Briefwisseling. Deel 1: 1608-1634

[p. 308]

570. E. Puteanus¹⁾. (L.B.)

Hostis cum saevire potest et mavult parcere, jam quodammodo hostis non est; ab irâ ad humanitatem, ab humanitate ad gloriam venit. Ut bellum geritur promiscuo eventu, fortuna ludit; sed felicem vereri, tanquam mutari possit, major securitas est; uti clementiâ, cum res prosperae sunt, ad famam victoriae facit. Hanc vobis virtutem gratulor, nam bene audire hactenus, quam vincere maluistis. In confessionem elogij hujus tot jam epistolae veniunt, quot rapere nuper mihi miles vester potuit, sed Excellentissimus Princeps servare. Praedam ille spectavit, hic laudem, et cum in tabellis ipse captus viderer, me mihi restitutum esse voluit. Quid tu autem, dignissime aeternitate vir? Tam luculenti beneficij interpres, imo et pars fuisti, humanitatis interpres, sed quam ipse usurpares. Perire epistolae poterant, ut te amicum haberem; tu esse voluisti, ne perirent. An satis? Addis munus, quod toto fasciculo melius est, elegantissimo epigrammate, velut symbolo, candidissimâ inscriptione, velut tesserâ propensi animi adornatum²⁾. Sed non poteras non humanissimus esse, qui doctissimus eras, pari et animo et ingenio, ut diceres, quae audire te par erat. Pretium fortasse si nescis muneris tui, typis ecce, quod gemmis oportuit, et epigramma tibi tuum, et inscriptionem repraesento. Quid dicam? Libens hoc quidem munere ire ad me epistolas voluisti, et ipse jam captivus sum, quia humanitatis tuae vinculis constrictus. Imo quid dicam? Sic constringi juvat; non tam suavis libertas est. Sane quantum tibi deberem, non videbar satis profiteri, nisi omnes legerent, quantum accepissem. Ideo et epigramma tuum, et inscriptionem proferre in lucem ausus sum, ut humanitatis tuae candorem publice venerarer; ideo et Historiae meae Insubricae³⁾, quam mitto, inserere, ut et ea tibi deberet. Cape igitur hoc munusculum, nomine et ingenio tuo exornatum; ama argumentum, quod ad gloriam quoque Nassaviorum pertinet. Eruditionis miraculo, Danieli Heinsio, ut vides, placuit; displicere tibi non poterit; tesseram sane usurpavi tuam, ut placeret. Vale, et cultum meum Excellentissimo Principi tuo insinua. Lovanij, in Arce, IV Non. (2) Ianuarias anni novi MIƆCXXXI, qui ut prosper et felix tibi decurrat, aevumque ducat, ex animo voveo.

1) Uitgegeven in Erycl Pvteani V.Cl. ad Constantinvm Hvgenivm, et Danielem Heinsivm, Viros Nobiliss. Epistolae. Edente Marco Zverio Boxhornio. Lvgd. Batav. Ex Officina Francisci Hackii, An. 1647, blz. 3.
Erycius Puteanus, of Eerryk de Putte (1574-1646), werd te Venlo geboren, was van 1600 tot 1606 hoogleeraar in de welsprekendheid te Milaan en daarna te Leuven. Hij was tevens geschiedschrijver der Aartshertogen en sedert 1619 gouverneur van het Kasteel te Leuven. Puteanus heeft een ontzaglijk groot aantal wetenschappelijke werken geschreven en had eene zeer uitgebreide briefwisseling met allerlei geleerden.

2) Huygens had onderschepte brieven van Puteanus aan dezen teruggezonden met een Latijnsche versje en een plechtig opschrift (vgl. Gedichten, II, blz. 223), den 6^den Dec. 1630 geschreven.

3) De Historiae Insubricae libri sex, qui irruptiones Barbarorum in Italiam continent (1614), waren in 1630 herdrukt.