Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 312]

275 A.A.M. Stols aan Ed. Hoornik, 7 juni 1943

7 Juni 1943

Beste Eddy,

De herdrukken van Steerten en De Erfgenaam zal ik in studie nemen en ik zal met je verlangens zooveel mogelijk rekening houden. Ik kan evenwel nog niet toezeggen dat deze herdrukken inderdaad tot stand zullen komen: dat hangt nog van vele omstandigheden af.

Nu een herdruk maken van Het Keerpunt en Dichterlijke Diagnose is ondoenlijk in verband met de aanvraag ten Departemente. Ik ben evenwel bereid (teneinde je aan wat contanten te helpen) over deze bundels met je te contracteeren, zoodra ik een lijstje van je heb ontvangen, vermeldende welke gedichten er in de herdrukken moeten worden opgenomen. Het royalty zal dan 12½% zijn. Je ziet dat ik bereid ben dat ene toe te passen, wat jij een hoogere financieele waardeering noemt. Deze zelfde regeling zal ik toepassen bij den herdruk van Geboorte-Mattheus en van Steenen, voor het geval dat het mogelijk blijkt deze laatste inderdaad uit te geven.

Het is natuurlijk prachtig dat jullie al die mooie aanbiedingen krijgt van geluksjagers op uitgeversgebied, en ik wensch er jullie van harte geluk mee.

De handelingen van B. Aafjes zal ik niet nader qualificeeren, maar ik kan zijn nieuwen uitgever wel voorspellen dat hij met mij nog niet klaar is; er bestaat nog zooiets als de Eereraad van den Uitgeversbond en zelfs, desnoods, een Kultuurkamer. Het gaat niet aan dat Aafjes, die mij gelden heeft afgezet onder valsche voorspiegelingen van bundels en boeken die nog geschreven moeten worden, nu ook nog de bundels waarover wij een zgn. gentlemen's agreement hadden (dat veronderstelde ik althans) aan een anderen uitgever verkoopt.⁹⁵² Gelukkig bewaar ik alle brieven!

Al dat gescherm met aanbiedingen van andere uitgevers begint me danig de keel uit te hangen: het lijkt zeer veel op chantage, en ik zal er dan ook niet op ingaan.

En ik wil jou nog wel eens onder het oog brengen, dat er tusschen jou en mij vaste contracten bestaan op een basis van 10% royalty over: Steenen, Geboorte-Mattheus, De Erfgenaam, Drie op een Perron (deel I).

Over Een Liefde hebben wij ‘slechts’ een gentlemen's agreement; Ik laat het geheel aan jou over aan mijn wensch te voldoen dit agreement thans om te zetten in een contract.

Wanneer ik nu bereid ben voor de nog te maken herdrukken van Steenen, Geboorte-Mattheus, en De Erfgenaam het honorarium te stellen op 12½%, dan wil ik je tevens wel mededeelen dat daarmee, wat mij betreft, de grens der uiterste coulance bereikt is.

Wat Dichterlijke Diagnose betreft: ik zal zoo spoedig mogelijk laten nagaan wat ik je hierover kan uitkeeren. Vergeet niet dat hiervoor geen normale maatstaven kunnen worden aangelegd: ik nam van Bigot & Van Rossum een restant over dat kleiner bleek te zijn dan dat, hetwelk hij mededeelde te zullen leveren. Bovendien was er in de eerste jaren vrijwel geen verkoop in, en ik raakte er pas iets van kwijt toen ik, met duurder bindwerk, het[?] laatste jaar je bundel wel kon verkoopen.

Bovendien was de prijs erg laag.⁹⁵³

Dezer dagen zal ik laten nagaan wat er van al je boeken tot 1 Juni 1943 is verkocht. Het honorarium daarover zal ik je dan zenden. Ook wordt de kwestie over Stille Opmars en Lof van den Arbeid nagegaan. Hoewel de uitgeverij het op het oogenblik krankzinnig druk heeft kun je er wat mij betreft op rekenen het jou toekomende voor 1 Juli in je bezit te hebben.

952 De overeenkomst betrof de bundels Het gevecht met de muze, Het zanduur van de dood en Een laars vol rozen, waarvan Aafjes de rechten aan uitgeverij Em. Querido en Het Spectrum had verkocht. Van Stols had Aafjes ƒ200,- voorschot ontvangen op het nog te schrijven vervolg op Een laars vol rozen en Het huishoudboekje van den dichter, dat eveneens nog geschreven moest worden. (Zie n. 910.) Stols heeft de kwestie niet voorgelegd aan de Uitgeversbond.

953 De verkoopsprijs van Dichterlijke diagnose bedroeg ƒ1,50.

[p. 313]

Doe mij daartegenover dan ook het genoegen den bundel kritieken persklaar te maken;⁹⁵⁴ we zullen daarover dan meteen een contract maken met een royalty van 15% omdat het proza is.

Verder zou je me een zeer groot genoegen doen mij te ontheffen van de zgn. streng-vertrouwelijke mededeeling over de ploertigheid van Aafjes en de firma Querido. De wereld is al rot genoeg zonder Van Oorschot, want uit diens perfide koker komt deze transactie zonder eenigen twijfel. Mocht ik niet spoedig genoegdoening ontvangen van Aafjes of Querido of beiden, dan schroom ik niet de kwestie openlijk te bevoegder plaatse ter sprake te brengen.

In ieder geval hoop ik, dat jij zult inzien, dat je op den duur beter bij Stols kunt zijn dan bij een ander; over voorschotten heb je je toch ook niet te beklagen, en je weet dat ik voor je doe wat ik kan.

Met hartelijke groeten

je

[A.A.M. Stols]

954 Met hart en ziel.