Briefwisseling. Deel 3: 1640-1644

3096. C. Barlaeus⁴⁾. (L.B.)

Syngrapham tuam ad Satrapam Muydensem⁵⁾ legimus plures; praesta fidem, ut apocham accipias. Interea, dum tu purpuram denigras⁶⁾ et nos castrorum in hyberna dimissionem expectamus, frontem exporrigimus apud amicos ruricolas, ubi tui mentionem inter pocula nemo siccus facit. Fui Beverowici, comitantibus magnis asseclis Hoofdio et Vicofortio. Carnes edi parcius, quas cavent Pythagoraei, ne bubulam obsonent de aliquo proavorum; marinis piscibus gratificatus fui gulae, a quibus tu non voluntate, sed necessitate nunc abstines. Beverovico Alcmariam secessimus, velut in diverticulum, ubi celebris ista, quam nosti, vidua nescit μετανοεῖν⁷⁾. Surdae canitur fabula; sua se simplicitate tuetur et ecclesiae fiducia stat super petram immobilis. Miseram illi fraga, additis pro saccharo versibus⁸⁾. Iam Hagae sum, ubi tuo malim vultu frui posse, quam reginarum. Hinc Trajectum ad Rhenum vocor, ut videar mihi locusta esse, quae iteratis saltibus pascua mutat, aut potius de taurorum genere, qui fossas septaque traijciunt equarum

4) Uitgegeven door Van Vloten, Hooft's Brieven, IV, blz. 307.

5) Zie No. 3000.

6) Zie No. 3087.

7) Nl. Tesselschade.

8) Nl. Ad Tesselam, cum fraga illi mitterem (vgl. Poem., II, blz. 437).

[p. 328]

amore Tu ad Rheni ripam Principum iussa scribis, et otio tuo frueris, negotiosus maxime. Reginae matri parentas, magnificis quidem versibus, sed quibus Galliae Atlantem, tanquam Polyxenam, ad Medicaea tumulum mactas¹⁾. Per me licet, illi irascaris, dummodo mihi annuat; sit tibi parricida purpura, dummodo mihi sit Mecoenas atavis edite²⁾, etc.; fuerit, iudice Fabrone, tortor Mediceae, dummodo mihi restes mittat aureas et lapillos Eois intonatos fluctibus³⁾. Restem et saxa a te avertunt montes et maria. Si Toulousae illa scriberes, nollem te ab illa ὑψώσει et λιώώσει praestare immunem. Scis, quid apud Phrygium scriptorem lupus dixerit ovi maledicenti e sublimi⁴⁾.

Metaphysica clarissimi Cartesij legi⁵⁾. Quid de ijs iudicem, non ausim dicere apud alios, audeo apud te, cum quo loqui non soleo nisi nudato pectore, et diducto sipario. Non capio, quid subtilissimus vir sibi velit, aut, si capio, muscas capio et fumos. Ubi nova loqui vult, loquitur trita. Ubi trita reprehendit et damnat, meliora non profert. Promittit probationes eas, quibus ab humano ingenio proficisci solidiores non possunt; at qui meus forte est stupor, ego ab humano ingenio magis probabiles non expectem. Promittit geometricam evidentiam, et Cimmerijs nos tenebris ac Pharia caligine involvit. Vetera principia eiurat, et dum nova parturit, in eadem relabitur. Ita me Deus amet, aut vigilans somniat, aut somnians disputat. Acumina observo, sed quae sua subtilitate evanescunt; formulas loquendi habet, sed τερείσματα mera et titivillitia(?); immodice iactat sua et despicit aliena; et quasi huius seculi inventum esset sapientia, hactenus ignota loqui praesumit. Ego, qui ingenio sum in philosophicas novitates satis prono, vellem me novi quidquam et solidi reperire posse; ijsdem argumentis probat esse Deum et animam esse immortalem, quibus usi sunt et alij; induit simiae alia insignia, et veritatem alijs incrustat coloribus. Apodixes, quae animum reddant ἀμετάπτωτον et τετράγωνον, nullas invenio. Magis physica eius placent quam haec metaphysica. Contra formas substantiales non inepte alibi disputat; nec frigide eas asserit theologus Ultraiectinus⁶⁾. Nolo palpum tibi obtrudere; non sunt haec mei saporis; malo veterum glandibus vesci, quam gaudere mucidis hisce et rancidis ferculis. Assuevi plana via ire, non per praerupta et avia, aut Epicureorum atomos et vacuitates; timerem mihi a vertigine, si in hoc circo oberrarem diutius. Sed haec tibi scripta sunto; malim, quae scripsi, quam amicum doctum alias candidumque perdere. Te rogo, ne Sophistas omnes sapientes putes. Comparat Aristoteles illos tauris, qui macilenti cum sint, obesi videntur, sacerdotum fraude; comparat eosdem fuco et aurichalco et valetudini ad speciem tali. Amamus, vir praestantissime, ϑαυματοποιτας et Verulamios Bacones⁷⁾, Lullios⁸⁾, et quotquot omne scibile tribus chartis vendunt; illos, inquam, methodistas et abbreviatores Aristoteli praeferimus, ignari, quid distent aera lupinis et Entelli Daretibus.

Van der Burchius noster iam in Eburonibus vivit. Illum Propemptico hoc prosecutus fui⁹⁾. Tibi epigramma inscribo pro Richelio¹⁰⁾. Scio te ista scripsisse πρὸς γυμνασίαν, et ut ostenderes sub prosopopoeia Mediceae, quid ab ea in Cardinalem eminentissimum, pro cygnea concione, dici possit. Non ausus fui tabellario has litteras, uti nec chartas tuas, credere. Tutius tibi illas tradet amicissimus Vicofortius, venturus in castra post octiduum. Jam mitto, monitus per Brunonem. Reliqua, quae incerti sunt autoris, ilia nobis concusserunt. Quinquaginta quae scripsisti epigrammata, cupio videre. Vale, vir summe, nec me frauda ingeniosissimis bellarijs. Dum cogitas, existis; ut vero existas diu, faxit ille, cuius ideam non sine illo cogitamus. Tuus quem nosti.

Haec dum scribo, Vitaulium tuum adimus Vicofortius, uxor, et ego. Hagae, VII Sextil. (Aug.) 1642.

1) Zie No. 3000.

2) Hor., Od., I, 1, vs. 1.

3) Naar Hor., Epod., 2, vs. 51. - Barlaeus had in April van Richelieu, als belooning voor het dichten zijner Panegyris (zie blz. 192), diens portret met diamanten omzet en een keten ten geschenke gekregen.

4) Vgl. Phaedri Fabutae, I, 1.

5) Zie No. 3087.

6) Voetius.

7) Zie I, blz. 59.

8) Raymundus Lullius, een Spaansch wijsgeer uit de 13^de eeuw, had eene phantastische theorie der combinatie van begrippen voor de hervorming der wetenschappen gevonden. Zijne werken zagen in 1598 voor het eerst het licht. Hij had vele aanhangers.

9) Zie Poem., I, blz. 532.

10) Zie Gedichten, III, blz. 202.