Verzamelde werken. Deel 9. Bibliografie en registers

[p. 167]

Register van zaken en plaatsnamen

Aardenburg i, 533

Académie Française viii, 427 e.v.

Academie, Vlaamsche - voor taal- en letterkunde ii, 544-546 taak v.

Accijnzen i, 261-262, 265 e.v., 267-269, 375-376 middeleeuwsche

Afzwering ii, 48 beteekenis v.d. - v. Philips II

Akademie, Koninklijke Nederlandsche - van wetenschappen ii, 544-545 taak v. viii, 426-449, 450-463

Alby i, 228 oudste charter v.

Alkmaar i, 286, 352, 385 stadrecht v. 216 en Koning Willem II ii, 22, 26, 28, 29, 31, 32 stadrecht v. iv, 185, 187 beweerde landing v. Eduard IV te

Allegorie iii, 137, 249-250, 255-259 en symbolisme in late Middeleeuwen, 385-388 in kunst en litteratuur der XVe eeuw iv, 31 e.v., 64 e.v. bij Alanus v. Rijsel v, 14 blijft altijd in sfeer v.h. spel, 166-171 het spel-element v. personificatie en

Allobrogen ii, 128, 196 Bourgondische schrijvers over de

Amadis-Romans iii, 91

Amant Rendu Cordelier, l' iii, 378 e.v., 480 e.v.

Ambon ii, 361-364 de moord v. - in de Engelsche litteratuur

Amerika v, 23 nt 2, 24 spel-element in moderne samenleving v., 132 de Amerik. burgeroorlog verfoeid door J. Ruskin, 240 spel-element in de politieke zeden v., 247-417, 418-489, 490 vii, 198 e.v. de vormloosheid der geschiedenis v. - na den Burgeroorlog

Amsterdam i, 31-32 privaat-docentschap te, 412-424 het ontstaan v. ii, 333, 347-349 de Roland v., 426-427 en de vrije handel, 441 in de XVIIe eeuw, 474 en Vondel, 496 Westerkerk, 499 Raadhuis te viii, 11, 279-280, 335, 393, 394, 396, 403, 406 Universiteit v., 387 e.v., 403 Vrije Universiteit te

Anabaptisme vi, 169 Erasmus en het

Anarchisme vii, 537-538

Angers iii, 173 grafmonument in kerk v.

[p. 168]

Anthropomorphisme iv, 448 e.v. v. Spengler vii, 79 e.v., 139 e.v. in de geschiedwetenschap

Antisemitisme vii, 538-540

Antwerpen i, 549-550 contact met Middelburg in XIe eeuw ii, 295 rol v. - in XVIe eeuw iv, 319-320 Dürer te

Arabië v, 63-64 woorden voor spel en spelen in het Arabisch, 87, 89, 95-96, 115 Oudarabische snoefen schimpwedstrijden vii, 175-176 Arabisch-Islaamsche geschiedschrijving

Arminianen (Remonstranten) ii, 397-399, 453, 455, 459

Armoede-ideaal iv, 416 e.v.

Atrecht iii, 12, 20 vredescongres en tractaat v. - in 1435, 299-301 heksenvervolgingen te - in 1461

Avesta v, 143 theologische raadselkamp in de

Bali vii, 614-616

Ballen, van i, 437 de familie - te Groningen

Bamberg iv, 278, 283 sculptuur v.d. dom van

Bandoeng viii, 464, 468, 469 Technische Hoogeschool te

Bank, de Nationale v, 254, 263-264, 344 in Amerika

Barbizon, school van iv, 395

Barok ii, 395-396 het oprechte idealisme v.h., 414-417, 500-501 Nederland's beschaving in de XVIIe eeuw en het, 493 Rembrandt en het iv, 255, 260 v, 213-217 het spel-element v.h.

Batavodurum ii, 15 = Noviomagus?

Bazel iv, 516 de ‘naties’ op concilie te, 522 Erasmus te vi, 85 e.v., 129 e.v., 143 e.v., 174 e.v. Erasmus te

Beeldende kunst ii, 260-262 Bourgondische schilder- en beeldhouwkunst, 447-449 sociale positie v.d. schilderkunst in Nederland v.d. XVIIe eeuw, 479-500, 517, 518 in Nederland v.d. XVIIe eeuw iii, 306, 436-437 laat helderder beeld van den tijd na dan de belletrie, 307-332, 438-449 in het Fransch-Bourgondische leven der late Middeleeuwen, 343-388, 450-482 letterkunde en - in de XVe eeuw iv, 22 e.v. en letterkunde in de XIIe eeuw, 283-284, 287-293 realisme en, 399 e.v. en letterkunde omstreeks 1840 v, 16-18 spel-element v. - en

[p. 169]

techniek, 196-204 en spel, 233-234 het spel-element in de - in modernen tijd, 392 in Amerika vii, 404-409 de crisis der moderne, 569 e.v. de toekomst der viii, 487 e.v. hedendaagsche

Beeldspraak v, 163-164, 166-171

Behaviorism v, 446-448, 475, 483, 485

Beleefdheidswedstrijd iii, 50-55 in de late Middeleeuwen v, 94 in het oude China

Belgen ii, 127-128, 195-196 de naam - in de Bourgondische litteratuur

Benares vi, 290 Kern te -, en de inrichting v.h. onderwijs aldaar

Beschavingsgeschiedenis vii, 32-34 taak en termen der, 35-94 de taak der

Beverwijk i, 286, 385 stadrecht v.

Bien public ii, 116-117, 178-180 het begrip - als instrument der Bourgondische staatkunde

Bijnaam ii, 134-137 zin v.d. bijnamen der Bourgondische vorsten iii, 112 idem

Blackfoot v, 61-62, 72 woorden voor spel en spelen in het

Boeddhisme i, 148-172 studie en waardeering van het iii, 166, 264 vi, 303-309, 319-320 Kern over het vii, 563 e.v. het begrip ‘verlossing’ in het

Boekdrukkunst vi, 62 e.v. Erasmus en de

Bologna iv, 514 viii, 4, 7, 31 universiteit v.

Boston v, 273-274 de ‘caucus’ en het Committee of Correspondence te

Bourgondië ii, 52-53, 124-142, 189-192, 194-198, 211-215, 246-247, 263, 273-274 namen en teekens voor de Bourg. staatseenheid, 99-101 politieke geschiedschrijving in 106-110, 174-177 de Bourg. politiek als wraak, de Bourg. ‘partij’ en de Bourg. staat, 110-124, 163-188, 193-194, 200-204, 272-273 en Frankrijk, 142-154 de Franschsprekenden over Dietsch element in, 154-158, 203-215 de Bourg. staat na 1477, 238-265 als crisis in de verhouding tusschen de Romaansche en de Germaansche landen, 255-263 het stijlprincipe v.d. Bourg. cultuur iii, 46-55 hofstaat v., 77-78 karakter v.d. Bourg. historiographie

Bouwkunst ii, 259-260 Bourgondische, 495-500 Nederland's - in de XVIIe eeuw

[p. 170]

Brabant i, 342-343verhouding met Holland in de XIIIe eeuw ii, 28, 29 Brabantsch recht, 129-130, 196-198, 246 de titel ‘Koning v.’ gepretendeerd door Bourg. hertogen

Brahmana's, de v, 11-12, 135-138 de wijsheidswedstrijd in de litteratuur v. vii, 563 e.v. het begrip ‘verlossing’ in de

Bremen ii, 336-338, 349 de Roland v.

Briel, Den ii, 352, 353 Gascoigne over - in 1572

Brou ii, 134 nt, 190, 260 het mausoleum v.

Brugge i, 263, 265, 266 accijnzen te, 533-534 de burg te iv, 514 de ‘naties’ der kooplieden te

Bruiloft iii, 131-132 in late Middeleeuwen v, 111-112 wedstrijd om de bruid in primitieve culturen

Buning i, 438 de familie - te Groningen

Burgerlijkheid iv, 399 e.v. de tegenstelling ‘burgerlijk’ en ‘anti-burgerlijk’ omstreeks 1840 vii, 287 e.v. v.h. Nederl. volk, 576 e.v. het begrip ‘burger’

Burghorn ii, 340-347 de Roland v.

Burgunden ii, 128, 196 Bourgondische schrijvers over de

Byzantium v, 210 beteekenis v.h. hippodroom van

Calvinisme ii, 428 en kapitalisme in Nederland v.d. XVIIe eeuw, 450-463, 515-517 beteekenis v.h. - in Nederl. v.d. XVIIe eeuw

Cambridge iv, 515 viii, 7, 8, 32 universiteit v.

Canterbury iv, 169 vertegenwoordiging v.h. aartsbisdom - in het Parlement

Casuïstiek iii, 145-146, 287-289 van liefde en oorlogsgebruiken in de late Middeleeuwen

Catechismus v, 143-144, 156 en raadselspel

Caucus v, 272-273 groote belang v. - in Amerik. partij-organisatie

Causaliteitsbegrip iv, 445 e.v. het - in de geschiedwetenschap vii, 56, 73, 130 e.v., 183-184 idem

Champmol iii, 217, 320-321 Kartuizerklooster te

Chartres iv, 29, 86, 106 school v., 105 kathedraal v.

[p. 171]

Chauken i, 466-467, 514 grens tusschen Friezen en

Chicago v, 287-288 vergadering der Republikeinen in 1860 te

China v, 60-61 woorden voor spel en spelen in het Chineesch, 82-84 het antithetische karakter v.d. Oudchineesche maatschappij, 87 de ‘potlatch’ in het oude, 93-94, 115 wedstrijd in smaad en beleefdheid in het oude, 125-126 oorlogvoering in het feodale, 154 Oudchineesche poëzie vii, 176 Chineesche geschiedschrijving

Clant i, 432 het geslacht - te Groningen

Cluny iv, 108 beweging v.

Comités van correspondentie v, 274-275, 277 groote rol v. - in Amerik. geschiedenis

Commission Government v, 351-352 in het Amerik. stadsbestuur

Communisme vii, 290

Conservatisme vii, 303 e.v.

Constanz iv, 515 ‘naties’ op concilie te

Constituante v, 253 en Continental Congress

Constitutie v, 338-340, 344, 346, 348 de Amerikaansche

Continentale Congres, het v, 253 en de Constituante, 274 komt voort uit de comité's v. correspondentie, 325, 337-338, 344

Coëperatie, Geestelijke vii, 120 e.v. in de geschiedwetenschap, 436-440 in modernen tijd

Costuum ii, 525-526 de sociologische taak der costuumgeschiedenis iii, 64 mode en kunst in XVe eeuw, 313-314, 336-341, 442-443 laat-middeleeuwsche kleederdracht iv, 224-226 vii, 52 costuumgeschiedenis en evolutie

Crécy iii, 49 slag bij v, 127 idem

Crisis vii, 292 e.v. der cultuur, 318 e.v., 453 crisisbesef van vroeger en nu

Cultus, zie: Religie

Cultuur (als algemeen begrip) iv, 450 e.v. en civilisatie volgens Spengler v, 3-4 vii, 100 nt 1 en beschaving, 163, 165 definitie v., 328 e.v. grondvoorwaarden v., 443 e.v. beteekenis v.h. begrip, 481-489 de termen beschaving, civilisatie, cultuur en civiltè, 489-491 aard v.h. verschijnsel, 511-520 stijging en daling v., 521 e.v. cultuurwinst en -verlies, 579-581 en persoonlijkheid, 582-583 en stoat,

[p. 172]

583-585 en nationaliteit, 586-591 hedendaagsche typen v.

Damme i, 417-418 zegel v.

Dans v, 195-196 en spel

Débat des herauts d'armes de France et d'Angleterre iii, 124

Decimale indeeling v, 332-333

Delft i, 253-254, 285-286, 294-341, 344, 345, 348, 352-354, 363 stadrecht v., 411 de jaarstijl v. ii, 22-31 stadrecht v., 580-585 Prinsenhof, 213 ontwikkeling in XIIIe eeuw

Democraten v, 252, 272, 279, 284, 319, 323-329, 347, 354, 361 de Amerik. partij der

Democratie v, 365 e.v., 426, 456 e.v. in Amerika vii, 531-536, 602 woord, ideaal, praktijk en verval der

Deugd iv, 51-64 en zonde bij Alanus v. Rijsel, 417 deugdideaal v, 91-93, 95 het archaïsche begrip zie ook: Hoofddeugden

Deventer vi, 10 Erasmus te

Devotio Moderna ii, 257 en de stileering v.d. religiositeit, 294, 309 invloed op Duitschland iii, 211, 231-234, 238, 277-278, 325-327, 447 vi, 7-8 karakter v.d., 23 invloed v. - in Frankrijk

Dienstbegrip iv, 272 e.v. verslapping v.h. - in de Renaissance

Domburg i, 527, 528, 536-540, 546, 553 de burg v.

Dood iii, 163 e.v. het beeld v.d. - in late Middeleeuwen iv, 136-141 de figuur v.d. - bij Dante

Doodendans iii, 163, 170-179 in late Middeleeuwen

Dordrecht i, 228 oudste charter v., 257-260 handel v. - in XIIIe eeuw, 269 accijnzen te, 274-275, 378 en de lakenhandel, 282-283 gilden te, 342, 352; 355 schepenen te ii, 29, 32 stadrecht v. vi, 340 e.v. Jan Veth en

Drente i, 430-438 immigratie uit - in Groningen

Dresden iii, 322 verzameling v.h. Grüne Gewölbe

Duins ii, 78 beteekenis v.d. slag bij

Duitschland ii, 238-331 en de Nederlanden vi, 262-263 Erasmus over vii, 504-510 onbegrensdheid en verbrokkeling v.h. Duitsche Rijk viii, 461 invloed v. - in Nederland

[p. 173]

Economie ii, 103-104, 174-175 ec. verklaring van middeleeuwsche partijsentimenten, 298-299 het gevoelselement in de moderne ec. verhoudingen, 425-429 primitiefheid v.h. ec. stelsel v. Nederl. in de XVIIe eeuw iii, 21-22 ec. verklaring v. middeleeuwsche partijsentimenten v, 18-20, 81 spel-element v.h. ec. leven, 231-232 het sportelement in den modernen handel en industrie, 253-256 het overheerschen v. ec. kwesties in Amerik, geschiedenis, 289-291 het karakter v.d. ec. organisatie in Amerika, 336-377 bedrijfsleven en staat in Amerik. geschiedenis vii, 204-205 en de vorm der Amerik, geschiedenis

Edam i, 286 stadrecht v.

Edda zie onder: Germanen

Eems i, 466 als grens tusschen Friezen en Chauken

Eergevoel iii, 290-291 het formalisme v.h. - in late Middeleeuwen

Eleaten v, 180 vraag- en antwoordspel bij de

Engeland ii, 350-381 Engelschen en Nederlanders in Shakespeare's tijd, 457-459, 532 vergelijking v. Engeland's en Nederland's beschaving in XVIIe eeuw iii, 17-18 het Eng. hof in late Middeleeuwen iv, 151-179 het ontstaan v.h. Eng. Parlement v, 106 spel-element in Eng. rechtspraak, 112 weddenschap en recht in, 228-229 de sport in, 239-240 spel-element in het Eng. parlementarisme vi, 264 Erasmus over vii, 503-504 in de Middeleeuwen

Enkhuizen i, 286, 363 stadrecht v.

Epithalamische Stijl iii, 130 e.v.

Erfrecht , 351 te Haarlem

Eskimo's v, 113-114, 154 de trommelwedstrijd bij de

Eugenetica v, 334 in Amerika

Euphemismen i, 190-194 over eenige - in het Oud-Indisch

Evolutiegedachte iv, 348 ontbreekt aan de Verlichting vii, 32, 46-56, 80, 113 e.v., 131 e.v., 188 en de geschiedwetenschap, 320 tegenover revolutie

Fascisme vii, 290, 532

Federalisten v, 264, 284, 319-321 de Amerik. partij der

Federatieve Beginsel, het vii, 601-602

[p. 174]

Feest iii, 314-318, 443-444 in de late Middeleeuwen v, 49 e.v. het wezen v.h.

Feodalisme v, 311-313 modern - in Amerika

Film v, 15 geen spel-element in film-drama? 331-332, 426 in Amerika, 433 is een litteraire kunst vii, 346; 376 en moraal

Finnen zie: Kalevala

Florence v, 17, 204 dom v.

Folkardingen i, 428-430 het geslacht der - te Groningen

Formalisme iii, 290-293 der late Middeleeuwen

Forum Hadriani ii, 20

Franeker viii, 11, 41, 43, 54, 207, 208 hoogeschool en rijksathenaeum v.

Franken i, 471 Friezen en

Frankrijk ii, 110-124, 163-188, 193-194, 200-204, 238-265, 272-273 Bourgondië en, 307-313, 532-533, 535 Fransche cultureele invloed op Nederland iii, 55-57 het Fransche hof in late Middeleeuwen v, 240-241 spel-element in politiek v. hedendaagsch -? vi, 263 Erasmus over vii, 249-253 de geschiedschrijving in het hedendaagsche, 500-501 en de beschaving der Middeleeuwen, 536-538 ontaardingsverschijnselen in de Derde Republiek

Freiburg in Breisgau vi, 167 e.v. Erasmus te

Friesland i, 439 immigratie uit - in Groningen, 464-474 geographische plaats en politieke organisatie v. - in Romeinschen tijd en Middeleeuwen, 475-522 ont-friesching v.d. Gron. Ommelanden, 522-525 bespreking v. boek over ii, 129-130, 196-198, 247-248, 274 de titel ‘Koning v. -’ gepretendeerd door Bourgondische hertogen, 152-154 de Bourg. Geschiedschrijvers over, 291, 510 de beteekenis v.d. Frieschen volksstam in N.-Nederland, 552 de Friesche taalstrijd is er geen viii, 503-518 Jong-Friesche lyriek

Futurisme vii, 399

Geertruidenberg i, 250, 290 handvest v. 1213 v., 343

Geheime Genootschappen v, 277-285 in Amerika

Gelijkheidsidee iii, 72-74 in late Middeleeuwen

Gelkingen i, 428, 430 het geslacht der - te Groningen

Genève iii, 245 wapen v.

[p. 175]

Genreschildering iii, 371-373, 473-474 in de XVe eeuw

Gent i, 533-534 de Oudburg te ii, 147-148 tijdgenooten over Gentsche opstanden in de Xve eeuw iii, 123-124 Gentsche oorlog v. 1382 viii, 34 universiteit v.

Genua iv, 507 vijandschap met Pisa

Germanen iv, 507 e.v. de tegenstelling tot Romanen v, 8-10, 65-73 woorden voor spel en spelen in de Germ. talen, 20-21 het spel-element in de Oudgermaansche maatschappij, 97-99 schimpwedstrijden bij de oude, 109-110 samenhang v. recht en kansspel bij de oude, 139, 143 de raadselwedstrijd in de Edda, 149-150 de figuur v.d. ‘vates’ in de Oudgerm. letterkunde, 156-158 Oudgerm. recht en dichtkunst, 160 de mythe in de Edda, 164 de beeldspraak in de Edda, 167 personificaties in de Edda vi, 258 e.v. Erasmus tusschen Romanen en vii, 588 e.v. bestaat er een Germ. cultuurtype?

Geschiedwetenschap ii, 22, 33, 34 over de school v. Oppermann, 325 contrast tusschen Duitsche en Nederlandsche iv, 350 e.v. in de XVIIIe eeuw v, 484-485 in Amerika vi, 321 e.v. in Nederland vii, 3 e.v. Zie ook op: Historisch

Gids, De vi, 459 e.v. Jan Veth en, 531 e.v. Colenbrander en

Gildewezen v, 203 het agonale element in het

Gorkum ii, 375-376 Coryat over

Goslar i, 245 stadrecht v.

Gothiek iii, 312 e.v., 442 het karakter v.d. flamboyante

Gouden Eeuw iv, 415 als levensideaal

Grafteeken iii, 309, 319 in late Middeleeuwen

Grave i, 347, 348

Griekenland iv, 454-458 Spengler over, 500-501 patriotisme in het oude v, 8-9, 57-59, 72-73 de woorden voor spel en spelen in het Grieksch; de Grieksche agōn, 43, 47 nt 2 de identiteit v. cultushandeling en kosmisch gebeuren bij de Grieken, 96-97 schimpwedstrijden v.d. Grieken, 99-103 het agonale bij de Grieken, 105 het proces een wedstrijd bij de Grieken, 108-109 samenhang v. recht en kansspel bij de Grieken, 115 de sociale functie v. Grieksche

[p. 176]

satire, 124 spel-element in Gr. oorlogen, 138-139 de raadselwedstrijd bij de Grieken, 144-147 verband v. raadsel en vroeg-Gr. wijsbegeerte, 168 de personificatie in vroeg-Gr. letterkunde, 174-176 het Gr. tooneelspel, 177-183 de Gr. sophist, 190-193 de waardeering v.d. muziek bij de Grieken vii, 174 de Gr. geschiedschrijving

Groningen (stad) i, 11-20, 24-27 jeugd en studie te, 34-37 hoogleeraarschap te, 427-440, 440-448 ii, 495 de Groote Markt te, 496 de Nieuwe Kerk viii, ii, 33, 36-339, 340-350, 393-396, 402 universiteit v.

Groningen (gewest) i, 448-464, 464-522

Gulden Vlies ii, 256 iii, 100-103

Haarlem i, 28-30 leeraarschap te, 203-364, 365-389, 389-405, 405-411 ii, 22-31 stadrecht v., 496 Nieuwe Kerk te, 497 Vleeschhal, 585-586 Bakenessergracht

Haerlo, de i, 433 het geslacht - in Groningen

Halle ii, 335-336 de Roland v.

Handelsvennootschap v, 289-290, 343 in Amerika

Hansouwe, Van der i, 432 het geslacht - te Groningen

Hanze ii, 309

Harderwijk i, 417-418 zegel v., 420 viii, 11, 41, 54 hoogeschool v.

Hebzucht iii, 30-31 de zonde der - in late Middeleeuwen

Heiligen iii, 198-210 vereering v. -in late Middeleeuwen, 219 e.v. het romantisme der heiligheid in late Middeleeuwen

Heksenhamer, de iii, 244, 297, 300

Heksenvervolging ii, 461, 462 iii, 297-304 vi, 184 vii, 284 nt

Hel iii, 264-265 voorstelling v.d. - in late Middeleeuwen

Helmersinge i, 438 het geslacht - te Groningen

Herderingen i, 428-430 het geslacht der - te Groningen

Herdersideaal iii, 157-160 iv, 417 e.v.

Heroïsme vii, 211-217, 386-392

's-Hertogenbosch i, 288-342, 346, 351, 385, 387 stadrecht v. ii, 29, 30 idem

[p. 177]

Hervorming iv, 255 e.v. en Renaissance, 304-306 in Italië

Hesdin iii, 322, 445 kasteel v.

Historiestuk vii, 202 de ondergang v.h.

Historische Beeld, Het vii, 10 e.v., 22 e.v, 193 e.v.

Historische Idee, de vii, 134-150

Historische Levensidealen iv, 411-432

Historische Sensatie, de ii, 566 vii, 71 e.v., 166

Historische Terminologie vii, 81, 141

Historisme vii, 21; 152 e.v. en anti-historisme, 189-190

Hoekschen iii, 22 aard v. tegenstelling Kabeljauwschen en

Hofleven iii, 46-57, 279-280 stijl en belang v.h. hofceremonieel in late Middeleeuwen, 153-156 vlucht uit het - in late Middeleeuwen iv, 99 e.v. bestrijding v.h. - door Joh. v. Salisbury

Holland ii, 148-152 de Bourgondische geschiedschrijvers over, 209 dank zij de Bourg. leerschool in staat tot leiderschap in de Republiek vi, 43-44, 256 e.v. Erasmus over

Hoofddeugden vii, 573-576

Hoofsche Cultuur iv, 51-64, 102-103 enpraegothiek

Hoogmoed iii, 29 de zonde v.d. - in de late Middeleeuwen, 78 als kern v.h. ridderideaal

Hoorn i, 286-287 stadrecht v.

Horenken i, 437 het geslacht - te Groningen

Hubboldinc i, 432 het geslacht - te Groningen

Humanisme ii, 456 in Nederland v.d. XVIIe eeuw iii, 34-36 het optimisme v.h., 389-402 en late Middeleeuwen iv, 94-97, 107-110 in de XIIe eeuw, 518-521 en nationalisme v, 212-213 spelelement v.h. vi, 39-42, 98 e.v., 162-165 en Erasmus vii, 148 en scepticisme, 177 e.v. en geschiedschrijving, 264-265 en de eenheid v. Europa, 429, 431-432, 605-606 beteekenis v. term en verschijnsel

Hypothese vii, 25 de-in de geschiedwetenschap

Idealisme iii, 261-263, 266, 287 in late Middeleeuwen

Impressionisme iv, 404 e.v. omstreeks 1840

Incourt i, 294-295, 298, 364 charter v.

Indeterminisme ii, 167-168, 239-240 noodzakelijk in geschiedwetenschap, 280

[p. 178]

vii, 137 noodzakelijk in geschied-wetenschap

Individualisme iv, 267 e.v. en Renaissance v, 251 e.v. Amerikaansch

Indonesië ii, 588-593 Indonesische muziek v, 151-133 Oost-Indon. poëzie viii, 464-470 de universiteit van Nederlandsch-Indië

Ingebod, Recht van i, 346 e.v., 387

Initiatief v, 357-360, 362, 364, 366, 370 en Referendum en Recall in Amerika

Institut de France viii, 430 e.v.

Internationalisme vii, 262-266, 274, 420, 437 e.v.

Ironie iii, 375-380 in de XVe-eeuwsche kunst

Italië vi, 265-266 Erasmus over vii, 501-503 en de beschaving der Middeleeuwen

Jaargeding i, 362-363

Japan v, 62-63 woorden voor spel en spelen in het Japansch, 130-132 het ridderwezen in, 153 Jap. poëzie, 156 staatsstukken in dichtvorm

Joden ii, 454 in Nederland v. XVIIe eeuw

Jouvencel, Le iii, 85-87 karakter v., 120, 214, 286, 289, 528

Kabeljauwschen iii, 22 aard v. tegenstelling Hoekschen en

Kalevala v, 149 zang en cultus in de, 153 spelend dichten in de, 395 en Longfellow's ‘Hiawatha’

Kapitalisme ii, 428 en Calvinisme in Nederland v.d. XVIIe eeuw v, 261-270 als tegenstelling tot individualisme in de Amerik. geschiedenis

Keulen ii, 474 en Vondel

Klassicisme ii, 499-501 in Nederland v. XVIIe eeuw iii, 389-402 en late Middeleeuwen iv, 357 het romantisch - der XVIIIe eeuw, 424 het klassieke ideaal v, 220-221 het spel-element v.h. - der XVIIIe eeuw

Kleuren iii, 144, 336-341 en kleurensymboliek in late Middeleeuwen iv, 23-25 de liefde voor - in de XIIe eeuw

Kloosterleven iv, 92 sociologische beteekenis v.

Koningschap ii, 554 waardeering v.h. - in XIXe en XXe eeuw iii, 13-19 aard en stijl v.h. - in late Middeleeuwen

[p. 179]

Koopmansrecht i, 228, 240-241, 372

Krant v, 330-331, 426-433 in modern Amerika

Kruistochten iii, 113-115 kruistochtideaal in late Middeleeuwen iv, 508-509 verscherping v. nat. vijandigheden door

Kunst iii, 43-46 plaats v.d. - in Middeleeuwen, Renaissance en Nieuwen Tijd v, 232-234 en spel sinds eind XVIIIe eeuw vi, 398 en aesthetica, 440 e.v. het dienend karakter der vii, 8 e.v., 183 en geschiedwetenschap, 403-409 de crisis v.d. moderne, 569 e.v. de toekomst der

La Chaise-Dieu iii, 173 doodendans in kerk v.

La Hulpe i, 294-295, 364 charter v.

Landschap ii, 442 vii, 545-547 de ondergang v.h.

Latijn, zie onder: Rome

Lauwers i, 467 als grens tusschen Friezen en Chauken

Leiden i, 228 oudste privilege v., 352; 355, 360 stadrecht v. ii, 29 stadrecht v., 50-59 het ontzet v., 57-58, 460 stichting v.d. universiteit v., 496 de Marekerk, 497 stadhuis-façade, 575-578 het Ethnographisch Museum en, 578-580 Mare en Stadhuis vi, 437 demping v.d. Mare, 492 e.v. Lorentz en, 495 Van Vollenhoven en viii, 10, 11, 22, 23, 24, 29, 33, 42, 55, 56, 59, 62, 116, 117, 334, 335, 340, 351-354, 355-370, 393, 395-399; 402-406, 428, 429, 436 universiteit v., 571 demping v.d. Mare

Leipzig i, 21-23 studie te

Letterkunde i, 144-147 over de waardeering der Indische ii, 99-101, 258 Bourgondische, 445-446 soc. positie v.d. - in Nederland in XVIIe eeuw, 465-477 Nederl. - in XVIIe eeuw, 501 Nederl. - en het Barok iii, 342-388, 450-482 beeldende kunst en - in de XVe eeuw iv, 278-283, 284-285, 293-296 realisme en, 399 e.v. en beeldende kunst omstreeks 1840 v, 13-15, 148-165, 172-176, 233-234 poëzie en spel, 379, 390-395, 405-417, 436-441 Amerikaansche vii, 29 is - een kunst?, 60 e.v., 158-159 en geschiedwetenschap, 375-376 moderne - en het verval der moraal, 403-409 de crisis der moderne, 433-435, 571 e.v. de toekomst der viii, 377-378, 479 e.v. de ondoelmatigheid v.h. woord

[p. 180]

Leuven i, 292-296, 300-341, 346-348, 351, 353, 360, 362, 364, 385 stadrecht v. vi, 54 e.v., 89 e.v., 126 e.v. Erasmus te viii, 8, 9 universiteit v.

Lewe i, 431-432 het geslacht - te Groningen

Liberalisme vii, 286, 302 e.v.; 603 e.v.

Liefde iii, 128-143 de stileering der - in late Middeleeuwen, 144-151 de omgangsvormen der - in late Middeleeuwen, 378-380 in de kunst der XVe eeuw

Lugdunum Batavorum ii, 3, 7, 15, 18-20 de plaatsbepaling v.

Luik i, 357 schepenbank te viii, 34 universiteit v.

Lutheranen ii, 297 in Nederland

Lyon i, 173, 175 glasschildering aan kathedraal v. iv, 515 ‘naties’ op concilie te

Maagdenburg ii, 337 de Roland v.

Maagdenburger Centuriatoren vii, 120, 177

Madrid ii, 166 verdrag v.

Mamlukken ii, 179, 203 als scheldnaam in Fransche geschiedenis

Manchester iv, 547-548 school v.

Marburg ii, 37 v, 142 godsdienstgesprek te

Markt i, 236 stichting v., 237, 256 e.v. te Haarlem

Marxisme vii, 160-161 en geschiedwetenschap, 374 en het verval der moraal

Mechanisme iv, 348 e.v. XVIIIe-eeuwsch

Mechaniseering v, 292-335, 420-422 der Amerik. maatschappij en cultuur vii, 294 e.v. der moderne maatschappij en cultuur

Medebach i, 252-253 stadrecht v.

Medemblik i, 286, 385 stadrecht v., 417 zegel v.

Melancholie iii, 38 beteekenis v.h. woord - in late Middeleeuwen

Mennonieten ii, 297, 453-454 in Nederland

Mepsche, De i, 432-433 het geslacht - te Groningen

Merchten i, 294 stadrecht v.

Middelburg i, 245 stadsrecht v., 265, 266 accijnzen te, 273 statuut v. 1271, 275 lakenhandel te, 346, 353

[p. 181]

handvest v. 1217, 358, 527-532, 535-541, 544-547, 549-553 burg en kasselrij v. ii, 23 stadrecht v., 496 de Oostkerk te, 586-587 de Abdij v. iii, 486 stadhuis v. iv, 186, 189, 191-193 en Eduard IV v. Engeland

Middeleeuwen, (de term) zie bij: Periodiseering

Midden-Europa ii, 287-288 wat is -?, 597

Mignons iii, 63-64

Militarisme ii, 437-439, 505 geen - in Nederland in XVIIe eeuw vii, 523-531, 600 in verleden en heden

Ministerialen i, 216-218, 370-371 in Holland

Minnehof iii, 142-143 in late Middeleeuwen v, 154 algemeen cultuurhist. verband v.h.

Missiebesef v, 372-373 v.d. Amerikanen

Monnikendam i, 286, 287 stadrecht v.

Monster ii, 3-21 de Romeinsche mijlpaal v.

Montereau ii, 107, 173, 174 de moord v. iii, 16, 20, 112, idem

Montpellier vii, 6 universiteit v.

Monumentenzorg vi, 401 e.v. Veth en de

Morphologie vii, 33, 73 e.v. in de geschiedwetenschap

Muiden i, 419 zeevaart v. - in XIIIe eeuw

Munster ii, 304 vrede v.

Museum ii, 559-569 het Historisch Museum, 569-578 het rapport der Museumcommissie vi, 400 e.v., 466 e.v. Veth en de museumkwestie, 536 e.v. Schmidt Degener en de museumkwestie

Muziek ii, 259 Bourgondische, 588-593 Indonesische iii, 334-336 laat-middeleeuwsche muziekaesthetiek iv, 287-288 naturalisme in de, 404 e.v. het impressionisme in de - van omstreeks 1840 v, 15-16 spel-element v.d., 70-71 het ‘spelen’ v., 189-195 spel en, 219-220 karakter v. XVIIIe eeuwsche

Mystiek iii, 270-278 van de late Middeleeuwen

Mythe v, 158-161 en poëtisch spel

Naakt, Het iii, 381-382 in kunst en leven der XVe eeuw

Napels viii, 8 universiteit v.

Natie ii, 102, 168-169 vage beteekenis v.h. woord in de XVe eeuw, 266-

[p. 182]

267 wat is een -?, 282-283 de voordeelen van nationale differentiatie iv, 426 e.v. nationaal-historische idealen, 514 e.v. Middeleeuwsche ‘nationes’ vi, 252 e.v. Erasmus over vaderland en naties vii, 266-278 discussie met J. Benda over de waarde der nationale differentiatie, 448 e.v. en cultuur, 585-586 nationale veeléénheid viii, 7 Middeleeuwsche ‘nationes’

Nationaal-Socialisme vii, 532

Nationalisme iv, 497-554 vii, 161 en geschiedwetenschap, 266-278 discussie met J. Benda over het, 420, 437 e.v. en internationalisme, 543-544

Nationaliteit vii, 551-554, 556-557 de overschatting v.h. begrip, 583-585 en cultuur

National Packing Company v, 303, 314-315

Natuur iii, 360-362, 469-471 natuurbeschrijving in de litteratuur der XVe eeuw iv, 354 e.v. XVIIIe-eeuwsch natuurgevoel, 443 e.v. Spengler's antithese v. natuur en geschiedenis vi, 212 e.v. Erasmus over de

Natuurwetenschap ii, 477-479 in Nederland in de XVIIe eeuw iv, 342 e.v. ontwikkeling v.d. vii, 4, 32, 47 e.v., 117 e.v. en geschiedwetenschap, 431 belang v.d. ontwikkeling der

Naumburg iv, 283 beelden v.

Nederlandsch, Het ii, 144, 210-211 de Bourgondische hertogen en, 271, 281, 307 het Middelnederlandsch, 282; 355-361 de waardeering en kennis v. - in Engeland v. begin XVIIe eeuw, 519, 546-547 de kwaliteit v. vii, 291-292

Neuss iii, 122, 297 v, 126 legerkamp v. Karel den Stouten voor

Nicopolis iii, 17, 84, 92, 113, 126 v, 128 slag bij

Nijmegen viii, 393, 396 universiteit v.

Nominalisme iii, 248 niet meer dan reactie-verschijnsel in de Middeleeuwen

Noodhelpers, de Veertien iii, 202, 206-207

Normalisatie v, 422-424

Ommelanden zie: Groningen

Onderwijs ii, 551 vrijheid v. vi, 290 e.v. in Indië in XIXe eeuw

Onnoozele Kinderen iii, 183-184. iv, 212-218

Oorlog iii, 86-87 ‘Le Jouvencel’ over

[p. 183]

den, 119 e.v., 525 ridderideaal en, 287-289, 526-527 casuïstiek van oorlogsgebruiken in late Middeleeuwen v, 117-133 en spel, 241-243 de hedendaagsche

Oostburg i, 533

Oosten, Het vii, 492 e.v. en Westen als cultuurhistorisch contrast

Oostenrijk iv, 526-528 nationaliteitenproblemen v.

Organisatie vii, 266, 294 e.v. de - in de moderne maatschappij

Organisme vii, 49, 134 het begrip - in de geschiedwetenschap

Orléans i, 440-446 de ‘Duitsche Natie’ aan de universiteit v.

Ossian zie: Macpherson, J.

Oudewater i, 269 accijnzen in middeleeuwsch ii, 462 de heksenwaag te

Oud-Indië i, 45 e.v. v, 9 nt 2, 59-60 woorden voor spel en spelen in het Sanskrit, 85-87 het kansspel in het Mahābhārata, 142-143 raadselspel in het Mahābhārata en de Milindapan̄ha vi, 279 e.v. de studie v. - en Hendrik Kern

Oud-Javaansch vi, 310-313, 318 Kern over het

Oxford iv, 515 viii, 3, 7, 8, 28, 32 universiteit v.

Padua viii, 8 universiteit v.

Paganisme iii, 400-402 in Middeleeuwen en Renaissance

Pandrecht i, 246 in Haarlem

Parijs ii, 193-194, 246 het Parlement v. - en Philips de Goede iii, 171-172, 176-177, 187-188 kerk en kerkhof der Innocents te, 216-217 klooster der Celestijnen te iv, 106 Joh. v. Salisbury over, 154, 179 Parlement v., 217 kerkhof ‘des Innocents’ te, 295 beschrijving v. - door Ariosto, 514-515 universiteit v. vi, 22 e.v. Erasmus' verblijf te viii, 4 e.v., 28, 31, 32 universiteit v., 473-474 het Nederlandsch Collegium te

Parlement iv, 151-179 het ontstaan v.h. Engelsche

Partij ii, 103-110, 175 iii, 21-24 karakter v. middeleeuwsche partijsentimenten v, 252, 272-289, 319-329, 349, 354 partijwezen en partijleven in Amerika vii, 299 e.v. het moderne Nederlandsche partijstelsel

Partijteekens ii, 131-134, 137-139, 189-

[p. 184]

192 Bourgondische emblemen iii, 23-24, 286-287 emotioneele beteekenis v. - in late Middeleeuwen

Pas d'Armes iii, 96-97 in de XVe eeuw

Pastorale iii, 153, 156-162, 361, 374, 386 in late Middeleeuwen

Patriotisme ii, 103-110, 169 in de Middeleeuwen iv, 497-554

Patriotten ii, 538-539 de - in Nederland na 1813 v, 260 vergelijking Amerik. Revolutie met twisten der - in Nederland

Periodiseering iv, 433-440 de term ‘Middeleeuwen’ vii, 33-34, 85 e.v., 115-116, 142-143, 186 e.v. in de geschiedwetenschap

Personificatie zie: Allegorie

Perzen zie: Avesta

Pessimisme iii, 36-40 in de late Middeleeuwen

Pilgrim Fathers v, 271-272 middeleeuwsch-corporatieve staatsidee v.d.

Pisa iii, 17 concilie v. - in 1409, 170-171 de doodendans v.h. Campo santo te iv, 507 vijandschap met Genua

Poyers iv, 198-209

Poissy v, 142 godsdienstgesprek te

Polman i, 434-437 het geslacht - te Groningen

Pont à Mousson iv, 212 slag bij

Portret iii, 308-309, 440-441 in late Middeleeuwen vi, 386 e.v., 484 e.v. het - als monumentale kunst

Potlatch v, 19, 86-90, 94-95, 105, 110-111, 115, 210

Praag viii, 8 universiteit v.

Praegothiek iv, 22, 71, 85, 88, 104, 120

Praetorium Agrippinae ii, 3, 20 de plaatsbepaling v.

Pragmatisme v, 397-398, 448 het - v. William James

Predikers iii, 8-11, 231-232 in late Middeleeuwen

Preux, Les Neuf iii, 82-83

Prinsgezinden ii, 539-542 na 1813

Processies iii, 7 in late Middeleeuwen

Progressieven v, 288, 368-369 de Amerik. partij der

Propaganda vii, 470, 559

Pruik v, 106 in de Eng. rechtspraak, 215-217 als barok spel-ornament

[p. 185]

Psychoanalyse vii, 354; 374-375 en het verval der moraal

Psychologie vii, 17 e.v., 33, 73 e.v. en geschiedwetenschap

Puerilisme v, 236-239 is geen spel vii, 296, 393-399, 544-545 in het moderne leven

Raadsel i, 164 v, 11-12, 134-147; 179 en sophisme, 185

Raden (Iurati) i, 356 e.v.

Radicalisme vii, 302 e.v.

Radio v, 421-422 vii, 414-415

Rassenbegrip ii, 324 product der Romantiek vii, 350 e.v. moderne rassentheorie

Rationalisme iv, 347

Realisme ii, 485 en Nederland's schilderkunst in de XVIIe eeuw iii, 330-332, 450-455 het naturalisme der Van Eyck's en de Renaissance iv, 276-297 en Renaissance, 328-329 het - van Dürer

Realisme (t.o. nominalisme) iii, 248-251 als grond v.h. symbolisme, 266-268 primitief karakter v. middeleeuwsch vii, 38, 134 e.v. blijft noodzaak in modern historisch denken

Recall v, 357-360, 370 en Referendum en Initiatief in Amerika

Recht iii, 7-8 terechtstellingen in late Middeleeuwen, 24-26 rechtsgevoel en rechtspleging in late Middeleeuwen iv, 162 e.v. rechtspraak en wetgeving in de Middeleeuwen v, 105-116 en spel zie ook: Volkenrecht

Reclame v, 431 e.v. in Amerika vii, 346-347, 398 de moderne

Rederijkers ii, 257; 445 kamers v. Rhetorijke in Nederland v. XVIIe eeuw iii, 485-486 de ‘rederijkerij’ als kenmerk van de Nederlandsche beschaving der XVIe eeuw

Referendum v, 357-360, 362, 366, 370 en Initiatief en Recall in Amerika

Réfugiés ii, 297 in Nederland na 1685

Regenten ii, 442-443 in Nederland in de XVIIe eeuw vi, 184 het Erasmiaansche v.d. - in Nederland

Religie iii, 132-134, 190, 237-241, 243, 244, 378-380, 480-482 en erotiek in late Middeleeuwen, 180-210 uiterlijke religieuze vormen en gebruiken in de late Mid-

[p. 186]

deleeuwen, 211-229 typen v. godsdienstig leven in de late Middeleeuwen, 230-244 godsdienstige aandoening en verbeelding in de late Middeleeuwen iv, 259 e.v. en Renaissance, 291 cultus en kunst, 346 en Verlichting v, 4-5, 41-55, 82-86 cultus en spel, 149-151 cultus en poëzie, 189-190 cultus en muziek, 384, 386-388, 396-397 en religieuze secten in Amerika, 483-484, 486-489 en wetenschap in Amerika vii, 562 e.v.

Remagen ii, 12, 16, 18 mijlpaal te

Renaissance iii, 30 brengt ethischen inhoud in de hebzucht, 34-36 het optimisme v.d., 41, 42; 43-47 plaats v. kunst en schoonen levensvorm in de, 79 roemzucht een caracteristicum van de -?, 116 vorstenduel in de, 137 Renaissance-element v.d. Roman de la Rose, 258 allegorie en mythologie in de, 331-332, 342, 450, 454 tegenover het laatmiddeleeuwsche naturalisme, 389-402 en late Middeleeuwen, 520 en het ridderideaal der late Middeleeuwen iv, 104, 107 e.v. de - der XIIe eeuw, 231-275 het probleem der, 276-297 en realisme v, 13 nt 1, 185 Karolingische - lijkt vooral hofspel, 212 spelelement v.d. vi, 99 e.v., 108-111 en Erasmus

Republikeinen v, 252, 264, 272, 284, 319, 323-329, 354 de Amerik. partij der

Republikeinen, Federale v, 264, 284, 319-323 de Amerik. partij der

Ridderwezen iii, 66-67 belang v. - ook in late Middeleeuwen, 74-75 ridderschap en wetenschap,77-78 het ridder-ideaal en de XVe-eeuwsche geschiedschrijvers, 78 e.v. het ethische v.h. ridderideaal, 87 e.v. ridderideaal en ascese, 88 e.v. ridderideaal en erotiek, 91 e.v. ridderideaal en sport, 98 e.v. ridderorden, 103-110 riddergelofte, 112 e.v. ridderideaal en staatkunde, 119 e.v. ridderideaal en krijgvoering, 519-529 politiek en militair belang v.h. - in late middeleeuwen iv, 90-92 en geestelijkheid in de XIIe eeuw, 273 en Renaissance, 420-423 het ridderideaal v, 124, 130-133 en de edele oorlog vii, 262, 263 en de Europeesche eenheid

Rijsel i, 263 stadrecht v. iii, 314, 316-317, 327, 443-445 banket v. - v. 1454

Rococo iv, 346 v, 22 speelschheid v.h., 217-220 spel-element v.h.

Roemzucht iii, 78-82 en eergevoel in late Middeleeuwen en Renaissance

Rolandsbeelden ii, 332-349

[p. 187]

Roman de la Rose iii, 129, 135-144, 156, 160, 161, 255, 401 iv, 13, 72-73

Romanen iv, 507 e.v. de tegenstelling tot Germanen vi, 258 e.v. Erasmus tusschen Germanen en vii, 586 e.v. bestaat er een Latijnsch cultuurtype?

Romantiek ii, 323 haar invloed in de verschillende landen iii, 66-67 en de Middeleeuwen iv, 355-359, 381-391; 402 e.v. en de Middeleeuwen, 533 e.v. en nationalisme v, 15-16, 195 vermindert spelelement in poëzie en muziek, 22, 221-223 spel-element v.d., 482 noodzakelijk in kunst vii, 64-65 de anti-stoïsche geesteshouding v.d., 107 e.v., 178-179 en de studie der geschiedenis, 273; 375 en het verval der moraal, 434 doodt het spel in de letterkunde

Rome iv, 501-502 Romeinsch vaderlandsbesef v, 6 beteekenis v.d. Romeinsche ‘catervae’, 8-9, 64 het woord ‘spel’ in het Latijn, 15, 169 de Rom. ‘indigitamenta’, 21-22 het spel-element in opbouw v. Rom. Rijk, 102-103 het agonale bij de Romeinen, 115 het Latijnsche ‘iurgium’, 116 spelkarakter v. Rom. proces, 126 sacrale oorsprong v. Rom. legerkamp, 184 sophisten in Rom. Rijk, 206-211 het spelkarakter v.h. Rom. Rijk vii, 174-175 Rom. geschiedschrijving, 324 e.v., 414 is de ondergang v. Rome vergelijkbaar met huidige crisis?

Rotterdam i, 286 stadrecht v.

Rouw iii, 11, 57-62 publieke - in late Middeleeuwen

Rozebeke iii, 23 slag bij

Rusland iii, 49 hofceremonieel in v, 23 spel-element in het nieuwe, 238 puerilisme in het nieuwe vii, 197-198 de vormloosheid der Russ. Revolutie

Ruyers iv, 198-209

Saksen i, 471-473 Friezen en

Salerno viii, 4, 6 geneeskundige school v.

Scaldemariland i, 554-569 als naam voor Zeeland

Scepticisme vii, 148 e.v., 184 e.v. historisch

Scheleghe i, 438 het geslacht - te Groningen

Schellinkhout i, 287 stadrecht v.

Scherpenisse. i, 266, 269 accijnzen te

Scheuring ii, 50, 158, 162, 167, 208, 211,

[p. 188]

276-277, 279-280, 293, 309-310, 431, 513 de scheuring der Nederlanden in een Noordel. en Zuidel. deel

Schiedam i, 358

Schimpwedstrijd v, 93-99, 115 Chineesche, Oudarabische, Grieksche en Oudgermaansche

Scholastiek v, 12-13, 186-187 spel-element in vroege vi, 24-25 Erasmus over de

School iv 115 e.v. in de XIIe eeuw

Schoonheid iii, 40-43 de drie wegen om het leven schooner te maken, 333-341 het schoonheidsgevoel der late Middeleeuwen

Schuldrecht i, 242-245 in Haarlem

Schutterij ii, 445 in Nederland v. XVIIe eeuw

Semitische talen v, 9 nt 2, 63-64, 69 woorden voor spel en spelen in de

Sensualisme iv, 347

Sickinge i, 437 het geslacht - te Groningen

Sint Andrieskruis ii, 132 als teeken v.d. Bourgondische partij iii, 23-24 tijdens schrikbewind v.d. Bourguignons in Parijs in 1411

Sint Winoxbergen i, 533, 535 de burg v.

Slaven vii, 587 e.v. bestaat er een Slawisch cultuurtype?

Snoefwedstrijd iii, 122 in late Middeleeuwen v, 93-99, 115 Chineesche, Oudarabische, Germaansche

Socialisme ii, 549 in Nederland iv, 406 e.v. omstreeks 1840 v, 361-362, 365-366 in Amerika vii, 265-266, 553 en de eenheid v. Europa

Sociologie vii, 4 e.v., 84, 137 e.v., 158 en geschiedwetenschap

Soest i, 228, 252-253 oudste charter v.

Sophisten v, 12 spel bij de, 177-183 de Grieksche, 184 in Rome

Souburg i, 527, 528, 531, 534, 536, 537, 539, 546, 553 de burg v.

Speaker iv, 174 in Engelsch Parlement v, 348-349 in het Amerik. Huis v. Afgevaardigden

Specialiseering vii, 121 e.v. in de geschiedwetenschap

Spel iii, 98, 103 en ridderorden, 104 en riddergeloften, 287 en de casuïstiek, 296 e.v. vermenging v. spel en ernst in de Middeleeuwen, 395-396 het Humanisme als gezelschapsspel iv, 116-117 in het intellectueele

[p. 189]

leven der XIIe eeuw, 391 en de litteratuur v, 3-246 vii, 35 in de middeleeuwsche universiteit, 393 e.v. in moderne maatschappij, 433 e.v. en de letterkunde

Spelling viii, 524, 525, 544-560

Spoils System v, 355-356

Spoorweg v, 295-298 in de Amerik. geschiedenis

Sport iii, 44 waardeering v.d. - in XXe eeuw, 91 erotisch gehalte v.d. middeleeuwsche v, 227-231 verliest in XXe eeuw het spel-element, 333 mechaniseering v.d. - in Amerika viii, 395 moderne

Spreekwoorden iii, 284-286 in late Middeleeuwen

Staat ii, 42 Bourgondisch staatsbesef, 102 middeleeuwsch staatsbegrip, 162-163 woord en begrip in Middeleeuwen, 533-535 invloed v.h. staatkundige op het cultureele iv, 97 e.v. Joh. v. Salisbury over den, 540 e.v. groote of kleine -? v, 336-377 en bedrijfsleven in Amerika, 271-272 staatsidee der Pilgrim Fathers vi, 146 e.v., 210 e.v. Erasmus over den vii, 298-299, 368-371, 379-385, 457 e.v. de amoraliteit v.d., 447 e.v., 468 e.v., 582-583 en cultuur

Stadrecht i, 205, 215-216, 228, 241, 346 e.v. ii, 22-34 dateering v. Hollandsche stadrechten zie ook onder stedennamen

Standard Oil Company v, 302, 309-310

Standen iii, 67-72 in late Middeleeuwen iv, 272-273 het standsbegrip der Renaissance

Staten ii, 48-49, 433-434 de souvereiniteit der - in de Nederl. Republiek, 82 karakter v.d. Hollandsche Statenpartij in XVIIe eeuw iv, 170 e.v. de ‘estates’ in Engeland

Stavoren i, 417, 418 zegel v.

Stedelijk Grondbezit i, 247 e.v., 250-254, 383 in de Middeleeuwen

Stelling vii, 35-36

Steyn, klooster vi, 12 e.v. Erasmus in het

Strawberry Hill iv, 357, 391 het gothicisme v. v, 221 het spel-karakter v.

Symbolisme iii, 246-261 in de late Middeleeuwen

Tachtigers i, 19 vi, 347, 351 e.v., 368 e.v., 372

[p. 190]

e.v., 398, 419 e.v. Jan Veth en de, 552 Kernkamp en de

Taylorstelsel v, 316-319

Techniek v, 16-18 spel-element in beeldende kunst en vii, 266, 294 e.v. invloed v.d. mechanisch-technische organisatie in modernen tijd

Telegraaf en Telefoon v, 298-299 in Amerik. geschiedenis

Tewkesbury iii, 18 iv, 184, 192 slag bij

Toledo v, 184 theologisch tournooi te - in 589

Tollen i, 255 e.v., 267-269 middeleeuwsche

Tooneel i, 45 e.v. de Vidûshaka in het Indische iii, 530 e.v. Shaw's Saint Joan v, 174-176 het Oudgrieksche tooneelspel viii, 491-494 over een opvoering v. ‘Marieken van Nimwegen’

Toradja's v, 137 raadselwedstrijd bij de

Tranen iii, 11-12, 233 de tranenrijkheid der late Middeleeuwen

Trente ii, 35, 41, 44 concilie v.

Trier ii, 125, 130, 197-199, 246-247 geheime samenkomst in 1473 te

Trois Chevaliers et del Chainse, des iii, 94

Troje iv, 518 pretentie v. afstamming uit

Trommelwedstrijd v, 113-114, 154 bij de Eskimo's

Troubadours v, 154 en de Cours d'Amour

Trusts v, 302-315, 328-329 in Amerika

Tuin iv, 355 in de XVIIIe eeuw vi, 100 in de Renaissance vii, 84

Tweegevecht i, 241-242 in middeleeuwsche steden iii, 91 e.v., 115-119, 523-524 in late Middeleeuwen v, 119-123

Unie van Utrecht ii, 48 beteekent als bond niets nieuws v, 261, 337 en de Articles of Confederation vii, 283-284 de voordeelen van haar gebreken viii, 563

Universalia iii, 248 iv, 117 v, 13, 187 sportieve karakter v. strijd om de - in de XIIe eeuw

Universiteit ii, 296-297, 312, 460-461 de Nederl. universiteiten in de XVIIe en XVIIIe eeuw en het buitenland, 319 de Ned. - na reorgani-

[p. 191]

satie v. 1815, 535 de reorganisatie in Nederland van 1815 iv, 513 e.v. de ‘nationes’ der middeleeuwsche v, 12-13, 187 spelvormen v.d. middeleeuwsche, 458-467 in modern Amerika vii, 35 spel in de middeleeuwsche, 221-227 geschiedenis en traditie v.d. viii, 3 e.v.

Utrecht i, 261, 267-269 accijnzen in middeleeuwsch, 355 schepenen v. viii, 11, 33, 41, 54, 55, 64, 214-216, 270-272, 275, 276, 334, 335, 393, 395-398, 402-406 universiteit v.

Vaderland ii, 42-44 het begrip - in de Bourgondische Nederlanden, 48 in Nederland na 1568

Valenciennes iii, 6, 117 tweegevecht v. 1455 te

Vates v, 149 e.v. de figuur v.d.

Vechten ii, 4-5

Veda's, de v, 11-13, 135-138 de wijsheidswedstrijd in, 43 zin v.d. offerdienst in, 166-167 personificaties in

Veere iv, 186, 191, 193 en Eduard IV v. Engeland

Verdun ii, 126, 194 iv, 508 verdeelingsverdrag v.

Vergankelijkheid iii, 163-165 het motief der - in late Middeleeuwen

Verlichting iv, 341-359 natuur- en historiebeeld v. 1650-1790, 531 en nationalisme v, 272 het groote aantal genootschappen tijdens de, 347-348 staatkundig inzicht v.d., 382-383, 398 e.v. in Amerika, 390 invloed v. Amerika op Europa tijdens de vii, 107 e.v., 178 en de studie der geschiedenis, 265 en de eenheid v. Europa

Verlossing vii, 562-566 Christelijk en Indisch verlossingsbegrip

Verrotting iii, 163, 165-170 het motief der - in late Middeleeuwen

Vertegenwoordiging ii, 551 de evenredige iv, 166 de gedachte der - in de Middeleeuwen vii, 299 e.v. viii, 392 de evenredige - in Nederl.

Veurne i, 534 de burg v.

Vidûshaka i, 45 e.v.

Vienne iv, 515 ‘naties’ op concilie te

Vlaanderen ii, 138, 191 het symbool ‘de leeuw v. -’, 142-148 de Bourg. geschiedschrijvers over, 543-544

Vlag ii, 536, 594-596 de Nederlandsche

[p. 192]

Vlissingen iv, 192, 193 en Eduard IV v. Engeland

Voeu du Faisan iii, 108-109 iv, 424

Voeu du Héron iii, 93, 105, 109

Volkenbond vii, 554-558

Volkenrecht iii, 288, 526-527 en de spelregels v.d. laat-middeleeuwsche oorlogvoering v, 124, 129 komt voort uit de agonale sfeer vii, 264 en ridderwezen

Vriendschap iii, 63-64 vriendschapsvormen der late Middeleeuwen vi, 115 e.v. Erasmus en de

Vrouwenverachting iii, 161-162, 267 in de late Middeleeuwen

Waalwijk i, 293 verleening v. stadrecht aan

Walcheren i, 526-553 burg en kerspel in

Wedstrijd zie: beleefdheidswedstrijd raadsel schimpwedstrijd snoefwedstrijd trommelwedstrijd

Weenen iv, 393, 535-536 congres v.

Wereldverachting iii, 165, 267 in late Middeleeuwen

Westen, het vii, 492 e.v. en het Oosten als cultuurhistorisch contrast

West-Europa ii, 285-286 Wat is -?

Wetenschap v, 11-13 spel-element in de, 134-147 wijsheid en spel, 177-188 spelvormen der wijsbegeerte, 234-236 spel-element in de moderne, 445-489 in modern Amerika vii, 337 e.v. de crisis der moderne, 348 e.v. hedendaagsch misbruik der zie ook: geschiedwetenschap natuurwetenschap

Wetmatigheid vii, 128 e.v., 184 heeft geen belang in de geschiedwetenschap

Wilhelmus van Nassouwe ii, 42 het karakter v.h., 293 iii, 159 het herdersmotief in het

Winde, van i, 433-434 het geslacht - te Groningen

Wreedheid iii, 27-28 in late middeleeuwen

Zeeland ii, 148-152 de Bourgondische geschiedschrijvers over

Zeventien ii, 140-142, 213-214 beteekenis v.h. getal - in de ‘Zeventien provinciën’

Zieriksee i, 264

Zonde iv, 51-64 (en deugd bij Alanus v. Rijsel)