Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 270]

234 A.A.M. Stols aan Ed. Hoornik, 26 september 1941

's-Gravenhage, 26-9-'41.

Beste Eddy,

Je brieven heb ik niet bij de hand, doch voor goed begrip van de nieuwe positie van Helikon wil ik je het volgende mededeelen.

Ik heb een brief van het Dept. van Volksvoorlichting en Kunsten ontvangen, waarin mij werd medegedeeld dat ik een arbeidsovereenkomst met je moest afsluiten. Daarop heb ik geantwoord dat de 11e jaargang voltooid was, en dat ik het tijdschrift niet voortzet, zoodat dit sluiten van een arbeidsovereenkomst overbodig wordt. (Waarschijnlijk moet ik ook een overeenkomst met mezelf sluiten als redacteur van Halcyon!)

Helikon bestaat dus niet meer als periodiek.

Doch nu zetten we Helikon voort als ‘Een Reeks Gedichtenbundels uitgegeven door A.A.M. Stols, met medewerking van Ed. Hoornik’. Helikon zal dan ook niet meer periodiek, doch naar behoefte verschijnen (dus zooals b.v. de Uilen-reeks). Wij kunnen dan aankondigen dat om practische redenen het 1e te verschijnen nummer het nummer 21 zal dragen.

Van de papierpositie zal nu in hoofdzaak het verschijnen van de nieuwe reeks afhangen. Ik wilde formaat en band behouden, doch de banden zullen inplaats van gekleurd (er is geen omslag meer te krijgen) waarschijnlijk met pakpapier beplakt worden, hetgeen toch een aardig effect geeft. Verder etiketje erop, enz.⁸³⁸

Voor jou en mij verandert er dus niets: ik behoef geen percentage meer aan de Provinciale en Periodieke Pers⁸³⁹ als contributie te betalen en jij behoeft de inkomsten uit Helikon niet meer te tellen bij je inkomsten als journalist (waarover je contributie voor het Verbond van Journalisten bepaald wordt).

Wij zijn dan ook niet meer aan een tijd gebonden, kunnen No. 21 (Nijhoff) dus gerust vóór Sinterklaas laten verschijnen enz.⁸⁴⁰

De verkoop van Helikon is in 1941 niet gunstiger geweest dan in 1940. Moge een stijgende verkoop daarin nog in dezen winter verandering brengen.

Verder wil ik met ieder auteur een contract sluiten, ook al zijn zij debutanten. De oplaag zal ik voor ieder deel afzonderlijk bepalen.⁸⁴¹

Over verdere details later, als ik je brieven bij de hand heb.

Gisteren was ik even in Amsterdam, doch je hadt nachtdienst.

Met hartelijke groeten van huis tot huis,

je

A.A.M. Stols.

838 De delen in de Atlantis-serie zijn wat formaat en vormgeving betreft identiek aan delen van de Helikon-reeks in de jaren 1940 en 1941. Het omslag van de delen in de Atlantis-serie bestaat uit grauw wit (pak)papier, waarop met zwarte inkt de naam van de dichter en de titel van de bundel is gedrukt. Elk deeltje van de serie is met twee verschillende steunkleuren bedrukt: een groot effen vlak in de ene kleur beslaat bijna de hele voor- en achterkant van de bundel (alleen het etiket is uitgesneden) en een sierlijke rand in de andere kleur omlijst het vlak en het witte etiket.

839 De Provinciale en Periodieke Pers (PPP) was een verbond van uitgevers van nieuwsbladen en tijdschriften, dat in juli 1940 was ontstaan door een fusie van de Nederlandse Periodieke Pers (NPP) en de Provinciale Pers (PP). Voorzitter van deze vakgroep was de NSB-er H.J. Kerkmeester.

840 Hoewel in Het uur U, gevolgd door Een idylle de datum september 1941 is gedrukt, verscheen de bundel pas in de week van 26 maart 1942.
M. Nijhoff drong aan op een snelle verschijning. Op 7 december 1941 verzocht hij Stols om de uitgave zo spoedig mogelijk gereed te hebben in verband met de toenemende bemoeienissen van de Duitse bezetters. Toen de uitgave eind januari nog niet was verschenen, antwoordde Stols 30 januari 1942 op Nijhoffs smeekbede dat de binder verantwoordelijk was voor de vertraging.
De bundel van Nijhoff was blijkens het colofon al in september 1941 gedrukt. Stols schreef aan Nijhoff op 2 december 1941: ‘Nu de Rijkscommissaris Helikon als periodiek verboden heeft, zullen we een andere naam moeten bedenken voor de nieuwe reeks Cahiers. Ik zal [+van] het Uur U, dat al wel gedrukt is maar gelukkig nog niet gebonden, acht pagina's moeten laten overzetten.’

841 De Atlantis-serie zou twee debuutbundels bevatten: Slagzij van E. den Tex en Het glazen huis van J.W. Hofstra.
In tegenstelling tot de oplage van de bundels in de Helikon-reeks (die voor alle bundels 300 exemplaren bedroeg), stelde Stols voor de Atlantis-serie voor elk deeltje afzonderlijk de oplage vast.
Het uur U, gevolgd door Een idylle van M. Nijhoff (Atlantis 1) werd in een oplage van 1.000 exemplaren uitgegeven; de door P.C. Boutens vertaalde Oden en fragmenten van Sapfo (Atlantis 9) in 1.010 exemplaren (waarvan 10 op geschept papier); Het ouderhuis van Bob Stempels (Atlantis 8) in 500 exemplaren; Het glazen huis van Hofstra (Atlantis 6), Het gemis van Pierre H. Dubois (Atlantis 7) en Droomvaart van Nine van der Schaaf (Atlantis 10) in 400 exemplaren; tenslotte Slagzij van Den Tex (Atlantis 2), Rondeelen en kwatrijnen van H.W.J.M. Keuls (Atlantis 3) en Landwind van Adriaan Morriën (Atlantis 5) in 300 exemplaren. De oplage van Uitzicht op zee van W. Hussem (Atlantis 4) is niet achterhaald.