt ons toe ons geltje voor ons goet.
tryn
Maer snij-je niet en stick, eerj' op treckt?
claes
'Kmagh niet ete:
Me maegh staetme soo quaps. Moer, 'ksel van aevent wete,
Wanneer 't reis wese sel. we moete vande wall.
tryn
1370[regelnummer]
Ick ben 'thier mé all moe.
Hij struijckelt in 't uijt treden.
claes
Soet, dat ick niet en vall,
Men hooft is duijseligh.
tryn
Jae toch, Klaes, siet wat voor je.
claes
Kees, pas jij oppet schip. En Moer Kernelis, hoorje,
| |
Terwijl ick uijt ben, vent jij luij dit goedje voort:
Maeckt watje maeke meught, je weet wel hoe dat hoort. -
tryn
1375[regelnummer]
'Tis wel, kint, gaet jouws weeghs. wij sellen 't hier wel klaere.
| |
Sc. IV.
tryn. kees.
tryn
Wat seghje nou van Trijn Kernelis?
kees
Wel, kedaere,
IJe bent en kluchtigh goed! Ô vrouwtjes, vrouwtjes! jae,
Kenje die kunst? soo waer as 'k hier levendigh stae,
Het manvolck leitter toe. ije weetet soo te flangse,
1380[regelnummer]
Altijd heb jij gelijck, de broocke moete dangse
Soo as 't de keurs belieft.
tryn
Wach jij je voor en keurs.
kees
Dat denck ick wel, mijn Moer, all had ick vrij wat keurs.Ga naar voetnoot1382
tryn
Jae, je selt mé all iens verwarren in dat gaere.
kees
'Ksel niet.
tryn
ije selt.
kees
'ksel niet.
| |
kees
Vrouw, kenje gien Suijer Son?
Hoe klaerje 't? deckje nouw je taefel op en Ton?Ga naar voetnoot1386
Of selje mijn der mé en voetjen ongder laete?
'Tis hier niet wel estelt van binne, van all 'tpraete:
Daer moet en stickjen in, of 'tscheepje sitt op 'tsangt.
tryn
1390[regelnummer]
All weer an! j'hebt schier noch 'tombijten in je langt.
kees
Ho, jonghe maeghen is en goet as jonghe vrouwe.Ga naar voetnoot1391
tryn
Kom, kom om laegh; 'ken denckje 'tvoetsel niet t'onthouwe.
|
|