Abraham, de aartsvader

in XII boeken

[p. ****1r]

Op Abraham, den Aertsvader.
door Arnold Hoogvliet.

ô Hoogvliet, eer van 't Nederduitsch gedicht,
In 't einde treed uw helt dan in het licht!
geen helt, die een' verliefde koninginne
Stelt trouweloos te leur en hare minne,
Aen Kolchis strant, of in Karthagoos vest
Geen helt, die, van geweste tot gewest,
Na hy die stat had in hare asch bedolven,
Geslingert door de tuimelende golven,
Ontvlucht een' Cirze, en haren drank, of voor
Sirenenzang voorzichtig stopt het oor,
Of wreekt zich van een' Polifeem, zyn woeden
Hem latende met zyn gezicht vergoeden.
Maer Abraham, met wien van mont tot mont
De ware Godt zelf trad in een verbont,

[p. ****1v]

 

Belovende zoo duer door zyn' genade

 

Te zegenen al de aerde in zynen zade.

 

Daer hy verlaet door hongersnoot de lucht

 

Van Kanaan, en naer Egipte vlucht

 

Met Sare, die door 't vuur van hare kaken

 

Strax Farao, dat hy haer schaekt, kan blaken:

 

Het geen die Vorst met duizent rampen boet,

 

Tot hy van haer, hoe noô, weêr afstant doet.

 

Daer hy zoo fier gord wapens aen de lenden,

 

En vordert in het velt met zyne benden

 

Voor broeder Lot wraek van zoo meenig helt,

 

Als hem met al zyn' have in boeien knelt.

 

Daer hem onaengeraekt de tweede roover,

 

Abimelech, zyn' Sare geeft weêr over;

 

Na Godt de bron van zyne lantelend

 

Hem maekte in een' benaeuwden droom bekent:

 

Waer op de vloek des hemels, dien dit evel

 

In Gerar had verwekt, gelyk een nevel,

 

Verdwynt, zoo dra de helt zich voor den Heer

 

Der Heeren werpt in den gebede neêr.

 

Daer hy, gelyk een' rots, die in de baren

 

Wacht moedig af de hevigste gevaren,

[p. ****2r]

 

Van aerzelen, noch van bezwyken weet;

 

Maer, Lydzaem, en op Godes last gereedt,

 

't Afryden laet op 't anker zyner hope,

 

Wat harde storm zyn' ranke kiel beloope,

 

En, leggende op de houtmyt neêr gerust

 

Zyn Izaäk, zyn' zoon, zyns harten lust,

 

Zyn eenig oir, die spruit, uit welkers hoofde

 

Godt eenen reex van Vorsten hem beloofde,

 

Die hy uit Sare in haren ouden dag,

 

't Geen zelf natuur verbaesde, ryzen zag,

 

Het lemmer vat, en hem, nu offerreede,

 

Die zelve Godt weêrhoud, en keert die snede.

 

Daer Hebron hem 't gebeent van zyne gâ

 

Beschreien ziet, en hy in Machpela

 

Van Efron koopt een' akker, die beware

 

Het overschot van zyne lieve Sare.

 

Daer hy Rebekke ontbied uit Nahors lant,

 

Op dat hy schenke aen Izaäk haer' hant.

 

Daer Ketura zyn tweede bet met streelen

 

Verwarmt, waer uit zy zoo veel' zonen telen;

 

Tot hy valt in het eind der doot te zwak.

 

Daer hem met zulk een rou zyn Izaäk

[p. ****2v]

 

Luikt het gezicht, hem gunnende beneven

 

Zyn' Sare een' rust, zoo zoet hem in het leven.

 

Hoe loflyk quyt zich Hoogvliets zwanenschacht

 

In eene stof, zoo loffelyk! hoe zacht

 

Vloeit hier een stroom van hemelhoningraten,

 

Die noit verzaên, steeds lusten overlaten!

 

Het zy hy Godt, daer hy van toorne brant,

 

Als hy zoo breet de hemelvierschaar spant,

 

En met dien ernst zyns Abrams bittre smarte,

 

Om het verlies van Sare, neemt ter harte,

 

Afmaelt, terwyl hy, tegen zulk een licht

 

Onmachtig op te zien, dekt het gezicht.

 

Het zy hy aen den Nyl langs Memfis straten

 

De afgodery laet hollen uitgelaten;

 

En Izis feest met den Egiptenaer

 

Helpt vieren, met dat plechtige gebaer

 

Anubis met zyn hontskop ommedragend,

 

En overluit Osiris doot beklagend.

 

Het zy hy den onnooslen jongen naer

 

Den heuvel voert, en doet hem 't lykaltaer

 

Opstapelen, terwyl de droeve vader

 

Dan voelt van schrik 't bloet stollen in zyne ader,

[p. ****3r]

 

Dan grypt weêr moet, eer hy, getroost in Godt,

 

Die huwlyxspruit het mes zet op de strot.

 

De dichtkunst, wie met ongewasche handen

 

Te schaemtloos in deze eeue elk aen durft randen,

 

Ontluikt, gelyk eene uchtentroos, van vreugd

 

Op 't zien van dit tafreel, en roept verheugt.

 

Nu wyke Apol, met al, wat daer Poëten

 

Van droomen, van hun dullen geest bezeten.

 

In dit muzyk, van toon zoo zuiver, slaet

 

Geen Klio, maar een Cherubyn, de maet.

 

Geen Hoefbron stroomt hier met verziert geklater,

 

Maer de Jordaen met dat gewyde water.

 

Hier ryzen geen' twee toppen van Parnas,

 

Maer Moriaes gebergt, waer op dat pas

 

Godt zelf op waert, en Abram stuit in 't treffen.

 

Aen 't einde van deez' steilen weg verheffen

 

Geen' lauren zich, maer Mamres eikenloof.

 

Een loof, waar by dier lauren glans is doof.

 

Een loof, waer wy te recht een' krans van vlechten,

 

Om zelver dien op Hoogvliets hooft te hechten.

 

 

 

K. Boon van Engelant.