Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 236]

201 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 10 juni 1941

[Amsterdam,] 10-VI [19]41

Beste Sander,

In Leiden heb ik Den Tex nog opgezocht en in Amsterdam Dubois. Ik heb de heeren gezegd, dat hun bundel plaats moet maken voor de gedichten van Jo Landheer.⁷¹⁴ Zou je hun de copy willen terugzenden? De adressen zijn:

Pierre H. Dubois, Bloemgracht 8, Amsterdam

E. den Tex, Bloemmarkt 24, Leiden.

Gaarne kreeg ik inzage, hetzij van de copy, hetzij van de proeven van den bundel van Jo Landheer, omdat ik weet, wat er in komt.

Vandaag sprak ik bij Meulenhoff Dirk Binnendijk, die mij zeide, dat M. om zijn bundel essays ‘Zin en Tegenzin’ een bandje laat maken met de uitspraak van de commissie voor de Wijnaendts Francken-prijs. Misschien stimuleert het de verkoop van ‘Tafelronde’, als je hetzelfde doet.⁷¹⁵ Zie maar.

Van ‘Een Liefde’ plaats ik dus alleen in ‘Criterium’ een paar fragmenten, waarbij ik dan het boekje aankondig.⁷¹⁶

Ik heb in Wassenaar ook hard gewerkt aan het nieuwe meisjesboek, dat ik in het najaar bij Van Holkema & Warendorf uitgeef. Ik geloof, dat het veel beter wordt dan ‘Joosje’, meer de kant van een roman uitgaat.⁷¹⁷ Bij verschijnen laat ik je wel een exemplaar sturen. Ook meet ik binnenkort de verhalen bij Strengholt inleveren, zoodat je begrijpt, dat ik het nog al druk heb.⁷¹⁸

Tracht, nu de omvang van de Helikon-bundeltjes kleiner wordt, toch zoo veel mogelijk één gedicht per blz. te plaatsen. Ik vind die ‘stapeldruk’ afschuwelijk, en jij, daar ben ik van overtuigd, ook.⁷¹⁹

Ik hoop, dat je met ‘Parken en Woestijnen’ en met het Verwey-boek van Vestdijk veel succes zult hebben.

Met hartelijke groeten

EdH.

N.B. Pareau komt binnenkort met een bundel bij Balkema, die hem een zeer goed honorarium bood.

Hij wilde niet wachten tot het volgend jaar. Noordstar is blijkbaar nog niet gereed.⁷²⁰

714 Aanvankelijk zou de debutantenbundel Op den drempel met onder meer gedichten van E. den Tex en Pierre H. Dubois in 1941 in de Helikon-reeks verschijnen. Niet een bundel van Jo Landheer maar Dubois' debuut In den vreemde zou in plaats van Op den drempel in de reeks verschijnen.
Stols gaf 1941 de 32 pagina's tellende Verzamelde gedichten van Landheer als aparte bundel uit.

715 De in 1934 door de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde ingestelde Dr. Wijnaendts Francken-prijs is een tweejaarlijkse prijs, die afwisselend wordt toegekend voor werk op het gebied van essay en literaire kritiek, en op het gebied van biografie en cultuurgeschiedenis. De Wijnaendts Francken-prijs werd in 1941 toegekend aan het door Stols in 1940 uitgegeven Albert Verwey en de idee van S. Vestdijk.
Eveneens genomineerd waren het ook door Stols uitgegeven Tafelronde. Studies over jonge dichters van Hoornik, het door J.M. Meulenhoff te Amsterdam uitgegeven Zin en Tegenzin (1939) van D.A.M. Binnendijk, en het bij J.B. Wolters te Groningen verschenen Dichters der Reformatie in de zestiende eeuw. Een overzicht met bloemlezing (1939) van W.A.P. Smit.
Of Stols voor Tafelronde een speciaal bandje had laten drukken is niet achterhaald. Over Tafelronde zei de jury van de Wijnaendts Francken-prijs, die bestond uit Gerard B. Brom, J.A.N. Knuttel, M. Nijhoff en Vic. E. van Vriesland: ‘Hoornik is in zijn “Tafelronde” erin geslaagd, het schrijven over poëzie op een hooger niveau te brengen. Zijn “Forum voorbij”, een soort program van de jongste generatie, geeft toe aan geen enkele illusie, aan geenerlei zelfoverschatting en is toch niet défaitistisch en toch een eisch van erkenning. De tamelijk ingewikkelde dingen waarover hij schrijft staan hem helder voor den geest en hij gaat recht op het doel af’. (Zie Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1940-1941, Leiden 1941, p. 94-96.)

716 De voorpublicatie van Een liefde in Criterium 2 (1941) 7-8 (juli-augustus), p. 465-467 bestond uit acht gedichten uit de bundel die in totaal veertien gedichten zou bevatten. Een noot op p. 465 vermeldt: ‘Fragmenten uit een lyrische cyclus, die a.s. najaar bij A.A.M. Stols verschijnt.’
Een liefde zou in de week van 16 oktober 1941 door Stols worden uitgegeven; de gedichten II, IV, VIII, IX, XI en XIII waren niet in Criterium opgenomen. Hoornik droeg de gedichten in Criterium op aan H.R. [mevr. Hans Ricardo uit Amsterdam]. (Zie ook n. 709.)

717 Hoornik schreef samen met Wim Hora Adema drie meisjesboeken waarvan geen enkele door uitgeverij Holkema & Warendorf te Amsterdam werd uitgegeven. Joosje was in 1940 bij L.J. Veen's Uitgevers Mij. N.V. verschenen. Het boek dat volgens de brief bij Holkema & Warendorf zou verschijnen, was waarschijnlijk Tussen de anderen. Roman voor oudere meisjes, dat Em. Querido's Uitgevers Maatschappij in 1942 uitgaf.

718 De verhalen zouden in oktober 1941 onder de titel Zal ik vertellen? Een boek voor jonge menschen bij A.J.G. Strengholt's Uitgevers Maatschappij N.V. uitkomen.

719 Met stapeldruk bedoelde Hoornik het op één bladzijde plaatsen van meerdere gedichten. In jaargang 1940 van Helikon was de maximale omvang van de bundels 48 pagina's, met uitzondering van Bertus Aafjes Het gevecht met de muze dat 50 pagina's omvat. In 1940 moesten in de bundels van Pierre Kemp, Gerrit Achterberg, Jac. van Hattum en S. Vestdijk meerdere gedichten op één pagina worden geplaatst om de bundels niet te dik te laten worden.
Stols moest door papierbeperkingen de omvang van de bundels voor de tweede helft van jaargang 1941 verder terugbrengen naar een maximum aantal pagina's van 36. Gestapeld zetten bleek in 1941 noodzakelijk om de bundels van Van Hattum, Aart van der Alm en Achterberg in hun totale omvang uit te kunnen geven. (Zie ook br. 206.)

720 Bedoeld is XXVIII Sonnetten van N.E.M. Pareau (pseud. van Herman Jan Scheltema, 1906-1981), dat in 1941 bij A.A. Balkema te Amsterdam verscheen. Hoeveel honorarium Pareau ontving is niet achterhaald, maar het is niet erg waarschijnlijk dat Balkema Pareau een zeer groot bedrag had geboden. Wellicht was deze mededeling een truc van Hoornik om Stols meer honorarium te vragen. (Med. Reinold Kuipers, Amstelveen.)
Pareau had samen met J.C. Noordstar (pseud. van Arnold Jan Pieter Tammes, 1907-1987) een bundel gedichten geschreven, die onder de titel Argos en Arcadia in december 1935 als cahier van De Vrije Bladen was verschenen.