Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 253]

218 A.A.M. Stols aan Ed. Hoornik, 21 juli 1941

21-7-41

Beste Eddy,

Een Liefde is afgedrukt en naar den binder verzonden. Als nu de luxe-exemplaren ook gebonden zijn (in half perkament) zal ik je vragen om die hier eens te komen signeeren. Doch dat zal wel Augustus worden.

Van Heerikhuizen is nu met zijn bloemlezing bij de Wereldbibliotheek. Er is weer een veldslag gaande om de honoraria. Heb jij soms gratis toestemming tot overneming gegeven.⁷⁸⁶

Cordan. Heb jij een indruk van de waarde van zijn vertalingen? Jany vond die van ‘Een Winter aan Zee’ volstrekt onleesbaar.⁷⁸⁷ Heeft je vrouw jouw vertaalde gedichten gelezen?⁷⁸⁸ Pas op dat C. ze niet verknoeit.

Helikon. Wij komen binnenkort klaar met het afdrukken van N^o 17, 18, 19 en 20. Zou je het erg gek vinden, als we die 4 nummers nu eens in September tegelijk laten verschijnen?⁷⁸⁹ Dat heeft 2 voordeelen:

1^o De dichters zitten erom te springen en zien het graag verschijnen

2^o Er is dan in het najaar meer kans op verkoop. Bovendien spaar ik postzegels enz. uit (niet erg belangrijk, maar het werk aan de expeditie verbonden telt erg mee).

Het nadeel is natuurlijk dat het periodieke karakter wat verloren gaat.

Helikon 1942. Hoe sta je met de plannen? Laat eens iets hooren. De zaak met Nijhoff's Wandelaar is nu ook in orde. Alle beletselen voor een nieuwe bundel van hem in Helikon zijn dus weggenomen.⁷⁹⁰

M.h.gr.

je Sander

786 Bedoeld is Stille opmars. Verzen van de nieuwe generatie in Nederland. F.W. van Heerikhuizen nam van Hoornik in totaal twaalf gedichten op, namelijk ‘Ik kan je niet meer hooren’ I en II (uit Het keerpunt); ‘De Trap’, ‘De zwemmer’ en ‘Man en vrouw’ I-III (uit Dichterlijke diagnose); ‘Amsterdam’ en ‘Kerstmis 1915’ (uit Geboorte, gevolgd door Mattheus en andere gedichten); ‘Het huis’ (uit Steenen); en ‘Tweedracht’ en ‘Zuster’ (uit De erfgenaam).
Nico van Suchtelen, directeur van uitgeverij De Wereldbibliotheek, zond Stols op 9 oktober 1941 een overzicht van de gedichten van twaalf auteurs uit Stols' fonds die in Stille opmars waren opgenomen en schreef: ‘In verband met uw opmerking omtrent het afgesproken honorarium in uw schrijven van 3 September, bevestig ik hiermede u te zullen betalen ƒ1,50 per gedicht, doch voorzoover zij in uw uitgave meer dan 1 pg beslaan ƒ 1,50 per pagina.’
Begin 1941 hadden Van Heerikhuizen en A.A.M. Stols contact gehad over de schade die bloemlezingen berokkenden aan de verkoop van gewone dichtbundels. Uit een brief van Van Heerikhuizen aan Stols van 13 januari 1941 blijkt dat Van Heerikhuizen zijn bloemlezing medio 1940 al bij Stols had aangeboden. Stols had de bloemlezing niet aangenomen, vanwege een oudere afspraak met Hoornik, waarop Van Heerikhuizen bepleitte: ‘Naast de beperkt opgezette van den heer Hoornik is er voor een meer algemene, uit de jongere generatie zelf opgekomen bloemlezing zeker plaats. [...] ik schat den heer Hoornik hoog, ook in zijn essays, maar meen toch dat hij niet de enige woordvoerder van onze generatie mag blijven, doordat hij een speciale richting vertegenwoordigt, die belangrijk is, maar zeker niet de enige. [...] Ik vertegenwoordig a.h.w. de meer bezonnen, meer subjectieve richting’.
Hoornik wijdde in het Algemeen Handelsblad van 12 september 1942 een recensie, ‘De Muze buiten spel’, aan Stille opmars. Hierin uitte hij zijn kritiek op de keuze van de dichters (die volgens hem geen totaalbeeld gaf van de nieuwe generatie) en op de selectie van de gedichten (niet de beste en ook niet de meest representatieve verzen werden opgenomen).

787 Van A. Roland Holst vertaalde Cordan zeventien gedichten uit Een winter aan zee (1937) voor de afdeling ‘Ein Winter an See’ in Spiegel der Niederlande, p. 41-51. (Zie n. 776.)

788 Ed. Hoornik was vanaf 1934 getrouwd met de Duitse Elisabet (Liesl) Theodore Nussbaum.

789 In september kregen de abonnees van de Helikon-reeks de laatste vier delen (Marathon van Aart van der Alm, Thebe van Gerrit Achterberg, In den vreemde van Pierre H. Dubois en Schrijlings op den horizon van L.Th, Lehmann) in één zending toegestuurd.

790 In de Atlantis-serie verscheen van M. Nijhoff Het uur U, gevolgd door Een idylle. (Zie voor meer informatie: M. Nijhoff, Gedichten. Historisch-kritische uitgave (ed. W.J. van den Akker en G.J. Dorleijn), Assen/Maastricht 1993, dl. 2, p. 285-290.)