Geld verdienen zal ik er nooit aan. Briefwisseling Ed. Hoornik en A.A.M. Stols, 1938-1954

[p. 101]

73 Ed. Hoornik aan A.A.M. Stols, 6 december 1939

[Amsterdam,] 6-XII [19]39

Vertrouwelijk

Beste Sander,

Liever was ik naar Den Haag gekomen om persoonlijk de hierna uiteen te zetten quaestie te bespreken.

Tijdgebrek noopt mij echter je te schrijven; we kunnen hierna nog praten.

Ik had gisteren - op zijn verzoek - een onderhoud met den uitgever Querido, die mij, (nu ik, zoals je zult hebben gelezen, uit de redactie van ‘Werk’ getreden ben) een zeer mooi aanbod deed. Daar onze verhouding een andere is dan die van uitgever en auteur, maar een persoonlijke, een vriendschappelijke, breng ik je Querido's voorstel over, omdat je recht hebt te weten, waar je aan toe bent.

Het ligt dan in de bedoeling van Querido naast de Salamander-romanreeks, een serie gedichtenbundels uit te geven, waarvan ik de algeheele leiding zou kunnen krijgen, om op die manier het werk door ‘Werk’ begonnen voort te zetten.²⁴⁵ Hij deed mij een ook uit financieel oogpunt gezien zeer gunstig aanbod, waarop ik hem zeide de zaak in overweging te zullen nemen.

De groote moeilijkheid, Sander, is nu, dat de kans bestaat, dat, wanneer ik op Q's voorstel inga, wij eenigszins concurrenten zouden kunnen worden. Weliswaar zou ik mij in die nieuwe reeks niet uitsluitend tot de jongeren bepalen, maar zou ik trachten de beste poëzie te brengen; maar jij doet eigenlijk niet anders! Mijn persoonlijke sympathie gaat natuurlijk veel eerder naar jou dan naar Q. uit, omdat jij bundels hebt uitgegeven (van Morriën e.a.), vóór deze jongeren ook maar eenigszins bekend waren.²⁴⁶ Nu ze door ‘Werk’ etc. meer in de aandacht komen, kan ik mij begrijpen, dat Q. zich voor de zaak der jongeren gaat interesseeren.

Er zijn twee overwegingen, die voor mij aanleiding zouden kunnen zijn op Q's voorstel in te gaan:

1^o.Ik kan, wat ik in ‘Werk’ wilde, elders en beter voortzetten.

2^o.Doordat ik het maandelijks honorarium van ‘Groot Nederland’ moet missen, en doordat mijn salaris aan het ‘Hbl’ (dat niet groot is) voorloopig niet verhoogd wordt, is mij een ‘bijbaantje’ zéér welkom.

Er staat tegenover, dat ik jou in de wielen zou kunnen rijden, en dat zou ik niet willen. Zou je mij nu per omgaande willen adviseeren, niet alleen als uitgever, maar ook als vriend.

Hartelijks

Je Eddie

245 De Salamander-reeks was destijds ook al een succesvolle serie van de beste oorspronkelijke en vertaalde romans. Em. Querido had zich bij zijn idee een pocketserie uit te geven laten inspireren door ‘The Albatros. Modern Continental Library’. Zijn doelstelling was goede werken te brengen, in een mooie uitvoering en tegen een zeer lage prijs. Om een lonende exploitatie mogelijk te maken moesten grote oplagen worden gedrukt, om de lage prijs (ƒ 1, 25 per deeltje) te kunnen realiseren. En omdat de uitvoering niet mocht lijden onder de lage prijs, werd veel aandacht geschonken aan een welverzorgd uiterlijk. In het najaar van 1934 lanceerde Querido zijn eerste deeltjes van de serie, die in de pers met groot enthousiasme werden ontvangen. De Salamander-reeks was de eerste pocketserie van Nederland. (Zie A.L. Sötemann, Querido van 1915 tot 1990. Een uitgeverij, Amsterdam 1990, p. 69-77.)

246 Ann Greshoff schreef Hoornik op 12 december 1939: ‘Ik houd niet van Querido, die twee jaar geleden ƒ 200 vroeg om mijn dichtbundel “Geboorte” uit te geven, en thans daarover excuses maakte, en te zoete broodjes bakte.’