Briefwisseling. Deel 1: 1608-1634

125. Aan zijne ouders. (K.A.)*

Ik heb drie brieven te gelijk gekregen en daaruit gezien, dat vader gelukkig weer veel beter is en dat mijn broeder het heel erg druk heeft. Nu, dat is wel goed voor hem, nu zijn liefje hem is ontnomen. Voor het tin zal ik zorgen. Onze zaken hier komen niet verder; er zijn 13 commissarissen van den Koning en dat houdt op. Ik weet niet, waarop deze onderhandeling zal uitloopen. De Koning is te Newmarket; de gezanten willen er heen, maar ik heb dat afgeraden, ‘de peur que Sa Maj.^té, ayant ouy l'estat de la controverse - qui ne touche encores que le fin premier point - ne s'avance à nous foudroyer d'une decision prejudicieuse, laquelle n'estant par nous acceptée, comme de vray nostre instruction ne nous permet point de nous soubsmettre à son arbitrage, sera capable de nous faire descrier d'intraictabilité aupres de ceux mesmes qui nous souhaittent bien pour le present’.

De toestand hier is vreemd. De kroonprins, zegt men, wil het Parlement weer geopend hebben; de schatkist is ledig en de thresorier is wanhopig. Op vreemde waren is reeds een inkomend recht van 4 à 5% gesteld; men wil den wijn belasten en het laken; dat laatste veroorzaakt ook ons moeilijkheden. Overal moet het geld vandaan komen. De 36 bisschoppen hebben zich zelf eene bijdrage van 1000 £ elk opgelegd. Zoo zal iedereen belast worden, om maar de Palts te helpen. De Spaansche gezant vertelt, dat hij verlof heeft gekregen, 16000 man voor zijn Koning in dienst te nemen, als zij maar niet tegen de Palts worden gebruikt; dus worden zij tegen ons in dienst genomen. De Koning ontkent dat natuurlijk. Het ziet er voor de Republiek niet best uit: Gulik ingenomen³⁾, Duitschland voor een groot deel in handen van hen, die wij moeten vreezen, Frankrijk verscheurd door partijtwisten, Engeland in slaap gewiegd, de Grisons vernield, Zwitserland bedreigd! Na Gulik zullen er nog wel meer plaatsen vallen. Drie menschen hier hebben vooral veel geleend voor de hulp aan de Palts, Babtiste Hicks⁴⁾, de alderman Cocquin⁵⁾

3) Den 22^sten Januari had Gulik zich na een langdurig beleg overgegeven aan graaf Hendrik van den Bergh.

4) Baptiste Hicks (1551-1629), later viscount Campden, was een rijk koopman en lid van het Lagerhuis.

5) Sir William Cokayne († 1626), een rijk koopman, is alderman en lord mayor van Londen geweest.

[p. 80]

aant.en onze Pieter van Loo¹⁾, elk 10.000 £ de laatste is dadelijk geridderd. Gisteren heb ik met Hesse²⁾ bij hem gegeten; hij is verbazend rijk - men zegt, dat hij meer dan 200.000 £ bezit; zijne drie dochters zijn getrouwd en zijn zoon staat niet op goeden voet met zijne ouders .... Aan Duché³⁾ schrijf ik terug. Waarom zou ik geld aan Steelandt⁴⁾ leenen? Ik zal het alleen doen, als hij er om vraagt. Moeder schrijft mij allerlei nieuwtjes, maar ik zou liever hooren, wat er in het politieke leven gebeurt. - ‘Ces filles Dorp et Trello ne m'escrivent plus; je conclus qu'elles ont mes correspondences peu agreables, dont je me tais aussy.’ De heer Aerssen laat u groeten. Londres, ce 4^e de Feb. 1622.

Ik heb gegeten bij Mevr. Betford⁵⁾, die erg vriendelijk was.

‘J'avoy escrit ce mot par avance et ne le serre qu'aujourdhuy, le 8^e de Febv. Apres diné nous avons esté au Conseil et a on à peu pres accordé sur le premier point de nos controverses. Pendant que sommes en traicté on a donné ordre pour arrester noz 2 navires des Indes en Plymouth, mais nous esperons que l'arrest viendra trop tard. Cependant voyez à qui on se fie.’

pour mon pere.

‘Il est desormais temps que mon pere se donne la peine d'escrire un mot à nostre princeps legationis⁶⁾, devant tout pour le remercier des courtoisies que je ne puis cesser de temoigner qu'il me va conferant de jour en jour, et puis pour l'inciter à ce que sçavez; je sçay qu'il l'aura agreable et luy donnera ce subjet de responce. Il me rememore tous les jours ses recommandations à mon pere et ma mere. En ma vie ne pourray-je attraper plus belle occasion pour l'aprentissage des manigances publiques, car certes voyci un maistre d'escolle sans pair, qui se fait admirer d'un chascun. - Le subject principal du voyage de Digby est l'instance que le Roy veut faire à ce que les deux millions que promet le Roy d'Espagne avec son Infante soyent payez à la fois et non en divers termes, comme il le desire.’

Als vader zich te zwak voelt, om aan den heer Aerssen te schrijven, laat Maurits het dan doen.

1) Een Hollandsch koopman, die te Londen woonde; hij was daar lid van het bestuur der Hollandsche kerk.

2) J. Hesse, heer van Piershil, stierf 19 Febr. 1638 (vgl. Dagboek, blz. 31).

3) Zie blz. 74.

4) Zie blz. 36.

5) Lucy Russell († 1627), gehuwd met Edward, graaf van Bedford, beschermde de dichters en heeft zelve verzen geschreven.

6) François van Aerssen.