Briefwisseling. Deel 3: 1640-1644

3155. J.A. Bannius¹⁾. (L.B.)

Sub finem Augusti tuas accepi, cum adjunctis epistolis Mersenni et Manourij²⁾, quas tota quindena revolvi, ut mentem hominis rite assequerer. Interea invisit me magister capellae Reginae Angliae D. Robert³⁾, afferens commendatitias a fratre Scurmanniae⁴⁾, post Kalend. Graecas aliquid gratitudinis tandem mihi dicentis pro ista mea epistola sorori ante biennium inscripta⁵⁾. Is a Le Blon Amsteledamensi⁶⁾ in domum meam ductus, rogavit, ut de musica liceret disserere, cujus ille mirandam idaeam ex literis ad Scurmanniam, et doctorum virorum narratione sibi impresserat. Duxi illum ad bibliothecam, exhibui monochorda triplicia, explicui demonstrationibus varijs rem musicam; primum intervalla simpliciter considerata in systemate perfecto, deinde consonantias. In utrisque facultates proprias flexanimas prodidi. Deinde diversitatem vocis gravis et acutae, hoc est, intensionem et remissionem intervalli, cum speciali sua potestate explicui. Tum tempus et numerum, vocis formatae discriminatricem vim afferentes, exposui. Ille in omnibus obstupescebat, et vel ex eo magis, quod singulorum periculum aure facturus, nequiret rationem sensuum ac mentis unire, hoc est in eundem veritatis conceptum referre. Descendimus ergo in atrium inferius, ubi adhibito clavicymbalo dubia mota enodavi; deinde adhibita testudine - quam ille dextere tractabat - easdem aliasque difficultates ipso rogante explicui. Actum est etiam de linguarum accentibus in cantu observandis. Primo ostendi omnem linguam, ejusque pronunciationem fore confusam et indistinctam, nisi accentus adhibeantur verbis et syllabis. Quo evicto replicuit, aliquid speciale esse in lingua Gallica, quod ille satis explicare nequibat ad captum meum. Adeoque cum dicerem mihi potius abstinendum a lingua Gallica ad modula-

1) Uitgegeven door Jonckbloet en Land, t.a.p., blz. CXXI. - Zie No. 3114.

2) Waarschijnlijk wordt bedoeld Guillaume du Manoir, een Fransch violist, die in 1630 den titel kreeg van ‘Roi des Violons’, of ‘Maistre des ménétriers’. Eene ballet-opera van hem werd in 1664 aan het Fransche hof vertoond.

3) Waarschijnlijk Pierre Robert (1611-1686), die later met drie anderen, waaronder Lully, muziekdirecteur der kapel van Lodewijk XIV was.

4) Zie I, blz. 273.

5) Zie No. 2482.

6) Zie blz. 39.

[p. 351]

tionem usurpanda, asseverabat ille, praecipuam adventus sui rationem esse, ut ejus rei me moneret; nimirum quod Galli modulationes meas, ex scientia et arte exactissimas, propter malam et adulterinam suae linguae pronunciationem, ignoranter et insulse damnarent. Replicui itaque aliquot quaestiones de accentibus linguae Gallicae, ad quas sic respondit, ut inde aliquas regulas accentuum statuerem. Nimirum, accentus quosdam esse fortes, quosdam temperatos; et ex ijs quosdam ipsis verbis singularibus, quosdam certo verbo cujusdam periodus praedominanti servire; scilicet in quod spiritus pronunciationis fertur; v.g. cum dicitur: Que cherchez vous? accentus cadit in τῇ vous; sicut verba adorable, majeste, et his similia habent accentus proprios. His auditis petijt a me, ut ex tempore rythmum Gallicum modulationi flexanimae - cujus exemplum vides - aptarem. Feci istud et in singulis articulis rationes meas attuli, quas ille attente audiebat et satis studiose menti imprimebat. Tum suam modulationem ad testudinis concentum praebuit auscultandam, et in singulis articulis, quid legibus musicae flexanimae adversaretur, ipso percunctante docui. Gratias agebat humanissime et, ut Hagham excurrerem ad oportuniorem ratiocinationem instructionemque, instanter rogavit. Librum de cantu a se conscriptum offerebat meae censurae antequam ederetur examinandum. Addixi operam meam, quam hac septimana illi impendam, intra paucos dies tibi dicturus hujus rei eventum, et quid G. Manourij reponam. Interea hanc Anglicam modulationem tibi consecratam accipe; Italicam, Belgicamque ejusdem argumenti postea pro oportunitate exspecta. Vale, et conatus meos amplius adjuva. Harlemi, XVI Kal. Octob. (= 16 Sept.) CIƆ.IƆC.XLII.