Logo DBNL
Gedichten. Deel 6: 1656-1661 (1896)

Gedichten. Deel 6: 1656-1661

(1896)–Constantijn Huygens–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Spaensche spreeckwoorden vertaelt. II1).

 
Heeren en Aprillen2)+
 
Bedriegen wie sy willen.
 
 
 
Gaet op geen' maelen3)+,
 
Of laet u haelen.
 
 
 
De borse leegh, 'tgebouw in staet4)+,
 
Maeckt den man wijs, maer wat te laet.
 
 
 
Wanneer een' weldaet is versocht5),
 
Is s' als geveilt en als gekocht.
 
 
 
'T geheim betrouwt goe vrienden niet6):
 
Het is uw' schuit soo 'thaer ontschiet.
 
Spint onse Vrouw noch grof noch fijn1),
 
Soo moet de kat gegeesselt zijn.
 
 
 
Als eens hondert jaer verby zijn2),
 
Sullen w' all' te samen vry zijn.
 
 
 
Te veel Wasch aende wanden3)+
 
Helpt kercken al aen 'tbranden.
 
 
 
Stopt uw' ouw' kleeren maer4)+,
 
Soo raeckt ghij door het jaer.
 
 
 
Van water eens gestort5)
 
Raeptm' altyt wat te kort.
 
 
 
Moetgh' over een wyd water gaen6),
 
Soo maeckt u altoos achteraen.
 
 
 
Haest u niet te fel7)+:
 
Selden ras en wel.
 
 
 
Hoogh op gehaelt8)
 
Is laegh gedaelt.
 
 
 
Daer 's geen quaet broot9)
 
In hongers noot.
 
 
 
Jocken is een' vande saecken10)
 
Diemen op haer soetst moet staecken.
 
 
 
Een dochter die niet veel en deught11)
 
Gelt en een' man so haest ghij meught.
 
 
 
Die niet veegh is noch verwesen12),
 
Kan schoon water wel genesen.
 
Daer de tanden seer doen1),
 
Wil de Tonghe weer doen.
 
 
 
Die Doctor, Advocaet of Biechtvaer wil bedriegen2),
 
Bedrieght sich selfs met liegen.
 
 
 
Bij avont komt de Wolf gegaen3),
 
En vloyt den Esel inde maen.
 
 
 
Een goe' raet opder aerde4)+
 
Is boven alle waerde.
 
 
 
Die u Capoen ter tafel dient5),
 
Heeft Bout en Vleugel bey verdient.
 
 
 
Wijst eens uw' keucken aen uw' Schoonsoon en uw Vercken6),
 
Sij sullen 't beyd' haest mercken.
 
 
 
Hij loop' soo langh hy wil, den haes7),
 
In 'tende werdt de winthont baes.
 
 
 
Daer hooren and're saecken8)
 
Ter tafel als wit laken.
 
 
 
Het goede moet ghy soecken9),
 
'Tquaet wacht uyt alle hoecken.
 
 
 
Leert u besigh maecken10)
 
Met uw' eighen saecken.
 
 
 
Dien gh' eens quaet hebt gedaen11)+,
 
Daer 's geen betrouwen aen.
 
Goet Broot en goet gerecht1)+
 
Kost voor een' niewen knecht:
 
Maer binnen weinigh dagen
 
Niet als goet Broot en slagen.
 
 
 
De Jonghe die Broot eten wil2),
 
'Tis sonde datm'er loock aen spill'.
 
 
 
Uw' dochters kint schickt warmkens inde kluys3),
 
Schoondochters kint wat broots, en uytten huys'.
 
 
 
Die bouwt of trouwt4),
 
Sijn' bors verkout.
 
 
 
Heb ick myn roxken avrecht aen5),
 
Het magh soo blyven gaen en staen.
 
 
 
Goet gereet gelt inde hand6)
 
Buyten swaericheit van pand.
 
 
 
'Tmagh vroegh of laet zijn7),
 
April wil quaet zyn.
 
 
 
Een anders goet8)+
 
Erft op geen bloet.
 
 
 
Den vijfden sietmen boven al9)+
 
Wat het voor een maent wesen sal.
 
 
 
Op Jachten daer wy naer verlangen10)+
 
Wordt wel de jager self gevangen.
 
 
 
Om sout in zee11),
 
Daer is het ree.
 
De klocke neghen1)
 
Te bedd gelegen.
 
 
 
Mij dunckt levende Papisten2)+
 
Eten min dan doo' verquisten.
 
 
 
'S avonts goet gerecht3),
 
'S mergens quaet gevecht.
 
 
 
Door die of dese straet4),
 
Siet maer met wie ghij gaet.
 
 
 
'Kwenschte dat ick woonen most5)
 
Daer een Ey vijf stuyvers kost.
 
 
 
Die geen Arbeit moed' en wordt6),
 
Krijght in 'tlang, of krijght in 'tkort.
 
 
 
Als Trommels en Trompetten slaen7)+,
 
Begint het kacken aen te gaen.
 
 
 
Laet gecken en laet winden8)+
 
Altyt passagie vinden.
 
 
 
Indien gh' een vroom man siet9),
 
Vraeght naer syn' afkomst niet.
 
 
 
In quaede wegh is 'tnaeste10)
 
Datmer sich wat door haeste.
 
 
 
De Wysheit en het minnen11)
 
Hoort tot verscheiden sinnen.
 
 
 
Min en verstant
 
Is tweederhant.
 
Hondtje keer1),
 
Volght uw' Heer.
 
 
 
Tot niewe daden2)+
 
Niewe raden.
 
 
 
Men moet sich niet vergapen3)
 
Aen 'tkeurelicke wapen.
 
'Tis 'tmannelick gemoet
 
In d'oorlogh dat het doet.
 
 
 
Eer eene dusend jaer4)
 
Zijn w' alle kael van haer.
 
 
 
Yeder een in synen handel5)+
 
Liever Moerbey als Amandel.
 
 
 
'T is goet te seggen, Trouw en Min6)+;
 
Maer laet het woort gegeven zijn
 
En laet de bant beschreven zijn,
 
Het end valt argher als 'tbegin.
 
 
 
Mij dunckt des winters Sonneschijn7)
 
En schoonsoons liefd een dingen zijn.
 
 
 
Vrient van all' en vrient van geen8)
 
Ist meest al een.
 
 
 
De Liefde, noch 't Gelt, noch de Pijn9)+
 
En konnen niet verborgen zijn.
 
 
 
In leegheit opgevoeyt10)
 
In ouderdom vol moeyt.
 
 
 
Mint een die u niet en mint11),
 
Spreeckt daer ghij geen spraeck en vindt,
 
'T een en 'tander is maer wint.
 
De Min, den Hoest en 'tVier noch meer1)
 
Ondecken ijeder een sijn Heer.
 
 
 
Een Vrient om syn gemack2),
 
Een Swaluw in een dack.
 
 
 
Vrienden in schoon weer3),
 
Tegen wint niet meer.
 
 
 
Wascht uw' handen, God sal geven4)
 
Daers' af leven.
 
 
 
Versiet u, eer ghy trouwt5),
 
Van Huysing wel gebouwt,
 
Van Land daer wat kan groeyen
 
En Wyngaerd om te snoeyen.
 
 
 
Voor den tyt een groot gedruys6),
 
Als de slagh komt, niemant t'huys.
 
 
 
Pryst noch lastert niet7)
 
Eer ghij kent en siet.
 
 
 
Laet ons in de waerheit weyen8),
 
Als Saletten vol klappeyen.
 
 
 
Des Sondaghs siet de Vrouw9)
 
Als 'tkoren inden Douw.
 
 
 
De roskam slaet10)+
 
Somtijts in 'tquaet.
 
 
 
'Tvleesch van een' Sot11)
 
Is eer verrott
 
Als inde pot.
 
Eer sal een nachtegael uyt zijn gesongen1),
 
Als praet gebreken sal op vrouwen tongen.
 
 
 
Soo wij de Geit van rots op rotse sien2),
 
Soo springt de gheew van desen mont in dien.
 
 
 
Geen vlieghe en siet3)+
 
Naer een' pot die ziedt.
 
 
 
Mompeer magh wel bewaeren4);
 
Mon fils en kan niet spaeren.
 
 
 
Let op een groote Jaghers Door5),
 
Daer light noyt groote mishoop voor.
 
 
 
Tot malle praetjens hooren6)
 
Een paer gestopte ooren.
 
 
 
Het hout doof dat geroockt heeft7),
 
De man doot die 'tgestoockt heeft.
 
 
 
Steen uyt de hand8)
 
En komt niet weer,
 
Woordt uijt den tand
 
Oock nemmermeer.
 
 
 
'Tis een goe les voor groote heeren9)+,
 
Nae 'tschrappen en valt niet te scheeren.
 
 
 
Die geen Broot te veel en heeft10),
 
Hoeft geen hont die met hem leeft.
 
 
 
Die niet veel broots en heeft te breken,
 
En hoeft geen' honden aen te queecken.
 
 
 
'Tis uw vrient, wie dat ghij zijt11),
 
Die u van gerucht bevrijdt.
 
Geluckigh leeft1)+
 
Die vrienden heeft.
 
 
 
Dien den Hemel heil will geven2),
 
Krijght wel Biggen van syn' Teven.
 
 
 
'Tgaen is gesont3)
 
Op effen gront.
 
 
 
Die veel wil waecken4),
 
Doorgrondt veel saecken.
 
 
 
Dien gh' uw geheim hebt uytgebrocht5),
 
Dien hebt gh' uw Vrijicheit verkocht.
 
 
 
Dien sijn Deghen en syn Hert6)+
 
Niet genoegh zijn om te vechten,
 
Sal niet sonderlings uyt rechten,
 
Schoon hij voor en achter herdt
5
Met een' Lans gewapent werdt.
 
 
 
'Tis een recht welsprekent man7),
 
Die sich selfs bered'nen kan.
 
 
 
De Dochter heet ick wel getrouwt8),
 
Die Schoonmoer noch Nicht en behouwt.
 
 
 
De kies die seer doet9)
 
Is 't die om veer moet.
 
 
 
Neemt uw kleet10),
 
Ghij zijt in 'tsweet.
 
 
 
Root in den Mergenstont sal 'sAvonds water zijn11),
 
Root inden Avondstont, des Mergens Sonneschijn.
 
'Tvier brandt naer 'thout1)
 
Komt uyt het wout.
 
 
 
Ploegen onder 'tvriesen2)
 
Doet het gras verliesen.
 
 
 
Den Vos die niet wil waecken3)
 
En valt niet in syn' kaecken.
 
 
 
De Coningh doot4),
 
Het Ryck in noot.
 
 
 
Het oude woort en kan niet missen5),
 
In onklaer water is goet vissen.
 
 
 
Tot wapenen en gelt6)
 
Goed' handen van gewelt.
 
 
 
'Tpeert dat kreupel is in 'tgaen7)
 
Moet wat vroegher opde baen.
 
 
 
De maeltijt komt te kort8)+
 
Daer 'tal gegeten wordt.
 
 
 
[Genoegh en isser niet,
 
Daer heel niet overschiett.]
 
 
 
Een Boer in 'tmidden van twee Advocaten9)+
 
Is of twee katten van een Vissien aten.
 
 
 
Daer kan geen' argher sieckte wesen10)
 
Als niet te willen zyn genesen.
 
 
 
Naer een sijn' voeten plant11)
 
Ondecktmen sijn verstant.
 
Soo schielicken geval komt een somtyts te vooren1)
 
Als na de merckt te gaen en keeren sonder ooren.
 
 
 
De Merrie met een veulen2)
 
Gaet niet recht na den meulen.
 
 
 
Soo werdter somtyts uyt3)
 
Een Edelman een guyt.
 
 
 
Een Esel met een kreupel been4)+,
 
Een ros man en een Duyvel is al een.
 
 
 
Den Esel die aen velen hoort5)
 
Werdt vande Wolven eerst vermoort.
 
 
 
'Tis seker een swack man6)+
 
Die niemant dreighen kan.
 
 
 
Den Esel die daer graest in ander' lieden weiden7)
 
En komter sonder vracht van hout niet uyt te scheiden.
 
 
 
Hoe grooter Visch, hoe grooter Leughen8),
 
Hoe Visch en Leughen beter deughen.
 
 
 
Tot hier toe is 't geen noot9);
 
Men eet noch bruylofts-broot.
 
 
 
Soecktgh' een' koorde nae beneden10)+
 
Daer ghij kont den trap af treden?
 
 
 
Offer uw hont mack uyt siet11),
 
Bijt hem in syn' lippen niet.
 
 
 
Al zyn de ringetiens verloren12),
 
De vingertjens staen daerse hooren.
 
Al zyt ghij oudt en wys in velen1),
 
Laet u noyt goeden raet vervelen.
 
 
 
Hoe schoon de loghen was2)+,
 
Sy viel altoos in d'as.
 
 
 
'Tis in de keucken al van 'tmal3),
 
Men braedt niet en men droopter al.
 
 
 
Den Huysman met veel mesten4)+
 
Heeft niet van 'tbesten.
 
 
 
Hoe hoogh den Arent vliegen kan5),
 
Het Valckstuck werdt 'er meester van.
 
 
 
Al is het dat de Vyl scherp bijt6)+,
 
Noch werdtse wel een tantje quijt.
 
 
 
Ghij zijt noch qualick uyt den dop7)
 
En setgh' alreets 'tzeil in den top?
 
 
 
Ist'er met gemaelt8)+,
 
Rijdtgh' al eer ghij zaelt?
 
 
 
Al houdt men mij voor geck9),
 
Ick wil med' in 'tgespreck.
 
 
 
De Vrienden, d'Olij en de Wijn10)+
 
Moeten oud van jaeren zijn.
 
 
 
De boose ergert van de straf11),
 
De goede werdter beter af.
 
 
 
Heer' Albeschick beraed u12),
 
Ghij geesselt maer de schaduw.
 
Het buyckje warm gevoedt1),
 
Het slapen inden voet.
 
 
 
Dans ick soo wel als yemant danssen magh2),
 
Wat hebt ghij mij te stooten uyt het Lagh?
 
 
 
Nat en geseept te voren3),
 
Soo goet als half geschoren.
 
 
 
Daer 's geen Barbier bijnaer4)
 
Als geck of kaeckelaer.
 
 
 
Is 'tpeert geteeckent aen vier voeten5),
 
Seght dat het gecken rijden moeten:
 
Is 't peert geteeckent aende drij,
 
'Tis waert dat het een Coningh rij'.
5
Is 'tpeert geteeckent aen maer eenen,
 
Laet het u nemmermeer ontleenen.
 
 
 
Wel geluckigh is de man6),
 
Die sich selven straffen kan.
 
 
 
Het beestje dat gemack'lick gaet7)
 
Voor mij, niet voor mijn Cameraet.
 
 
 
Het is wel goet op goet gehoopt8),
 
Een Botram diem' in honigh doopt.
 
 
 
Quaet gebruyck in doen of seggen9)
 
Is seer quaelick af te leggen.
 
 
 
Het huijs is wel beheert10),
 
Daer maer een in verteert.
 
 
 
'Tis de beste vrient die 'ck weet11),
 
Die syn brootje met mij eet.
 
'T lecker beetjen is wel soet1)
 
Waer het niet soo dieren goet.
 
 
 
Een schoon man by de Vrouwen2)
 
Is niet voor arm te houwen.
 
 
 
Goede woorden en quae trecken3)
 
Strijcken wysen uyt en gecken.
 
 
 
De wijse man weet dat hy niet en weet4),
 
De sotte meent hy weet van als bescheet.
 
 
 
De doren weet seer wel5)
 
Waer dat hij steeckt in 'tvel.
 
 
 
Uw mantel is u niet te kort6),
 
Indien hij maer niet nat en wordt.
 
 
 
'Kweet wel wat ick wil bedieden7),
 
Als ick broot bidd van de lieden.
 
 
 
De Vos die sich vermaeckt8)
 
Weet wel met wien hij schaeckt.
 
 
 
Laet de kat eerst brassen9),
 
Daer nae sals' haer wassen.
 
 
 
Laet ons blij en rustigh wesen10)
 
En niet eens voor schulden vreesen.
 
 
 
Hy is 't die van beminnen weet11)
 
Die noyt syn' vrienden en vergeet.
 
 
 
Sij rekent red'lick wel, het Wijf12),
 
Maer 'tkint noch beter in haer lijf.
 
Soo goet, soo quaet als 'tkan1),
 
'Kben een getrouwde man.
 
 
 
St. Pieter is heel wel te Roomen2),
 
Wordt hem de kroon slechts niet genomen.
 
 
 
Witte vorst3)+
 
Na regen dorst.
 
 
 
Veel gegeews en veel gegaeps4),
 
Of veel hongers, of veel slaeps.
 
 
 
In goede en quade leden5)
 
Bestaet de kracht der Steden.
 
 
 
Keer om dat blad6),
 
Daer staet noch wat.
 
 
 
De May in 'tslyck7),
 
Augustus rijck.
 
 
 
'Tis goed slaen op een vent vol wint8)+
 
Als men hem maer alleen en vindt.
 
 
 
Die wil van water droncken wesen9)+
 
Heeft geen kort tydverdrijf te vreesen.
 
 
 
Wilt gh' om een rous te water gaen,
 
Uw leven hebt ghij niet gedaen.
 
 
 
Goet eten en goe' dranck in 'tlijf10)
 
Maeckt t'samen een soet tytverdrijf.
 
 
 
Hoe? moeyt' in huys en moeyt' op 't lant11);
 
Wat drommel, moeyt' aen alle kant!
 
Ongesont broot inden mont1)
 
Noch voor u, noch voor uw hont.
 
 
 
Schoon water is heel goet gedroncken2),
 
'Ten kost niet en 'ten maeckt niet droncken.
 
 
 
Sorght voor 'tvoedsel van uw kint3),
 
'Tis een goe' web die ghij spint.
 
 
 
Moeter meer als koren4)
 
Tot uw broot behooren?
 
 
 
Niemant anders werck te soecken5)+;
 
Backer past ghij op uw' koecken.
 
 
 
Goede merghen, groote Heeren6),
 
Maer ick had mijn geltje geeren.
 
 
 
'Tis wel sonder Doctor te weten7),
 
Van wel eten komt qualick eten.
 
 
 
Het lecker leven8)
 
Kan rimpels geven.
 
 
 
Sommighen staet stelen vrij9);
 
Goet gerucht deckt dieverij.
 
 
 
Mooren waeren10)
 
Goede waeren,
 
Kostens' eten sonder 'tgelt
 
Daer m' haer eten voor bestelt.
 
 
 
En jockt niet met den Ezel licht11),
 
Of wacht syn' steert in uw gesicht.
 
 
 
De Jonghe lieden moeten 'thooren12),
 
Een ouden Os maeckt rechte vooren.
 
Goet oor, goe voet1),
 
De Beest is goet.
 
 
 
Een' kreng wordt een goet Peert in een goe' hand gestelt2)+,
 
Een goet Peert werdt een' kreng als 't een' quae hand bestelt.
 
 
 
Myn kat is mij een redelick goet vrient3)+,
 
Behalven dat mij 'tkrabben niet en dient.
 
 
 
Die binnens huys 'tspel van een' geck bemint4),
 
Verwacht het buyten, waer de geck hem vindt.
 
 
 
Een langen Os en een ront Peert5)
 
Zijn by de kenners 'tmeeste weerdt.
 
 
 
Ghij soeckt vijf voeten aen een' kat6)+,
 
Die'r noyt niet meer als vier en hadd.
 
 
 
'Kwens dat hij inden hemel kom'7)
 
Die eerst het woord vond van, keerom.
 
 
 
Al pratende van 'teen in 'tander jock8)+
 
Geraeckt de Wolf den Esel aen syn' rock.
 
 
 
Dry dagen duren noorde winden9)+
 
Wanneers' al haer gewelt ontbinden,
 
Maer blaesen sij niet al haer' macht,
 
Soo durens' er wel meer als acht.
 
 
 
't Beginsel gaet ter deghen10)+,
 
Wij zijn al halver wegen.
 
'tLandleven is bevallijck, maer1),
 
Voor weinigh tyts, niet voor een jaer.
 
 
 
Gedult is licht te weegh gebracht2),
 
Daer een' goe' maeltyt werd verwacht.
 
 
 
De Sneew en geeft geen ongeval3),
 
Mits dats' op rechte tyden vall'.
 
 
 
'Ten kan niet anders zijn4),
 
Elck vat rieckt naer syn' wijn.
 
 
 
Elcke mier5)
 
Maeckt haer getier.
 
 
 
Met als 't Licht uytgesnoten werdt6)
 
Werdt alle dinghen even swert.
 
 
 
Veeltyts op eenen dagh doen wy verscheiden werck7),
 
Wij schreyen binnen's huys en singen inde kerck.
 
 
 
Siet gh' een traegh Schip achter blyven8),
 
Laedt het wel, 'tsal beter drijven.
 
 
 
Maeckt geen' staet op een anders goet9),
 
Elck Schaep hangt aen syn' eigen voet.
 
 
 
Bestraft den quaden in syn quaet10),
 
Terstont geraeckt ghij in syn' haet.
 
 
 
Het kan een teffens wedervaeren11)+
 
Getrouwt te zijn en qualick vaeren.
 
 
 
Geeft een goet Ruyter een goet Peert12)+,
 
'Tquaed is noch goe' noch quade weert.
 
Daer den hont te harde leckt1) vs. 2 hij'r K.a.: hy 't
 
Komt wel dat hij'r bloet uyt treckt.
 
 
 
De kan die veel te water gaet2)+,
 
Licht dats' een stuckjen achter laet.
 
 
 
Wel singen en schoon haer3)
 
Proffijteloose waer.
 
 
 
Elck musken sleept om best4)
 
Sijn strooyken naer syn' nest.
 
 
 
De slechtste wil sijn singen5)
 
Een yeder overdringen.
 
 
 
Daer alles is in staet6),
 
Is 'tSlot vrij van verraet.
 
 
 
Houdt den mont en roert de hand7)
 
Soo te water als te land.
 
 
 
Een Coortsien inde Maij8),
 
Het heel jaer frisch en fray.
 
 
 
Geeft en swijght9),
 
Spreeckt en krijght.
 
 
 
Een leegh Huys op syn best10)
 
Een levend ratten-nest.
 
 
 
'Tpeert dat geen' peerden voor wil lijden11)
 
Is goed om met voorbij te rijden.
 
 
 
Elck voelt of 't kout of heet is12)
 
Naer dat syn lijf gekleedt is.
 
Is de wagen1)
 
Omgeslagen,
 
Laet hem steken, laet hem breken,
 
Niemant wilder hant aen steken.
 
 
 
Kooplie'n by nacht, past dat ghij voor u siet2),
 
Een ouden hont bast nemmermeer om niet.
 
 
 
Laet tongen stille leggen3)+,
 
Papieren sullen 't seggen.
 
 
 
Des mergens vroegh schreewt het Patrijs4),
 
'Tsouw blijven slaepen, waer het wijs.
 
 
 
Yeder man5)
 
Heeft syn' Van.
 
 
 
Goe schoenen, 'tzij se niew genaeyt zijn, of verouden6),
 
Zijn beter aenden voet als inde hant gehouden.
 
 
 
Najaers Coortsen noodtelick7)
 
Of heel lang, of doodtelick.
 
 
 
'Tzijn gecker booswichten en booser gecken treken8)+,
 
Tot synent niet als quaet van 'snaesten goet te spreken.
 
 
 
Elck haertje, bruyn of blont9),
 
Syn' schaduw' opden gront.
 
 
 
'Tis wel geluckt en na behooren10),
 
Den Esel viel en viel in 'tkoren.
 
 
 
'Tis redelick gewenscht, als ijemants luck soo groot waer11),
 
'Thuys van een Vader en een Wyngaert van een Grootvaer.
 
 
 
Leert u, bey mans en vrouwen12),
 
In Peterschap en Trouwen
 
Aen uws gelycken houwen.
 
Die 'thuys uyt veeght, en deckt den dis1),
 
Wacht gasten, of mijn gis is mis.
 
 
 
Doet d'ooghen op en houdt uw' tongen2),
 
Wij krijgen 't moer-hoen met de jongen.
 
 
 
Elck schaep soeckt in de heiden3)
 
Met sijns gelijck te weiden.
 
 
 
Een hont die bast en heeft geen' kracht4)
 
Heeft wel te vreesen voor syn' vacht.
 
 
 
Niew Schoentien, hoe lang sult ghy 't herden5)?
 
Tot dat ghy 'tsmeeren moe sult werden.
 
 
 
Een ijeder man6)
 
Spreeck' wat hij kan.
 
 
 
Trouwt uw' Soon als ghij 't hem gunt7),
 
En uw' Dochter als ghij kunt.
 
 
 
't Peert dat het minste komt van stal8)
 
Is 'tpeert dat meeste briescht van all'.
 
 
 
Laet eens de klock gebersten wesen9),
 
Geen' handen konnense genesen.
 
 
 
Men hoeft mij niet te nooden10)
 
Tot schotelen geladen
 
Met vleesch dat eens gesoden
 
En dan eens is gebraden.
 
 
 
'tHuys dat twee deuren open houwen11)
 
En kan men niet altoos betrouwen
 
Aen allerhande slagh van Vrouwen.
 
'K gae trouwen: wilt ghij weten1)
 
Waerom? Ick stae 'tbekent:
 
'K sal 't beste beetjen eten
 
En sitten aen 'thoogh endt.
 
 
 
In 't niewe huys valt een verdriet2)+,
 
Die 'r niet en brenght en vindt 'er niet.
 
 
 
Het haentje kraeyt, en 'thoentje wil 't wel weten3);
 
Het huys vergaet daer meel gebreeckt om t'eten.
 
 
 
Een Queepeer en een Stront4)
 
Zijn bey geel en bey ront.
 
 
 
Of de kramer is een bloetje5),
 
Of hy prijst syn eigen goetje.
 
 
 
Een huys kiest dat gemaeckt is6),
 
Een wyngaert die gestaeckt is.
 
 
 
Trouwt, ongeluckigh man7),
 
Het sorghen komt'er van.
 
 
 
Wat is naer de Liefde leven8)?
 
Wel betalen, wel vergeven.
 
 
 
Bruyt, ick heb u heftich lief9)
 
Om uw' goet en syn gerief.
 
 
 
Daer elck gekipt is is hy best10)+,
 
En yeder musken soeckt syn nest.
 
 
 
Wat drommel! trouwen dan, als 'temmers wesen sal11)+;
 
'Tis beter ijet als niet met al.
 
Isser op 'thuys niet veel dacks1),
 
Veel kouws en niet veel gemacks.
 
 
 
Geeft de slagen daer sij hooren2);
 
'tPeert dat vlieght en hoeft geen' sporen.
 
 
 
'T Huijs prachtiger dan 't hoort3),
 
De dieven voorde poort.
 
 
 
Als alle dingen werden swert4)+,
 
Is 't tyt dat licht ontsteken werd'.
 
 
 
De Geit die wel herkauwen kan5),
 
Daer komt de melck met hoopen van.
 
 
 
Al is het vliegsken noch soo klein6),
 
Het geeft syn' schaduw op het plein.
 
 
 
Daer vrede is uytgegaen7)
 
Kan 'thuijs niet lang bestaen.
 
 
 
Den Esel manck, de Borse plat8)
 
En dienen niet op 't Roomsche padt.
 
 
 
Een reiser moe gegaen9),
 
Soo hij geen peert en krijght, slaet wel een' esel aen.
 
 
 
Een hert van valsche kunsten vrij10)
 
En hoedt sich voor geen' schelmerij.
 
 
 
Capoenen van acht maenden out11)
 
Zijn Coninghen haer rechte bout.
 
 
 
Daer kan geen' scherper' pijnbanck zijn12)
 
Als is de Pijnbanck vande wijn.
 
Laet maer het voeren gade slaen1)+,
 
Geen' duyven sullen u ontgaen.
 
 
 
Stracks naerden eten gaet te bedt2)
 
Soo gh' op wat hoofdpyns niet en lett.
 
 
 
's Lands saecken mooght ghij soo sien loopen3)+,
 
De mont toe en de buydel open.
 
 
 
Een Circkel om de maen4)+
 
Sal op een' reghen slaen.
 
 
 
't Is tegen reden en Costuym5)+
 
Sijn' huyt te krabben met syn' duijm.
 
 
 
De Haver op de mis6)
 
Houdt het gewasch gewis,
 
En, soo 'tjaer vochtich is,
 
En vreest niet dat het miss'.
 
 
 
Is de Haver vol gedraghen7),
 
Laetse snijden in acht daghen.
 
 
 
Het is somtijts een' goede les8),
 
Die schee en past niet tot dat mes.
 
 
 
Diens broot ick breeck9),
 
Diens lof ick spreeck.
 
 
 
Gaen alle dingen soo sy de'en10),
 
Zijn vlam en roock niet verr van een.
 
 
 
Schroomt niet voor Hout en Turf te geven11)+,
 
Goet vier is half den mensch syn leven.
 
Daer zijnder weinighe van lacchen uytgegaen1)+,
 
Een yeders levens tyt gaet met het schreyen aen.
 
 
 
Alle papen-kappen2)
 
Stoffen op haer' lappen.
 
 
 
Wat is een' Schoorsteen sonder vier3)?
 
Land sonder Haven of rivier.
 
 
 
Die naer twee Hasen4)
 
In 'tvelt wil rasen,
 
Vanght somtyts eenen,
 
En veeltyts geenen.
 
 
 
Die in niewe Schouwen koken5)
 
Moeten lijden datse roocken.
 
 
 
Klein is de doorn dien niemant siet6),
 
Maer dien hij steeckt vergeet hem niet.
 
 
 
Die by qualick nemen leeft7),
 
Weet dat hij noch arger geeft.
 
 
 
Wat doen de menschen met vijf ving'ren aen een' hand8)?
 
Somtyts eer en profyt, en somtyts schae en schand.
 
 
 
Kost een' Vrouw t'eener dracht een hondert kind'ren winnen9),
 
Sy scheelden een voor een van hoofden en van sinnen.
 
 
 
Als hondert molenaers bij hondert Snijders quamen10)
 
En hondert Wevers, 'twaer drij hondert dieven t'samen.
 
 
 
Doet toe de poort en laet den sleutel hier by my11);
 
'T volck dat in wesen wil magh roepen, hier zyn wij.
 
Leert u aen Monicken, aen Joden of aen Papen1)
 
Haer' vrientschap niet vergapen.
 
 
 
Sy eet met u, sy light met u in 'tbed2)+
 
Die u twee tacken op den hoofde set.
 
 
 
Neemt yser en asijn3)
 
Daer goeden Int moet zijn.
 
 
 
Man, ghy hebt twee Horens aen4):
 
Vrouw, waer weet ghy dat van daen?
 
 
 
Slechten adel kan men deckens5)
 
Met goe kleeren aen te trecken.
 
 
 
Wilt ghij dat uw handwerck spoe6),
 
Ambachts-man, bidt en slaet toe.
 
 
 
Goede vrient en goede Wijn7)
 
Moeten eenerhande zijn.
 
 
 
Dat Claertien kan genesen8),
 
Kan Maertje schad'lick wesen.
 
 
 
Hoe komt ghij kael van hooft en kin9)?
 
Met nu en dan een haerken min.
 
 
 
Met Suycker en met Honigh soud' een Stront10)
 
Soet werden inden mont.
 
 
 
Noijt saghmen een' onschoone Vrouw11),
 
Als s' opgeschickt was soose souw.
 
 
 
Eet met den man12),
 
Maer wacht'r u van.
 
Leert noch gebuer noch vrient gelooven1),
 
Die u in 'taensicht derven loven.
 
 
 
Siet hoemen aen verand'ringh raeckt2)+;
 
Van dit stof is dit slyck gemaeckt.
 
 
 
'Tjs geen' slagh, een' Wolf te nooden3),
 
Om een' ander met te dooden.
 
 
 
Men suyvert met den Wint het koren van het kaf4),
 
De Sonden met de straf.
 
 
 
Hoe gaet uw leven, man5)+?
 
Met schreyen altemet, met lacchen nu en dan.
 
 
 
'Tis meesterlick profijt, ghij mooghter wel op uijt zijn6),
 
Twee viskens ingekocht voor vijf die wel gefruyt zijn.
 
 
 
Die met Gelt jockt of met Vrouwen7),
 
'Tsal hem vroegh of laet berouwen.
 
 
 
Ghy lyckent allerbest een' ouden koolsack, Heer8),
 
Van buyten quaet en vuyl, van binnen noch veel meer.
 
 
 
Soo gaet het met veel' saecken9),
 
Men derft wat onrechts doen, om aen wat rechts te raecken.
 
 
 
Soo sietmen 't somtyts gaen10):
 
Drij meiskens tot een' Schoen, de vroeghst' op treckt hem aen.
 
 
 
Wat goe' manieren en wat gelt11)
 
Maeckt Sonen Jonckers met gewelt.
 
 
 
Met keerssen en goe' wachten12)
 
Kan m' hem voor horens wachten.
 
Hoe komt uw Vrouw soo dick en menigh mael met kint1)+?
 
Door dien ick 'tjonghst van all' altoos meest [heb] bemint.
 
 
 
Het Leer is 't dat sich reckt en wydt2),
 
Maer Hout en kan dat niet, dat splijtt.
 
 
 
Gaet te biechten en betaelt3),
 
Mergen werdt ghy wegh gehaelt.
 
 
 
Al slaet de schoone meer4),
 
Ten doet den hengst geen zeer,
 
Maer hij verlieft te meer.
 
 
 
Het huysgesin en heeft geen' tier5),
 
Daer Spinrock baes is van Rapier.
 
 
 
Vol van bloet, en vol van vleisch6)
 
Is een Meisjen als ick eisch.
 
 
 
Aen sang en spel en peerden mennen7)+
 
Sult ghij den man syn' sotheit kennen.
 
 
 
Gevaer, die staegh aen 'tloopen zijt8),
 
Waer ick u soeck ick ben u quijt.
 
 
 
Sy bloost gelyck een roosje9),
 
Maers' haelt het uyt een doosje.
 
 
 
Al stond u Vrienden raet niet aen10),
 
Stelt hem te boeck en laet hem staen.
 
 
 
Mond-beleeftheit is een kost11)
 
Die veel gelt en weinigh kost.
 
Gebruyckt een yeder lit daertoe 't syn' last ontfong1)+,
 
Spreeckt met de hand niet, want ghy naeyt niet met de tong.
 
 
 
Wordt een Pion een Coninghin2),
 
Daer magh geen Schaeck-stuck tegen in.
 
 
 
Waerom en grimt uw Meester niet3)?
 
Om dat gh' hem ongehijlickt siet.
 
 
 
En saeyt niet in uw land4)
 
'T saet dat ter Merckt blyft aen de hand.
 
 
 
Het water eens verby gevloeyt5)+
 
En maeckt niet dat de meulen spoeyt.
 
 
 
Eet weinigh en eet 's avons meer6)+,
 
Slaept boven en en vreest geen zeer.
 
 
 
Met lang druppen achter een7)
 
Boort de goot wel door den steen.
 
 
 
Een goet knecht betert als gh' hem slaet8),
 
Een quade werdt noch eens soo quaet.
 
 
 
Keurt alle dingh met onderscheit9),
 
Dier koopen is geen mildicheit.
 
 
 
Dat de Lever kan genesen10)
 
Kan de Milt ondienstigh wesen.
 
 
 
Swart en gebloost staet wel11),
 
Maer 'tis verw van de hel.
 
En loopt niet op een' ydel' hoop1),
 
De wolf en heeft geen vleesch te koop.
 
 
 
Geselschap maer van een2)+,
 
Geselschap als van geen;
 
Geselschap van een meer,
 
Geselschap vanden Heer.
5
Geselschapken van drij,
 
Heet dat geselschap vrij;
 
Geselschap van twee tween,
 
De Duyvel op de been.
 
 
 
Een taeye snel-riem van goet leer3)
 
Geeft een qua'e jongen een' goe' leer.
 
 
 
'Kheb met den Coning liggen mallen4)+
 
En op een' Hoer is 't uyt gevallen.
 
 
 
Hoe 'ck dieper ben in gunst geraeckt5),
 
Hoe mij meer quellings heeft genaeckt.
 
 
 
Het gaet dan sus dan soo te werck6)+,
 
De herbergh valt altoos veel naeder als de kerck.
 
 
 
Een' goeden naem neemt voor uw wapen7)
 
En gaet gerustiens liggen slapen.
 
 
 
De kat en rooft noch vleesch noch Vis8)
 
Dan die niet wel bewaert en is.
 
 
 
De mispel rijpt en werdt haer trecken quijt9)+
 
In weinigh stroo en in een weinigh tijt.
 
 
 
Aen een' goe' Tafel wel geseten10)
 
Een mesch in schee is half gegeten.
 
Een hert dat naer syn hooft wil leven1)
 
En lydt niet datmen 'traet magh geven.
 
 
 
Daer met gh' een' vijant hebt vermant2)+
 
En stelt dat nemmer in syn' hant.
 
 
 
De borstel kan het laken3),
 
De hant de zij schoon maken.
 
 
 
Daer 's vrede tuschen dief en dief, en guyt en guyt4)+,
 
Noyt en pickt d'eene kraey een' ander d'oogen uyt.
 
 
 
Met kunst en met bedrogh beleeftmen 'thalve jaer5),
 
En met bedrogh en kunst het ander halv daer naer.
 
 
 
Gaet vry uw' oude gangen6),
 
Die Winthont heeft u wel een ander haes gevangen.
 
 
 
Sy sien wel toe, die kraeyen queecken7)+,
 
Haer sullens' eerst een oogh uyt steken.
 
 
 
Een' Paep, een Munnick, met een' Exter en een' Kauw8),
 
De Duyvel gun ick die juweelen in syn' klauw.
 
 
 
Slaet een ey wel, het groeyt'er van9);
 
So vaert een' Vrouw by een goet man.
 
 
 
'Kgeloov u, Hoentje; dat 's te seggen10),
 
Ick heb u daer een Ey sien leggen.
 
 
 
Bedeckt u ghy maer met een Schild11)
 
En die wil schreewen, schreew in 'twild.
 
De wond' in 'thert gegaen1),
 
Daer is geen helpen aen.
 
 
 
Daer spreeckt een als een heiligh vat2),
 
En heeft vast klauwen als een' kat.
 
 
 
Wy dencken soo seer waer wy gaen3),
 
Dat wy vergeten waer van daen.
 
 
 
Praet van uw' eigen pijn4);
 
Laet ijeder een de syn'.
 
 
 
'tQuaedt mes snydt niet in 'thout5),
 
Maer inde hand die 't houdt.
 
 
 
De Dief meent, waer hy by is6)+
 
Dats' all' soo zijn als hij is.
 
 
 
'Khoor koeckoeck roepen wyt en zijt7)+,
 
Siet toe dat ghy het niet en zijt.
 
 
 
Denckt wat ghij doet so lang ghij hoeft8),
 
Maer en vertrouwt op geen geboeft.
 
 
 
Met syn' quae ooghen te genesen9)
 
Schynt onse Schout verdooft te wesen;
 
Hij voelde wel wat ick hem gaf,
 
Maer wat ik segg daer weet hij weinigh af.
 
 
 
Een' quae' gift kan vier handen krencken10)+,
 
Twee diese (nemen) en twee diese schencken.
 
 
 
Thoont mij een Klaverblat van tween, ick sal u thoonen11)
 
Waer ghij een Meissje mooght verkiesen uyt veel schoonen.
 
Lange mijlen leggen1)
 
Tuschen doen en seggen.
 
 
 
Men siet haest aen een kalf syn wesen2)
 
Wat dat het voor een Os sal wesen.
 
 
 
Siet wie u wat gegeven heeft3)+,
 
De gift gelyckt aen diese geeft.
 
 
 
Maeckt u 'twerck quijt4),
 
Het is hoogh tyt.
 
 
 
Leert geven en houden5),
 
Soo blyft ghij behouden.
 
 
 
Geeft hier den Haen, daer is de quant6)+,
 
De Veeren blyven inde hant.
 
 
 
Gelt en Verstant en menschen Trouw7)
 
Veel minder dan men dencken souw.
 
 
 
Wat magh God Amandels geven8)
 
Daer de tanden een' begeven?
 
 
 
Soo ghij uw kint geeft quaet voor quaet9)+,
 
Denckt dat hij naer het Gasthuys gaet.
 
 
 
Hoe ghy liever leven leeft10),
 
Hoe ghy meer voor vallen beeft.
 
 
 
Geeftm' een' stoel daer ick op rust'11)+,
 
'Kweet waer leenen als 'tmij lust.
 
 
 
Tastgh' uw' getrouwde Vrouw en een Salaetjen aen12)+,
 
Twee beetjens en niet meer en daermet laetse staen.
 
Dien de Tanden meer niet kunnen1)+
 
Sal de Heer wel Boonen gunnen.
 
 
 
En kent geen' vrient soo goet2)+,
 
Dien ghij getuyghe neemt van 'tquade dat ghy doet.
 
 
 
Soo u de Duyvel niet en dient3),
 
Wacht u van een' versoenden vrient.
 
 
 
Gelyck Sout uyt Zee-water spruyt4),
 
Soo geeft de Vrouw de boosheit uyt.
 
 
 
Van eten raeckender veel' dusenden ter doot5),
 
Van hondert dusenden niet een van hongersnoot.
 
 
 
Die 'tscherp end vanden Trecht6)
 
In 'tvat steeckt, neemt het recht.
 
 
 
Die meer niet als een' boon en geeft7)+,
 
End' is niet schuldigh, is beleeft.
 
 
 
Weest op uw' hoe' voor een geteeckent man8)+,
 
En van een' Vrouw die tweemael trouwen kan.
 
 
 
Die op de feest de Bruyt het huys af winnen9)
 
Zyn Sotten en Sottinnen.
 
 
 
Ten einde vande sop10)
 
Gaet oock de Lepel op.
 
 
 
Van 'tstille water wacht u vrij11),
 
Het loopende gaet haest verbij.
 
 
 
Daer mijn Beursien hanght op zij12),
 
Houdt mijn wijfjen meest van mij.
 
Voor brant bewaert men licht syn vel1),
 
Maer voor een booswicht niet soo wel.
 
 
 
Sy komen soose komen2)+,
 
Stelt geen geloof in droomen.
 
 
 
Van hoeren en van as-grauw laken3),
 
'Tbest daermen best koop aen kan raecken.
 
 
 
De Tongh is als een blind' op straet4)+,
 
Die haer geleidt heet Goede raet.
 
 
 
Is 'tVeulen schorft en weinigh weert5),
 
Noch werdt het wel een lustigh peert.
 
 
 
Gaet op 'tgetal niet liggen slapen6);
 
De wolf eet wel getelde schapen.
 
 
 
Ick liet volck in mijn werck7)
 
En gingh self naer de kerck.
 
 
 
Hy werdt het, of hy is beroyt8),
 
Die d' asch vergaert en 'tmeel verstroyt.
 
 
 
Van myn Gevaers broot aen mijn Pil9)+
 
Een stuck soo groot hij selver wil.
 
 
 
Noyt goe' pyl sonder bocht10)
 
Uyt Verckens steert gewrocht.
 
 
 
Twee quade tegen een gestelt11),
 
Die eerst toe slaet behoudt het velt.
 
 
 
Doen al wat men seggen kan12)
 
Is geen werck voor alleman.
 
Ick heb geen recht van wraeck1);
 
Van wie 'tzij, 't is Gods saeck.
 
 
 
Moet ick mij van een herder wreken,
 
Mijn hooft is daerom niet te breken,
 
Dat laet ick Sneew en reghen doen,
 
Die sullen 't wel te deghen doen.
 
 
 
Den Hemel will' den goeden2)
 
Tot aller tijt behoeden
 
Van een niew Officier
 
En van een oud Barbier.
 
 
 
Een roover die een' roover heeft verwonnen3),
 
Voor all' syn' buyt en kryght niet als de tonnen.
 
 
 
Van eenen lap quaet laecken4)
 
Is noyt goet kleet te maecken.
 
 
 
Van een quaet hout5)
 
Noyt goede bout.
 
 
 
Het zij met Hoy6),
 
Het zy met Stroy,
 
Heb ick mijn' meugh gekregen,
 
Aen 't voer is niet gelegen.
 
 
 
Vanden ouden7)
 
Raet behouden.
 
 
 
Van de hand af tot de lip8)
 
Heeftmen altemet wel slip.
 
 
 
De Vyghen en de Noten9)
 
Zijn goede Landsgenoten.
 
 
 
Voor sien ick 'tvolck sich vatten10)
 
Als honden doen en katten,
 
Van achter soet en fijn
 
Als broeders konnen zijn.
 
Groote Vieren aenden Haert1),
 
Kleine schueren vol gegaert.
 
 
 
Het quaet daer yemant meest voor vreest2)
 
Is menighmael syn' doot geweest.
 
 
 
Verlaet uw huys en komt in 't mijn3),
 
Ghy sulter niet seer lustigh zijn.
 
 
 
Sulcke Waer uyt sulcke hoecken4),
 
Sulcke feesten, sulcke koecken.
 
 
 
'Ksie dat een Vaer die heiligh leeft5)+
 
Een Duyvel tot een soontjen heeft.
 
 
 
Laets' haer' lust met seggen boeten6),
 
Die mijn' aelmoes eischen moeten.
 
 
 
Die wel lijdt is een moedigh man7),
 
Een kloeckert, die wel hooren kan.
 
 
 
Den Hemel stae ons bij, daer Meisjens kundigh zijn8)+
 
In konst van waerseggen, en Vrouwtjens in Latijn.
 
 
 
'Tis altijt winst9),
 
Van 'tquaed' het minst.
 
 
 
Is 'twijntien in10),
 
Elck seght sijn' sin.
 
 
 
Wij kreghen kleeren om de lenden11),
 
Soo quam het datw' ons niet en kenden.
 
 
 
Van dat het niew huys is gemaeckt12),
 
Siet toe dat ghyder uyt geraeckt.
 
'Twater komt al verr van daen1)
 
Dat den molen om doet gaen.
 
 
 
Daerm' uijt tapt en niet in en giet2),
 
Daer gaet het Vaetjen haest te niet.
 
 
 
De pap en 'tmeel zyn all' gelijck3),
 
Van sulcken stof komt sulcken slijck.
 
 
 
De Tong die lieffelick wel spreken kan4)
 
Maeckt een' Verrader tot een eerlick man.
 
 
 
Onder Coiffe en onder Huyck5)
 
Meest al eenerhande puyck;
 
Ofse bruyn is of se blanck is,
 
'Tis soo breet schier als het lanck is.
 
 
 
Sy komen ons van buyten6)
 
Die ons ten huyse uyt sluyten.
 
 
 
Voor een jong bidder en een' ouden Vaster7)+
 
Houd ick mijn' mantel al een lutjen vaster.
 
 
 
Weest op uw' hoe'8)+
 
En wacht uw' koe
 
Voor een Soldaet
 
Die sonder mantel gaet.
 
 
 
Hebtgh' een' gehangen man verlost9),
 
Hy soud u hangen als hij kost.
 
 
 
Schouwt mannenvolck dat slecht gebaert is10),
 
En windt die door een' spleet vergaert is.
 
 
 
Een knecht die grommelt en suer siet11)
 
En is de beste dienaer niet.
 
Of hij een' esel wat gelyck is1),
 
God geev' mij maer een' man die rijck is.
 
 
 
Het Stroo is binnen2);
 
Ouw' Wijfs aen 'tspinnen.
 
 
 
Die tot het beecksken gaet en niet daer 'tbeexken spruyt3),
 
En haelter niet als slyck in plaets van water uyt.
 
 
 
Daer schuylt wel onder een goet kleet4)
 
Een booswicht, datmen 't niet en weet.
 
 
 
Wat seght ghij, meester, salder haer op komen5)+?
 
Al waer 't maer vel, het waer goet met genomen.
 
 
 
Die luy blijft liggen op syn nest6),
 
Syn Capitaeltje voelt het best.
 
 
 
Noch van uw' Vrouw, noch van uw Vrint7)+
 
Gelooft dan 'tgheen ghij ondervindt.
 
 
 
Ontsiet de lieden die veel spelen8),
 
En met uw meerder te krackeelen.
 
 
 
Weest op uw' hoed', 'tis sorghlick om te gaen9)
 
Met mensch of hont die geen geluyt en slaen.
 
 
 
Een' man die altoos voor hem siet10)+
 
Betrouwt uw Capitaeltje niet.
 
 
 
Twee koffers had een Vent van amoureusen kop11),
 
'Teen liet hij openstaen, het ander brackm' hem op,
 
Of stampt de Sneew, of doetse zieden1)+,
 
Daer is maer water uyt te vlieden.
 
 
 
Alle dinghen op syn' pas2);
 
Denckt wat langh, en doet wat ras.
 
 
 
Hebt ghy schulden die vermeeren3)?
 
Looght ghy noyt, ghy sult het leeren.
 
 
 
'Tis byde keers noch meer noch min4),
 
Een' Joffer of een' Ezelin.
 
 
 
Een geck sprack alle dese woorden5),
 
Maer 'twas geen doove diese hoorden.
 
 
 
Men houdt u voor een eerlick man6):
 
Hand over hert, wat isser van?
 
 
 
't Gelt van een gierigh hert7)
 
Gaet twee mael aende mert.
 
 
 
Het oude waere Spreeckwoort seyt8),
 
De Voeten gaen daer 'thert haer leidt.
 
 
 
Een vrient diegh' uw' geheim gelooft9)
 
Staet met de voeten op uw hooft.
 
 
 
De Pan sprack tot den ketel, fij10),
 
Wat doet het swartgat hier by mij?
 
 
 
Seght vrijlick uw bescheit11),
 
Maer niet wie 't heeft geseit.
 
 
 
Spreeckt een loghen, wilt ghij maecken12)
 
Aen de waerheit te geraecken.
 
De melck sprack tot den wijn1),
 
Vrient, ghij moet welkom zijn.
 
 
 
Te Roomen weetm'er van2),
 
Spint eerst, Vrouw, en eet dan
 
 
 
'T is een seggen van ouw' Wijven3),
 
Houdt de pelssen van uw' lyven.
 
 
 
God doet geen' klachten diemen hoort4),
 
Maer houdt wel dat hem toebehoort.
 
 
 
God is 't die de genesing geeft5)+,
 
De Doctor, dieder gelt voor heeft.
 
 
 
Wilt gh' uw eigen gelt vergeten6)+,
 
'Ksal 't u niet eens danck sien weten.
 
 
 
De luyaert seght, 'kwil slapen gaen7),
 
Goe tyding komt van selver aen.
 
 
 
Waer henen ghy u wendt en gaet8),
 
Maeckt dat ghij met bekenden gaet.
 
 
 
Meest sult ghij 't soo bevinden9),
 
Veel kind'ren, weinigh vrinden.
 
 
 
De boosheit is een dobbel quaet10)+
 
Die onder schijn van vrientschap gaet.
 
 
 
De Schaemt' om veer11),
 
Geen' deughden meer.
 
 
 
Roof-vogels zyn noch vrinden12)
 
Noch veel by een te vinden.
 
Die goede Potten breken kan1)
 
Behoudt'er goede scherven van.
 
 
 
Twee goede eelten heb ick daer ick hoor2),
 
't Een in myn' mont, het ander in mijn' oor.
 
 
 
Daer d'oude lieden geerne gaen3)
 
En staet het jonghe li'en niet aen.
 
 
 
Daer de Geck sich in verliep4)+,
 
Is daer wijsheit raet uyt schiep.
 
 
 
Daer de wat'ren diepste gaen5)
 
Komt het minst gerucht van daen.
 
 
 
Daer eene Duyt sich vinden laet6),
 
Soeckt of die een' alleenigh gaet.
 
 
 
'Tis genoegh als ick mij hoe7)
 
Voor het ghen' ick selver doe.
 
 
 
Daer geen eer en is8),
 
Daer geen seer en is.
 
 
 
Daer teering boven neeringh gaet9)+,
 
Hout dat de saeck op 'tvallen staet.
 
 
 
Daer de Coningh niet en is10)
 
Loopen alle soeckers mis.
 
 
 
Daer een' deur werdt toegedaen11)
 
Sal een' ander open gaen.
 
 
 
Van uw' vyant, van uw' vrient12)+
 
'Tgelt in handen als 't u dient.
 
Als 'tgeluck niet med' en doet1)
 
Helpter neersticheit noch spoet.
 
 
 
Tot de poort toe duert den rouw2)
 
Van een' overleden Vrouw.
 
 
 
Twee slechte maelgetijden3)
 
Kan eene maegh wel lijden.
 
 
 
Van waer zyt ghij, brave quant4)+?
 
Van mijn' huysvrouws Vaderlant.
 
 
 
Maeckt een end van krullen, Neel5).
 
Die veel spiegelt spint niet veel.
 
 
 
Men slaept wel met een weinigh pijn6),
 
Maer met veel schult en wil 't niet zijn.
 
 
 
Daer 'tniet en roockt7)
 
Werdt niet gekoockt.
 
 
 
Daerder veel pist te gelijck8)
 
Werdt het sant wel haest tot slijck.
 
 
 
Te bedd, en overslaet9)
 
Wat dat uw huys aen gaet.
 
 
 
Gaet liggen in uw bed van sieckt' of van verdriet10),
 
Ghy sult haest weten wie uw vrient is en wie niet.
 
 
 
Brenght aerd op aerd, ghy sult vernemen11)
 
Hoe dat de broodkorf toe sal nemen.
 
 
 
'Ten han niet zijn, de man moet rasen12),
 
Die teffens suygen wil en blasen.
 
Mest uw' Terw met duyven-mest1);
 
'Tland betaelt het al in 'tlest.
 
 
 
Vande loghen gaet geen tol af2);
 
Daerom isser 'tland soo vol af.
 
 
 
Die 'tpeert dreight en niet en slaet3),
 
Doet het tweederhande quaet.
 
 
 
Is 'theel warm weer4),
 
Kleedt u te meer.
 
 
 
Nuchteren en leegh5)
 
Hoort geen' maegh te deegh.
 
 
 
De Roock, de Vrouwen en de Gooten6)
 
Zyn 't die de mans ten huys uyt stooten.
 
 
 
Is uw Barbier wat onervaren7),
 
Ghij sult hem haer noch huyt sien spaeren.
 
 
 
Schort het u aen een goet Soldaet8),
 
De ploegh is 't daer hij achter gaet.
 
 
 
De mus en is niet wel gebeckt9)
 
Indiens' haer eighen nest ondeckt.
 
 
 
De wolf soeckt noch een lam10)
 
Daer hij het eerste nam.
 
 
 
Men vindt aen alle kanten11)
 
De Son en Schouts Trauwanten.
 
 
 
Die op syn' eere lett12)
 
Blijft van een anders bedt.
 
Hebtgh' een Officie t'uwer eer1),
 
Gh' hebt een Officie en wat meer.
 
 
 
Een luye leeghe geck2)
 
Leeft altijt in gebreck.
 
 
 
De lust maeckt schoon en fris3)
 
Dat vuyl en leelick is.
 
 
 
Die gierigh is en rijck4)
 
Heeft vrient noch vrients gelijck.
 
 
 
'tLuydt seldsaem, maer 'tis goet bescheet5),
 
Die niet en twijffelt niet en weet.
 
 
 
Die Huijs noch hof en heeft van 'tsijn6)+
 
Kan all' de werelts buerman zijn.
 
 
 
Eet op, en haest u wat met verschen vis7),
 
En met uw dochter soose houwbaer is.
 
 
 
Eerst van de naelde tot het Eij8),
 
Van daer aen 'tOsken in de wey,
 
Van 'tOsken hoogh en droogh gehangen,
 
Dat zyn der dieven eighen gangen.
 
 
 
Die verliest sal blyven spelen9)+,
 
Kan 't den winner niet vervelen.
 
 
 
De Winthont op sijn pas leght meer weghs af10)
 
Dan 'tJofferhondeken doet op syn' draf.
 
 
 
De booste van 'tgetal11)+
 
Is ruchtighste van all',
 
En breeckt met syn geschal
 
Een yedereen syn' ooren,
5
Om datm' hem aen sou hooren.
 
Die sich van de bruyt wil wreken1),
 
Kan hy wel van 'thijlick spreken?
 
 
 
Die betaelt al wat hy moet2),
 
Al het ovrigh is sijn goet.
 
 
 
Wilt ghy dat ick speel'3)?
 
Goet spel en niet veel.
 
 
 
Die gevallen light in 'tslijck4)
 
Wenscht een ander syns gelijck.
 
 
 
Het Land dat vet en vruchtbaer is5),
 
Soo 'tniet en rust soo draeght het mis.
 
 
 
Den wyngaert plant den oude man6)+,
 
De jonghe pluckt de druyf daervan.
 
 
 
Al wisselt schoon de vos sijn vel7),
 
De vossen aert blyft evenwel.
 
 
 
Die Monick is geweest en werdt een Abt daer naer8),
 
Weet wat de Monicken doen achter den Autaer.
 
 
 
Veel spreken is gelyck9)+
 
Als modder is en slijck,
 
Niet veel in jong en out
 
Soo kostelick als gout.
 
 
 
Een geck die maer wat swygen kan10)+
 
Gaet uyt voor een verstandigh man.
 
 
 
De Wolf en eet niet al wat hy wel geeren at11)+,
 
Maer slechts al wat hij vatt.
 
Van aelmoes diemen doet1)
 
En mindert Bors noch goet.
 
 
 
'Tkint krijt om 'tgoede datmen 't de'e2),
 
Ouw' lieden krijten om haer wee.
 
 
 
Al doen se niet heel seer de slagen vande Pan3)+,
 
Het vel versenght en kister van.
 
 
 
Heeren, leert het wel onthouden4),
 
Die de wet maeckt moetse houden.
 
 
 
Magh de Son maer voor mij schynen5)+,
 
'Ksal mij om de Maen niet pijnen.
 
 
 
Een jonghman daer, een out man hier6),
 
Sij liegen al op een' manier.
 
 
 
'Ten is noch Hengel-roe, noch Visscher die 'tbeschickt7)+,
 
'Tbedrogh is in het aes daer 'tVisken aen verslickt.
 
 
 
Het Conijn en het Patrijs8)
 
Saustmen all op eene wys.
 
 
 
Het ongeluck komt met armvollen aen9),
 
Met klein' handvolletiens siet men 'tvergaen.
 
 
 
Dien ghij voor uw' vijant telt10),
 
Wenscht hem al syn goet in gelt.
 
 
 
Daer 'tbroot is op gegaen11)
 
Is 'theel gelagh ontdaen.
 
 
 
De koning gaet, als alle man12),
 
Niet waer hy wil, maer waer hy kan.
 
Die goe' betaling doet1)
 
Beerft een anders goet.
 
 
 
Soo doet des thuynmans hont2);
 
Hij magh geen Cool en houdts' een ander uyt den mont.
 
 
 
Den Oven en ouw' lieden darmen3)
 
Zyn door haer' monden te verwarmen.
 
 
 
Als oud stroo eens komt aen te gaen4),
 
En isser niet wel lessen aen.
 
 
 
Die wel gevoedt en vol is5)
 
Past op geen' vrient die hol is.
 
 
 
Een man die werdt voor ryck gehouwen6)
 
Kan met den naem syn' Soon uyt trouwen.
 
 
 
Een toornigh man bij een weer-kaeckelaer7)+
 
Is off'er Stael en Vier-steen t'samen waer.
 
 
 
Men kan geen' tanden heelen8)
 
Met Luijten en met Veelen.
 
 
 
Weet dat u knecht of Vrient9)
 
Noch arm noch rijck en dient.
 
 
 
In drij dagen stinckt de vis10)+,
 
Even als 't met gasten is.
 
 
 
Spreeckt ghij van een' guyt te Roomen11),
 
Strax sal hij te voorschijn komen.
 
 
 
Esels min begint met smijten12)
 
En met bijten.
 
Wilt gh' u van een quaet oogh genesen1),
 
Soo moet het met den elboogh wesen.
 
 
 
De dronckaert volght de kickvorschs pad2)+,
 
Van 'tdroogh af springht hij in het nat.
 
 
 
Die altoos leert en noyt en vat3),
 
Die vat wel hoe ick 'tmeen en wat.
 
 
 
Het goet en 'tquaet4)
 
Blijckt aen 'tgelaet.
 
 
 
Der kind'ren dienst is klein van kracht5),
 
Maer 'tis een geck die hem veracht.
 
 
 
De boos' helpt goeden in 'tverdriet6),
 
Maer syns gelijck en derft hij niet.
 
 
 
Het is de kloeckste Soon die leeft7),
 
Die kennis van syn Vader heeft.
 
 
 
Die syn gelt in 'tspel derft wagen8)
 
Heeft geen' moet op gelt te dragen.
 
 
 
Niewbacken broot al heet al warm9),
 
Veel inde hand, niet in den darm.
 
 
 
Die syn' vyant weinigh acht10)
 
Werdter noch van omgebracht.
 
 
 
Meet een syn selven niet te recht11),
 
De maetstock werdt hem op geleght.
 
 
 
Die een' Vrouw keuren wil, of een Meloen12),
 
En kan 't niet beter als by 't steert-stuck doen.
 
'Tis de schult van 'tknechtien niet1),
 
Dat het meisken naer hem siet.
 
 
 
Tot het minnen en het winnen2)
 
Groot gewelt en kloecke sinnen.
 
 
 
Een schalck en vindt niet lichter dan3)
 
'Tbedriegen van een gierigh man.
 
 
 
De Wolf verliest syn' tanden wel4),
 
Maer blyft van aert al even fel.
 
 
 
Die de Leewerck wil verlacken5),
 
Moet sich vroegh ten bedd' uyt packen.
 
 
 
Op wel geneeren6)
 
Past rustigh teeren.
 
 
 
Die de hant heeft in het deelen7)
 
Kiest het slechtste niet van veelen.
 
 
 
Hoe de gierighe meer heeft8),
 
Hoe hij meer in armoe leeft.
 
 
 
Door de straffen, diese vlieden9)+,
 
Werden gecken wyse lieden.
 
 
 
Een oude wolf die quaet is10)
 
En huylt niet dan als 'tlaet is.
 
 
 
Tyt doet het seer verteeren11)
 
En niet des Meesters smeeren.
 
 
 
Die 'tverdrincken is ontkomen12)
 
Past op 'tondiep vande Stroomen.
 
Verliest een jongman van syn gelt1),
 
Hij wordt'er wys af met gewelt.
 
 
 
Die den hont syn aers moet soenen2)
 
Hoeft syn' mont niet seer te boenen.
 
 
 
Indien de monick bidt om broot3),
 
Hij neemt wel vleesch in tyt van noot.
 
 
 
Het broot heel licht, de kaes heel swaer4),
 
Is wederzyds de beste waer.
 
 
 
De Boeren en de noteboomen5)
 
Zyn best met stocken t' overkomen.
 
 
 
Op 'thamerklappen slaept des Smits hont aller best6),
 
Het klappertanden maeckt hem wacker in syn nest.
 
 
 
Die 't reaeltjen kan verdienen7)
 
Magh sich van 'treaeltjen dienen.
 
 
 
'Tgeluyt dat oude honden slaen8)
 
Is als een raet van goet vermaen.
 
 
 
De niewe kruyck is eer9)
 
Aen 'tdrincken als haer heer.
 
 
 
Die de rent van 'thuysken treckt10)
 
Magh 't doen helpen daer het leckt.
 
 
 
De quelling raeckt met troosten uyt den weegh11),
 
Maer voorspoets pack draeght niemant niet te deegh.
 
 
 
De Slack, om 'tsuer gesicht van quelling t' overkomen12),
 
Heeft voor twee ooghen een paer hoornen aengenomen.
 
De winden die de hooghe locht doorwaeyen1)
 
Doen niet den Toren, maer den Weerhaen draeyen.
 
 
 
Honighraet werdt soet gesmaeckt2),
 
Maer de Bie steeckt die hem maeckt.
 
 
 
Geen mis soo goet3)
 
Als 's landheers voet.
 
 
 
Over-asers moeten 't weten4),
 
Van veel eten komt niet eten.
 
 
 
De cure is goet, den Doctor komt de eer5),
 
De man is doot, hij voelt gheen kortse meer.
 
 
 
Lange ooren, langhe rocken6)+
 
Moetmen meesteren met stocken.
 
 
 
[Men moet Ezelen en Vrouwen
 
Bey met Stocken onder houwen.]
 
 
 
De penning maeckt7)
 
Den man volmaeckt.
 
 
 
Past een out man wat op syn' maelen8)+,
 
Hy kan tot hondert jaer toe haelen.
 
 
 
Met maten en gewichten9)
 
Is alle scheel te slichten.
 
 
 
Als de Schuyt is over 'tMeer10),
 
Dencktmen aen den Sant niet meer.
 
 
 
Die ras belooft en traegh voldoet11),
 
'tBerouwt hem dat hij 'tgeven moet.
 
'tQuaet dat uw' mont ontschoot1)
 
Valt in uw' eigen schoot.
 
 
 
Die suer en onrijp eten moet2)+
 
Sal weer genieten rijp en soet.
 
 
 
Meloenen en Vrouwen3)
 
Zyn qualick te schouwen.
 
 
 
'T opschicken quam mij juist niet eens in mijn' gedachten4),
 
Als ick volck t'mijnent kreegh daerop ick niet en wachten.
 
 
 
De Muys die maer een gat en kent5)
 
Is vande kat haest overrent.
 
 
 
De Sot pronckt met syn' hoornen als een Hert6),
 
De wijse draeghts' onsichtbaer in syn hert.
 
 
 
Die 'tqualick weet te halen7)
 
En sal noyt wel betalen.
 
 
 
Werdt ghy vande locht met kint8),
 
Vrient, soo baert ghy niet als wint.
 
 
 
In 'thuys van onsen Adriaen9)
 
Vermagh de hen meer als den haen.
 
 
 
Men komt op alle wegen10)
 
Beslijckte gaten tegen.
 
 
 
In 'thuys dat een goet man bewoont met een rijck wijf11)
 
En heeft hy nemmermeer, Sy altoos 'thoogh bedrijf.
 
 
 
Noyt Raeds-vergadering en stond12),
 
Men vond'er eenen rooden hont.
 
Ten minsten is een spycker waert1)
 
Bij vriesend weer het heele paert.
 
 
 
Daermen geen verlies en vindt2),
 
Moetmen dencken datmen wint.
 
 
 
Men siet geen vier of het verblijt3),
 
In Somer en in winter-tyt.
 
 
 
Die Luijt is daer in handen van een man4)+,
 
Diese wel bespelen kan.
 
 
 
Soo ghy wilt wijs zijn, deelt geen' Peeren5)
 
In jock noch ernst met groote Heeren.
 
 
 
Tewijl ick doe, tewijl ick segh6),
 
Geraeckt'er een goet beetje wegh.
 
 
 
Daer de Meester fluyten kan7)
 
Werdt gefluytt met alle man.
 
 
 
In Smiths winckel meestendeel8)
 
Mes en beitel sonder steel.
 
 
 
Met de schoonste stof in d'oogen9)
 
Werdtmen allerlichtst bedrogen.
 
 
 
Neemt maer een' besem-stock en schickt hem op10),
 
Het sal een jongman schynen als een' pop.
 
 
 
Aenden gang en aenden dronck11)
 
Kentmen Vrouwen, out en jonck.
 
 
 
Weest welkom, Maymaent, zyt ghy daer12),
 
Ghij beste maent van 'theele jaer?
 
In 'tgoede jaer is Coorn maer Hoy1),
 
In 't quaede maeckt ghy Coorn van Stroy.
 
 
 
Daer sitt tot een' rijck' gierigaert2)
 
Een Duyvel die de kas bewaert.
 
 
 
Waer de Speelman Vaer is3)
 
Danst het al dat daer is.
 
 
 
In 'tHuys daer de blinde woont4)+
 
Werdt de slimste eerst gekroont.
 
 
 
Neemt maer ter herten uw verdriet5)
 
En moeyt u met eens anders niet.
 
 
 
Het werck dat ijemant doet6)
 
En 'tVier dat hij verboet,
 
Geeft best getuyghenis
 
Hoe vroeden man hij is.
 
 
 
In dorr lant is 'twater goet7),
 
Of 't wat bracker is als soet.
 
 
 
Zyt gh' ergens met den man oneffen8),
 
Past vrede met de Vrouw te treffen.
 
 
 
In enghe Herbergen en langhe weghen9)
 
Kent yeder eerst syn' metgesel ter deghen.
 
 
 
Voor des mans huys die een goet ambacht kan10),
 
Verschijnt den honger wel, maer blyfter van.
 
 
 
'tMagh inden winter kout, 'tmagh inden Somer heet zijn11),
 
Ick sie den Wyn altoos syn' deckmantel gereet zijn.
 
 
 
Men werpt het net vergeefs om Vis12)
 
In 't water daer geen vis en is.
 
Tot in 'tscharlaken laken1)
 
Kan een quae slagh geraken.
 
 
 
Een vroom man kan sich wel ontgaen2)
 
Daer hij een kist vindt open staen.
 
 
 
In 'toverslaen van allerley begin3)
 
Bedenckt veel' wegen en gaet eenen in.
 
 
 
'Tis al vergeefs door 'tvelt te gapen4),
 
Daer valt geen keur in schorfde schapen.
 
 
 
Inde Jacht en in de Min5)
 
Als men wil soo raecktmer in,
 
En alsmen kan
 
Soo raecktm'er van.
 
 
 
Daer het Huys vol voorraets leit6)
 
Is de maeltijt haest bereit.
 
 
 
Onder volck van boosen aert7)
 
Alle daegh de Wet vergaert.
 
 
 
Paep, die geen oorlof eischt en in gelaeten wordt8),
 
Of ghij hebt gunst te veel, of ghij komt schaemt te kort.
 
 
 
De knecht dient, en de eer9)
 
Komt niet als op den Heer.
 
 
 
Als de noot perst op het zeerst10),
 
Spreeckt de vrient de waerheit eerst.
 
 
 
Souw niet ons goetje minderen11)?
 
Waer ist oyt hooren seggen?
 
Wy waeren dertich kinderen
 
En Grootmoer ging geleggen.
 
Dat is de beste slagh van Vrouwen diemen vindt1),
 
Die alleman vervolght en niemant overwint.
 
 
 
'Thoentje light en schrapt en schrapt2)+,
 
En 'twerdt vande pip betrapt.
 
 
 
Dat's vande beste diemen siet3),
 
Die by 'tvier staet en brandt haer niet.
 
 
 
'tGeweer geplant4)
 
In een Sots hant,
 
Gevaer en straf
 
Voor die 't hem gaf.
 
 
 
Dat's recht een bruylofts gast te seggen5)
 
Die met de bruyt te bedd gaet leggen.
 
 
 
Notaris en Barbier en Hoer6),
 
Al eene slagh en al een voer.
 
 
 
De rechte Vrouw van waerden is7)
 
Die doot en onder d'aerden is.
 
 
 
De man komt lichtelick te voren8)
 
Die doet daertoe hij is geboren.
 
 
 
Een moolick die noyt wint en liet9)
 
Bewaert soo veel velds als hij siet.
 
 
 
Het is een man die Coningh heeten magh10),
 
Die noyt en quam daer hij een' Coningh sagh.
 
 
 
Daer ick te bedde ligh op mijn gemack11),
 
Voert my de Duijvel vast van dack op dack.
 
Eerst in 'tboeck geschreven1)+,
 
Dan u gelt gegeven:
 
Eerst mij gelt getelt,
 
Dan te boeck gestelt.
 
 
 
Een Mon'ck die doet watm' hem gebiet2)+
 
Ontfanght van elck en geeft noyt niet.
 
 
 
En hebt noijt Jood noch mon'ck te vrient3),
 
Soo ghy een' Vrient soeckt die u dient.
 
 
 
Ick ben te Hoof gegaen en was een' groote beest4),
 
Een Esel ben ick nu en heb te Hoof geweest.
 
 
 
Veel viers, veel pottekens ten thoon5)+,
 
En in die alle maer een' boon.
 
 
 
De Winthont die veel Haes doet rijsen in het velt6),
 
Dat 's dieder geen' en velt.
 
 
 
De soetste vrijens-tyt dien yemant kiesen kan7)
 
Is als een' Weduw komt van d'uytvaert van haer man.
 
 
 
Siet wat een kost'lick schoon uw' Vryster uyt kan maecken8),
 
't Vel Gout-geel, Silver-haer, en ooghjens van scharlaken.
 
 
 
Der trotsen ijd'le waen9)
 
Geeft bloeyssel, maer geen graen.
 
 
 
Stelt ghy u met uw klein ter neer10),
 
Terwijl een Sot soeckt na noch meer.
 
 
 
Dien God een kunstigh ambacht gaf11),
 
Meest komter een land-looper af.
 
De Carre draeght een' grooten last1),
 
Maer meer die op de karre past.
 
 
 
Een Corentien en vult geen' schueren2),
 
Maer 'thelptse vullen met syn' bueren.
 
 
 
'Tis een vermaeck'lick slagh van leven3),
 
Wel t'eten en geen gelt te geven.
 
 
 
Heel groote stilt van locht4)
 
Beduydt aenstaende vocht.
 
 
 
Liefde, Jacht en Krijghs-gerucht5),
 
Veel verdriets voor een' genucht.
 
 
 
Die man, voorseker, had een' kloecken kop6),
 
Hij schouwd' een' vliegh, en at een spinnekop.
 
 
 
Daer 's met de Doot niet om te gaen7)++,
 
Sy neemt niet een presentjen aen.
 
 
 
[Wee ons, de Dood is van de Veegen
 
Met geen' presenten te bewegen.]
 
 
 
Oh, Vaertje, wordt ghy 'tspel niet moe8)?
 
Daer krijght ghij noch een' Dochter toe.
 
 
 
Het land-gebouw en spoeijt met allen niet9),
 
Daerm' eerst de Son en dan den Landheer siet.
 
 
 
Schoon getuych en schoone maen10)
 
Pryst den henxt den kooper aen.
 
 
 
God hoed' u voor den Duyvel en syn pooghen11)+,
 
Van werp van teerlingen en Hoeren ooghen.
 
Als de koe in 'tvelt, soo vatt1),
 
En behoudt dan als een' kat.
 
 
 
Niet te bedencken en te seggen2)
 
Is schieten sonder aen te leggen.
 
 
 
Wilt gh'u soo soet als honich maecken3)+,
 
Ghij [sult] de Bijen tot spijs geraecken.
 
 
 
Ick ben soo blint wel als ick dien4)+,
 
Kan ick niet door een sifte sien.
 
 
 
Lust [u] geen onlust en verdriet5)+,
 
Spreeckt vanden krijgh en gaet'er niet.
 
 
 
Troetelt ghij de katten, licht6)
 
Vliegen sij u in 'tgesicht.
 
 
 
Geeft mij myn buyxken vol, en leght mij sacht7),
 
Vermoort mij, slaep ick niet den heelen nacht.
 
 
 
Niet een Mierken, of het heeft8)
 
Syn geselschap daer 'tbij leeft.
 
 
 
Doet gh' een ander quaet9),
 
Wacht het vroegh of laet.
 
 
 
Een geck is 't die sich sterven doet10)
 
Om yet liefs dat hij derven moet.
 
 
 
Het luijste peert van all'11)
 
Draeft wel ontrent den Stal.
 
'Tzijn recht de streken van een' rekel op het lant1),
 
Den steen te werpen en verbergen dan de hant.
 
 
 
Ick wenschte dat dit een kloeck Raeder oversloegh2)+;
 
Wat 's witte gront, swert Saet, vijf Ossen aen een' Ploegh?
 
 
 
Hebt ghy 't gequetst het wilde Swijn3)?
 
'Tsal tegens u verbittert zijn,
 
En houden op van volgen
 
Daer op het was verbolgen.
 
 
 
De Dochter aenden Man gebracht4),
 
Een vreemdeling in haer geslacht.
 
 
 
Soo gaet het meesten tijt5),
 
Laet Soon, vroegh ouders quijt.
 
 
 
Wy hebben noch niet eens een kint6)+,
 
En hebbent al een' naem versint.
 
 
 
Kinders zyt gh'; in allen schijn7)
 
Sult ghij namaels ouders zijn.
 
Slaet daer acht op, jonghe lieden,
 
Soo ghy doet, sal u geschieden.
 
 
 
Daer ick draet en naelde weet8),
 
Houd' ick mij voor half gekleedt.
 
 
 
De Heer bewaer mij voor een man9)
 
Die als een Vrouwmensch klappen kan.
 
 
 
Zijn de man' syn haeren grijs10),
 
Hy is out, maer juyst niet wijs.
 
 
 
Dien de Liefde sitt in 'toordeel11),
 
Trouwt syn leven niet met voordeel.
 
Eert eerelycke li'en op dats'u weder eeren1),
 
Eerloos', op dat s' uw eer niet in oneer verkeeren.
 
 
 
Die u wat schuldigh is, hout hem voor schuldenaer2)+,
 
Die u veel schuldigh is, als of 't uw vijant waer.
 
 
 
Lieden die van jaeren zijn3),
 
Alle daegh een' niewe pijn.
 
 
 
Eer en winst zijn qua'e geburen4)
 
Om in eenen sack te duren.
 
 
 
'tMoy meissen maekt de keucken niet5)+,
 
Maer 'tgoet vier datm'er blincken siet.
 
 
 
Hij doet een heiligh werck, God magh's sich wel erbarmen6)+,
 
Die 'tvercken steelt en geeft de voetjens aen den armen.
 
 
 
Bij haer selfs genoodde vrinden7)
 
Konnen haest den buyck vol vinden.
 
 
 
De Sneewe doet het Coorn te velde deught8)+,
 
Gelyck het bont den ouderdom verheught.
 
 
 
Een mans memorie loopt te niet9)+,
 
Gelijck een Slaef syn' meester vliedt.
 
 
 
Gescheurt gelas noch stille zee10)
 
En houden nemmermeer lang stee.
 
 
 
Het bad-stoof-water heeft gesworen11)
 
Geen blanck' te maecken vande Mooren.
 
Besneden Jood, geschoren Paep, noch Vrouwen1)
 
Vergeven niet soo lang sy wat onthouwen.
 
 
 
Hael ick 'tlyden selfs op mij2),
 
Meer als reden dat ick 'tlij.
 
 
 
'tZijn de jonge domme jaeren3)
 
Die den ouderdom beswaeren.
 
 
 
Vrouw noch Hof niet meer4)
 
Elck als eenen heer.
 
 
 
Die 'tConijn vermoordt, diens is 't5);
 
Maer den Haes hoort die hem hist.
 
 
 
Die haer Spinwiel 'tminste jagen6),
 
Sietmen meest quae' hembden dragen.
 
 
 
De Vloo die achter d'Oore gaet7)+
 
Treckt met den Duyvel in beraet.
 
 
 
Als 'tHuys gemaeckt is soo 'tbehoort8),
 
Geraeckt de Baere voorde poort.
 
 
 
De quade wonde kan genesen9),
 
Het quaet gerucht kan doot'lick wesen.
 
 
 
'Tzij weinigh of 'tzy veel10),
 
De Galgh raeckt aen haer deel.
 
 
 
Een oude Vrouw, die voor geen' Pot kan strecken11)+,
 
Dient entelick noch om een' Pot te decken.
 
 
 
Hoe meer een' Craey haer wascht, een' Hoer haer meer verschoont12),
 
Hoe d'eene vuyler werdt en d'ander swarter thoont.
 
D'eerste Vrouw dient voor een slet1)+;
 
Maer de tweede stelt de wet.
 
 
 
'Tlandt dat sijn selven niet kan decken2)
 
Sal mij geen dexel konnen strecken.
 
 
 
'Ten is deselve niet, maer een' gelycke saeck3),
 
Den pot kentm' aen den klanck, de menschen aende spraeck.
 
 
 
Soeckt ghij Haes of Hoer te deghen4)++,
 
Soecktse niet verr van de wegen.
 
 
 
D'eerste sop en d'eerste min5)+
 
Zyn de besten in mijn' sin.
 
 
 
'Twijf schickt haer op, en heeft een man die niet en siet6)+;
 
Wie weet wat dat bediedt?
 
 
 
Verraderij is soet7),
 
Maer hij niet diese doet.
 
 
 
Men vindt het werck naer datmen 'tspint8),
 
En naer men 't op brenght vindtmen 'tkint.
 
 
 
De Spinkop laet een' Rat door 'tnet9)+,
 
Daerin sy tot een Vliegh besett.
 
 
 
Die eens een' misslagh dede10+
 
En quam noyt tot de tweede
 
En kost 'er twee doen als sy wouw;
 
Houdt dat voor een' geschickte Vrouw.
 
Verliest de Vrouw eens schaemt' en eer1)+,
 
Haer leven krijght sy se niet weer.
 
 
 
Al is de rotsteen noch soo herdt2)+,
 
De beitel wint het daer sy met gekloven werdt.
 
 
 
Een die geselschap soeckt daermed' hy magh verkeeren3),
 
Sal syns gelijcke meer als meerder man vereeren.
 
 
 
Hoe datm' een' koe meer melcks af treckt4)+,
 
Hoe dats' haer uyer ruymer reckt.
 
 
 
Al watmense te voren set5)
 
Maeckt Weewen en Capuynen vet.
 
 
 
'Traest vanden minsten tot den meesten6)
 
In arme lieden bruyloft-feesten.
 
 
 
Laet den Aep in zyde kleen7);
 
'Tis een aep en 'tblijfter een.
 
 
 
Sij laet het op haer' schoonheit staen8)+,
 
Die in haer groen gekleedt derft gaen.
 
 
 
Soeckt na Vrouw en Peer die swijgen9),
 
Beter zynder geen' te krijgen.
 
 
 
Is 'tSchaep goedaerdigskens en tam10)+,
 
'Tgeeft alle Lammeren de mam.
 
 
 
De Vrouw die vroedt en zedigh is11)
 
Vervult een Huys dat ledigh is.
 
De Pepers ouderdom sit oude Neel in 'tvel1),
 
S' is rimpeligh en swart en brandt noch evenwel.
 
 
 
Is mij de Wolf te deegh bekent2),
 
Soo is hy aen geen Touw gewent.
 
 
 
Den Haes loopt krachtigh op syn pad3),
 
Maer meer de winthont die hem vat.
 
 
 
Een Vrouwtjen opgeschickt als 'thoort4)
 
Houdt haer' man van een anders poort.
 
 
 
Wenscht dat uws vijants goet magh zyn5)
 
Of heel in Gelt, of heel in wijn.
 
 
 
Den Appel in droogh weer en 'tmeisken in de kroegh6),
 
Die rypen elck om 'tseerst, en elck al wat te vroegh.
 
 
 
God geev' mij in de herbergh thuys te leggen7)+,
 
Daer 't de Man al, de Vrouw niet hebb' te seggen.
 
 
 
Als ick mijn' sin magh doen8),
 
'k Heb liever nu het Ey, als merghen vroegh het Hoen.
 
 
 
Elendigh wedervaeren9),
 
Den heelen nacht gekraeckt en dan een Dochter baeren.
 
 
 
God gev' u nemmermeer te smaecken10)
 
De wonden die in 'tlit geraecken.
 
 
 
Bylen hacken bylen11)+,
 
Vylen vylen Vylen.
 
 
 
Onder de gesloten boecken12)
 
Moet ghy geen' Doctoren soecken.
 
Dat mijn buerman eet1)
 
Helpt mij niet een' beet.
 
 
 
De Man die 'tsey was niet bedrogen2),
 
Die sonder Vrouw is hoeft veel' oogen.
 
 
 
De Loghen diemen 's Avonts giet3),
 
Gaet 's anderdaeghs van selfs te niet.
 
 
 
Is 't verloren, is 't verdaen4),
 
'Tmagh om Gods wil zijn gegaen.
 
 
 
De wolf heeft altyt sin5)
 
In 'tdoen van syn' wolvin.
 
 
 
Het deughdelick gewin verdoetmen, en niet meer6).
 
'Tondeughdelick verdoet syn selven en sijn' heer.
 
 
 
'T allerheelsaemst inden mont7)
 
Maeckt de bors wel ongesont.
 
 
 
't Gheen u ondienstigh is en uw Vrient noodigh heeft8),
 
Ghy doet hem geen gelijck, soo ghij 't hem niet en geeft.
 
 
 
Vertrouwt niet alle winst te seer9);
 
Al wat de Stroom geeft neemt hy weer.
 
 
 
Mijn' antwoort seght niet veel, maer sluyt op sulcke vragen10);
 
Den Os en kan het niet, en daerom singht de wagen.
 
 
 
Doet ghy de saeck niet voor uw sterven11),
 
Verwacht het veel min van uw' erven.
 
 
 
Een man van reden heeft sijn' welvaert in sijn' hant12),
 
Al wat de tijt souw doen doet hij met syn verstant.
 
Slyck bij slyck1),
 
Al gelyck.
 
 
 
Het arghste van 'tproces en dat mij meest verwondert, is2),
 
Dat een het eerst van hondert is.
 
 
 
Het slechte slijt ick geern met vrienden, en met hoopen3),
 
Het beste weet ick licht met voordeel te verkoopen.
 
 
 
Alle ding van grooter waerde4)
 
Komt van onder uyt der aerde.
 
 
 
Geeft niet uw' man het nauwst bescheit5)
 
Van watmen u in d'oore seit.
 
 
 
Wat het ooghe niet en siet6),
 
Dat en wenscht het herte niet.
 
 
 
Let op het volck daer bij ghij zijt geseten7),
 
De laeste in 'twercken zijn de voorste in 'teten.
 
 
 
Beveelt en laet het daerop staen8),
 
Soo werdt'er niet met al gedaen.
 
 
 
Twee billen trecken meer in 'tbed met haer gewelt9)
 
Als een paer ossen voor de ploegh doen in het velt.
 
 
 
Een' blanck van Stroo is meer voor mij10
 
Als een' halv' blanck van Wol of Zij.
 
 
 
De schijtebroeck die broeck en hemd bedoet11)+,
 
Heeft meer te seggen dan die 'twaschen moet.
 
 
 
'Ten voeght niet handen aen den mont te steken12),
 
Daer niet en is om eten noch om breken.
 
Een wijs mans eenen dagh is waerdigher verheven1)
 
Als heel een' geck syn leven.
 
 
 
Hij doet een onvoorsichtigh werck2)
 
Die vier meent uyt te doen met Werck.
 
 
 
'Tis beter sijn profyt in 'tslyck gedaen3),
 
Als in het gout ten achteren gegaen.
 
 
 
Roock is mij meer tot mynent waert4)+
 
Als 'tvier is aen een anders haerdt.
 
 
 
Een Arent in de vlucht naer mijn verstant5)+
 
Is mij min waerdt als 'tmusken in mijn' hant.
 
 
 
Een geck weet meer tot synent, dan een man6)+
 
Die wijs (is) tot een ander weten kan.
 
 
 
Een Esel die mij draeght is beter als een peert7),
 
Dat mij de Zael uyt smijt en tuymelt op der eerd'.
 
 
 
Een kruym van 's Conings broot is beter als een kant8),
 
Die my gegunt werd' door d'aensienlixte van 'tLant.
 
 
 
Beter quyt dat spijt9)
 
Dan noch beter quijt.
 
 
 
Daer zijn gedreighden en gewonden10)+,
 
Maer d'eerste worden meest gevonden.
 
 
 
[Dreigen is goed om verdragen,
 
Meer gedreighden dan geslagen.]
 
'Tgoet is qualick by een' bloet1)+
 
Die geen heer is van syn goet.
 
 
 
't Is beter met een' Esel in 'tgekijf2)
 
Als 't hout te laden op sijn eigen lijf.
 
 
 
Lijden is vermaeck3),
 
Mits het velen raeck'.
 
 
 
Werdt een' ouw' Hoere gram4),
 
De vloeck die van haer komt, keert weer van daer hij quam.
 
 
 
De Vrouw die met haer meit dan jocken wil, dan kijven5),
 
En sal noyt by die meit met kijven yet bedrijven.
 
 
 
Een Os alleen kackt groter' hoop6)
 
Als hondert Swal'wen over hoop.
 
 
 
'T is quaet, een Sondaer werden7),
 
En duyvelsch, te volherden.
 
 
 
Een rijck man heeft meer goets, als hy ten achter teert8)+,
 
Dan een behoeftige die minder goet vermeert.
 
 
 
Beter eenigh, stil en stom gaen9),
 
Als met quaet geselschap omgaen.
 
 
 
Houdt een quaet meester self in eeren10)+,
 
Dat u geen arger af kom' smeeren.
 
 
 
'Tis beter luy en leegh gegaen11),
 
Als vod-werck en geen deegh gedaen.
 
 
 
Wacht u voor gewelt van Vrouwen12),
 
Memmen trecken meer als touwen.
 
'Tis beter onbekent twee Horens op het hooft1),
 
Als datm'er geen' en draeght, daer 't ijeder een gelooft.
 
 
 
Troost u met uw kint2),
 
Beter slim als blint.
 
 
 
Seer qualick geeft3)
 
Die niet en heeft.
 
 
 
'tOmschudden van een' Hutspot versch en warm4)
 
Is beter als een Meisken inden arm.
 
 
 
De vrees bewaert den wyngaert meer5)
 
Dan die hem waerneemt voorden heer.
 
 
 
Den hont is waert gestraft6)
 
Die maer van vrees en baft.
 
 
 
Daer 's geen gerief te doen7)
 
Vier menschen in een' Schoen.
 
 
 
'T is beter vremdeling met rust8),
 
Als by de syne sonder lust.
 
 
 
Beter nucht'ren slaepen gaen9)
 
Als met schulden op te staen.
 
 
 
Gebiedt, gebiedt10)+,
 
Maer gaet en siet.
 
 
 
Veel eten 's avonds helpt meer menschen aen haer' doot11),
 
Dan menigh groot Doctoor kan helpen uyt den noot.
 
Een out versleten hemd, een' moeder hoogh van dagen1)
 
En werden noyt met schand gedragen, noch verdragen.
 
 
 
Men magh al proncken met syn bloote goet2)+;
 
Een oude Schoen gaet voor een' schoonen voet.
 
 
 
Waerens' in mijn' keur gestelt3)+,
 
'Kweet wel wie mij liefste waer,
 
Van een out wyf met schoon gelt,
 
En een jonghe met schoon haer.
 
 
 
Ghy lieght al, Maertje lief4),
 
Als 'topschrift van een' brief.
 
 
 
'Ten is somwylen niet vergist5),
 
De Wyn is arger als de gist.
 
 
 
Den hont bequispelsteert u noot6)
 
Om uwent wil, maer om uw broot.
 
 
 
Daerm' u berecht met honigh-woorden7),
 
Past op uw' Beurs en op haer' koorden.
 
 
 
Dewijl 't de wyse overslaen8),
 
Soo heeft de geck het werck gedaen.
 
 
 
Niet doet niet seer, armoed is pijn9);
 
'Tis beter niet als arm te zijn.
 
 
 
Mijn Soonens kin magh wel behaeren10)+,
 
Maer kinderen sal hy noyt baeren.
 
 
 
Daermen 'tjock in 'tvelt siet gaen11)+,
 
Moet 'er t'huys de spin-rock aen.
 
Myn drincken weet elck een die 'tsiet1),
 
Maer mijnen dorst en siet men niet.
 
 
 
Sij leeft als ofs' een kickvorsch waer2),
 
Sij drinckt en kaeckelt, mijn Gevaer.
 
 
 
Ghij mooght mij in mijn goet benouwen3),
 
Myn' eer moet ghij mij laeten houwen.
 
 
 
Een' schoon' Waerdin in Stadt of Lant4)
 
Zyn druyven aenden wegh geplantt.
 
 
 
't Kint dat sich zedigh draeght5)
 
En spreeckt niet ongevraeght,
 
En alsmen 't wil doen spreken
 
En sal 't geen spraeck gebreken.
 
 
 
Geluck en wint en Vrouwen6)
 
Zyn qualick vast te houwen.
 
 
 
Veel Raedsters in en uyt7)
 
Verbijsteren de Bruyt.
 
 
 
De geck heeft veel en al gebreck8);
 
Maer die 't hem geeft is grooter geck.
 
 
 
Ouw' gewoonte derven9)
 
Is soo goet als sterven.
 
 
 
Daer nement'er te nauw, en vinden sich vergist10);
 
Sy schoten naer de pen en hebben 'twit gemist.
 
 
 
Thoont mij de Vrouw daer met ghij leeft11),
 
'Ksal seggen wat voor Man sij heeft.
 
Laet doot zijn al dat ons begaf1),
 
Mits wij wel vaerend zijn en leggens' in haer graf.
 
 
 
Een' Vrouw die karmt, een' Vrouw die klaeght2),
 
Een' Vrouw is sieck als 'thaer behaeght.
 
 
 
Daer werdt wel inden huys gemaeyt3)
 
Dat noyt de thuynman heeft gesaeyt.
 
 
 
De poort en doet mij niet wel aen4)
 
Daer alle Sleutelen in gaen.
 
 
 
En koopt u noijt een peert5)
 
Dat quispelt met den steert.
 
 
 
Indien 't niet om 'tgewin en waer6),
 
Daer waer gheen waert noch verr noch naer.
 
 
 
Betrouwt een helder winter-weer7)
 
Als Somer-wolcken, en niet meer.
 
 
 
Die af is moet wel schuldigh zijn8),
 
Die by is vindt of blyck of schijn.
 
 
 
En koopt geen mancke muyl op hope van genesen9),
 
En trouwt geen' hoer op hoop dat s' eens sal deughdigh wesen.
 
 
 
'Ken gae noch kom niet veel door 'tlant10),
 
Maer houw mijn Huys naer mijn verstant.
 
 
 
Betrouwt geen' hoeren-traenen11),
 
Noch stoute roffiaenen.
 
 
 
Houdt uw' voet uyt strick en touw12),
 
En betrouwt geen' schoone Vrouw.
 
Twee dinghen kan ick niet verdragen1),
 
Noch steentiens in mijn' schoen, noch wanckelende schragen.
 
 
 
Die niet en soeckt te nemen of te geven2),
 
Leeft als de Joden op den Sabbath leven.
 
 
 
Daerw' ons meest voor wachten moeten3)
 
Is rauw' spijs en bloote voeten.
 
 
 
Het nest was inden boom gemaeckt4),
 
En d' Exter is om hals geraeckt.
 
 
 
Vreest honden inden pot, en vreest5)
 
Een' monick in een' bruyloft-feest.
 
 
 
Men vindt noyt luyen Haes6),
 
Noch Jode slechten baes.
 
 
 
Soeckt gheen verkooper met veel goet7),
 
Noch kooper van uw naeste bloet.
 
 
 
Geen Singer oyt verstandigh man8),
 
En geen Barbier die swygen kan.
 
 
 
Geen' misdaet sonder hoon9),
 
Geen' weldaet sonder loon.
 
 
 
Die aengesocht is of Cosijn10),
 
Laet nemmermeer uw dienaer zijn.
 
 
 
Ick en ben noch kout, noch heet11),
 
Maer de Duyvel hael die sweett.
 
 
 
Noch monick sonder schoen, noch swijgend man van aert12),
 
Noch Vrouwe met een' baert
 
En brenght aen uwen haerdt.
 
'T is kout of warm, het vriest of doyt1),
 
Ondoet u van uw dexel noyt.
 
 
 
Daer 's geen steeler2)
 
Sonder heeler.
 
 
 
Daer en kan geen' grooter pijn3)
 
Als van ziel en lichaem zijn.
 
 
 
Schreyend' oogen doen niet spo'en4),
 
Kloecke handen moeten 't doen.
 
 
 
Soeckt geen Doren5)
 
Sonder koren.
 
 
 
De hen en doet u geen goet recht6),
 
Die t'uwent eet en elders leght.
 
 
 
'Ten is 't niet al, heel vroom te zijn7),
 
Men moet oock maecken datmen 'tschijn'.
 
 
 
De vrome en heeft geen langer leven8)
 
Dan 't een verrader hem wil geven.
 
 
 
Geen dingh en kan een' mensch meer wroeghen9),
 
Als all' de werelts ongenoeghen.
 
 
 
'Kwil niet, 'kwil niet van uw goet10);
 
Maer kom, werpt het in mijn hoet.
 
 
 
Eerlick wesen11),
 
En niet vreesen.
 
 
 
En thoont geen vrolick wesen12)
 
Op mijn' bedroefde pijn,
 
Als mijn' al oudt sal wesen,
 
Sal d'uw' een' niewe zijn.
 
Hij magh niet klagen van behael1),
 
Die 'theele laecken koopt op 'tstael.
 
 
 
Goe stock, goe reden, daer en isser2)
 
Geen' krachtiger, noch geen' gewisser.
 
 
 
Geen geleerder dier3)
 
Als de kleine mier.
 
 
 
Soo ghij geen' sorgh en wilt als voor uw selven dragen4),
 
Ghij sult u niemant sien beminnen noch beklagen.
 
 
 
Daer is geen Dier soo vreesselijck5)
 
'Ten heeft vermaeck met syns gelijck.
 
 
 
Vult uw vel niet als een' beest6),
 
Soo ghij voor het bersten vreest.
 
 
 
'T verdriet mij niet mijn Soon syn speel-gelt te betaelen7),
 
Maer dat hij syn verlies met spelen in wil haelen.
 
 
 
Mijn nicht en steeckt niet in haer maegh8),
 
En evenwel kackt s' alle daegh.
 
 
 
't Deert niet datmen niet en weet9),
 
Sonder lief is sonder leet.
 
 
 
Verplicht den quaden niet te veel10),
 
Of qua'e betaeling valt uw deel.
 
 
 
De beste wooninghen van allen11)
 
Zyn die een yeder best bevallen.
 
 
 
Daer is geen moeders hert te deghen12),
 
Als daer 'tkint onder heeft gelegen.
 
Laet mij niet geluckigh seggen1)
 
Eermen mij in 'tgraf sal leggen.
 
 
 
Was mijn out Grootevaer een Heer2),
 
Dat gheeft mij niet een ey te meer.
 
 
 
Wij konnen qualick 't broot betaelen3),
 
En gaender Muscus bij doen haelen.
 
 
 
De doot werdt qualick quaet genaemt4)
 
Indiense doet wat haer betaemt.
 
 
 
Gelooft hem niet die van de merckt komt, maer5)
 
Hem dieder weer na toe gaet met syn' waer.
 
 
 
En giet mij toch geen water in mijn' Wijn6),
 
'Kweet datter wormen in de Beke zijn.
 
 
 
Geen man en segg' dat hij niet leeren kan7),
 
Al wat een man wil doen dat kan een man.
 
 
 
Maeckt dat ick niet en soen8),
 
Ick sal geen' sonde doen.
 
 
 
En laet het aen geen voeder liegen9),
 
De duyven sullen u toevlieghen.
 
 
 
En laet de tong niet seggen10)
 
Daer 'thooft voor neer moet leggen.
 
 
 
De Spinnekop en wint geen broot11),
 
Want altyt spintse, en haspelt noot.
 
 
 
Eischt niet daer ghy wat vint12),
 
Maer daer ghij werdt bemint.
 
Is ijemant met syn selven in gespreck1),
 
'Tis een Godvruchtigh man, of 'tis een geck.
 
 
 
Officie inden Raet2)
 
Profyteloose staet.
 
 
 
Veel bieden is een' soort3)
 
Van weigerachtigh woort.
 
 
 
Ses of aes, elck doet mij winnen4);
 
'Tis wel buyten, of wel binnen.
 
 
 
Al hebt ghij nu handschoenen aen5),
 
Ghij hebt met backen om gegaen.
 
 
 
Een anders chier6)
 
Is altoos dier.
 
 
 
De Coningh houdt veel van 'tverraet7),
 
Van die het doet maeckt hij geen' staet.
 
 
 
Vrede en Gedult en Sterven met berouw8)
 
Is al 'tgeluck daer ick om wenschen souw.
 
 
 
Het mael is op, de gasten gaen9),
 
De geck van 'tspel, de waert, blijft staen.
 
 
 
Betaelt hem die ghy schuldigh zijt10),
 
Soo maeckt ghy u een' sieckte quijt.
 
 
 
Noch woort noch steen eens afgevlogen11)
 
En werden weder in getogen.
 
 
 
Geen bloet-verwantschap soo gewis12),
 
Als mijne Susters Soon mij is.
 
De vogel die wil slapen1)
 
En kan geen voetsel rapen.
 
 
 
Papier en Inckt aen alle kant2),
 
Maer weinigh rechts in Stadt en Lant.
 
 
 
Wat 's 'tgeluck van een syn' staet3)?
 
Orden, Wetenschap en Maet.
 
 
 
Eerst maeckt u all' uw' schulden quijt4),
 
Soo weet ghij recht hoe ryck ghij zijt.
 
 
 
Laet ons als Broers goet deelen onder een5),
 
Het mijn voor mij, het uwe voor ons tween.
 
 
 
Dat in 'thof blinckt zijn de kleeren6),
 
Niet de kinderen van heeren.
 
 
 
Het leet van mergen is geen raet7)
 
Voor dat van daegh ten einde gaet.
 
 
 
Quaed' klap vermaeckt de heeren vrij8),
 
Maer die het pleeght verachten sij.
 
 
 
De luyheit wascht een hooft als met verdriet9),
 
En, soo sy 'twascht, altoos en kamt sy 'tniet.
 
 
 
De dochter op te voeden kost veel min10)
 
Als haer een' man te geven naer syn sin.
 
 
 
't Gaet soo met den hont altyt11),
 
Die meest bast is die minst bijtt.
 
 
 
De Luyheit dient een geck12)
 
Tot sleutel van Gebreck.
 
De dieven kijven om den buyt1)
 
En all' de dieverij komt uijt.
 
 
 
De besten henglaer die men vindt2)
 
Eet ongelijck meer dan hy wint.
 
 
 
Denckt wat ghij wilt in uwen sin3),
 
Maer spreeckt niet veel, en schrijft noch min.
 
 
 
Voeten langh gewoon te gaen4)
 
Konnen niet lang stille staen.
 
 
 
Die vande min betoovert leeft5)
 
Meent datter niemant oogen heeft.
 
 
 
Steen diemen staegh doet loopen6),
 
Daer sal geen mos op hoopen.
 
 
 
Steen over steen gedaen7)
 
Kan tot de wolcken gaen.
 
 
 
Weinigh Wijn brenght wyn te koop8),
 
Veel Wijn houdt wyn overhoop.
 
 
 
Het koeckoeckschap schynt daer uijt eerst begonnen9),
 
Om datter twee wat meer als eenen konnen.
 
 
 
De horens raecken op den man
 
Om dat hy min als twee man kan.
 
 
 
Hoe dat de Sonne schijn' op straet10),
 
Past ghij geen mantel t'huys en laett.
 
 
 
Een' houten brugh en heeft met reden11)
 
Noyt wijsen ruyter over-reden.
 
Weest op de nieuwmaer niet gebeten1),
 
Sij werdt out, en ghij sultse weten.
 
 
 
Laet water drabbigh zyn of stincken2),
 
Seght niet, daer sal ick noyt af drincken.
 
 
 
Haest u met saeyen, maer en haest u niet met snijen3),
 
Indien 't u een jaer mist, het salder vier gedijen.
 
 
 
Laet all' de spysen die daer zijn4),
 
En houdt het met Vleesch, Broot en Wijn.
 
 
 
Die 's avonts maegh en buijck verkracht5)
 
Heeft nemmermeer gerusten nacht.
 
 
 
De koe raeckt op om datter een6)
 
De schouder soeckt, en een het been.
 
 
 
Om de gewoonte van uw handwerck niet t'ontgaen7),
 
Soo 'tijser u gebreeckt, ghij moogt op 'taenbeelt slaen.
 
 
 
Die langsaem gaet, gaet verr8),
 
Die loopt raeckt licht om verr.
 
 
 
Hoe datter wint en weer uyt siet9),
 
Verlaet den Wegh voor 'tbijpadt niet.
 
 
 
Een deur die ongesloten staet10)
 
Bekoort een heiligh man tot quaet.
 
 
 
Dewijl ick niet en weet, en u niets is verborgen11),
 
Ick bid u, seght mij eens, wat droomd' ick heden morgen?
 
 
 
Een' Dootkist voorden ouden man12),
 
Soo haest hy niet meer drincken kan.
 
Doe w' u geerne name'1)+,
 
Hieten w' u, Madame;
 
Nu gh'ons hebt gherieft,
 
Al soo 'tons belieft.
 
 
 
Belieft het God den Heer2)+,
 
Het regent wel met allen wint en weer.
 
 
 
Is de buyck met pijn beseten3),
 
Laet den aers de tyding weten.
 
 
 
Soo de Duyvel bidt, maeckt staet4)
 
Dat hij u bedriegen gaet.
 
 
 
Eer de geck verdragen zij5),
 
Is de merckt al lang verbij.
 
 
 
Als in Huys de Dienstmaeght swilt6),
 
En in 'smenschen lijf de Milt,
 
En des Coninghs bors in 't Rijck,
 
Gaen de dingen misselijck.
 
 
 
Daer de Vijsel is aen 'tgaen7)
 
Komt een lecker noenmael aen.
 
 
 
Indien de kreupele van min vergaet8),
 
Wat sal hij die niet kreupel gaet?
 
 
 
Wanneer den boer sitt op den muyl9),
 
Soo kent hij God noch mensch, den uyl.
 
 
 
Als 't God niet en gebiedt10),
 
Vermagh den heiligh niet.
 
Als elck u voor een' Esel groet1)+,
 
Soo ronckt gelijck een Esel doet.
 
 
 
In 'tbreken vande maen2)
 
Laet al het saeyen staen.
 
 
 
Alsser Druyven zyn en vyghen3)
 
Moet gh' uw' winter-kleeren krygen.
 
 
 
Wil d'eene wolf den and'ren vreten4),
 
Soo valt'er niet in 'tbosch om t'eten.
 
 
 
Kunt gh'als een goutgulden pissen5)+,
 
De Doctoor is goet te missen.
 
 
 
Als een de sterren telt6),
 
Behouden sij het velt.
 
 
 
Soo ghy siet uw huys staen branden7),
 
Gaeter bij, en warmt uw' handen.
 
 
 
Als 'tregent, regent het, als 'tsneewt, soo sneewt het, maer8)
 
Als 'twaeyen wil, soo ist het quaetste weer van 'tjaer.
 
 
 
Als s'in doncker wert getelt9),
 
Gaet de Haegh-munt voor goet gelt.
 
 
 
Wat meer hier en wat meer daer10),
 
Alle wol en is maer haer.
 
 
 
Al wat ghij weet en segget niet11),
 
En oordeelt niet al wat ghy siet,
 
Dat sal u geven
 
In vré te leven.
 
Al slapende maeck ick mij moe1);
 
Wat meent ghij dat ick gaende doe?
 
 
 
Als de Wolf rooft op syn best2),
 
Jaeght hij verre van syn nest.
 
 
 
Belooft de Roover Wasch en Missen op 'tautaer3),
 
Voorseker, de Galey is in een groot gevaer.
 
 
 
Wil onheil in slaep geraecken4),
 
Laet het niemant wacker maecken.
 
 
 
De Lont verschijnt altijt5)
 
Met schad' en geen profijt.
 
 
 
Als w'ons duncken meest behouwen6),
 
Is 'tgeluck minst te vertrouwen.
 
 
 
Vindt gh' een mallen geck van aert7),
 
Houdt u of ghij 'tselver waert.
 
 
 
Die wel dient en eischt niet veel8),
 
Al sijn dienst is achterdeel.
 
 
 
Hebt gh' een goet kint9),
 
Gh' hebt een goet vrint.
 
 
 
En veeght gh' u niet te deghen10),
 
Ghij moet u tweemael veghen.
 
 
 
Wat men seit, of niet en seit11),
 
Past ghy maer op uw beleit.
 
 
 
Hebt ghy mij lief, ick heb't u mede12),
 
Maer laet mij met mijn gelt met vrede.
 
 
 
Wat een hoop korens, wat een schat13),
 
Als m' hem niet op gegeten had!
 
Wat waer het stelen een vermaecklick dingh1),
 
Als m'aen den riem, niet aen de keel en hing.
 
 
 
Die lang oudt wil zijn met sinnen2),
 
Moet het al wat vroegh beginnen.
 
 
 
De mensche siet3)
 
Na syn verdriet.
 
 
 
Seght wat ghij wilt; dat isser4);
 
Die eens vischt is een visser.
 
 
 
Die arm is wil al 'tmaeghschap wijcken5),
 
En elck is maeghschap vanden rijcken.
 
 
 
Die slechtst van de merrie praet6),
 
Is hij diese koopen gaet.
 
 
 
Die pissende niet eenen wint en schiet7),
 
Gaet op het Hof en siet de Coningh niet.
 
 
 
Kaecken sonder baert8)+
 
Zyn geen' eere waert.
 
 
 
Die aen visch wil raecken9),
 
Heeft sich nat te maken.
 
 
 
Die syn bedde qualick maeckt10)
 
Light'er moeylick in en waeckt.
 
 
 
Die daer koopt en weer verkoopt11),
 
Voelt niet hoe syn goet verloopt.
 
 
 
Die van liefde trouwt, moet wachten12)
 
Quade daghen en goe' nachten.
 
Soeckt ghij vermaecken en gequel1)+,
 
Schrobt maer uw' huyt, ghij vindt het wel.
 
 
 
Hij antwoordt in goe' woorden2),
 
Die eerst ter degen hoorden.
 
 
 
Die maer een hembd en kan verplegen3)
 
Valt alle Saterdagh verlegen.
 
 
 
Die den wegh ploeghen wil en saeyen inden wegh4)+,
 
Vermoeijt sijn' ossen maer en werpt syn koren wegh.
 
 
 
Die syn' le'en rust op een' steen5)
 
Werdt een steen door all' syn' le'en.
 
 
 
Die den Doctoor van voor syn bed wil derven6)+,
 
Of hij ontkomt, of God self doet hem sterven;
 
Die den Doctoor te hulp hael(t) in syn leet,
 
Raeckt in beuls hand, en 'tis maer wel besteedt.
 
 
 
Soo ghij wilt den hont doen swijgen7)+,
 
Siet hem een stuck broot te krygen.
 
 
 
Die wat zeers heeft aen sijn bil8)+,
 
En sit niet stil
 
Soo lang hij wil.
 
 
 
Die tijt spilt sonder noot9),
 
En sonder nut of wit,
 
En let niet op de doot
 
Die op syn' schouders sitt.
 
 
 
Die noyt kan eischen en doen geven10)
 
Had noyt verstant van wel te leven.
 
Die mint met rechte min1)
 
Stelt langhsaem uyt den sin.
 
 
 
Die van geleent gelt werdt gevoedt2)
 
Eet uyt sijn' eigen sack sijn goet.
 
 
 
Die op de Sop drinckt over maelen3),
 
En hoeft gheen' Doctor in te haelen.
 
 
 
Die synen aers te huer uijt geeft4),
 
En sitt niet als hij'r lust toe heeft.
 
 
 
Die den Ezel prijsen kunnen5),
 
Moetmen sulcken Soontjen gunnen.
 
 
 
Dien het geluck wat mede gaet6),
 
De minste mier komt hem te baet.
 
 
 
Die voorden grooten wegh den bijwegh kiest, is dom7)+,
 
Hy meent hy voordert wegh, en wandelt veel weghs om.
 
 
 
Die veel speelt met tong en kaecken8)
 
Komt wel eens het punt te raecken.
 
 
 
Die naer een saeck tracht in 'tgeheel9),
 
Of kryghtse soo, of voor een deel.
 
 
 
Die maer wenckt en niet en slaet10),
 
Weet dat hy in vreese staet.
 
 
 
Een vrient van alle man gelijck11)
 
Of is heel arm, of is heel rijck.
 
 
 
Die sich niet geern en wilde wagen12),
 
Laet' sich van peert noch muijlen dragen.
 
 
 
Die voor 'tGemeen slaeft met verdriet13)
 
Slaeft eigentlick voor niemant niet.
 
Die niet kan swygen dat hem raeckt1)+,
 
Denckt hoe hy 't met een ander maeckt.
 
 
 
Die de kleine niet en willen2)
 
Straffen oock geen' groote billen.
 
 
 
Die nemende wil leven3)+,
 
Moet altemet oock geven.
 
 
 
Die maer en lijdt4)
 
Wint metter tijdt.
 
 
 
Die al te langh in 'tbedde broedt5),
 
Verliest sijn en een anders goet.
 
 
 
Betrouwt den dief uw' saecken6),
 
Soo gh' hem getrouw wilt maecken.
 
 
 
Die reden hoort en kan verachten7),
 
Daer is geen' reden af te wachten.
 
 
 
Daer noijt werdt in gebracht en altoos uijtgenomen8).
 
Salm' eens te gronde komen.
 
 
 
Die het spinnewiel wel jaghen9)
 
Konnen ruyme hembden dragen.
 
 
 
Die sijn oogh haest wil genesen10),
 
Moet syn' hant gebonden wesen.
 
 
 
Die aen den voet van een' Altaer kan raecken11),
 
Heeft altyt broot en hoeft geen deegh te maecken.
 
 
 
Betrouwt hem niet veel gelts te leenen12),
 
Die 'swinters gaet met bloote beenen.
 
 
 
Die den deghen draeght op zij13)
 
Draeghter oock de Vrede bij.
 
Werd ick van voren Heer, van acht'ren geck genaemt1),
 
Hy vreest mij die het doet, of is voor mij beschaemt.
 
 
 
Die sich kleedt in slechte waer2)
 
Kleedt sich twee mael in een jaer.
 
 
 
Die kinders voedt en Schaepen weidt, heeft klachten3)
 
Van wederzijds te wachten.
 
 
 
Die gerucht maeckt op een' feest4)+,
 
Was, en is, en blijft een' beest.
 
 
 
Die veel leets is gewoon te dragen5)+,
 
Een weinigh goets kan hem behagen.
 
 
 
Die voor syn' Moeder maeckt den dooven6)+,
 
Moet een' quae Stiefmoeder gelooven.
 
 
 
't Schynt datter wat aen lieght7)
 
Als Joncker niet en lieght.
 
 
 
Die meest laedt inde schuyt8),
 
Haelt oock het meest daer uyt.
 
 
 
Hy die het goet deelt onder veel'9)
 
Heeft altemet het quaetste deel.
 
 
 
Die light en schrijft op alle wanden10)
 
Heeft wint in 'thooft en in syn' handen.
 
 
 
Die hoornen draeght en is te vreden11)+,
 
Draegh' eewigh hoornen, en met reden.
 
 
 
Die 'tgoet besitt en 'tquaet wil vinden12)
 
Gae sich op een' Galey verbinden.
 
Komt ijemant met quae tyding bij1),
 
Al is 't hem leet, sy maeckt hem blij.
 
 
 
Spouwt naer den hemel als een geck2),
 
Het valt u selver op den beck.
 
 
 
Wat heeft u 'tSchout-ampt aen doen bieden3)?
 
Niet als gebreck van beter' lieden.
 
 
 
De man en heeft mij niet bedrogen4)
 
Die mij geswoorn heeft en gelogen.
 
 
 
Die syn' raet aleenigh sluyt5)
 
Treckt syn haer aleenigh uyt.
 
 
 
Die noyt en heeft gewaeght6)
 
Heeft d' Armoe noyt verjaeght.
 
 
 
Sieck van sotticheit te wesen7)
 
Valt seer langsaem om genesen.
 
 
 
Die met den spotter spott, voorwaer8)
 
Verdient een' aflaet van veel' jaer.
 
 
 
Die alleenigh eett syn' maelen9),
 
Moet syn peert alleenigh zaelen.
 
 
 
Seght dat hij sonder eere leeft10)+
 
Die onder hem geen minder heeft.
 
 
 
Die in syn bed gaet met veel wijn11)
 
Kan 'smerghens niet broot-lustigh zijn.
 
 
 
Die in een' koestront heeft gebeten12)
 
Souw licht'lick van een taertjen eten.
 
Een pynelicke tant1)
 
Quaet maeghschap byder hant.
 
 
 
Die boos is in syn lant2)
 
Is boos aen alle kant.
 
 
 
Die d'olie met de maet uyt meett3),
 
Besmeert syn' handen eer hy 't weet.
 
 
 
Al die syn' waghen smeert4)+,
 
Helpt en verlicht syn peert.
 
 
 
Doet d'oorsaeck uyt den wegh5),
 
Soo raeckt de Sonde wegh.
 
 
 
Die 'twater inde flesch met eenen slagh wil stouwen6),
 
Verstort'es ongelijk meer dan d'er blijft behouwen.
 
 
 
Die doende naer syn' lusten hoort7),
 
En doet niet altoos wat hij hoort.
 
 
 
Met kinderen te bed te gaen8)
 
Is om bescheten op te staen.
 
 
 
Die niet veel gebeetjens kan9)
 
Scheit'er in een omsien van.
 
 
 
Die 'tgoet besitt en 'tquaet wil kiesen10)
 
En klaegh' niet, moet hij 'tgoet verliesen.
 
 
 
Die tyt wacht en heeft tyt genoegh11)+,
 
Hem komt een tyt van ongenoegh.
 
 
 
Doet gh' uw woort niet12),
 
God en hoort niet.
 
Die wil schuylen onder 'tblat1)+
 
Maeckt de reghen twee mael nat.
 
 
 
Die een vrient is vanden wijn2),
 
Moet syn eighen vijant zijn.
 
 
 
Weest van gelt en broot gerieft3),
 
En ghy trouwt waer 'tu belieft.
 
 
 
Die weinigh heeft en 'tweinigh geeft4),
 
'Tberouwt hem, soo hy weinigh leeft.
 
 
 
Die altyt acht op 'tend wil slaen5)
 
Sal noyt een' groote daet bestaen.
 
 
 
Leent een wat hy heeft vergaert6),
 
'tKost hem haeren uyt syn' baert.
 
 
 
Die het note-boomken plant7)
 
Wacht de vrucht niet in syn' tant.
 
 
 
Die syn lief wel heeft besint8)
 
Siet van verr die hy bemint.
 
 
 
Die met den honigh om wil gaen9),
 
Hem hanght'es veel of weinigh aen.
 
 
 
Die sondight en van sonden scheidt10),
 
Gebiet sich in Gods goedicheit.
 
 
 
Die ten eersten niet kan kacken11)
 
Sit wel tweemael op syn' hacken.
 
 
 
Soeckt gh' een dingh dat u verwondert12),
 
's Menschen Hert is 't onder hondert.
 
Hebt ghy dienaers in uw Hof1),
 
Gh' hebt vijanden met verlof.
 
 
 
Licht dien ghij mij bespotten siet2)
 
En siet op syn' gebreken niet.
 
 
 
Steelt ijemant eenen keer3),
 
Betrouwt hem nemmer meer.
 
 
 
Die de Peere meest veracht4)
 
Is hij dieder meest na tracht.
 
 
 
Die voor syn sterven5)
 
Syn goet wil derven,
 
Maeck' sich gereet
 
Tot alle leet.
 
 
 
Op doornen saeyen6)
 
Volght distels maeyen.
 
 
 
Die de saecken uyt moet rechten7)
 
Heeft goet recht tot goe' gerechten.
 
 
 
Die jongh gedierte queeckt en voedt8),
 
Vermeerdert nacht en dagh syn goet.
 
 
 
Die te dickwils wil soldaeten9),
 
Laet'er 'tvel of salt'er laeten.
 
 
 
Die geerne voordeel dee10),
 
Lev' in de laeght', of op een' Haven vande Zee.
 
 
 
Die prophesije is goet te spreken11),
 
Het touw sal op syn dunste breken.
 
 
 
Die maer dreight en grijpt niet ree12),
 
Heeft'er een en wachter twee.
 
Die met de Lans rijdt in de hant1),
 
Besitt sijn en een anders lant.
 
 
 
Die niet een' dronck doet op 't Salaet2)+
 
Weet niet hoe dier de saeck hem staet.
 
 
 
Die een Peert derft koopen3),
 
Koopt sich sorgh met hoopen.
 
 
 
Steeckt veel' klein' viskens in den mont4),
 
Soo eet ghy veeler aersen stront.
 
 
 
Die sich in spotternij van oude Li'en vermaeckt5),
 
Eerst lacht hij, maer het volght dat hy aen 'tschreyen raeckt.
 
 
 
Die vraeght wat hy niet vragen souw6),
 
Moet hooren dat hy niet en wouw.
 
 
 
Die 'sWinters vogels jaeght, en 's Somers soeckt naer nesten7)+,
 
Heeft voor syn' bueren niet veel Corenwerck ten besten.
 
 
 
Die Pieter schuldigh is, en geeft Andries syn gelt8),
 
'Tis reden dat hy 'tnoch eens telt.
 
 
 
Door een goet en getrouw vermaen9)+
 
Brenght m' ijemant hulp, geen oneer aen.
 
 
 
Die wat spaert, die heelt wat10),
 
Die wat mest, die keelt wat.
 
 
 
Die het snot veeght van mijn' Soon11),
 
Geeftm' een soentien aen mijn' koon.
 
 
 
'tLuijdt hem heel wel in syn' ooren12),
 
Dien wy qualick singen hooren.
 
Die wat vroeghjens doet syn best1),
 
Vindt den vogel in syn nest,
 
Die wat lang wil blyven slaepen,
 
Sal op 'tleeghe nest staen gaepen.
 
 
 
Sij scheppen 'twater in de Seven2)
 
Die al te licht geloove geven.
 
 
 
Die verlieft is op een wesen3),
 
'tLeelick dunckt hem schoon te wesen.
 
 
 
Die schapen heeft te tellen4)
 
Is oock versien van vellen.
 
 
 
Dien een' reis niet en kan verveeren5)+,
 
De thien en sullen 'them niet leeren.
 
 
 
Die vier heeft en wil vyf verteeren6),
 
Kan Bors en Borseken onbeeren.
 
 
 
Die 'tleven een uer kan verlangen7)
 
En komt syn leven niet te hangen.
 
 
 
Die door een naeldenoogh verspiet8),
 
'tGebeurt dat hy syn hertzeer siet.
 
 
 
Die een quaet man ten dienste staet9),
 
Doet of hy 'tSaet wierp op de straet.
 
 
 
Die syn' vyant weinigh acht10)
 
Werdter licht van omgebracht.
 
 
 
Die quade dingen doen11),
 
Zyn vol van quaet vermoen.
 
Die uijt syn buerlien pot sich selven soeckt te kroppen1)+
 
En moet de potten van syn' eighen haerdt niet stoppen.
 
 
 
De man verdwynt2)
 
Die niet verschynt.
 
 
 
Die als een geck op 'tquaet wil slaen3)
 
Sal als een geck ter hellen gaen.
 
 
 
Die op den mishoop is geboren4),
 
Sal noyt na beter wooningh hooren.
 
 
 
In een out vel5)
 
Trouwt niemant wel.
 
 
 
Gaet een te bedde sonder eten6)+,
 
Hij sal noyt van recht rusten weten.
 
 
 
Die veel gelts op een wil hoopen7),
 
Moet veel gins en weder loopen.
 
 
 
Die den offer heeft t'ontfangen8)
 
Magh de klock doen bingebangen.
 
 
 
Die out is en werdt weder vet9)
 
Heeft tweederhande jeught te bet.
 
 
 
Die 't vleesch heeft wegh gedragen10)
 
Magh oock de beenen knagen.
 
 
 
Die wat handgiftjens kan doen smaecken11),
 
Weet van syn onrecht recht te maecken.
 
 
 
Die op myn' sieckt' niet eens en heeft gesint12)+,
 
Kuss' mij mijn' aers nu 'ck mij genesen vind.
 
Die ghy omweeghs-wijs hoort spreken1),
 
Denckt daer kunstiens achter steken.
 
 
 
Lust u een' geck te deegh te groeten2),
 
Hij is een' beest, seght, met twee voeten.
 
 
 
Hy heeft seer wel verkocht die wel gegeven heeft3),
 
Soo 'tmaer geen geck is dien hy geeft.
 
 
 
Zyt gh' op een weinigh lants geseten4),
 
Ghij mooght het met uw' schreden meten.
 
 
 
Die wat bevallijck is van wesen5)
 
Hoeft nergens vreemdelingh te wesen.
 
 
 
Hebt gh' uw' gesontheit lief, slaet acht op desen raet6),
 
Eet 'smiddaghs maetigh en des avonts niet te laet.
 
 
 
Die gheen' narrerij en doet7)
 
Draeght geen' pluymen op den hoet.
 
 
 
Die eerst weigert en dan doet8),
 
Soeckt na vrede in syn gemoet.
 
 
 
Hij sweegh niet, die nu niet en spreeckt9),
 
Verkreegh hij maer dat hem gebreeckt.
 
 
 
Lust u een' Boer te sien verlegen en vermant10),
 
Geeft hem een' keers in d'een', een Eij in d'ander hant.
 
 
 
Komt u een kranckheit aen, en zyt gh'er aen gewent11),
 
Soo brenghts' u aen uw endt.
 
 
 
Soo gh' uwen loon het Hof wilt schencken12)+,
 
Men sal d'r u niet eens danck voor dencken.
 
'Ken reken van mijn leven1)
 
Met Nichten noch met Neven.
 
 
 
'kSoeck op die peerden niet te komen2)
 
Die 'ck achter aenden steert sien toomen.
 
 
 
'tGat stoppen als 'tgoet quijt is3),
 
Is sorghen als 'tgeen tyt is.
 
 
 
De Coningh werdt'er toe geboren4),
 
De Paus maer by geval gekoren.
 
 
 
In 'thuys en heb ick niet te doen5),
 
Daer elck seght, Veel gelucks, Vrient, met uw' niewen Schoen.
 
 
 
'Ksoeck het niet, al ist van gout6),
 
'tBecken daermen bloet in spouwt.
 
 
 
Wegh met dat Lant, dat boose goet7),
 
Daer met de Lantheer worst'len moet.
 
 
 
Daer zyn veel' Tongen die als middaghs klocken gaen8),
 
Sy konnen niet een' halv' min als twaelf uren slaen.
 
 
 
't Preken is een vuyl getier9),
 
Als het eindight in, Geef hier.
 
 
 
Ick heb geen' vrient gebreck10),
 
Die met de vleugels deck'
 
En byte met den beck.
 
 
 
't Verkoude zeer11)
 
Doet meeste zeer.
 
 
 
Tot goude boeyen12)
 
Kan ick verfoeyen.
 
 
 
Als klappeyen t'samen kijven13),
 
Komt al uyt wat sy bedryven.
 
De ryckdom is seer groot1),
 
De Stamper loopt rontom en vindt niet wat hij stoot'.
 
 
 
De grootste wraeck van boosheit is2)
 
Blij aensicht en vergiffenis.
 
 
 
Als sich een Heer op 'tbidden stelt3)+,
 
Soo doet hij u gewis gewelt.
 
 
 
Die lang lapsalvert en Doctoort4)+,
 
Dit is 't al dat gij van haer hoort;
 
Eerst Camergangen en dan laeten
 
En, sterft hij dan, begraven laeten.
 
 
 
Stort eens het Sout, men magh wat schraepen5),
 
Maer t'samen is het niet te raepen.
 
 
 
Een' sné in 't vel geneest en sluytt6),
 
Een' sné van woorden wil niet uyt.
 
 
 
Men kan geen heerschap zijn7)
 
Door Zyd' of door Satijn.
 
 
 
Daer kan geen veegher teecken wesen8)
 
Als dat men niet en wil genesen.
 
 
 
Droogh maer van honger, is noch best9),
 
Die 't anders is, schouwt als de pest.
 
 
 
Soo gh' op een goet geruchte lett10),
 
De Son en vind' u niet in 'tbedt.
 
 
 
Een Vrouw voor goet gepresen11)
 
Moet meer als eerlijck wesen.
 
 
 
Had 't peert een' Milt, de duyf een' Gal12)+,
 
Soo waermen eenigh over al.
 
Men moet een goeden jonghen queecken1),
 
Eer 'thaer begint door 'tvel te breecken.
 
 
 
Soo mij 'taensicht niet bevall'2),
 
Soo en raedt my nietmetal.
 
 
 
Indien ghij van gesontheit hout3),
 
Soo maeckt u selven goets tijts out.
 
 
 
Miste een wys man tot geener tijt4),
 
D'onwijse berste wel van spijt.
 
 
 
Saghm' op de Merckt geen' sotte lieden5),
 
Wie souw gelt voor quae waeren bieden?
 
 
 
Wilt gh' u van ijemant wreken6)+,
 
Soo wacht u wel van spreken.
 
 
 
Is 't Meisje mal, soo houw's' haer' handen7)
 
Aen 'twercken, en haer' tong in banden.
 
 
 
Of 't d'een' behaeght en d'ander' niet8)+,
 
Volght ghij de Reden haer gebiedt.
 
 
 
Zaeyt wat vroegh en snoeyt wat laet9),
 
'tKomt in Broot en Wyn te baet.
 
 
 
Kont ghij soo loopen als ghij poyt10)+,
 
Kom, metter haest een' haes gedoyt.
 
 
 
Wilt ghy dat mijn' beenen gaen11),
 
Laet de Ton voor henen gaen.
 
 
 
Stiet de Duyvel op een' steen12)+,
 
Dat hij ded' heeft hy gele'en.
 
Wilt gh' uw Testament wel maecken1),
 
Maeckt het met gesonde kaecken.
 
 
 
Soo de katten honich eten2),
 
Zijn wy hier niet wel geseten.
 
 
 
Waert ghy niet door gegaen3),
 
Ghy hadt een' dronck gedaen.
 
 
 
Soo ghij doortasten wilt hoe dat een man van sin is4),
 
Bestelt hem maer een Ampt, ghy sult sien watter in is.
 
 
 
Zyn seven broederen geseten inden raet5),
 
Dan valt haer Vonnis goet, en dan eens weder quaet.
 
 
 
Laet ghy u een goet dienaer vinden6),
 
De reden sal uw heer verbinden.
 
 
 
Indien u 'tsieck zijn niet en lett7),
 
Soo wascht uw Hooft en gaet te bedt.
 
 
 
Soo gh' op uw' plaets wilt sitten gaen8),
 
En sal u niemant op doen staen.
 
 
 
Waer ons herte stael van binnen9),
 
'tGelt en soud't niet overwinnen.
 
 
 
Soo ghij de rechte waerd van een' Ducaet wilt schatten10),
 
Gaet soeckter een' te leen, ick meen ghy sult het vatten.
 
 
 
Smit, tast den blaesbalck aen11),
 
Soo sal de neering gaen.
 
 
 
Des merghens al te vroeghe Son12)
 
En duert niet lang soo sy begon.
 
 
 
De blinde droomde, hij sagh den dagh13),
 
En droomde dat hy geerne sagh.
 
Maeckt op de peeren1),
 
Geen' wyn t'ontbeeren.
 
 
 
Van binnen blauw, van buyten root2)+,
 
Een' schee van gout, een mesch van loot.
 
 
 
Een Ezel lijdt wel datm' hem laedt3)+,
 
Maer 'toverladen maeckt hem quaet.
 
 
 
Op, Valckjen, en steiger4),
 
Soo krijght ghy den Reiger.
 
 
 
Lydt om te weten5),
 
En werckt om t'eten.
 
 
 
Groot is de mis-slagh even6)
 
Als die hem heeft bedreven.
 
 
 
Des Coninghs doen is als het mijn7),
 
Men vindt ons niet als daer wy zijn.
 
 
 
Krijght goet te gaer8),
 
Maer lett van waer.
 
 
 
Maeckt maer uw goet wat te vermeeren9)+,
 
Gh' hebt tyts genoegh om 't te verteeren.
 
 
 
Besit ghij lecker druyven-nat10),
 
Daer 's kraen noch kraentjen in het vat.
 
 
 
Weer komt naer ander weer11)
 
En naer wint water weer.
 
 
 
Soo ghij om sterven zyt belust12),
 
Eet Schapen-vlees gebraen en gaet daer op te rust.
 
Ghy zijt in overvloet1)
 
Versien van gelt en goet,
 
En derft aen 't veel niet raecken,
 
Om veel tot meer te maecken.
 
 
 
Wij waeren all' geern vande vromen2),
 
En 'tzijn de minste di'er toe komen.
 
 
 
Ick wil waernemen al wat mij behoort3),
 
Behalven 'thuys met meer als eene poort.
 
 
 
Wy zyn all' kinderen van Adam en van Eve4),
 
Daer 's niet als zyde stof, die maeckt ons wat oneve.
 
 
 
Krimping dichter dan 'tbehoort5)+,
 
Voorboden van d'achterpoort.
 
 
 
Drij dingen konnen voorspoet geven6),
 
De konst, de zee, en 'thoofsche leven.
 
 
 
Die d'eenen steen naer d'and'ren smijt7),
 
Raeckt d'eenen naer den and'ren quijt.
 
 
 
De wijsheit volght de jaeren naer8),
 
Zei 'tmaeghdeken van tachtich jaer.
 
 
 
Op den hoorn9)
 
Volght den toorn.
 
 
 
Drij dochteren met eene moer10),
 
Vier duyvels op de vaders vloer.
 
 
 
De pensse vol van veel' gerechten11)
 
En deught tot vluchten, noch tot vechten.
 
Elck magh na syn' maniere doen1),
 
Den ezel houdt sijn out fatsoen.
 
 
 
Een malle schutter is 't, dunckt mij2),
 
Die eenen pijl verliest en schieter noch een' bij.
 
 
 
De schutters die niet veel en deughen3)
 
Zijn datelick ree met een' leughen.
 
 
 
Een slecht gelas4)+
 
En valt noyt ras.
 
 
 
Mijn Soon, indien 'tgeluck u loegh5),
 
Een weinigh wetens waer genoegh.
 
 
 
Den ouder in de menschen6)
 
Is 't quaet daer s' all' om wenschen.
 
 
 
't Geluck komt byden man7)+
 
Die 'tself doen komen kan.
 
 
 
Oud stroo is quaet om aen te steken8)+,
 
En arger is syn brant te breken.
 
 
 
Die by sijn leven vrienden derft9),
 
Vindt geen' getuygen als hij sterft.
 
 
 
Een haer van hooft of mont10)
 
Maeckt schaduw opden gront.
 
 
 
Een Vader doet alleen voor hondert Sonen11)+
 
Dat hondert Sonen hem alleen niet loonen.
 
 
 
Leeft eenen dagh in hongers-noot12)+,
 
Drij quade daghen voor het broot.
 
Daer hondert Apen om een' Esel rotten1),
 
Sietm' hem alleen van aep voor aep bespotten.
 
 
 
Wel hem die altoos spellen vondt2)+,
 
Een' voorde Bors, twee voorde mont.
 
 
 
Ghij jaeght, en and're sietm' u jaghen3);
 
Ghij hadt in huys veel beter' daghen.
 
 
 
Het schadelicke kruyt4)+
 
Gaet met den vorst niet uijt.
 
Absolui versionem Leodij 15. Iun. 1657. quam casu
 
incoeperam 29. Nou. 16565).

Vorige Volgende

Over het gehele werk

plaatsen


Over dit hoofdstuk/artikel

datums