Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 306]

269 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 16 december 1942

[Hoorn,] 16 Dec. [194]2.⁹²²

Beste Sander,

Met het overlijden van je vader betuig ik je mijn oprechte deelneming.⁹²³ Hij heeft den afloop van den oorlog niet meer mogen beleven, maar wellicht is hij er nu beter aan toe dan wij. Je gezin, je zaken, je eigen leven zullen je over dit verlies heen helpen.

Ik had je wel eerder geschreven, maar de rouwbrief was verkeerd geadresseerd en bereikte mij eerst na vele omwegen.

Thans zal ik ook je brief, waarin je mij je benoeming tot directeur van Trio, en de gevolgen, die dit voor jouw uitgeverij heeft, meldt, beantwoorden.⁹²⁴ Laat ik je dan eerst zeggen, dat het mij buitengewoon spijt, niet alleen wat mezelf betreft, maar ook voor de Ned. letterkunde, de poëzie in het bijzonder. Zij vond in jou haar beste drukker, haar ideaalste verzorger. Wat nu mezelf betreft, ik kan niet eerder beslissen, voor aleer ik weet, wie de uitgever is, die met jouw werk doorgaat. Ik voel niets voor lieden als Veen's Uitg. Mij, Holkema & Warendorff, Bruna enz. Een van deze heeren bood mij ƒ1000.- om na den oorlog mijn verzamelde poëzie uit te geven; ik ben er natuurlijk niet op ingegaan.⁹²⁵ Ook de oude heer Boucher polste mij in dit verband, en vroeg of ik eens kwam praten.⁹²⁶ John Meulenhoff, die van allen de sympathiekste is, en aan wien ik veel verschuldigd ben, zal er ook wel voor voelen, maar, tenzij de financieele nood nog erger aan den man komt, wacht ik liever nog wat, in ieder geval, tot ik weet, wat jij doet. Ik vind mijn eigen werk niet zoo belangrijk, zeker na den oorlog niet; het meeste staat me zelfs tegen. Het gaat bij mij alleen om de dingen, die ik nog moet schrijven, maar zàl ik ze ooit schrijven?

Je vrouw zond me de boekjes met opgeplakte artikelen terug. Over eenigen tijd zal ik dat boek persklaar maken;⁹²⁷ ik geloof niet dat ik er nog nieuwe stukken voor schrijf. Op het oogenblik heb ik er althans heelemaal geen lust in. En waarom zou dit werk volledig moeten zijn. Waren ‘Gedachten op Dinsdag’ of de critieken van Marsman dat?⁹²⁸ Enfin, ik zal wel zien. Bovendien weet ik, door jou benoeming bij Trio, heelemaal niet, wie de uitgever wordt!

Tot mijn spijt ontving ik het papier nog niet, waarop ik Mattheus voor je zou overschrijven. Ik ben nog precies één week in Hoorn, en keer hier vermoedelijk niet meer terug. Ik breng lekker 14 dagen ergens anders door, en kan je dus mijn adres niet geven.⁹²⁹ Je kunt natuurlijk altijd naar Stadionstr. 25^II schrijven.

Maar misschien kun je het papier nog hierheen sturen.

Mag ik je ook nog iets over de honoraria vragen. Wat de bundels betreft, dat komt wel in Januari en daar heb ik trouwens al voorschot op gehad. Ik hoop niet, dat je de enkele bundeltjes, die ik in den loop van dit jaar bij je bestelde en waarvoor mij prompt per omgaande de rekening werd gestuurd van dit honorarium afhoudt: van de nieuwe druk van ‘Mattheus’ ontving ik nml. nooit een bewijsnummer. Maar ik wilde iets anders vragen. Voor herdrukken van boekjes uit de ‘Helikon’-reeks heb je mij ƒ25.- toegezegd, maar nooit ontving ik iets voor den tweeden druk van ‘Het zanduur van den dood’, noch voor den 5en, 6en, 7en, 8en en 9en druk van ‘Parken en Woestijnen’. Ik vind het niet prettig daarom te moeten vragen, maar ja! Je weet waar en hoe ik er nu aan toe ben.

Als ik je voor dien tijd niet meer zie wensch ik je prettige kerstdagen, een boom met kaarslicht en een haas van den Denneweg!⁹³⁰ Ik hoop even naar huis te kunnen gaan; vandaar vertrek ik dan naar Bilthoven.

Inmiddels wensch ik je geluk met je benoeming bij ‘Trio’ en hoop ik, dat je het daar naar je zin zult blijven hebben.

Met hartelijke groeten

Je Eddie

922 Geschreven op briefpapier van A. van Beek. (Zien. 913.)

923 Ludovicus Hubertus Alexander Stols (1870-1942), was op 10 december overleden aan de gevolgen van een mislukte operatie. Hij was drukker, had zijn opleiding voor het drukkersvak bij Eduard Nypels van de firma Leiter Nypels in Maastricht gehad en richtte in 1894 met H. Boosten de drukkerij Fa. Boosten & Stols op. In 1920 werd een afdeling boekkunst aan de uitgeverij toegevoegd en werden eigen uitgaven gedrukt. Toen H. Boosten zich in 1925 uit de zaak terugtrok, zette L.H.A. Stols de zaak met zijn zoons Alphonese Auguste Jean (Fons) Stols (1901-1985) en Clément Marie (Clim) Stols (1903-1980) voort. Stols heeft een belangrijk deel van zijn fonds bij zijn vader loten drukken.

924 Deze brief is niet achterhaald.
Per 1 januari 1943 zou Stols worden benoemd tot lid von de Raad van Beheer van drukkerij Trio, wat inhield dat hij naast F. Kerdijk mede-directeur von de drukkerij werd. Bij zijn benoeming tot adjunct-directeur in September 1941 had Stols bedongen zijn uitgeverij te mogen voortzetten. Voorwaarde van de commissarissen van Trio was wel, dat Stols voor zijn uitgeverij een assistent zou aanstellen, die hem het grootste deel van de dagelijkse werkzaamheden uit handen zou nemen. Dit werd Huib van Krimpen. Omdat bij zijn benoeming tot mede-directeur van Stols werd verwacht dat hij zich volledig aan Trio zou wijden, verkocht hij de formed zijn uitgeverij aan Fa. Boosten & Stols in Maastricht. Stols stuurde een circulaire aan zijn auteurs waarin hij de situatie uiteenzette en verzocht hun de uitgeverij onder de nieuwe leiding trouw te blijven. Ondanks deze maatregel bemoeide Boosten & Stols zich nauwelijks met de uitgeverij en verrichtte Stols in de avonduren alle werkzaamheden voor zijn uitgeverij. (‘Stols blijft Stols, denk daarom’, p. XIII-XVII.)

925 Hoornik doelde op L.J. Veen's Uitgevers Maatschappij te Amsterdam, die Hoornik ƒ 1.000,- bood voor de uitgave van een verzamelbundel. (Med. Mies Bouhuys, Amsterdam.)

926 Bedoeld is Willem Johannes Boucher (1877-1962).

927 Met hart en ziel.

928 Stols had tussen 1931 en 1933 kritisch proza uitgegeven in de serie ‘Standpunten en Getuigenissen’. M. Nijhoffs Gedachten op Dinsdag (1931) en H. Marsmans Kort geding (1931) maakten beide deel uit van deze serie. De overige delen in de serie waren afkomstig van Menno ter Braak, J. Greshoff, E. du Perron en Anthonie Donker.
Gedachten op Dinsdag bevat negentien artikelen die oorspronkelijk in de jaren 1920-1925 in Het Nieuws van den Dag en de Nieuwe Rotterdamsche Courant waren verschenen.
Van Marsman waren vóór Kort geding bij andere uitgevers al twee bundels kritieken verschenen, namelijk De anatomische les (1926) en De lamp van Diogenes (1928).

929 Hoornik zou de laatste twee weken van 1942 bij J.Th. Stakenburg in Bilthoven logeren.

930 De Denneweg is een luxe winkelstraat in Den Haag.