Momenta desultoria

[p. 36]

cIɔ Iɔc xxxvɪɪ.

Επίμικτα in mortem Stellae Vxoris dilectissima.

INvenere viam longo suspiria nisu,

Invenere sinu verba revuls aviam.

Deficiunt lachryme, sicci sum⁹ imbre peréni,

Aret aquae rivus, caetera ventus erunt.

Ventus erunt imo gemitus pulmone petiti,

Ventus erit planctus longa procella mei,

Ventus erunt sine principio, sine fine querelae:

Tempestare meâ vectus in astra ferar,

Astra, quibus comitem sese clarissima coeli

Stellarum, soli proxima Stella, dedit.

Non erit in mundi spatiis quae proximus AEther

Circuit, ut nunc est, intemerata quies.

Turbarum dabitur queîs non assuevit Olympus,

Turbine, quo nolint, Astra movere paro.

Concutiat Terram terreno saucius igne,

Concutiat, Terrae proxima regna, Fretum.

Celsìus ardenti fas est non repere: Coelum

Raptus & invidiâ, & luctu, & amore peto.

Missum me facito Tellus, ignoscite Coeli,

Invidiâ Stellae & luctu, & amore meae.

Audite Stellae, audite grandaevae faces,
Audite saecli lampades, lychni Deûm
Audite, non est Stella par Stellae meae.

Circuli, perenne carmen, omnis aevi Musice,

Panda moles annulorum, concinentes orbitae,
Sive Solem bajulatis, seu minora Siderum,
State fornices canori; vanus est rotae labor,
Vana luminarium ter mille convolutio,
Praestat Una mille Stellis, quam penes se pallidae,
Vel pudore, subrubentes, vel stupore saxeae,
Cunctae inutiles fatentur aut minorum gentium.

Fulgete verò, lucida Siderum,

[p. 37]

 

Fulgete; non est invidiae satîs

 

Immensa vestri congeries meae,

 

Non estis omnes fulmine singulo,

 

Non estis omni fulmine singulae.

 

Fortior oppositis insurget Stella maniplis,

 

Clarìus ardebit collatis advena signis,

 

Et faciet vicina fidem, quàm turbine justo

 

Hìc animi desertus agar, desertus ab illo

 

Lumine quo Caeli caret omni lumine lumen.

 

Coelo receptum Sidus, immenso sinu

 

AEternitatis intuentis te Dei

 

Beata civis; inquilina gloriae,

 

Securitatis sempiternae, gaudii,

 

Pacis, bonorum, quae nec auris audiit

 

Humana, nec vis luminum, nec ingenI

 

Terrena cepit; sive contemplor tuae

 

Felicitatis nesciam noctis diem;

 

Crudele votum, quo supernè, si queas,

 

In has paludes retrahare, in hanc Stygem,

 

Crudele duco: nec voco te, Lux mea;

 

Adire malim; Sive me, & noctis meae

 

Vmbras perennes, nec diei conscias

 

Post te tenebras pensitantem concutit

 

Districtus in me Numinis vindex furor

 

Non immerentem, cum truci divortio

 

Erepta saeclo, sponte non tuâ, mihi

 

Me sustulisti, mel meum, turtur mea;

 

Non insto Fatis, non paro, non molior,⁺

 

Quibus remissa deseras Polum preces.

 

Ignosce, fixum Sidus, omnium decus

 

Pudorque Siderum, places toto magîs

 

Divisa Coelo, rapta rellicto places,

 

Orbo beata: nec chelyn, si sit meae

 

Fabella sortis, moverim, Orpheiam chelyn,

 

Quo lapsa Coelo illuceas terrae nova

 

Mihique Stella, forsan ocyùs novo

+ Non vorrei rivederla in questo inferno. Petrar.

[p. 38]

 

Plangenda luctu, forsitan tardo, tamen

 

Plangenda rursum, forsitan nullo, meis

 

Superstes, ut convenerat, fatis, tamen

 

Sic possidenda, ut invidente coelitum

 

Amore, Crystallus manu tremulâ levi

 

Frangenda lapsu. tam brevi confinio

 

Iactura distant & metus, tam sunt idem:

 

Periisse certè finis est metûs, mali est:

 

Periisse conducit, juvat non esse quò

 

Lapsi labemus; tutior quàm stantis est

 

Status jacentis; post ruinam nesciunt

 

Casum ruinae: pulvis esse, nil potest

 

Dejectius omni celsior metu miser.

 

Et ecce pulvis omnium vilissimus

 

Miserrimusque sancta, gloriosa, te,

 

Te, diva, ad-oro. ne loquentes lachrymas,

 

Flentes loquelas oris olim cogniti,

 

Et, addo, chari, &, glorior, solùm tui,

 

Ne sperne prostrati pares atro nigras

 

Luto querelas; (pulvis & lachrymaea lutum est.)

 

Hàc itur ad te proximo sursum gradu.

 

Cum venerit, venturus optanti luto,

 

Qui de luto me pulverem faciet dies,

 

Perimet peremptum, conteret luctâ levi

 

Non obloquentem, non peribo nescius

 

Tiro perire, deseram quod est cinis

 

Libens volensque, desinam quà desii,

 

Pridem diùque: flatus, hem, flatus, vapor

 

Dissolvet hunc aut pulverem, aut lutum aut nihil.

 

At ille, quo, si quid fui, solo fui,

 

Expers ruinae aeternitati cm tuo

 

Reddendus hospes, illud aetherium mei,

 

Quod esse gnarus, quid sit ipse nescio,

 

Imaginem scio creatoris Dei

 

Deo offerendam,, sed redemptori Deo,

 

De carceris moerore, lamentis, situ,

[p. 39]

 

Carie, solutis penè nunc repagulis

 

Exibit ales, evolabit ocyus

 

Flatu retento, bulla si crepans perit.

 

Et scandet ultrò quà viam Via, Veritas

 

Et Vita fecit, qua praeisti, tu pia,

 

Tu gnara vitae, veritatis & viae.

 

Nec obviàm prodire, quo poteris gradu,

 

Marita sponso differes rursum tuo,

 

Nec de-eris amplexui, nec osculo,

 

Quali coire Pax & AEquitas solent.

 

Coibitur quali solent argenteae

 

Calore guttae, sordium obnitentium

 

Vinclis remotis, invidique pulveris

 

Cedente massâ, confluent, quae dividi

 

AEgrè tulerunt, una-mens-mentes duae.

 

Mox, si peracti relliqua est vel umbra, vel

 

Imago vitae, si quid est curae super

 

Mortalis aevi, edisseram quantis miser

 

Post te tenebris haesitaverim pater;

 

Quàm sole nigro traxerim duros dies,

 

Orbasque noctes: pignorum sexûs tui

 

Meique sexûs, quinque nostri partium,

 

Quàm sedulò matremque gesserim & patrem,

 

Narrabo longis curiosae ambagibus,

 

Sermone longo: quàm viros, quo tramite

 

Virtutis & scientiae locaverim

 

Dulcis quadrigae amabilissimas rotas;

 

Tetrastyli columnulas meo- tui,

 

Iam nunc columnas, explicantem si feras,

 

Orientis astri, Stellulae, cui tuam

 

Si tradidisse ut lampadem visa es facem

 

Faci subortae, Stellulae primos dies

 

Provectulosque, forsan & primae facis

 

Crudos amores, forsan & puerperae

 

Ramique ramum, avique mel nepotulum

 

Recensitanti non gravem Patri atque Avo

[p. 40]

 

Praebebis aurem, & quàm perenni posteris

 

Defuncta dures posterûm propagine

 

Nescire noles. Forsan. Ohe, somnii

 

Satis superque est: non vacabis scilicet

 

Ineptienti; tota despicatui

 

Natura vivae, tota erit mortalitas:

 

Narrabo surdae fabulam & ludibria

 

Tot vanitatum; nec profanari feres

 

Caelestis aurae sordibus sacrum meis.

 

Gravi, decente, blandulo silentium

 

Nutu imperabis; sed silentium loquax,

 

Coeleste murmur, congruos loco, pares

 

Deo susurros: Sermoe cogitantium

 

Futurus ille est; sermo sanctus, intimi

 

Deoque voti spiritus commercium.

 

Quod si profari fas sit & motis labra

 

Ciere linguis, gestiet fonti suo

 

Mens diva mergi, tendet unde originem

 

⁺Benè nata traxit: Irin ingentis throni,

 

Quaterque sena tot Senum sedilia,

 

Albasque vestes & coronas aureas

 

Adire festinabimus prono genu,

 

Cervice pronâ; Sancte, Sancte, Sancte ter,

 

Ter centies, ter millies cantu novo

 

Novoque semper accinemus impetu

 

⁺Agno. Leoni, cujus aeternus manu

 

Meruit recludier unicè dignâ Liber.

 

Serena lux, amoene concentus, dies

 

Divinia, quam diù, diù cessas meam

 

Fugare noctem, quam diù non emicas

 

Nec invocanti? prò Dei atque hominum fidem,

 

⁺Quis membra mortis exuet misero mihi?

 

Quis tam misertus addet huic alas luto,

 

Queîs monte sacro, sarcinae potens meae,

 

Sistar beatus, quo quietis ultimae

 

Potiar tuique, Stella, quo nequeam Deo

+ Apoc. 4.

+ Apoc. 5.

+ Rom. 7.24.

[p. 41]

 

Carere nec te? Prò novi Coeli, nova⁺

 

Tellus, & almae pura Iustitiae domus.

 

Quà, quando vos adire, quà dabitur frui?⁺

 

Sic saeva primi flagra perpessus mali,

 

Crudo dolore major & luctus novi

 

Recente plagâ, Thyrsis avios vago

 

Colles meatu & aridos magni Maris

 

Muros pererrans, aridos, nisi quòd mari

 

Flendo rigârat saepe calcatos suo,

 

Sic se domabat, sic sibi fortes manus

 

Nunc inferebat, nunc recrudescentium

 

Horrore torminum dabat victas manus,

 

Vices propinqui, siccus aut humens, Freti

 

Utrimque adumbrans: sic super Coelos sibi

 

Ereptus, aegrè visus est Coelis rapi

 

Terrisque reddi: Cum rotatûs ultimi

 

Labore fessum gurgiti involvens caput

 

Fax prona Coeli mille succedentium

 

Produxit agmen: mille moesto Thyrsidi

 

Nullae fuerunt. Cessit, & prono quoque

 

Vultu, Valete, dixit, agmen aureum,

 

Ignes stupendi, languidae mihi faces;

 

Valete, non est Stella par Stellae meae.

+ 2. Cor .5.8.

+ Πότε ἤξω καὶ ὀφθήσομαι τῳ προσώπῳ του θεοῦ. Psal. 42.3.

Ad Nicolaum Heinsium D.F. cum versiculis
transmissis.

HEinsi, maxima maximi Parentis
Spes, laus, delicium, intimique amores:
Heinsi, non puer, erudita proles,
Imberbi senio, Patris stupendi;
Quae te colluvies ineptiarum
Lectorem petit, ire trita coepit
Per vestigia, queîs solet mearum
Vltrò colluvies ineptiarum.
At specta, Iuvenis diserte, specta;

[p. 42]

 

Haec in tempora natus es, quibus te

 

Obfirmarier arduis, paternis

 

Exemplis decet: Ille sic & alsit

 

Et sudavit, & impotentis aevi

 

Nugacis, stolidi, inscii, impudentis,

 

Obtundentis, ineptientis aevi

 

Totam sustinuit dicacitatem.

 

Iam succenturiare, jam subito

 

Ad fastidia longa nauseanti.

 

Non omnis noceo; Deos Deasque,

 

Quarum praesidio Poëta, quarum

 

Rhetor praesidio parente dignus

 

Audis, Heinsiade parente, testor

 

Haeredem ingenii, ut molestiarum,

 

Toti te similem patri videre

 

Totum te cupio videre patrem.

Ad I. Vander Burgh,
Aperto aggere Merkae fluvii, post expugnatam Bredam.

PRima coronavit Bredanos Flamma triumphos,

Cum fera stramineas induit hasta faces.

Proximus elisis crepitavit ab Ignibus aether;

Dixeris aestivâ nube tonare Iovem.

Functa est officio Tellus, cum sulphur & unà

Carbonem & petrae contulit una salem.

Restabant Undae, restabant signa fluentis

Laetitiae per, queîscunque natatur, aquas,

Tandem Naturae signo dato, & obice rupto,

Vasta manumissi Fluminis pora patent.

Applaudit cataracta Duci, tolluntur in altum,

Praecipites lapsu quo graviore ruant.

Et postliminio reduces Bredana lebete

Excipit & Nymphis nubit amica Ceres.

Euge, pater venerum, siccos aqua ducit in urbem;

Si me, si Bredam quaeris, habes comitem.

[p. 43]

 

Carmina scribuntur vel aquae potoribus, ipsa

 

Hordea, sed lupulis vincta, Po|esis amat.

 

Quin, si multa fidem Bredae cortina meretur,

 

Hoc est Pegasei fontis ἄριστον ὕδωρ.

 

I bone, quo tua te sitis evocat, I bone Burghi,

 

Tota natat festo festa liquore dies.

 

Euge, vola: qui pontus erat, jam manè, frequenti

 

Teste, tot in testis vespere potus erit.