Proza-bewerkingen van het leven van Alexander den Groote in het Middelnederlandsch

Regelnummers proza verbergen

[p. 172]

tekstkritische noten

Opschrift: B.D.E.F.H. Van Philopater ende den groeten Antiochus; F. Captm.; LXXV; H. Capitto: LXXV.
1. Energetes; G. regnierde; F. Ptolmeus. 3. B. ende wan oec; H. verwan oec H. verwan oec Jud.; Ende die grote biscop was die grote Onyas; E.F. wan oec. F. en der. 4. B.E.F. die grote Onyas. 5. B. Lacedomen; F. Lacedoniën; H. seide; F. senden; man (ontbr.); B. omme te; G. vernuwe. 6. B. de gheselscap; F.H. gheselscap; H. dat (ontbr.). 7. E. voervaders; G. sine; H. sinen vorders; H. die eyschte den Joden den trybuut; E.F. eyschte (F. yesche) den Joden den (F. die) tribuut; B. eyesch die tribuut die Joden. 8. B. sevesten; E. sevensten; F. vijftichsten; B.E.F.H. ende van; H. diensten des tempels. 9. E. den coninc; G. gelaten; F. doe sijt; H. doe ment lant. 10. G. omtrint; E.F. men. 11. E. den ruwaerde; B.H. ruwaerden; E.F. ende die; B.E.F.H. Affricana ende Nasica. 12. E. Antigonum; F. Antichonum; F. opt kint nemmermeer. 14. B. ghisel; F. die ghisel; hem (ontbr.); F. Sileuchum; E. om (ontbr.); B. dattene. 15. B.E.F.H. begeerde; E. weder (ontbr.). 16. B. minderen sone; H. voer hem; B.F. Ephifanem; E.H. Ephifanen; H. so (ontbr.).

Vanden coninc Philopater ende vanden groeten Antiocho.
Cap. LXXII.⁺

1Als Euergetes doot was, so regneerde sijn zoen Ptolomeus 2Philopater; ende die grote Anthiochus, die coninc van Siriën, 3verwan desen, ende hy wan Judeam. Ende der Joden biscop 4was Onyas, Symons zoen. Ende Arius, die coninc van Lacedomeniën, 5zende tot desen man Onyam legate om te vernuwen 6tgesclscap ende die beloefte, die hi gelesen hadde dat tusschen^6. 7Abraham ende sijn vorders gedaen was. Ende Anthiochus eyschede 8den tribuut vanden sevenden jair ende ministren des tempels,^8. 9die hem Philadelphus, die coninc, verlaten hadde. Ende doe hy 10tlant dair omtrent woeste, so ontboetmen(t) den Romeynen ende 11sy zenden tot hem die ruwaerde ende Effricanum ende Nazacum,^11. 12dat sy Anthiochum dwingen souden te zweren, dat hy opt lant 13nemmermeer oerlogen en soude. Ende hierenboven namen sy 14te ghisele van hem Sylenthum, sinen zoen. Ende om datten^14. 15Anthiochus weder begeerde(n) te hebben, so leverde hy weder 16sinen mynsten zoen over hem, Anthiochum Epiphanum, so dat^16.

+ Cap. LXXII. cf. Hist. Scol. IX; Rijmbijbel vs 18637 vlg.; Sp. Hist. IV. XXVII en de aant. aldaar.

6. tgeselscap. Hist. Scol.: ‘ad reparandum foedus.’

8. ministren hangt af van tribuut; Hist. Scol.; tributa septimi anni et ministrorum templi.

11. l die ruwaerde, Effricanum (Scipio Africauus) ende Nazicum (Scipio Nasica).

14. Sylenthum, d.i. Seleucus. Hist. Scol.: ‘filium eius Seleucum primogenitum.’

16. mynsten = jongsten. Hist. Scol.: filium minorum natu.

[p. 173]

tekstkritische noten

17hy dair ewelic ghisel bliven soude. Ende om des Anthiochus 18felheit so toech Onyas in Egipten tot Ptolomeum Epiphane, 19also voir in Danyel gheseit is. Ende Anthiochus wert doot gheslagen 20in Persen in Naneus tempele, ende die papen worpen mit stucken^20. 21dairuut, want sy beloefden hem mit verradenisse inden tempel 22groeten scat te gheven, ende hy gincker in mit luttel knapen 23mitten papen. Ende als sy dair binnen waren, so sloeten sy 24den tempel ende deden gewapende lude voert comen, die sy 25dair geborgen hadden ende sloeghen Anthiochum aldair doot.

17. H. ewelicen; E. te ghisel; G. ghisel (ontbr.); E. des (ontbr.). 18. B.F. soe trae; B. te Ptol. 19. E. voir is beduyt edel. Ende; H. so voir; E. wart; H. ghesleeghen. 20. F. Peertsen; B.E.F.H. Nanee (E.F. Naneens; H. Meneens) tempel, dats (H. dat) in Deanen, dats der (H. ende inder) aventuren tempel ende; E. worpene. 21. F. dair (ontbr.); B.F. verradenissen. 22. E. grote; G. ginc dair in. 23. F. mitten papen (ontbr.); H. ende mit den; B.E.F. als hi; was; H. was. 24 B. daden; E. gewapent vole. 25. E.F.H. verborghen; B. aldair (ontbr.).
Opschrift: B.H. van Syl. den coninc; D. Dits van Selenco, den coninc ende hoe hy Alexander seynde te Jher.; E. van Heleodorum den coninck ende van Selence den coninc; F. Cap. LXXVI; H. Capittulo LXXVI.
1. G. regnierde; B.E. Seleucus; F. Seleucus; H. Celento. 2. E.-H. quaet; B.F.H. ondochtich. 3. H. biscob; B.E.F.H. doe (ontbr); E.F.H. voer. 4. H. voer hem. 5. B. dese; Elenchus. 6. E. Eliodorum; B. den gemeenre; E.F.G. scat. 7. F. also....tempel (ontbr.); H. anderden.

20. Naneus. Hist. Scol.: in fano Naneae; Rijmbijbel vs. 18683: ‘Ten tempel die hiet Nanee’; Sp. Hist. IV. XXVII. 45: Inden tempel Nanee. cf. Josephus: Antiqu. Jud. XII. 13: ‘een tempel van Diana.’.