Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 355]

313 Uitgeverij A.A.M. Stols (Jan Vermeulen) aan Ed. Hoornik, 17 maart 1947

17 Maart 1947

Beste Hoornik,

Tot mijn groote verbazing las ik in de Kris Kras-rubriek van Vrij Nederland van deze week het bericht, dat de tijdschriften Podium, Columbus en Proloog zouden fuseeren tot één tijdschrift onder den naam Podium en dat dit tijdschrift zou verschijnen bij de Uitgeverij Contact te Amsterdam.

Nu is er inderdaad vorige week door Sierksma, Lekkerkerker, mij en nog een paar anderen een en ander besproken in deze richting, maar een definitieve beslissing is nog niet genomen. Ik weet niet van wien jij dit bericht hebt ontvangen, maar het moet mij van het hart dat ik deze gang van zaken buitengewoon onaangenaam vind, vooral tegenover Stols, die begrijpelijkerwijze van niets afwist. Ik reken er dan ook stellig op, dat je dit bericht, als zijnde zeer voorbarig, zult recitificeeren en den man, die het aan jou doorgaf op zijn donder zult geven, voor zijn heetgebakerd enthousiasme.

Ik zeg dus niet, dat dit bericht in de toekomst geen waarheid zal worden; het is echter heel goed mogelijk, dat dit tijdschrift dan geen Podium komt te heeten en het ook niet bij Contact zal verschijnen.¹⁰⁴³

Ik reken er dus op, dat je deze dingen even recht zult zetten.

Bij voorbaat dank.

Met beste groeten,

Uitgeverij A.A.M. Stols

p/o J. Vermeulen

1043 Op 15 maart 1947 stond het volgende bericht in Vrij Nederland: ‘Naar wij vernemen bestaan er plannen om te komen tot een fusie van de drie letterkundige maandbladen “Podium”, “Proloog” en “Columbus”. Het nieuwe blad, dat de naam “Podium” zal dragen en door zeven schrijvers, onder wie de bekwame essayist Paul Rodenko en Fokke Sierksma zal worden geredigeerd, wordt uitgegeven door “Contact”’.
De in oktober 1946 gestarte tweede jaargang van Columbus werd door Stols uitgegeven. Het gecombineerde januari-februarinummer in 1947 verscheen omstreeks 1 april 1947, en zou het laatste nummer zijn. Jan Vermeulen was in maart 1946 uit de redactie van Columbus gestapt, omdat hij zich niet langer kon verenigen met de inhoud. Sinds die tijd werd er door de achtergebleven redactieleden overlegd over opheffing of fusie van het tijdschrift met Podium.
Podium was in het voorjaar van 1944 opgericht door Willem Hijmans, Gerrit Meinsma en Peter Verhoef; al snel werden ze bijgestaan door Fokke Sierksma, C. van der Noord en Pieter Kalma. In datzelfde jaar had Max Schuchart het initiatief genomen na de oorlog het jongerentijdschrift Proloog op te richten; de beoogde redactie van Proloog bestond uit H. Scheepmaker, J. Spierdijk en K. Lekkerkerker. Max Schuchart had zich teruggetrokken, maar trad in 1946, samen met Bert Voeten en Hubert Lampo, alsnog toe tot de redactie van het tijdschrift.
Columbus was ontstaan uit een bundeling van een aantal clandestiene tijdschriften; de redactie bestond aanvankelijk uit Jan Praas, Vermeulen, Paul van 't Veer, C.A.G. Planije, Ad den Besten en Paul Rodenko.
Eerdere gesprekken over een mogelijke fusie tussen Podium en Columbus, in de zomers van 1945 en 1946 gevoerd, waren op niets uitgelopen. In januari 1947 deed de Columbus-redactie Podium een nieuw fusievoorstel. Op 8 maart vond er een bijeenkomst plaats, waarbij vertegenwoordigers (onder wie Vermeulen) van de drie tijdschriften aanwezig waren en tijdens welke werd besloten dat de drie tijdschriften zouden fuseren tot een nieuw blad, dat bij uitgeverij Contact zou verschijnen, nadat de drie bij deze bladen betrokken uitgevers (Contact van Proloog, Stols van Columbus en Van Gorcum van Podium) zakelijk tot een overeenstemming zouden zijn gekomen. Over de naam van het nieuwe tijdschrift werd niets beslist. De redactie van het nieuwe tijdschrift zou komen te bestaan uit Podium-redacteuren Jaap Mulder, Sierksma, Anne Wadman en eventueel Gerrit Borgers, en de Columbus-redacteuren Rodenko en Hans van Straten. Cola Debrot zou worden gevraagd eveneens tot de redactie toe te treden. Het redactie-secretariaat zou worden waargenomen door Proloog-redacteur Lekkerkerker.
Overvloedig alcoholgebruik was de oorzaak van het vroegtijdige uitlekken van de fusieplannen. Vermeulen en Van Straten, die na een bezoek aan de Paradiso Bar in een vrolijke stemming verkeerden, waren in de nacht van 8 op 9 maart Adriaan Morriën tegengekomen en hadden hun mond niet kunnen houden. Korte tijd later had het bericht Hoornik bereikt, die het in Vrij Nederland publiceerde. Hoornik zag geen reden het bericht te rectificeren. (Zie Piet Calis, Speeltuin van de titaantjes. Schrijvers en tijdschriften tussen 1945 en 1948, Amsterdam 1993, p. 27-110; p. 236-249.)