| |
| |
| |
[65] Een sott hoveling
Commentaar
Ook in deze print is een duidelijke driedeling te bespeuren. Na een reeks minder vleiende vergelijkingen ter lengte van twaalf regels volgt een lang middenstuk waarin Huygens de zotte hoveling portretteert door zijn aard en bezigheden te beschrijven. De dichter eindigt zijn portret met een tweeregelig grafschrift dat een dodelijk dieptepunt vormt voor de hoveling, maar het hoogtepunt is van de beschrijving:
Hier onder legt een romp ondaden van sijn' Geest,
Een Mensch, een Hoveling, een Niet-met-all geweest.
Naar het mij voorkomt heeft Huygens in dit negatieve portret vooral de tegenspelers van zijn tweede Ambassade-reis naar Engeland (5 december 1621 - 13 februari 1623) geschetst. Het Engelse hof van Jacobus i, dat hij in deze periode zeer goed leerde kennen, was eigenlijk ook het enige echte hof dat hij van dichtbij meemaakte. Elders heb ik gewezen op reminiscenties in deze print aan zijn satire 'tCostelick Mall, die hij in die periode in Engeland vervaardigde.Ga naar eindnoot1 Huygens heeft deze print pas willen laten drukken nadat hij er een positieve pendant bij had geschreven: ‘Een wijs hoveling’ [112].
| |
Uitgaven
Worp Gedichten ii, p. 11-15; Eymael 1891, p. 27-31 (aantekeningen p. 92-98).
| |
Literatuur
Wijngaards 1966; Strengholt 1982; Leerintveld 1994.
| |
Translitteratie
35 |
H |
van: over aanzet tot G (van Geleent?) heen? |
57 |
H |
Hoe: eerst w (van wind) willen schrijven? |
87 |
H |
walgh en: in H-Ot verduidelijkte Huygens de woordscheiding.
Door inktvlekken zijn in H de woorden ouervloet (r. 87), 'twoelen, verandren (r. 88), 'tmidden (r. 89) en Danaes (r. 90) minder goed leesbaar geworden; in H-Ot verduidelijkt Huygens ze door ze opnieuw boven de vlekken te schrijven. Alleen in verandren bracht hij verduidelijkingen aan door overschrijving. |
129 |
H |
van dit lijjfs → deses lijffs. Huygens vergat van te schrappen. |
136 |
H |
shommelplaets: verschrijving voor schommelplaets |
| |
Overlevering
H |
Autograaf Huygens, ka xla, 1623, fol. 39v - 42r. Fol. 39 maakt deel uit van het dubbelblad dat gefolieerd is: 36 en 39. Fol. 40 en 41 zijn een dubbelblad. Fol. 42 maakt deel uit van het dubbelblad 42-43. De bladen zijn van papier en meten 310 × 193 mm. De tekst is als volgt verdeeld: Fol. 39v, regel 1-26; fol. 40r, regel 27-52; fol. 40v, regel 53-78; fol. 41r, regel 79-106; fol. 41v, regel 107-138 en fol. 42r, regel 139-142. |
H-Ot |
H heeft behoort tot de kopij voor de Otia. Het volgnummer (<17>>18) naast de titel, formaatsignaturen, en vingers (vooral op fol. 40v en 41v) duiden daarop. |
| |
| |
|
In deze fase bracht Huygens in een lichtere inkt varianten en correcties aan. Zie voor een samenvattende bespreking van de kopij der ‘printen’ de p. 503-511. |
Ot |
Otia 1625, ‘Lib. v. Characteres. Dat zijn Printen’, G3r - Hv, p. 53-58. |
Ot-e |
Errata achter in Ot. |
K1 |
Koren-bloemen 1658, ‘Derde Boeck. Zede-printen Ende Stede-stemmen’, S3r - Tv, p. 151, 150-154. |
K2 |
Koren-bloemen 1672, ‘Derde Boeck. Zede-printen Ende Stede-stemmen’, [S4]r - T2r, p. 143-147. |
| |
Datering
H is gedateerd: 26a. 7bris. 1623. (= 26 september 1623).
| |
Varianten
|
[titel] |
H |
Een Sott Houeling. |
1 |
Ha |
Hij is een IJdel-man, een |
|
Edelbeest |
gelijck; |
|
|
b |
[ |
] |
Edel beest |
[ |
] |
2 |
H |
Een |
blaes die bersten will; een ouerguld stuck slijck; |
|
|
Ot |
Een' |
[ |
] |
3 |
H |
Een |
wimpel aen het schipp van 'svaderlands |
|
groot Stuerman; |
|
Ot |
Een' |
[ |
] |
groot-Stuermann; |
|
K1 |
[ |
|
] |
groot-Stuerman: |
4 |
Ha |
Een vreesslick |
|
schaepen oogh; |
een spijtigh borgers buerman; |
|
|
b |
[ |
] |
{schaepen oogh;} |
[ |
] |
|
b |
[ |
] |
{hoender-hooft;} |
[ |
] |
|
c |
[ |
] |
schaepen oogh; |
[ |
] |
5 |
Ha |
Een deughniet op |
|
*den vliet*; |
een huerling om de sopp; |
|
|
b |
[ |
] |
sijn |
|
hoofs; |
[ |
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
hooft*; |
[ |
] |
|
K2 |
[ |
|
] |
hoofs; |
[ |
] |
8 |
Ha |
Een Snijder |
|
mette |
tong; een |
|
Wever |
mette |
beenen; |
|
|
b |
[ |
] |
met de |
[ |
] |
{Wever} |
met de |
[ |
] |
|
b |
[ |
] |
met de |
[ |
] |
{*slijper*} |
met de |
[ |
] |
|
c |
[ |
|
] |
Wever |
[ |
|
] |
9 |
H |
Een trotse Treues-leew; een blixem opde straet; |
11 |
Ha |
Een' vuijle <m>>Muskus-doos; een onnutt |
|
straet-gewicht; |
|
b |
[ |
] |
Staet-gewicht; |
12 |
Ha |
Een' sterr, |
|
die |
seuer |
|
doof |
van 'sPrincen |
|
weerschijn |
lichtt. |
|
|
b |
[ |
|
] |
luijster |
[ |
] |
|
H-Ot |
[ |
] |
die, |
[ |
] |
doof, |
[ |
|
] |
| |
| |
13 |
|
[marge] |
|
H |
Dispereo, quotiès nobilitatem sanguinis Iactare quis piam audet vita ignobilis. Stob. ex. Epich. |
|
K1 |
Πνίγεμ᾽ ὅταν λὐγένοιαν, οὐδεν ᾦν, ϰαλως λεγῃ τὶς αυτὸς δυσγενὴς ᾦ τῷ τρόπῳ. Stob ex Ep.
[Dispereo, quoties nobilitatem sanguinis iactare quispiam audet vita ignobilis.] |
14 |
Ha |
Is't |
|
Masqer |
van sijn doen; daer derft hij op |
|
betijen |
|
|
b |
[ |
] |
Masker |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
betijen, |
|
15 |
Ha |
Als |
|
waer |
sijn |
Ouderen de voor-eer van't Geuest |
|
|
b |
[ |
] |
off |
|
[ |
|
] |
|
H-Ot |
[ |
|
] |
sijn' |
[ |
] |
16 |
H |
Op schande waer' vergunt, op schelmerij geuest; |
17 |
H |
De Wijsheit derft hij self soo mannelick |
|
verachten |
|
K1 |
[ |
] |
verachten, |
19 |
Ha |
Als waer' het edelst eêl <gesoncken> geborgen in het |
|
bloet, |
|
b |
[ |
] |
bloed, |
20 |
Ha |
En niet veel eer |
|
in 'tmergh van 'tvoeder vanden |
|
hoet; |
|
b |
[ |
] |
<*xxx*>['tmergh |
] |
hoed; |
20 |
|
[marge] |
|
[In eerste instantie plaatste Huygens dit citaat bij regel 21. De verwijzende b haalde hij weg voor een a.] |
|
H |
Prima mihi debes animi bona. Iuuen. |
21 |
H |
Daer Menschen-snijders doch |
|
een Edelman |
van binnen |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
den Edelen |
[ |
] |
21 |
|
[marge] |
|
[In eerste instantie plaatste Huygens deze citaten bij regel 20. Van het verwijsteken a maakte hij later een b] |
|
H |
Cum separauit alma mortales parens, os finxit aequalem in modum Faecunda Tellus, nil habemus proprium. Sunt semen unum nobiles Ignobilesque, lege sed discrimina Reperta perfecit dies. Mens cauta verè nobiles reddi, dei Quae dote, non censu datur. Stob. ex Eurip. |
|
K1 |
Τὸ γὰρ πάλαι ϰαὶ ζωζον ὁτ᾽ ἑγενομεθα Διὰ δ᾽ ἕϰρινεν ἁ τεϰοῦσα γὰβροτὲς Ομοίαν χθίν ἅπασιι ἐἠεπαίδευσιν ὄψιν Ἱδιον οὔδεν ἐχομεν μία δέ γονὰ το τ᾽ ευγενὲς ϰαι τὸ δυσγενες Νομῳ δε γαυρὸν ἄντῳϰράινει χρονος τὸ φρονιϰον ἐυγίνεια, ϰαὶ τὸ συνετὸν. Ὁ θεός δίδωσιν, οὔχ ὁ πλõυτος. Ib. ex Eurip. [cum ... Eurip.] |
|
K2 |
[Cum ... parens,] eos [finxit ... Eurip.] |
22 |
H |
Gelijcken bij |
|
een |
boer, op't huijs nae vande |
|
sinnen; |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
den |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
sinnen, |
|
| |
| |
22 |
|
[marge] |
|
|
H |
Ου γαρ ἔν ἄλλω τινὶ τῶν ἀνθρωπινων εὐγένειαν ὑπάρχειν νυμιζομεν, ἀλλ᾽ ἑν ἀρετῇ. Dion Halicar. lib. 3. <non enim> |
|
H-Ot |
< [gehele citaat doorgehaald] |
> |
23 |
H |
Daer sproot de wortel uijt wel eer soo hoogh |
|
geeert |
|
Ot |
[ |
] |
ge-eert |
|
K2 |
[ |
] |
ge-eert, |
24 |
H |
Soo Adelick beloont, van Stout, Rijck of |
|
<g>>Geleert; |
|
Ot |
[ |
] |
geleert. |
25 |
|
[marge] |
|
H |
Quis enim generosum dixerit hunc, qui Indignus genere et preclaro nomine tantum Isignis? etc. Iuuen. |
26 |
H |
Veraerde |
|
bastarden |
verdienen niet als |
|
'thacken. |
|
|
Ot |
[ |
|
] |
't hacken: |
|
|
K1 |
[ |
] |
bastaerden |
[ |
|
] |
27 |
H |
Hij kent alleen het Stout, en |
|
meijnt |
het maeckt den Man, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
meint |
[ |
] |
27 |
|
27 |
[marge] |
|
H |
Iuuenile |
vitium est fastus atque audacia. Stob. ex Metrod. |
|
K1 |
Τὸ νεόν ἆπαν υψηχὸν ἐσι ϰαι θρασὑ [Stob. ex Metrod.] |
28 |
H |
<E>>Slaet van hem als een henxt, raeckt waer hij |
|
reicken |
kan; |
|
|
K1 |
[ |
] |
rieeken* |
[ |
] |
|
K2 |
[ |
] |
reicken |
[ |
] |
29 |
H |
Hij lieght soo veel hij |
|
gaept, |
maer wee die 't hem verwijten, |
|
|
K1 |
[ |
] |
gaept; |
[ |
] |
30 |
H |
Gij liegt |
is hoogh Alarm, daer voor hij |
|
andre |
smijten |
|
|
H-Ot |
Gij liegt |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
and're |
[ |
] |
30 |
|
[marge] |
|
H |
Quantulacumque adeo est occasio sufficit irae. Iuuen. |
31 |
H |
Oft |
slaghen wachten moet; en wordt hij dan |
|
geueldt |
|
Ot |
Of |
[ |
] |
geveldt, |
32 |
H |
Oft veldt hij andere, hoe is |
|
sijn |
Eer herstelt, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
33 |
H |
Hoe beter maeckt hem |
|
'tquaet, |
hoe hebben hem de plaschen |
|
|
K1 |
[ |
] |
'tquaed; |
[ |
] |
34 |
H |
Van sijn oft |
|
andren |
bloed de logen affgewasschen! |
|
|
K1 |
[ |
] |
and'ren |
[ |
] |
| |
| |
35 |
H |
Wanschapen stouticheit, <*G*>>van ouer Zee geleent, |
36 |
Ha |
Wie heeft u 'thuijs verhuert van |
|
'tedele |
gebeent? |
|
|
b |
[ |
] |
'tEdele |
[ |
] |
37 |
Ha |
Hoe onbevleckter |
|
eer |
waer', buijten vrienden palen, |
|
|
b |
[ |
] |
Eer |
[ |
] |
38 |
H |
In <heme> Godes groot krackeel op't ongeloof te halen! |
39 |
H |
Wat vindt hij dagelickx, die naer wat keruens lust, |
40 |
Ha |
Verkoeling van sijn vier in |
|
'swerelts |
ongerust! |
|
|
b |
[ |
] |
'swerelds |
[ |
] |
41 |
Ha |
Hoe |
|
veijligh |
waer' hij stout, die schouwde met de plecken |
|
|
b |
[ |
] |
veiligh |
[ |
] |
42 |
Ha |
Van Abels |
|
ruchtigh |
bloed de handen uijt te strecken |
|
|
b |
[ |
] |
*broeder-*bloed[ |
] |
|
H-Ot |
[ |
] |
ruchtigh |
[ |
] |
43 |
H |
Voor 't eewighe gericht, daer |
|
'tlaeste |
oogenblick |
|
|
Ot |
[ |
] |
'tlaetste |
[ |
] |
45 |
Ha |
Daer't all moet |
|
kinderlijck |
van schrick voor leeren sweeten |
|
|
b |
[ |
] |
kinderlick |
[ |
] |
46 |
Ha |
Dat manlijck |
|
onuersaeght, |
en saligh stout wil heeten! |
|
|
b |
[ |
] |
onuerzaeght, |
[ |
] |
47 |
H |
Stout zij die 't wesen |
|
will, |
een is het inder daet, |
|
|
K1 |
[ |
] |
wil; |
[ |
] |
48 |
H |
Die |
|
'tsteruen |
niet en vreest om dat hij leuen gaet. |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
'tsterven |
[ |
] |
49 |
H |
Een Sondaghs |
|
Sonneschijn |
is 'thoogst van sijn begeeren, |
|
|
Ot |
[ |
] |
Sonneschijn, |
[ |
] |
|
K1 |
[ |
] |
Sonneschijn |
[ |
] |
50 |
H |
Dan misten hij soo lief |
|
sijn tafel |
als |
|
sijn |
kleeren; |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
den hutspott |
[ |
] |
de |
[ |
] |
51 |
H |
Dan drijft hij door de wolck, als sterre met |
|
een |
staert, |
|
|
Ot |
[ |
] |
een' |
[ |
] |
|
K1 |
[ |
] |
een |
[ |
] |
52 |
Ha |
Die |
|
<voor> |
op de |
|
predick-uer |
voor 'sVorsten huijs vergaert; |
|
|
b |
[ |
] |
|
[ |
] |
Predick-uer |
[ |
] |
|
K1 |
[ |
] |
|
[ |
] |
Predick uer |
[ |
] |
53 |
H |
Trapt trappen op en aff, slaet door de |
|
door-tapijten |
|
Ot |
[ |
] |
deur-tapijten |
|
K1 |
[ |
] |
deur-tapijten, |
| |
| |
54 |
H |
|
Als waer' sijn arm |
|
een |
sweep, als hoorde 't hem te spijten |
|
|
Ot |
|
[ |
] |
een' |
[ |
] |
55 |
Ha |
|
Dat |
|
ijet |
bekommerlickx |
|
sijn |
|
incompst |
wederstaet: |
|
|
b |
|
[ |
|
] |
incomst |
[ |
] |
|
Ot |
|
[ |
|
] |
sijn' |
|
[ |
|
] |
|
K1 |
|
[ |
] |
yets[ |
|
] |
|
K2 |
|
[ |
|
]bekommerlickst |
|
[ |
|
] |
56 |
H |
|
Geraeckt hij naer |
|
sijn |
Heer de naeste mann op |
|
straet |
|
|
Ot |
|
[ |
] |
sijn' |
[ |
|
] |
|
K1 |
|
[ |
|
] |
straet, |
57 |
Ha |
|
Die schielick |
omme siet, en vraeght hem <*w*>>Hoe de wind |
|
is, |
|
b |
|
/ |
/ |
|
|
K1 |
|
[ |
|
] |
is; |
58 |
Ha |
|
Schelt die dan anders denckt dan dat hij 't waerdste |
|
kindt |
is; |
|
b |
|
Wee |
[ |
] |
kind |
|
[] |
|
K1 |
|
[ |
|
] |
is, |
58' |
H |
|
[ontbreekt] |
|
|
K1 |
α |
Dan dat sijn snel begrip, |
|
sijn |
kennis hoogh en diep, |
|
|
K2 |
|
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
58'' |
H |
|
[ontbreekt] |
|
K1 |
α |
Gevraeght wert daer sich geern een minder op besliep. |
59 |
H |
|
Hij sluijt hem oor aen oor, en |
|
antwoordt, |
Oost ten |
|
Noorden, |
|
|
K1 |
|
[ |
] |
antwoordt |
[ |
] |
Noorden; |
|
|
K2 |
|
[ |
] |
antwoordt, |
[ |
|
] |
60 |
H |
|
Een schrickelick |
|
geheijm, |
'twaer schaed dat 't ijemand hoorden. |
|
|
K1 |
|
[ |
] |
geheim; |
[ |
] |
62 |
H |
|
Off aende Galgh verschijnt, off opde pijnbanck |
|
beidt, |
|
H-Ot |
|
[ |
] |
leit; |
|
K1 |
|
[ |
] |
leyt: |
63 |
H |
|
Maer een bestouen |
|
krull |
gekrinckelt om |
|
sijn' |
ooren |
|
|
K1 |
|
[ |
] |
krul, |
[ |
] |
sijn |
ooren, |
|
|
K2 |
|
[ |
|
] |
sijn' |
[ |
] |
66 |
H |
|
Maer 'tkijcken staet hem bij; van d'een' tot |
|
d'ander' |
spell |
|
|
K1 |
|
[ |
] |
d'ander |
[ |
] |
68 |
H |
|
In 't opgetoijde heir van murwe |
|
Memme-dieren; |
|
Ot |
|
[ |
] |
Memme-dieren: |
69 |
H |
|
Ontvliegter een' een lonck, die hem van hondert: |
|
naeckt, |
|
K1 |
|
[ |
] |
naeckt; |
| |
| |
71 |
H |
En, kleuter, weest gerust, men sal u naerder |
|
spreken, |
|
K1 |
[ |
] |
spreken; |
73 |
H |
Dat kost |
|
<n>> |
Naemiddaghen |
van twee tot seuen |
|
toe. |
|
Ot |
[ |
] |
|
Na-middagen |
[ |
] |
toe, |
75 |
H |
Nae dese |
een tweede |
|
Iacht, |
daer slimme slobber-stegen |
|
|
H-Ot |
+[] des' |
[ |
|
] |
|
Ot |
[ |
|
] |
lacht,* |
[ |
] |
|
Ot-e |
[ |
|
] |
lacht, |
[ |
] |
76 |
H |
Het vlackste veld af |
|
zijn; |
die d'onbeschaemtste plegen |
|
|
Ot |
[ |
] |
zijn: |
[ |
] |
77 |
H |
Bij |
|
sterreloose |
Nacht en auerechtse Maen; |
|
|
K1 |
[ |
] |
sterreloosen |
[ |
] |
78 |
H |
Hij maeckt de |
|
Maendachsmerckt |
getuijghe van sijn gaen, |
|
|
Ot |
[ |
] |
Maendaghs-Merckt |
[ |
] |
81 |
H |
Aen 'tghen hij |
|
garen |
doet. Onstaender plaesters uijt, |
|
|
K1 |
[ |
] |
geerne |
[ |
] |
82 |
Ha |
En boort |
|
de |
Ziele-vleck |
tot bouen door de huijt, |
|
|
b |
[ |
] |
het |
|
Ziele-seer |
[ |
] |
|
H-Ot |
[ |
|
] |
Zielen-seer |
[ |
] |
83 |
H |
En hinckt hij nae den |
|
slach |
van Venus klapp om |
|
d'ooren, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
slagh |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
d'ooren; |
|
85 |
H |
Aen 'tvijfde vierendeel van |
|
Adels volle schilt, |
|
H-Ot |
[ |
] |
sulcken [Adels] |
|
schild, |
|
K1 |
[ |
|
] |
schild; |
86 |
H |
En die den beet ontsiet wat doet hij achter |
|
'twilt? |
|
H-Ot |
[ |
] |
'twild? |
87 |
H |
Maer walgh en |
|
ouervloet |
versellen meest den |
|
andren; |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
overvloed |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
and'ren; |
|
88 |
H |
De volle |
|
vreucht |
bestaet in 'twoelen |
|
van 'tverandren: |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
vreugd |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
van't verandren: |
|
89 |
Ha |
Nu lust hem naer de bloem in 'tmidden |
|
vande doorne, |
|
b |
[ |
] |
vanden doorn, |
90 |
H |
Naer druijven buijtens |
|
reijckx, |
naer Danaes in den |
|
Toorn. |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
reickx, |
[ |
|
] |
|
Ot |
[ |
|
] |
Toorn: |
|
91 |
H |
Dat gelt v echte Bedd; en, Mannen, past op't vinckslagh, |
| |
| |
92 |
H |
Daer |
|
vliecht |
een |
|
Coeckoeck |
om, en |
|
dreijcht |
v met een quinckslagh. |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
vlieght |
[ |
] |
Koeckoeck |
[ |
] |
dreight |
[ |
] |
93 |
H |
Geluckt hem 'tquaetdoen niet, en komt hem |
|
just |
te voor |
|
|
Ot |
[ |
] |
juyst |
[ |
] |
94 |
H |
Van |
|
dusend |
wijuen |
|
een |
die |
|
d'eerbaerheijt |
in d'oor |
|
|
H-Ota |
[ |
] |
duzend |
[ |
|
] |
d'eerbaerheit |
[ |
] |
|
b |
[ |
] |
hondert |
[ |
|
] |
|
Ot |
[ |
|
] |
een' |
[ |
|
] |
95 |
H |
De trouw in 'therte huijst, 't en kan hem niet als |
|
spijten, |
|
K1 |
[ |
] |
spijten; |
96 |
H |
Maer die 'them spijten doet en kan 'them niet |
|
verwijten, |
|
K1 |
[ |
] |
verwijten; |
98 |
H |
Verwijt is lijdelick die |
|
'tschuldich |
dragen |
|
moet, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
'tschuldigh |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
moet; |
|
99 |
H |
Maer |
|
onschult en verwijt valt steenigh om verdouwen, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
onschuld [ |
] |
100 |
H |
En doet d'onschuldighe der |
|
onschult |
self berouwen; |
|
|
Ot |
[ |
] |
ontschuld' |
[ |
] |
|
K1 |
[ |
] |
onschuld |
[ |
] |
101 |
H |
Die wraeck wringt hij haer op: Hoe is Mevrouw |
|
vergist |
|
Ot |
[ |
] |
vergist, |
102 |
H |
Die dieuegg heet, en heeft de stelens vreughd gemist! |
103 |
|
[marge] |
|
H |
Iam vino quaerens, jam somno fallere curam. Hor. |
105 |
H |
Daer gaet hij uijt sich selfs, en noemt |
|
dat |
vrolick doll, |
|
|
K1 |
[ |
] |
het |
[ |
] |
106 |
Ha |
En segt, |
|
dat het |
groot Rond-om der Schepselen is voll, |
|
|
b |
[ |
] |
Het |
[ |
] |
107 |
Ha |
Hoe soud't de |
|
mensch |
niet zijn, die |
|
'tkleijne beelt |
van't groot |
|
is? |
|
|
b |
[ |
] |
Mensch |
[ |
|
] |
|
H-Ot |
[ |
|
] |
'tkleine beeld |
[ |
|
] |
|
|
Ot |
[ |
|
] |
is! |
|
108 |
H |
Soo strijdt hij mette |
|
Deught, |
tot dat hij 'sauonds kloot is, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
Deughd, |
[ |
] |
110 |
H |
Van menigh' |
|
herssen-schroef |
en ongeboorde fluijt. |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
herssen-schroef, |
[ |
] |
|
K1 |
[ |
] |
herssen schroef |
[ |
] |
| |
| |
111 |
Ha |
De Middagh weckt hem op; |
|
de hooftpijn |
doet hem duchten |
|
|
b |
[ |
] |
den hooftsweer |
[ |
] |
|
H-Ot |
+ [ |
|
] |
112 |
H |
Dat 't weder Mergen is: hij voelt |
|
sijn |
Borse suchten, |
|
|
Ot |
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
112 |
|
[marge] |
|
H |
Quin corpus onustum Hesternis vitijs animum quoque praegrauat unà, Atque affigit humo diuinae particulam aurae. Hor. |
113 |
Ha |
En swijmen op sijn' |
|
sijd, |
van |
|
gister auonds |
stoot; |
|
|
b |
[ |
] |
zijd, |
[ |
|
] |
|
Ot |
[ |
] |
zijd', |
[ |
] |
gister-avonds |
[ |
] |
115 |
H |
Op 'tloten |
|
leijt sijn |
|
hoôp, |
en dobbel' |
|
dobbel-kansen; |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
leit sijn' |
|
[ |
|
] |
|
H-Ot |
[ |
|
] |
hoôp, |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
dobbel-kanssen. |
116 |
Ha |
En |
weigert hem 'tgeluck |
|
sijn' |
|
trommel |
na te danssen, |
|
|
b |
Maer |
[ |
|
] |
|
H-Ot |
[ |
|
] |
pijpen |
[ |
] |
|
Ot |
[ |
|
] |
sijn |
|
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
sijn' |
|
[ |
|
] |
177 |
Ha |
Sta bij dan kermis-konst; en |
|
steenen |
|
swijght, |
|
|
b |
[ |
] |
beleefde |
|
[steenen |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
Steenen, |
[ |
] |
119 |
Ha |
Daer moet gewonnen |
|
sijn; |
wil't qualick rechts gebeuren, |
|
|
b |
[ |
] |
zijn; |
[ |
] |
120 |
H |
Men mach de Luck-godin |
|
haer |
slippen slinckx af scheuren |
|
|
Ot |
[ |
] |
haer' |
[ |
] |
121 |
H |
'TGeluck is |
|
wetenschap; |
<gelu> die min <d>doet dan hij |
|
can |
|
H-Ot |
[ |
] |
wetenschapp; |
[ |
] |
kan |
|
K1 |
[ |
|
] |
kan, |
122 |
H |
<Verdie>Beklaeght sich t'ongelijck, al waer't hij nemmer wann. |
123 |
H |
Noch lijdt den Hemel |
|
'tleedt, |
noch |
|
veijnst |
hij niet te |
|
hooren, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
'tleed, |
[ |
] |
veinst |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
hooren: |
|
124 |
H |
Tot dat den ouderdom komt sneewen om sijn' |
|
ooren, |
|
K1 |
[ |
] |
ooren; |
125 |
H |
Dan stort hij wraeck op wraeck, en d'een op |
|
d'ander |
|
quael, |
|
|
H-Ot |
[ |
|
] |
quael; |
|
|
K1 |
[ |
] |
d'ander' |
[ |
] |
| |
| |
126 |
Ha |
Die bladers |
|
maken |
'tboeck van 'tstinkende verhael |
|
|
b |
[ |
] |
{maken} |
[ |
] |
|
b |
[ |
] |
{vullen} |
[ |
] |
|
H-Ot |
[ |
] |
maken |
[ |
] |
127 |
Ha |
Van |
|
sijn |
verrotte |
|
Ieugt, |
die leest hij in sijn' |
|
droomen |
|
|
b |
[ |
|
] |
Ieugd, |
[ |
|
] |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
sijn' |
[ |
|
] |
droomen, |
|
|
K1 |
[ |
] |
sijn |
[ |
] |
Ieughd; |
[ |
|
] |
128 |
H |
Die droomt hij wakende, die doet |
|
sijn |
Ziele schroomen |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
sijn' |
[ |
] |
128 |
|
[marge] |
|
H |
Nocte breuem si fortè indulsit cura soporem, Et toto versata toro jam membra quiescunt, Continuò templum et violati Numinis aras, Et quod precipuis mentem sudoribus urgent, te videt in somnis. Iuuen.
Nec hos tu Evasisse putes, quos diri conscia facti Mens habet attonitos, et surdo verbere caedit Occultum quatiente animo tortore flagellum, etc. Iuven. |
129 |
H |
Voor 'sleuens Auont-uer, en 'tscheiden |
|
van dit lijffs |
|
H-Ot |
[ |
] |
deses lijfs |
130 |
H |
De vuijle |
|
shommelplaets |
van soo veel |
|
wan-bedrijfs. |
|
|
Ot |
[ |
] |
schommel-plaets |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
|
] |
wan bedrijfs. |
|
132 |
H |
Is 'tvoorslagh vanden |
|
klock |
der Goddelicke |
|
slagen, |
|
|
H-Ot |
[ |
] |
klop |
[ |
|
] |
|
Ot |
[ |
|
] |
slagen: |
|
133 |
H |
Dus <w>>leght hij noch en wenscht om |
|
lang |
en langer |
pijn, |
|
|
Ot |
[ |
] |
langh' |
[] langer' |
[ |
] |
134 |
H |
Te vreden |
verr van wel, om erger niet te |
|
sijn. |
|
|
H-Ot |
[ |
|
] |
zijn. |
|
|
K2 |
Te vreden, |
[ |
|
] |
135 |
H |
In't |
|
worstlen |
|
mette |
|
Doodt |
verleegt hij noch sijn' lippen |
|
|
H-Ot |
[ |
|
] |
Dood |
[ |
] |
|
Ot |
[ |
|
] |
met de |
[ |
|
] |
|
K1 |
[ |
] |
worst'len |
|
[ |
|
] |
137 |
H |
Die 'tnaeste paer betaemt, met schilden acht en |
|
acht |
|
K1 |
[ |
] |
acht, |
138 |
Ha |
Soo is hij dat hij is, tot dat |
|
hij |
|
t'enden |
wesens, |
|
|
b |
[ |
|
] |
t'ende |
[ |
] |
|
H-Ot |
[ |
] |
hij, |
|
[ |
|
] |
|
Ot |
[ |
] |
hy't ende* |
[ |
] |
|
Ot-e |
[ |
] |
hy t'ende |
[ |
] |
| |
| |
140 |
H |
Den wandelaer vermaeckt met |
|
sestien |
woorden lesens |
|
|
H-Ota |
[ |
] |
weinigh' |
[ |
] |
|
b |
[ |
] |
sesthien |
[ |
] |
142 |
Ha |
Een Mensch, een Houeling, een |
|
Nietmetall |
geweest. |
|
|
b |
[ |
] |
Nietmedall |
[ |
] |
|
H-Ot |
[ |
] |
Niet-met-all |
[ |
] |
|
|
[ondertekening en datering] |
|
|
H |
Constanter. Hagae. 26a. 7bris. 1623. |
|
|
H-Ot |
< |
|
> |
|
|
|