|
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
XVII. [Vtinam dirigantur viae meae ad custodiendas iustificationes tuas!]
Vtinam dirigantur viae meae ad cu-
stodiendas iustificationes tuas!Psalm. 118.
| |
QVòferar? ambiguos aperit mihi semita Calles;
Semita non vno tramite secta vias.
Illa tenet dextram, partem tenet illa sinistram,
Haec tumet in cliuos, vallibus illa cadit:
Haec faciles aditus, aditus habet illa malignos,
Explicat illa vias, implicat illa dolos:
Quoq́ vel haec tendat, vel quò se porrigat illa,
Exitus implexo fine videre vetat.
Non ita, quae partes via se findebat in ambas,
Herculis ambiguum fecit euntis iter,
Nec totidem refluis Meander flectitur vndis,
Ipse suis qu amuis obuius erret aquis.
Nec labirynthaei tanta est fallacia tecti.
Curua licet varijs torqueat antra vijs.
Heu, grauiora meos cohibent discrimina gressus!
En geminâ dubiam parte pericla premunt.
Non ego quae metuam diuortia mille viarum;
(Solus Daedaleâ, qui fuit aede labor)
Sed praeter varios curuis ambagibus orbes,
Nox etiam coecas celat opaca vias;
Nulláque se presso monstrant vestigia signo,
Quâ populus trito calle, notârit iter.
Et licet explorem praetensis obuia palmis,
Et vitem obstantes, tubera dura, petras.
| |
| |
Vix satis inceptos ausim producere cursus,
Sed retinent timidum noxq́, dolusq́, gradum.
Lassus vt ignota cùm fors regione viator
Opprimitur nebulâ praecipitante diem:
Nullaq́ iam toto collucent sidera Coelo,
Nec propè sunt vllae, rustica tecta, cafae;
Nullaq́ signato callem not at orbita sulco,
Vlla nec humano semita trita pede;
Nec scit, an in syluas, an eat ruiturus in vndas,
Longiùs inceptam siparet ire viam,
Tum loca clamosis latè omnia vocibus implet,
Pastoris vocitans rure vagantis opem.
Vtq́ vel è stabulis tacitisq́ quis audiat antris,
Ingeminat longos, terq́ quaterq́ sonos.
Omnis at in surdas clamor volat irritus auras,
Nullaq́ Pastoris verba remissa sonant.
O quis in his tendat mihi stamina fida periclis!
Quis Deus, in tantâ, sit mihi nocte Pharus?
Isacidas quondam per inhospita regna vagantes,
Insolitas docuit clara columna vias:
Stella comes monuit Nabathaeos lumine reges,
Paruq́ Bethlemiae duxit in antra domus.
Quin recreant trepidos, fratrum duo sidera, nautas
Tu quoq́ mî gemini Castoris ede facem.
Gnosis aberrantem reuocauit Thesea filo,
Et fuit Hero tibi nocte, Leandre, Pharus.
Ecce ego sum Theseus, vice tu mihi sis Ariadnes,
Herus agasq́ vicem, quando Leander ero.
Aspicis vt multi, vaga turba, per auia currant,
Et suus huc, illuc, quemlibet error agat?
| |
| |
Hic cadit ignota praeceps Regione viarum,
Ille vago caecum tramite versat iter:
Hic celerat cursus, hic passu deside lentat;
Saepiùs ille suos fertq́ refertq́ gradus:
Hic diuersus abit; lateri latus ille propinquat;
Hic Comitis ductu fallitur, ille suo:
Perpetuos aliquis vestigia flectis in orbes;
Alter in obliquas voluitur vsque vias:
Hic ratus ad certam cursu se tendere metam,
Decepto repetit limina prima pede:
Denique in errorem facto ruit agmine vulgus,
Quodq́ tenere decet, vix tenet vllus iter.
O vtinam, recto tendat mea semita ductu,
Nec dolus, infido tramite, fallat iter!
Qualis at excusso fugit irreuocabilis arcu,
Dum volat ad certum missa sagitta locum;
Talis in-offenso festinet limite cursus,
Quâ tua nempe monent tendere iussa, viâ.
Esto igitur, mea lux, quoties iaculabere, neruus;
Quemq́ petis iaculis, sint tua iussa, scopus;
Quaq́ petiturus candentia signa sagittâ es,
Illa ego sim digitis lecta sagitta tuis.
| |
| |
| |
Psalm. 118.
Vtinam dirigantur viae meae ad custo-
diendas iustificationes tuas!
| |
Aug. l. 2. de oper. merit.
HIeremias dicit: Scio Domine, quia non
est in homine via eius; nec viri est vt ambulet
& dirigat gressus suos. Hinc & in Psalmis cum
quidam dixisset Deo: tu mandasti mandata tua
custodiri nimis, continuò, non de se praesum-
psit, sed optauit vt faceret. Vtinam, inquit, di-
rigantur viae meae ad custodiendas iustificationes
tuas!
| |
Miles qui ingredituriter, viandi ordinem
non ipse disponit sibi, nec pro suo arbitrio
viam carpit, nec voluntaria captat compen-
dia, ne recedat à signis; sed itinerarium ab
Imperatore accipit & custodit illud; prae-
scripto incedit ordine, restâque viâ conficit
iter, vt inueniat commeatum, parata sibi sub-
sidia. Hanc legem viandi esse praescriptam,
Christo ducente, sanctis commeantibus,
recognoscas velim. Profecti sunt enim &
Patres nostri de terrâ AEgypti, per longa spa-
tia terrarum, quorum statiuae omnes, man-
sionesq́ue descripta sunt. Aduertimus ergo
quis has ordinauerit mansiones, quomodo
ambulare oporteret filios Israel. Praeibat e-
nim illos, per diem, Deus in columnâ nubis;
| |
| |
noctu autē in columnâ ignis, vt viam osten-
deret ambulantibus & tenebras dimoueret,
lex viarum, columna erat & ignis & nubes.
Ambr. in Psal. 118. Octon. 5.
| |
Bern. serm. 11. sup. Qui habitat in adiutorio.
Multae enim sunt viae & multa genera via-
rum; magnum profectò periculum viatori.
Quàm facilè in multarum occursu, errabit
in viâ suâ, qui viarum discretione caruerit?
Scrutemur proinde vias nostras, etiam vias
daemonum, vias quoque Beatorum spiri-
tuum, & vias Domini inuestigemus.
| |
Ambr. in Psal. 118. octon. 8.
[Si enim] viam ingressus cùm veneris ad
compitum aliquod (& nescias quod iter in-
gredi debeas) stas & cogitas ipse tecum, v-
trùm primam, aut secūdam, aut tertiam viam
eligas quam sequaris, nec putas priùs ado-
riendum iter quàm animo definiens; quanto
magis animo debes ac mente consistere qui
ad regnum caeleste tendis, & cogitare tecum,
quia non omnis via illò du cit, non omnis eò
dirigit ad Hierusalem illam quae in caelo est.
Sunt viae quae malos exitus mortis habent.
Hae sunt viae de quibus legisti: Quia sunt viae
quae videntur viro rectae esse, vltima autem eius aspi-
ciunt in profundum inferni.
| |
Viae igitur filiorum Adam in necessitate
& cupiditate versantur. Ab vtraque siqui-
dem ducimur, & ab vtraque trahimur, nisi
quod videmur magis vrgeri necessitate, tra-
hi cupiditate. Et necessitas quidem speciali-
ter corpori tribuenda videtur, nec simplex
| |
| |
illa est, sed anfractus habens plurimos plurimaq́;
dispendia; nam compēdia pauca admodum,
si qua tamen. In his quoque docetur quàm
necesse habeat clamare ad Dominū, non de
necessitate, sed de necessitatibus meis erue me.
Non modò ab hâc viâ necessitatis, sed ab eâ
quoque quae cupiditatis est, optabit educi,
quisquis non surdâ aure monita Sapiētis ex-
ceperit. Quid enim ille ait? à voluntatibus tuis
auertere, & item: post concupiscentias tuas non eas.
Hae sunt viae videntur hominibus bonae,
sed finem non habent, nisi cùm demergunt
in profundum.
Bern. serm. 11 super Qui habitat.
| |
Si inuenisti vias hominum, illud quoque
considera, ne fortè de his dictum sit: Contritio
& infelicitas in vijs eorum: vt sit contritio in ne-
cessitate, infelicitas in cupiditate. Videamus
& vias Daemonum, videamus & caueamus;
videamus, & fugiamus eas; siquidē via illo-
rum, Praesumptio & Obstinatio. Quàm per-
uerso & euerso sunt corde filij hominum!
quicumque sectantur vias Daemonum, in-
grediuntur Daemonum vias. Haec enim tota
aduersùm nos spiritualium colluctatio ne-
quitiarum est, vt nos seducant, vt nos indu-
cant in vias suas, vt deducant in eis, perdu-
cant ad destinatum finem, qui paratus est eis,
Quae verò sunt sanctorum Angelorum viae?
Profectò illae, quas vnigenitus enarrauit di-
cens: Videbitis Angelos ascendentes & descendentes
| |
| |
super filium hominis. Ascensio igitur & descen-
sio viae illorum. Ascensio propter se, descen-
sio vel potiùs condescensio propter nos. Pu-
to & vias Domini vultis audire. Docuit ita-
que vias suas, cùm aperuit labia Prophetae vt
diceret: Vniuersae viae Domini misericordia & veri-
tas. Ita ad singulos, ita ad omnes cōmuniter
venit, in misericordiâ scilicet & veritate. Ab
his itineribus incuruati sunt colles mundi; superbi,
Daemones, Principes.
Ibid.
| |
Iste ordo est, alij praecedūt, alij sequuntur.
Qui praecedunt exēplum se praebent sequen-
tibus; numquid neminem sequuntur? Si ne-
minem sequuntur, errabunt. Sequuntur ergo
& illi aliquem, ipsum Christvm. Et cerni-
tis ordinatos gressus per Paulum Apostolum
dicētem. Imitatores estote sicut & ego Christi.
Iusti attendendo eos qui se in bono praece-
dunt, imitando sequuntur. Quomodo se-
quuntur? Videbunt iusti & timebunt. Videbunt
& timebunt sequi vias malas, cùm vident
quosque meliores, iam elegisse vias melio-
res; & dicunt in animo suo, quēadmodum
solent dicere viatores, attendentes alios cum
praesumptione ambulantes in viâ, ipsia adhuc
incerti viae, & quasi fluctuantes quo eant, di-
cunt sibi: non frustrà illi hàc eunt, quādo illò
eūt, quò nos ire volumus. Et quare cum ma-
gnâ fiduciâ hàc eunt, nisi quia illàc ire perni-
ciosum est. Videbunt ergo iusti & timebunt.
| |
| |
Angustam viam vidēt illàc; hàc vident pau-
cos, illàc multos; sed si iustus es, noli numera-
re; noli numerare turbas hominum inceden-
tes latas vias; noli eos attendere, multi sunt;
pauci autem per viam angustam.
Aug. in Psal.
| |
Greg. cap. 17. lib. 7. mor. in cap. 6. Iob.
Reproborum [siquidem] semitae semper in-
uolutae sunt, vt prauis concupiscentijs dediti
aut bona nulla appetant, aut appetētes infir-
mo desiderio ad haec nequaquā mentis liberos
gressus tendant. Rectâ enim aut non incipiūt,
aut in ipso fracti itinere, adhaec minimè per-
tingunt, vnde fit plerumque, vt ad morem
suum, lassati redeant, seseq́ue ab intentione
animi in carnis voluptatibus sternant, sola
quae transeunt, cogitent; nulla quae secum
permaneant, curent.
| |
Aug. in Ps. 139.
Caput circuitus eorum? quid est circuitus ip-
sorum? vt circumeant & non stent, in gyrum
eant erroris, vbi iter est sine fine: qui enim in
lōgum it, aliunde incipit, alicubi finit; qui in
gyrum it, nusquam finit. Ipse est labor impio-
rum, qui demonstratur in alio Psalmo eui-
dentiùs: in circuitu impij ambulant.
| |
Greg. lib. 7. mor. c. 14. in cap. 6. Iob.
Benè ergo de reprobis dicitur: Inuolutae sunt
semitae gressuum eorum, quia recta quidem deli-
berando appetunt, sed ad consueta semper
mala replicātur, & quasi extra se tensi, ad se-
metipsos per circuitū redeunt, qui bona qui-
dē cupiūt, sed à malis ne quicquā recedunt.
| |
Et quidam cadunt extra viam; vt ille qui
| |
| |
numquam fuit de Ecclesia. Quidam cadunt
à viâ; vnde hoc: Melius est viam iustitiae nō agnos-
cere, quàm post agnitam retroire. Quidam cadūt
in viam, vnde dicitur, iustus septies cadit in die.
Bonau. in Psal. 30.
| |
Orig. hom. 4. in Psal. 36.
Sed est multa differentia inter casum Iusti
& iniusti: Iustus inquit, cùm ceciderit, nō proster-
nitur. Iniustus, & qui spem non habet in Deo
positam, si ceciderit, prosternitur, & non sur-
git, id est, si peccauerit non poeniter, & pecca-
tum suum emendare nescit.
| |
Aug. confes. 6. c. 16.
O tortuosas vias! vae animae audaci, quae spe-
rauit, si à te recessisset, se aliquid meliùs ha-
bituram! Versa & reuersa; in tergum & in la-
tera & in ventrem, & dura sunt omnia, & tu
solus requies. Et ecces ades, & liberas à mise-
rabilibus erroribus, & constituis nos in viâ
tuâ, & consolaris & dicis; Currite, ego feram, &
ego perducam, & ego ibi feram.
| |
Meliùs dirigebantur à Domino gressus eorum,
quibus per noctem, ignis columna lucebat,
per diem, nubis. Et tu merere factis, votisq́ue
deposce, vt gressus tui à Domino dirigātur, ne mo-
ueantur pedes tui. Cauendū est quoque ne re-
ctam semitam derelinquas, & diuerticula te
viarum tortuosarum decipiāt. Ideò dicit: Parate
viam Domini, rectas facite semitas eius. Rectas fa-
ciamus animorū semitas ne labamur, ne ef-
fundantur gressus nostri sicut vxoris Loth,
quae post se respexit, & gressus tenere nō po-
tuit, sed effusi sunt. Non effundantur sicut
| |
| |
AEgyptiorum, quorū gressum, maris fluctus
effudit. Nónne de his pulcrè dixeris, effusi
sunt gressus eorum, quos benè vixisse poenituit?
Ambr. in Psal. 36.
| |
Ambr. in Psal. 38.
O quidereliquisti semitas rectas, abeundo
in vias tenebrarum! ô qui laetamini in malis,
& gaudetis in euersione mala, q́uorum semi-
tae prauae & flexuosi cursus eorum sicut lubricus
& flexuosus author ipsorū, cur odisse coepi-
stis viam rectam! Non vos direxit Dominus.
| |
Aug. solilo. cap. 4.
O Domine qui es lux, qui es via, veritas &
vita, in quo non sunt tenebrae, error, vanitas,
neque mors. Lux sine quâ tenebrae via sine
quâ error; veritas, sine quâ vanitas, vita sine
quâ mors: Dic verbum, Domine; fiat lux, vt
videam lucem & vitem tenebras: videam
viam, & vitem inuium: videam veritatem &
vitem vanitatē: videam vitam, & vitem mor-
tem. Illuminare, inquā, illuminare huic coeco,
qui in tenebris & in vmbrâ mortis sedet, & dirige
pedes eius in viam pacis!
| |
Nysse. orat. 4. in Cāt.
[Fac] vt anima [mea] telum sit in manu
potentis ad scopum supernum directum,
[scio] esse eumdem & sponsum nostrum &
sagittarium; [fac] eamdem item animam es-
se sponfam & telum, quâ ille tamquam te-
lo vtatur, dum eam bonum ad scopum di-
rigit.
|
|
Auteursrechtvrij