Nederlandse gedichten 1614-1625. Deel 1. Teksten

[p. 364]

[2] Op de selve

Oorenstrikken, zieljachts gaeren,
Hartenetten, zoete snaeren,
Banden die mijn zinneroer
Vaster boeyt, dan eenigh snoer
Van bekooringh, de gemoeden
Die zich voor geen' wellust hoeden;
Kronkelkoorden rank en sluik,
Die, van levendigen buik,
Uw' geslacht en afkomst rekent,
Ende maekt den dooden sprekendt;
Lange lijven wervelvast
Staend' aen hals en buik gepast,
Yder nae zijn' eisch gewrongen;
Tongen, buitenmondsche tongen
Van de gallem-rijke Luit;
Waeghens die de klanken kruidt
Van de hongerige keelen,
En met haer als uw' gespeelen,
Trouwlijk op en neder gaet,
In een' maetschappij van maet;
Neuryzieke stemmeslingers;
Tolken van geleerde vingers;
Ach wat is 't u wel gelukt
Dat u Huigens duime drukt!
Hemel-hoogh wel moogt ghy vrylijk
Stoffen op zoo hoogh een hijlijk
Als ghy door zijn handt-geprangh,
Doet aen zijn doorluchten zangh.
Zangh, die, met haer staetig swieren,
Slaet de maet van gôe manieren;
Die door wrevel' ooren wringht,
En met deftigh smeeken dwinght.
Zangh die met de geur der reden,
Wufte zinnen kan doorkneeden;
Die de tongh tot lof bereidt
Nevens 'thart ten Hemel leidt:
Die met neep van schrander schempen
Weet de wullepsheit te stempen;

[p. 365]

 

Dieze te geneesen weet,

40

Met een baetelijke beet.

 

Die den wettelijken Hijmen

 

Heerlijk maekt met rijpe rijmen;

 

Wel ook waerschouwt voor het quaet

 

Van den ingetoomden staet:

45

Die in pracht van mommerijen,

 

En de vrolijkheit van't vrijen,

 

Aen den dagh brengt geenen vondt

 

Als die zoet is en gezondt.

 

Zang die met een kluchtigh praeten

50

Geeft in print verscheide staeten,

 

En een' yder weeten laet,

 

Wat'er in het zijn, toestaet.

 

Zang die de gestemde Steden

 

Door de slaverny gestreden

55

Loffelijken draeven doet,

 

Boven Spanjes overmoedt:

 

Die de Dorpen van het ouwde

 

Rijn en Delleflandt, bevrouwde

 

Met een' Maeghd, wiens eergeklank

60

Hen zal hôen voor ondergank,

 

En all' eeuwen door doen duiren,

 

Beter als de Gôon de muiren

 

'tWerrek hunner handen, dêen,

 

Ruchtbaer door een licht' Heleen.

65

d'Ouwde blinde die beschreven

 

Troyes doodt heeft tot haer leeven,

 

Deed wel zeven Steden t'schrap

 

Staen om zijne burgerschap.

 

Wat wil ons dan oorloghs naeken?

70

'kHoor, ick hoor verscheide spraeken

 

Heftigh en in arren môe,

 

Roepen, ons hoort Huygens toe.

 

Caesar wil zijn Tienders¹ wenden

 

Medici² zijn' bruine benden

1 Decuman.

2 Giovanni de Medici colle bande nere.

[p. 366]

75

Veld in; en hem daer door 't slaen,

 

Roomer heeten of Toscaen.

 

Maer der vranken glans de Groote

 

Met zijn' draeken³ aen komt stoote'

 

Die van verre schreeuwen hard,

80

Ist Bartas niet, 'tis Ronsard.

 

Doch my dunkt hy niet onstelt, zeer

 

Zeit, als oft hy op den Veltheer

 

Zijn' genant van Nassauw wees;

 

Gunt gh' hem my niet, geeft hen dees'.

85

Dees is ook een van de ranken

 

Vande braeve stam der Vranken,

 

Zulx hem meede raekt de roem

 

Vande goude Lelybloem.

 

Maer Prins Henrik, om het leeven,

90

Wil niet neemen als gegeven,

 

'tGeen hem, door geboorte, komt.

 

Oft zijn tong de zanger kromt

 

Schoon in drie besondre bochten,

 

Hy en is ons niet ontvochten,

95

Roept hy, 'kwaaegh'er aen een slagh,

 

Zoo goedt recht niet helpen magh.

 

Wijstmen, waermen onder Waelen,

 

Ouwd' oft nieuwe Roomsche taelen,

 

Emmer mondt van mensche von'

100

Die zoo wel zijn Hollandsch kon?

 

Dus geraekt Europ' in roeren.

 

Yder hoopt het uut te voeren.

 

Maer de bittre Castiljaen

 

Ziet het met een dwersoogh aen:

105

En, gelijk tot alle tijen,

 

Vreede valt hem't swaerste strijen.

 

Maer hier is't hem grooter spijt

 

Vat te missen aen den strijdt,

 

Overmits hy niet voor zijnen

110

Landsman Huygens ziet te mijnen,

 

Die dat holle swetsen straf

3 Les vieulx dragons.

[p. 367]

 

Leerde wel den blaeskaek af,

 

Maer de betgesleepe spraeken

 

Niet en wilde roestigh maeken

115

Door dat rompeligh gemor:

 

En haer' gladde keelen, schor.

 

Maer daer zie ick als Sabijnen

 

Met het open hayr verschijnen

 

Maeghden die door zang-gevley

120

Steuren al dat veltgeschrey:

 

Om te stillen dese buien

 

Laeten zy zich dit verluien.

 

Eedle vol' en die vermaert

 

Zijt voor't puik van 't puik der aerd,

125

d'Eere die u doet krakkeelen

 

Is wel met gemôe te deelen.

 

Roomer en Toscaen en Vrank

 

Moet genoegh zijn dat de klank

 

Van de Constantijnsche nooten

130

Hem te weenigh docht te vlooten,

 

Zoo zy niet geraekte mêe

 

In hun' volle taelen t'Zee.

 

Zijn' geboorte, dat's een ander.

 

Niemandt als de Nederlander

135

Heeft daer yetwes eigens aen.

 

Hollandt heeft hem hooren slaen,

 

Hollandt hooren geven knipjes,

 

Met de teere vingertipjes,

 

Op't getakel van de Luyt.

140

Effen was zijn suigen uut.

 

Hollandt sal u wel verhaelen

 

Hoe gepaerde Nachtegaelen

 

Voor een' slaepdrank schonken hem

 

Haere schelle waeterstem;

145

En, met op en af te vliege,

 

Deeden hobblen in de wiege

 

'tKleene wichjen; dat, al eer't

 

Haere lijmen had geleert,

 

Scheen, aen zijn gesnikte kreuntjes,

150

Bezigh met gedicht van deuntjes.

 

Lijdt dan dat daer roem af draegh

[p. 368]

 

Het gewest van 'sGraeven-Haegh.

 

'kSie dat yder vat de lessen

 

Van de Rey der zanggodessen

155

En soo ras zy vrêe geboo',

 

All' de gramschap, van de zoo.

 

Maer zoo groot een' twist met dichten

 

d'Oogheloose zanger stichten

 

In zijn' eeuw kon: en nu wêer

160

Grooter Huygens als Homeer.

 

 

 

p.c. hooft.