Logo DBNL
Theseus en Ariadne (1972)

Theseus en Ariadne

(1972)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige

Eerste deel*

Theseus
 
,,Dat yemant gae sijn eens gedaen beloften breken,1-691-4
 
,,Wanneer dat achterdeel en schade schijnt te steken2
 
,,Int houden van sijn woort, oft, op dat hij soo raeck
 
,,Tot voordeel groot van schijn, dats een vervloeckte saeck.
5
,,Hoewel dat menich Prins di' 'er luttel op gaet passen,5
 
,,Met aertsche hoocheit meent den hemel hooch t'ontwassen;
 
,,Maer die bereyt tot straf van schelmerij, terstont7
 
,,Velt sijn vermetel werck gebouwt op lose gront;
 
,,Want schielijck hij verliest t gelove sijner trouwen,9
10
,,En 't geen hij niemant hout, oock niemant hem wil houwen.
 
AEgeüs die als Prins t'Athenen mach gebien
 
Mijn vader, en mijn heer heeft dit recht ingesien;
 
En daerom alle jaers betaelt wt onse stede,
 
De sware schatting, nae voorwaerden van de vrede,
15
Die tusschen Minos, laest, en ons besloten wert,
 
Wanneer ons borgers cloeck loofden (al viel t' haer hart)16
 
Van haere kindren, sjaers hem seven jonggesellen,
 
En seven dochters jonck in sijn gewelt te stellen,18
 
Om daer te paeijen mee de lust vant woedich dier19
20
Sijn geijle vrouwen soon half man, en hallef stier;20
 
Dien hij besloten hout tot voorcoomst van veel schaden,21
 
In eenen doolhof groot, en vol verwerde paden,
 
Twelck Dedalus met moeijt seer constrijck heeft ghewrocht.
 
D'ellendich jongelien worden hier in gebrocht,24
25
En vant verwoede dier wreet-gulselijck verslonden.
 
Tot nochtoe is hier sjaers tgetal altijt gesonden,
 
Bij lot gecoren wt de droeve borgerij.
 
D'een borger sach op d'aer, maer ellick sach op mij.28
 
Alsmen de laeste reijs omt leven quam te loten.
30
Ick merckten wat het was, dies heeft het mij verdroten,
 
Dat sij voor t vaderlant haer kinders leven boôn,
 
En dachten siet de Prins die spaert sijn eigen soon.
 
,,Best is hij die best doet. Dies dunckt mij grote schande,
 
,,Dat de gemeent passeert den Prince van den lande34
35
,,In d'onverwonnen deucht. Want als een vorst alleen35
 
,,Sal boven ander sijn in costlijcheit van cleen,
 
,,In leckre spijs en dranck, al wterlijcke dingen,
 
,,In sleep van vrouwen, en van dertel hovelingen,
 
,,In groot getal van knechts, en ruim getoorent hof;
40
,,De slechste borger is dan wel bequaeme stof40
 
,,Om d'aldergrootste Prins van Griecken t'overtreffen,
 
,,Wilmen hem wt het slijm des vollix maer verheffen.33-4242
 
,,Dan soo een vorst het volck te boven hoort te gaen43
 
,,In eedel waere deucht, den lande voor te staen,44
45
,,Om het gemene best in alles te bejagen,45
 
,,Bequaem om sorch alleen voor al den hoop te dragen,
 
,,Een recht staet-waerdich Prins sal immers dan, dunckt mijn,47
 
,,Wt menich duisent man swaerlijck te kiesen sijn.48
 
Dit drong mijn moedich hart, mijn borgers te betonen,
50
Dat ick mij selfs niet meer dan haerlie wil verschonen.
 
Daerom op dese reijs ben ick getrocken mee,
 
Mij gevend' in genae van d'onbescheyden zee;52
 
Hoewel mijn vader out dat quaelijck toe wou laten,
 
Die van mijn redens swaer sich swaerlijck liet bepraten,54
55
Doch om mijn selven, en mijn burgers int verdriet
 
Te brengen van de doot, coom ick in Creta niet;
 
Neen, neen, mijn wit is niet groothartich te verdragen,57
 
T'geen de cloeckmoedichst van de werelt doet vertsagen,
 
Door t lijden sal mijn deucht niet toogen haere glans,59
60
Maer door het eedel doen, soecken de lauren-crans.
 
Tot volgenoeging van de jong' Atheensche sielen,61
 
Sult ghij vant woede dier gewent tot mensch-vernielen
 
Nemen een wrede wraeck, en stortent in het sant,
 
Vertrouw ick niet vergeefs Theseus u rechterhand.64
65
Dus siet nu te gemoet, ghij borgers van Athenen,
 
Het einde van u rouw', en u langduirich weenen.
 
Want als het felle beest valt aen de doot te buit,
 
Dan is de wrede tijt van uwe schatting wt.
 
Maar hoe? Wie mach dit sijn? ontbeijt, hij comt ons nader.69
Deucalion, Theseus
Deucalion
70
Geluck grootmoedich Prins, ick coom van mijn heer vader
 
Den Coning Minos die dit eijlant rijck verheert.71
 
Die heet u welcoom sijn, door dien dat ghij vereert72
 
Sijn rijcke met u coomst, en bidt voor alle saken,
 
Dat u, u herberch van sijn hof belief te maken,
75
Voor u en voor u volck, is alle nodruft daer,75
 
Gebruickt het altesaem al oft u eijgen waer,76
 
Van camers toegerust verscheiden spijs en dranken.77
Theseus
 
Van u aenbieden heus moet ick u seer bedancken78
 
Beleefde coninx soon, waert ind'Atheense staet,
80
Ick soud' u heusheit eel vergelden metter daet,80
 
Maer hier in vreemde lant, en verre van mijn magen,
 
En can ick niet veel meer als danckbaer harte dragen.
 
Mijn heer beliefdent u mij soude jonst geschien,83
 
Indien ick aldereerst den Coning mochte sien,
85
Om hem te houden voor de oorsaeck van mijn coomste.85
Deucalion
 
Wat u belief, geschie, van Griecken d'aldervroomste,86
 
Dies laet ons derwaerts gaen. Flux page gaet voor heen,87
 
Segt mijn heer vader dat wij volgen u met een.
 
Grootmoedich jongeling, wat dunct u vande zede
90
Van ons vermaerde lant? gevalt u onse stede90
 
Van Gnosus oock soo wel als t'wijs' Athenen doet?
Theseus
 
Meest yder prijst de plaets daer hij is opgevoet,
 
Niet sonder reden oock, dewijl wij sijn gehouden93
 
T'eeren ons vaderlant, gelijck wij voorstaen souden94
95
Ons ouders naem en eer, indien daer yemant waer,
 
Die die met laster oft cleenachting quam te naer.96
 
,,Maer, die om d'eere van sijn stede te vermeren,
 
,,Het waerdich vaderlant eens anders wil onteeren,98
 
,,En setten boven al sijn aengeboren wijck,99
100
,,Sulck eenen doet de wijde werelt ongelijck;
 
Alsoo t gelooflijck is dat daer in sijn te vinnen.
 
Veel plaetsen die de plaets van ons geboort verwinnen
 
In vruchtbaerheit van slijck, in schoonheit van landouw,
 
In goede seden heus, van lieden wijs en trouw,
105
In heylig' heerschappij, en treffelijcke wetten;105
 
Voorwaer die hoortmen oock in haer waerdij te setten:
 
,,Daerom een oprecht man, bescheijden van verstant,107
 
,,Acht al de werelt ruim sijn lustich vaderlant.92-108108
 
Athenen dunckt mij schoon in alles waert gepresen,
110
En Gnosus dunckt mijn oock wel prijsenswaert te wesen;
 
Aengaende t' hooch gebouw van uwe muiren grof,111
 
Wel waerdich om te sijn rechtvaerdich Coninx hof,
 
Aengaende d'huisen groot, en rechte wijde straten,113
 
De menichte van volck van allerhande staten,114
115
En de naebije zee, en s'havens vaijlicheit,
 
Die vol van schepen en snelle galeijen leijt.
 
De seden canmen in een vreemt lant niet ras kennen,
 
,,En tot quae seden van ons lant wij lichtlijck wennen,
 
Dies houd'ick mogelijck t'Athenen niet voor quaet,
120
Het gene datmer voor moet houden inder daet.120
 
Daerom al kend' ick schoon de zeden van u lande,121
 
Gelijck ick niet en ken, ick mocht tot mijner schande,
 
,,Oordelen t' goet voor t' quaet. Al achtmen int gemeen
 
,,Het goet varr boven t'quaet, men comt niet overeen,
125
,,Met alle menschen int waerderen van de dingen.117-125
Deucalion
 
Tot oordeel onvoorsien, en sal ick u niet dringen.126
 
Oock wederspreeck ick niet der stadt Athenens lof.127
 
Maer dits de rechte wech nae mijn heer vaders hof.
Choor
 
,,Gehoorsaem sal een Prins hebben sijn ondersaten,
130
,,Die haer can maken wijs, en claerlijck blijcken laten,
 
,,Dat hij sich stadich tot haer voor te staen, vercloeckt,131
 
,,En meer haerlieden nut, dan eigen bate soeckt.132
 
 
 
Geluckich sulcken Prins die daer voor wort gehouwen,
 
Want d'ondersaten hem volcomelijck vertrouwen,
135
Indien hij alsoo wijs als willich wort geacht,
 
Int sorge dragen voor haer heyl, dat hij betracht.136
 
 
 
,,Maer om in achtbaerheit van sulx bij t' volck te comen,
 
,,Dat al wat hij gebiet, voor t' beste werd genomen,138
 
,,Ist middel inder daet, en niet alleen in schijn,
140
,,Te wesen t gene dat men wil gehouden zijn.137-140140
 
 
 
,,Want die met schijn van deucht het vollick soeckt te paeijen.
 
,,Met schoon beloften loos, en om den tuin te leijen,
 
,,Geniet een corte tijt tot dat het werd' verbreijt,
 
,,De wankelbare vrucht van sijn scherpsinnicheit.
 
 
145
Voorsichticheit is t' een, en t' ander noemtmen loosheit,145
 
Het een dat is een deucht, t'ander een treck van boosheit,
 
Het een door middels recht, t'ander door argelist147
 
Het meeste voordeel soeckt, dat dick bedriechlijck mist.148
 
 
 
Voorsichticheit gaet meest al langs gebaende wegen,
150
Maer boosheits ommewech, die Gode seer is tegen,150
 
Heeft luttel jonste bij de goedige Natuir,151
 
Dies dickwils voor het soet, den losen crijcht het suijr.152
 
 
 
Maer, van bedroch ter noot, een Prins is te bedanken.153
 
Gelijck een medecijn den aelwarigen cranken,154
155
Om in te nemen geeft yet anders dan hij mient,
 
Dien t deuchdelijck bedroch tot sijn gesontheit dient.153-156156
 
 
 
Hierom Aegeüs soon laet sich te rechte spijten,157
 
Dat hij sijn leven stil, onaerdich sou verslijten,158
 
In sachte ledicheit, en acht het voor een schant,159
160
Daer sijn gemeente lijdt veel drux voor t' vaderlant.
 
 
 
,,Voorwaer een Prins is boven t' vollick niet geschapen,
 
,,Op dat hij rijckelijck sou eeten, drincken, slapen,
 
,,En wesen vrij van sorch, van commer, en van last,
 
,,Dewijl dat sijn gemeent op hem te dienen past.161-164164
 
 
165
,,Maer een rechtvaerdich Prins verstaet te sijn geboren,165
 
,,Tot dienste van sijn volck ofte daer toe gecoren.
 
,,Een ijder borger is een dienaer van sijn heer,
 
,,Maer ijder heer is knecht van sijn gemeente weer.129-168165-168
Deucalion, Theseus, Minos
Deucalion
 
Siet den Atheenschen gast, heer vader, die ghij seyden,
170
U wil te wesen dat men herwaerts soude leijden,169-170
 
En doen hem in u hof herbergen met gemack.171
 
Maer hij begeerd' op mijn, als ick hem daer van sprack,172
 
Dat jck hem aldereerst met u sou laten spreken.
Theseus
 
Rechtvaerdich Coning, dat u nemmer moet ontbreken174
175
Voorsichticheit, om met geluck en goede spoet,175
 
Altijt te heerschen, als ghij tegenwoordich doet,
 
Over het welich rijck dat u de Goon verlenen,177
 
Wensch' ick u wt den naem des Princen van Athenen,
 
Mijn vaders, en mijns heers, die mij tot uwaerts sent.179
Minos
180
Nu Theseus recht u van der aerden overent,180
 
Grootmoedich jongeling dewijl ick u belove,181
 
Dat ghij een welcoom gast hier sijt in mijnen hove,
 
En spreeckt wat u belieft, oft ghij ons hier coomt bij,183
 
Van wegen u gemeent, en cloecke borgerij,
185
Oft in besonder yet comt voor u vader maken,185
 
Dan oft het mogelijck is om u eigen saken,
 
Want ghij sijt erfgenaem; wat dat het sij verhaelt.
Theseus
 
Voorsichtich Coning groot wij hebben u betaelt188
 
Rechtvaerdelijck den tol die wij u waren schuldich,
190
En onse borgerij heeft alle jaers geduldich,
 
Haer kindren, soo sij had belooft, gesonden hier,
 
Tot derelijcke buit voor t'ongenadich dier.192
 
Ghij weet oock dat soo lang dit schricklijck beest sal leven,
 
Wij u ghehouden sijn den swaren tol te geven,194
195
Maer als t' verwoede dier wert van de doot verrast,195
 
Soo wert ons droeve stadt vant bange pack ontlast.
 
Om desen swaren last heeft het tot noch geschenen,197
 
Dat de bedruckte stadt van t wijs beroemd' Athenen,198
 
In hart-verterend wee deerlijck begraven lach.
200
Soo dick voor handen was den jammerlijcken dach,200
 
Datmen omt leven van d'Atheensche jeucht gaet loten,201
 
Sach ick ons oude mans haer wangen grijs begoten202
 
Met grove tranen blanck; jck sach ons vrouwen teer203
 
Half rasend van verstant, door wanhoop, vallen neer204
205
Voor d'outers opgepronckt, en storten haer gebeden
 
Wt een benaude crop, met bevinge van leden,
 
Met diep versuchten, met menigen heten traen,
 
Met trecken van haer hayr, en voor haer borst te slaen.
 
En immers te vergeefs was al haer clachlijck smeken.209
210
Ach wat vernieuwing ist hier van soo veel te spreken!
 
U ist Juppijn bekent hoe dick mijn heeft gedeert,211
 
Dat ick mijn waerde stadt ellendich sach verneert,212
 
U ist bekent hoe dick ick redens voor ging wenden,213
 
Aen mijn heer vader, op dat hij mijn hier sou senden,
215
Om met gewapend' hant te vellen t' monster wreet,
 
Oft van het gulsich dier te wesen d'eerste beet.
 
Om door de vrome deucht mijn vollick te bevrijen,217
 
Oft bij gebreck van dien, soo veel als sij te lijen;218
 
En te doen blijcken aen mijn borgers metter daet,
220
Dat hare Prins het niet aen sich gebreken laet;217-220220
 
Maer mijn heer vader hiel altijt mijn reyse tegen,
 
Van wien ick swaerlijck nu mijn oorlof heb gecregen,222
 
En ben besloten vast te brengen tot een ent
 
Mijn borgers swaere druck, haer commer, en ellent,
225
Oft door de vrome doot eewige lof te winnen,225
 
Soo t'u belieft dat ick het strijden mach beginnen.223-226
 
Daerom rechtvaerdich Prins mij dese jonst verleent,
 
Denckt niet dat ick alleen, maer dat al de gemeent
 
Mijns vaders hierom bidt, en met beweender oogen,
230
Met armen wtgestreckt en met de knien gebogen,230
 
En met verslagen hart, ootmoedich tot u crijt:
 
O Minos die vermaert voor soo rechtvaerdich sijt,232
 
Als genen coning die nu scepter voert op aerden,
 
Indien ghij houden wilt dees hoge naem in waerden,
235
Aensiet de wrede last die t'cloeck' Athenen draecht.
 
Ontfermt u over ons, die swaerder sijn geplaecht,
 
Dan onse schult verdient, vergunt ons Princen soone,
 
Dat hij sijn cloeck gemoet en dappre crachten toone;
 
Op dat het schricklijck dier werde ter doot gebracht,
240
De schandtvleck van u huis en goddelijck geslacht.240
 
Rechtvaerdich Coning, dan sullen wij t'allen dagen,
 
U en u eedel huis verbonden jongst toedragen.242
 
Maer ist dat ghij ons niet genadelijck siet aen,
 
De noot die wetten breeckt, die sal ons oock ontslaen
245
Van onsen dieren eedt, die wij u laestmael swoeren,
 
Als wij den harden crijch niet wt en conden voeren.246
 
Omt breken onses eedts connen de Goon verstoort
 
Nau seynden swaerder straf als dees is rechtevoort.248
 
Grootmoedich Coning, denckt dat dit de droeve reden249
250
Van onze borgers sijn, dies u belief te treden250
 
In eenen wijsen raet, en mij vergunnen, dat
 
Ick loffelijck bevrij mijn wijt-vermaerde stadt;
 
Oft dat ick mannelijck besteden mach mijn leven,
 
Voort cloecke vollik daer ick boven ben verheven.
255
Ist dat het mij geluckt, t'is nut voor u, en mijn,255
 
Geluckt het niet het sal alleen mijn schade sijn.
Minos
 
Indien dat ghij mij gaet voor soo rechtvaerdich houwen,
 
Gelijck u reden toont, Ghij moet mij niet vertrouwen258
 
Grootmoedich Prince, dat jck willens houw te lijf259
260
D'onmenschelijcke vrucht van het oncuische wijf;260
 
Om daer door allejaers de vierthien jongelingen261
 
Aen uwe borgers als gerechtlijck af te dringen,262
 
Want ick en heb daer aen (vermoedij dat?) geen deel,263
 
Maer die sijn altesaem voor d'onversaede keel.
265
Neen t' is mijn wijse niet, en Godt wil mij behoeden265
 
Te doen als sommich Prins die t' quaet dat hij gaet voeden,
 
Tot schijnbaer oorsaeck van een schatting voorewent,
 
En bruickt het overschot gansch tot een ander ent.268
 
Gelijck een bosen arts de wonden vande crancken269
270
Lang open hout wt vrees datmen hem af sou danken;257-270270
 
Ter doot ick hate dees vervloeckte schelmerij,271
 
Des waren soo veel reen onnodich hier bij mij.272
 
Ick weet dat wt de doot vant dier om af te ijsen273
 
Mij niet dan alle nut, en geene schae can rijsen.
275
Maer, isser oorsaeck om beletten dese strijt,275
 
Dat is op dat ghij niet soo snood bederref lijt.276
 
Want, moedich jongeling, alhier moet ick u seggen,
 
Dat ghij u crachten wel te recht wilt overleggen,278
 
Tegen t vermogen groot van het geweldich beest,
280
En in u aenslach hooch niet reuckeloos en weest.280
 
,,Veel die door moedicheit nae lof en naeme streefden,281
 
,,Onseker van haer macht, door stoutheit schielijck sneefden.282
 
Het sou mij deren dat soo cloecken jongeling
 
Tot al de Werelts schae, soo vroech de doot ontfing.
285
Dewijl den harden strijt noch niet en is begonnen,
 
Suldij nae wil van sin altijts verandren connen,286
 
Maer nae des strijts begin is het daer toe te laet.287
 
Hierom dewijl ghij meucht, u rijpelijck beraedt.288
Theseus
 
Had ick rechtvaerdich Prins geen vasten raet genomen,289
290
Ick waer dus verr niet door de trotse zee gecomen,290
 
Maer bet gebleven in mijn soete vaderlant,291
 
Dan, siende t' groot gevaer voor oogen, t mijner schandt292
 
Te keren wederom. Hoe qualijck sou genoegen293
 
Mijn arme borgerij? hoe sou mij stadich wroegen
295
Mijn hooch en edel hart? voor slecht van aert, en bloodt295
 
Sou men mij wijsen nae. Ay waert niet beter doot?289-296
 
Neen Minos, wilt hier in niet over mijn ontfermen,
 
Soo luttel acht ick niet de crachten van mijn armen,
 
Soo luttel acht ick niet mijn dapperheit van moet,299
300
Die t' lichaem van sijn cracht deelachtich wesen doet.
 
Niet denken wilt dat ick van opset zal verandren.301
 
Ick en mijn selschap sijn gecomen met malcandren,
 
Wij sullen keren t saem naer huis door 't water straf,303
 
Oft soecken inden buick vant woede dier ons graf.304
Minos
305
Cloeckmoedich vorsten soon ghij toont aen u besluiten,
 
Dat ghij van t' hooch geslacht der Goden comt te spruiten.306
 
Nu dan ghij sijt gemoet onsterffelijcke lof307
 
Te soeken door de deucht, hier hebdij waerde stof,
 
Die ick u niet benij. Dus laet ons gaen te samen,
310
Met goede spijs en dranck verquicken ons lichamen.
 
Daer nae wanneer t' u lust het dier tot strijden tart,311
 
Eergierich jongeling wast op met sulken hart.312

Tweede deel*

Ariadne
 
Ay sterke fantasij! sal ick u niet verwinnen?
 
Met wat begoocheling verbijstert ghij mijn sinnen?
315
Wat hangt mij dus aent ooch dat mij t verstant bemorst?315
 
Wat leyter dus en speelt onder mijn slinker borst,316
 
En treckt door al mijn leen? en dreycht mijn teder harssen?
 
Ach wat benautheit comt schielijck mijn hart beparssen?
 
Nu Ariadne cloeck, en bandt, met al u macht319
320
Dees revelingen wt u besige gedacht.320
 
Hebdij niet dick gehoort van outbedaerde wijven,321
 
Dat int beginsel sij daer licht sijn wt te drijven?322
 
Maer swaerlijck alsse staen gewortelt in den sin.323
 
,,En graeft geen put soo diep dat gh 'er moet blijven in.
325
Maer hoe? tis veel te laet, mijn wil is al gedwongen,
 
U edel beeltenis o Theseus is gedrongen
 
Int diepste van mijn siel, en heerscht allene daer,
 
Sij is niet in mijn macht, maer ick ben in de haer.
 
Ay edel jongeling van schoonheit wtgelesen,
330
Het opdoen goddelijck van u hoochdragend wesen,330
 
Hoochdragend niet om niet, u edel heus gemoet,
 
Dat in u oogen claer sich vrolijck open doet,332
 
En die wt groene borst comen soo rijpe reden,333
 
U toonend' opgevoet te sijn int puick der steden,
335
U mannelijcke deucht, en liefde tot u lant,
 
Wast yder ogenblick in mijn beroert verstant.336
 
Wech soete sotternij, flux segg' ick wilt verreijsen,337
 
Eer dat mijn cranke brein sich t'eenemael vergeckt.338
 
Soo niet dan anxt, en vaer int sotte minnen steckt,339
340
En sorge vol verdriet, waer van het hart mach eijsen,
 
O Min wt mijn verstant wilt dan te rugge deijsen,341
 
Ghij die mij het vernuft, met lose schijn, bevleckt.342
 
Flux soete sotternij, wech segg' ick, en vertreckt,
 
Met u beloften schoon van ijdele gepeijsen.344
345
Datmen der Minnen cracht in sijn gemoet gedoocht,
 
Wanneer een vaste gront sich aen u hoop vertoocht,346
 
Is eenichsins geraen, maer die cunt ghij niet vinnen.347
 
Te minnen sonder hoop is droom en beuseling:348
 
Dies soete sotternij vertreckt van hier gering,349
350
Wech segg' ick, en vertreckt wt mijn verwerde sinnen.
 
 
 
Sacht Ariadne, sacht, ghij lastert hier ter stee351
 
De grootvermogen Min, en door hem Theseus mee.352
 
Beveelt dus onvoordacht u Minne niet te coelen,353
 
T'en is geen ondeucht, treck tot ware deucht te voelen,
355
T'en is geen dootsondt, datmen medelijden heeft,
 
Met een die om de deucht sich in perijkel geeft.
 
Dat doet ghij brave Prins, die, om u ondersaten357
 
Van d'altesware last te vrijen, aen gaet vaten358
 
Een sorchelijcke wech vol van verwerde paen,
360
Omt vreesselijcke dier cloeckmoedich te verslaen.
 
Maer las! den doolhof die Dedalus constich wrachte,
 
Wiens wtcoomst nauwelijks hij selve vant, en achte362
 
Ick niet met allen bij den doolhof, daer soo vert363
 
Mijn reuckeloos verstant is schendich in verwert.364
365
De felle crachten van het monster ongenadich,365
 
Sijn niet met allen bij der Minnen Godt grootdadich;366
 
Ick heb veel meerder reen om mij t'ontfermen, dan
 
Over mij selven, als over een ander man.
 
Maer hoe? ten sij dat ick gae naerstelijcken spooren,369
370
Tot sijn behoudenis, ick selve gae verlooren.
 
Deert mij mijn eygen smert, tis nodich voor gewis
 
Dat ick met Theseus staet oock hebbe deerenis.
 
Mijn wel en qualijckvaert hangt ganschlijck van de sijnen,373
 
Het luck dat Theseus vijnt sal Ariadne vijnen.374
375
Maer wat ist oft hij schoon het leven al behouw,375
 
Indien ick niettemin gestadich in mijn rouw,
 
En int verwerde net der minnen blijve steken,
 
Waervan t mij niet en voecht den eelman aentespreken.
 
Ach altewrede schaemt wat swaere slavernij,
380
Legt ghij den vrouwen op! en sijn wij niet soo vrij
 
Gebooren als de mans? Jae; maer wij moeten duicken,
 
Onder het juck van dees, en ander wree gebruicken,
 
Waer door dat onse lust strengelijck wert gesnoert,
 
Die sij door lange tijt vast hebben ingevoert.384
385
Ach Theseus soo ghij siet, wat lijden ick moet dragen,
 
Waerom en coomdij mij niet om mijn minne vragen?
 
Dan soo ghij t niet en siet, soo moet ick mijnen noot
 
U clagen bij geschrift, dewijl de schaemte root
 
Het spreken mij verbiet, dat mij de Min gaet hieten,389
390
Immers de brief en sal sijn verwe niet verschieten.390
Ariadne, Corcyne
Ariadne
 
Corcyne.
Corcyne
 
Dochter.
Ariadne
 
Och.
Corcyne
 
Wat isser dat u deert?
Ariadne
 
Ick openbaer t haer niet, mijn sinnen sijn gekeert.392
Corcyne
 
Isser yet dat u smert wilt het mij mededeelen.393
Ariadne
 
Ach waerde voester!394
Corcyne
 
Suldij die u droefheit helen?
Ariadne
395
Sal ick het doen of niet?
Corcyne
 
Segt vrijlijck wat u let,
 
En op u voester waert, een vast vertrouwen set,396
 
Dat sij tot u verdriet eenige raet sal crijgen.
Ariadne
 
Ach mijn inwendich vuyr ick can u niet verswijgen!
 
Mijn heimelijcke smert moet nodich sijn vertelt,
400
Daer coom af wat het mach, de Min doet mij gewelt.400
 
Ach voester!
Corcyne
 
Wel hoe nu? vertreckt mijn uwe smerte.401
Ariadne
 
De Min.
Corcyne
 
De Min?
Ariadne
 
De Min van Theseus brant mij 't herte.402
Corcyne
 
De Minne brant u hart? hoe segdij dat? om wien?
Ariadne
 
Om Theseus.
Corcyne
 
Theseus? Och dats qualijck toegesien.
405
Een wufte vreemdeling hebdij tot lief vercoren?
Ariadne
 
Maer die te boven gaet al Cretaes ingeboren.
Corcyne
 
Eer dat de Minne wast treckter u sinnen van.407
Ariadne
 
Te laet ist, ghij gebiet dat ick niet doen en can.
Corcyne
 
Ghij cunt indien ghij wilt dees raserije stillen.409
Ariadne
410
Indien ghij wilt, dats waer, maer ick en can niet willen.407-410
Corcyne
 
Ghij moet, daer is geen hoop, want hij bemint u niet.
Ariadne
 
Geschieden can het geen dat noch niet is geschiet.
Corcyne
 
Hij weet niet van u smert, hoe soud' hij wederminnen?
Ariadne
 
Ick sal hem weten doen wat dat ick lij van binnen.
Corcyne
415
Tgebruick laet dat niet toe, noch oock de schaemte stuir.415
Ariadne
 
Onbillijck ist gebruick, ick vollich de natuir,
 
Wij sijn soo vrij als sij.
Corcyne
 
Hij sal u niet verkiesen,
 
Maer weijgeren misschien.
Ariadne
 
Can icker bij verliesen?
Corcyne
 
Maer hij sal sterven, of vertrecken over see.
Ariadne
420
Soo sterreft Ariadn' of soo vertrecktse mee.
Corcyne
 
Belooft hij u sijn Min, hij sal sijn woort niet houwen.
Ariadne
 
Och moochdij sijne deucht wel sullix toevertrouwen?422
Corcyne
 
Ach eenvoudige maecht! kendij de mans niet bet?423
 
Sij fluiten soet tot dat de vogel is int net;
425
Lichtvaerdich en geveinst, twee punten om te vresen.
Ariadne
 
Dit seggen sij altsaem der vrouwen doen te wesen.426
 
Mijn leijtsman is de Min, hierom laet mij betien.427
Corcyne
 
Helas een ongeluck en canmen niet ontvlien,
 
Wanneer de Goon verstoort van voorsicht ons beroven.429
430
Wat reden dat ick spreeck sij sijn voor eenen dooven.430
 
Nu dan, mijn dochter, soo dan allen goeden raet,
 
Om u voornemen om te stooten, comt te laet,
 
En condij niet de wech die veijlichst is betreden,
 
Soo sal ick alle moeyt', en naersticheit besteden
435
In t'geen dat u belieft, sorchvuldich, om daer deur,435
 
Indien het moglijck is, u quaet te comen voor.436
 
Gebruickt mijn in u dienst, jck stae tot u geboden.
Ariadne
 
Laet ons gaen bidden dan de goedertieren Goden
 
Om een geluckich eint, daer nae sal ick een brief
440
Schrijven, op dat ghij die gaet dragen aen mijn Lief,
 
Eer hij nae t' doolhof gae tegen het monster crachtich.
Corcyne
 
Ick vrees', helas! Godt maeck mijn vrese logenachtich.391-442442
Choor
 
Staech soeckt het welich hof sijn blinde lust te boeten,443
 
Die sij dan goet, of quaet, gansch sonder onderscheijt,
445
Des sietment in sijn lust meer tegenheits ontmoeten,445
 
Als een gemenen man in sijnen arrebeijt.
 
 
 
Der Princen kindren teer worden, tot allen tijen,447
 
In lusten opgevoet, die worden daglijx broot:
 
Daeromme soecken sij tot ongewoon verblijen,
450
Dickwils een nieuwe lust, die brengt haer inden noot.
 
 
 
,,Die stadich alledaech geniet sijn lust nae winssen,451
 
,,Verliest int eint haer smaeck, want de gewoont maeckt eelt.
 
,,Dies, die de kinders jong van de gevreesde Princen,453
 
,,Opvoedt in alle lust haer alle lust ontsteelt.
455
,,Die tot de lust gewenst is van sijn jonge dagen,
 
,,En weet noch goedt noch quaet, is teder van gemoet,
 
,,En als de smerte comt, kan hijse niet verdragen,
 
,,Maer raeckt ter eerster stoot bedruckt onder de voet.458
 
 
 
Het dertel hof en is dan inder daet soo welich
460
Noch wenschelijcken niet, gelijckt van buiten schijnt,
 
Indien men vol van twist, van haet en nijt crackelich,
 
Sijn schadelijcke vreucht, en valsch behagen vijnt.462
 
 
 
Der Princen kindren sijn soo welich niet van leven,
 
Gelijck als menich man haer oordeelt onvoordacht,464
465
Soo s' haer om vreemde lust dick in perijkel geven,465
 
En soo gemeene lust van haer niet wort geacht.466
 
 
 
In Ariadne sien wij veel veranderingen,
 
Van verwe, van manier, van wesen, en van sin,
 
En t' arrichdenckent hof mompelt geen ander dingen,
470
Als dat sij heeft geleijt op Theseus hare min.443-470
 
 
 
D'aloversiende Son heeft, in voorleden jaren,471
 
De sachte Venus en de stoute Mars beclapt472
 
Aen haren man Vulcaan, dewijl sij tsamen waren,473
 
In lustig overspel, daer hij haer heeft betrapt.
475
De lachende Godin, al isse blij van oogen,
 
Het speet haer lange tijt, sij noemdent een verraet,
 
En swoer bij d'helsche stroom, dat sijt hem wt sou drogen,477
 
Was anders hare macht niet cleender als haer haet.478
 
 
 
De Cuisheit statich gingt haer desgelijx aentrecken,
480
En liet haer dunken t' was haer mee geschiet te spijt,480
 
Want een oncuissche daet int openbaer t'ontdecken,
 
In aller veugen oock tegen de Cuisheit strijt.482
 
 
 
Voorwaer een cuis gemoet sal nemmermeer verhalen483
 
Waer in een ander heeft oncuisschelijck gedaen,
485
Maer den oncuissen soeckt oock dick door logentalen,
 
Een ander maken vuijl, sijn vuilheit voortestaen.486
 
 
 
Dese godinnen beij gingen te samen spannen,
 
Om dit te wreken op de clare Sons geslacht,488
 
Sij deên Pasiphae verachten alle mannen,
490
En minnen eenen stier, onmenschelijck bedacht.490
 
 
 
Ontdeckers van de Min, beschaemsters van de Cuisheit,
 
Siet dit exempel aen, betoomt u wufte tong,492
 
En neemt eens naerstich acht, watter tot uwent thuis leijt,493
 
Soo mocht het, dat de grofst van u, de fijnste song.494
 
 
495
O ghij Godinnen hooch wij bidden wilt genoegen495
 
Aen de genomen wraeck, vol deerlijck ongerief,496
 
En wilt het eedel huis geen meerder straf toevoegen,
 
Door Ariadnes min, op haer wtheemsche Lief.
Theseus
 
Godinne die tot Crijch, en Wijsheit doet gemenen ,,Vlijt,499
500
Pallas die t sterke schilt vant wijs-beroemd' Athenen ,,sijt,
 
Indien dat u te voet mijn borgers allegaer ,,vielen,
 
Wanneer dat ick vertrock nae desen genen clenen ,,strijt,502
 
En ick ootmoedelijck quam voor u hooch outaer ,,knielen,
 
Indien mijn borgers oyt, u mogentheit voor waer ,,hielen,504
505
Soo tot beschutster u Athenen te verheven ,,plach,505
 
Jont dat het woede dier vant welkmen seven paer ,,sielen,506
 
Dickwils in corte tijt aen Proserpina geven ,,sach507
 
Door dees mijn rechter hant, comen omt bose leven ,,mach;
 
Soo sal u rijckelijck ons danckbaer borgerij ,,eeren,509
510
Den welcken noijt soo veel aen ander saeck bedreven ,,lach;510
 
Wilt u genadich ooch hierom Godin op mij ,,keren.
 
Waer sijdij rechterhant? u crachtelijck moet ghij ,,weren!
 
Nu gramschap ongetemt alhier den tijt voor handen ,,siet513
 
Datmen can cloecke deucht van uwe raserij ,,leren,
515
Hier laet de reden toe dat ghij wt uwe banden ,,vliet,515
 
Aent vreeselijcke dier uwe verbolgen tanden ,,biet,
 
En gaet het grimmich met u crachten wtgelaten ,,an.517
 
En ghij mijn moedich hart dat Theseus noijt in schanden ,,liet,
 
Door wien ick strijden veel, gevaerlijk boven maten ,,wan,519
520
Geen daet soo seer als dees mijn borgerije baten ,,can.499-520
Corcyne, Theseus
Corcyne
 
Hola grootmoedich Prins, hola, om niet onwaerdich521
 
Te sneven, avontuirt u selven niet lichtvaerdich,522
 
Ick sie u cloeck gemoet, ghij gruwt niet voor de doot,
 
Want anders hieldij u wel willich wt den noot.
525
Ghij sijt van Goddlijck saet, t'is aen u moet te mercken,
 
Maer moet is niet genoech, om grote daên te werken,
 
T'en sij dat goeden raet haer oock geselschap houdt.527
 
Neemt mij ten besten af, dat haer een vrouw verstout,
 
Om u grootachtbaerheit in sijn opset te raden.529
Theseus
530
Wie sijdij moeder? oft hoe coomdij dus beladen530
 
Met sorge van mijn doot? Wie seindt u mijn ontrent?531
Corcyne
 
Ick ben de voester van de gene die mij sendt,
 
Dats Ariadne, die u bidden doet te letten
 
Voordachtich op t'gevaer daer ghij u in gaet setten.534
535
De saeck wel overlegt, bedenckt eens wat ghij doet.
 
Soo ghij den strijt al wint, daer ghij toe sijt gemoet,536
 
Ick neme dat u Mars, noch Pallas laet verlegen;537
 
Hoe raeckt ghij weer te rug wt de verwerde wegen,
 
Daer Daedalus bijnae bleef sellef in verdwaelt?
Theseus
540
Voorwaer ghij hebt gelijck int geen dat ghij verhaelt.
 
Mijn ijver tot den strijt liet mij soo seer niet denken,
 
Op mijn behoudenis, als op het dier te krenken.542
 
Wat middel om daer nae te keren tot de poort?
Corcyne
 
Daeromme seijnt u Ariadne dese coort,544
545
Om inden inganck van het doolhof vast te binden,
 
En die te volgen, om den wech te rug te vinden.546
 
Ontfangt de nutte gaef van d'hoochgeboren maecht.
Theseus
 
U eedel schoon Princes voor mij meer sorge draecht,
 
Dan ick oijt heb verdient, dan ick oijt can verdienen.
550
Ick can haer nemmermeer vergeldinge verlienen,
 
Die groot genoech sal sijn voor d'eer die mij geschiet.
Corcyne
 
Sij wenscht u welvaert, en ander vergelding niet,
 
En bidt u desen brief voor uwen strijt te lesen.
 
Adieu, vaert wel.
Theseus
 
Vaert wel. Een brief? wat mach dit wesen?
555
Ick ben verwondert, en mij dunckt een selsaem ding,555
 
Sulken gemeensaemheit tegen een vreemdeling.
 
Bij wijlen is een vrouw seltsaem int overleggen.
 
Sij doet mij grote jonst, wat mach haer schrijven seggen?558
Opschrift
 
Soo veel voorspoedicheits, o Theseus hooch vernaemt559
560
U Ariadne wenscht dat u mach wedervaren,
 
Als u verheven moet aenslagen hooch omvaemt,561
 
En alsser stemmen veel u waerde lof verclaren.562
Brieff
 
Grootmoedich jongeling, waert sake, dat ghij droecht563
 
Voor mij soo grote sorch, als ick schep ongenoecht564
565
Wt u perijkel swaer, en met u ben te lijen,565
 
In waerheit, ghij sout mij meer soecken te bevrijen
 
Wt de verwerde paen des doolhofs, daer mijn hart
 
En sinnen onvoordacht, soo wijt in sijn verwert,568
 
En wt het hardt gewelt vant monster ongenadich,569
570
Dat mijn verheert verstant in boeijens hout gestadich,570
 
Meer, als ghij onvertsaecht u leven soeken sout571
 
Te wagen inden hof van Daedalus gebouwt,
 
Tegen het monster wreet dat van u ondersaten,
 
Den ganschen afcoomst van ons eedel huis doet haten.
575
Maer, las! den wreden loop der sterren liet niet toe,
 
Dat Theseus soude doen het geen dat ick nu doe,
 
Het geen dat ick nu doe door dwang van vreemde crachten.
 
Hoewel t mij tegen is, soo can ick niet verachten578
 
U liefde tot u lant, en deucht die ghij betoont,
580
Door dien dat ghij u lijf noch leven niet verschoont
 
Voor uwe borgerij, want in mijn Minne druckich,
 
Wiens oorsaeck dat dit is houd' ick mij noch geluckich,582
 
Om de waerdije van de geene die ick min.
 
Ach wat heeft oock mijn Liefd' al tegenspoedichs in!584
585
De oorsaeck die mij doet mijn waerdich lief verkiesen
 
Is d'oorsaeck die mij doet mijn waerdich lief verliesen.
 
T'en waer u eele deucht, gh'en gaeft u in gevaer;587
 
Ick minden u oock niet indien dat n iet en waer.
 
Nu dan grootmoedich Prins, ghij sijt niet af te keren,589
590
Vant heerelijck besluit, jck sal de Goden eeren590
 
Met costel offerhant, en storten mijn gebeên,591
 
Op dat den groten Godt u d'overhant verleen,592
 
Gelijck u deucht verdient, van t woede dier verbolgen.593
 
Soo t mij geweigert wort, jck sal u haestich volgen
595
Nae Plutoos duister rijck dat inden afgront leijt,
 
En brengen u de maer, hoe dat ghij wort beschreijt.
 
Dan soo 't Juppijn belieft u d'overhant te jonnen,
 
Soo wil hij Ariadn' het leven oock vergonnen,598
 
Die u vervolgen sal waer ghij sult hene gaen,599
600
En soecken anders niet als u ten dienst te staen.600
 
 
 
Finis
Theseus
 
Hoe Theseus? ist een droom? jck soud' het garen weten.
 
Misschien de beeltenis van de Princes van Creten,
 
Die ghij op t costelijck bancket te nau besacht,
 
Nam een verholen plaets te vast in u gedacht,
605
En nu u moede leen de trage slaep gedogen,605
 
Comt sij u in den droom dus onverwacht voor ooghen;
 
En t' schijnt dat u de schoon en hoochgeboren vrouw
 
Versoeckt van minnen, dat u beter passen sou.608
 
Maer wat? is dit een droom? en hebb' ick niet in handen,609
610
En voel, en sie 't pappier? dat haer betuicht te branden610
 
In Theseus hete min. En lees' ick niet het schrift?
 
Verstaen ick niet den sin? En houd' ick niet de gift,
 
Die sij sorchvuldich sandt, met wijsselijcke rede,613
 
Aen eenen die haer noijt de minste dienst en dede?
615
Gelijck bemint gelijck. Een edel heus gemoet
 
Heeft derenis met sijns gelijcken tegenspoet.
 
Grootmoedige Princes van wtgenomen sinnen,617
 
Beminster van de Deucht, cieraet der Coninginnen,
 
Tot dat de bleeke doot mijn cloeke borst sal slaen,
620
Sal uwe weldaet hooch daer in geschreven staen.
 
Nu Theseus, het is tijt, en ghij sijt, lang al, vaerdich,
 
Betoont dat ghij de gift van d'eedel vrouw sijt waerdich.
 
Siet hier den ingang van het doolhof; nu vaert wel
 
Mijn ondersaten al, en ijder meegesel,
625
Die met mijn herwaerts quaemt. Indien ick wederkere,625
 
Ter werelt, en genoot noijt yemant groter eere.626
 
Indien ick sterref vroom, de Doot en sal mijn Lof627
 
Met mij niet wisschen wt, maer in het vrolijck hof,
 
Bij d'ander sielen vroom sal die mij vreuchde geven.
630
Een schoonen sterrefdach vereert het gansche leven.630

Derde deel*

Theseus
 
Lof sij de groote Goon, tot mijwaerts welgeneicht.631
 
Gelijck een hoge roots, die door de wolken steijcht,
 
En past op donder, noch op blixems wreet verslinden,633
 
Maer met sijn trotse cruin den hogen hemel dreijcht,
635
Blijft onbeweecht in spijt van de Noordooste winden,
 
Van hagel, en van sneeu die d'oopen lucht verblinden,636
 
En die sich d'ongenaed' des weders niet en creunt,637
 
Als ondergraven wort van veel gelijckgesinden,
 
Sijn wortel ofte voet, daer t heele lijf op steunt,
640
Valt schielijck: van den val rontsom het Aertrijck dreunt,
 
Verschrikt de harders wuft, en de bewoonde steden,641
 
Soo dat het wilt gediert, dat in sijn holen weunt,
 
Verbaest te samen treckt sijn t'sidderige leden:643
 
Al eveneens soo ginck het op den dach van heden,
645
Met het verwoede dier vermetelijck ontstelt,645
 
Wanneer ick onvertsaecht dat quam te moet getreden.632-646646
 
Het scheen onwinnelijck te wesen voor een helt,
 
Soo groot, soo dapper, en soo crachtich van gewelt,648
 
Soo overmoedich stont het op sijn fluxe beenen.649
650
Door d'onvermoeyde deucht heb ick het neergevelt,650
 
Int vruchtelose sant verlosser van Athenen.651
 
En als het storten neer soo heeft het mij geschenen,652
 
Dat vanden swaren slach de werelt werd' verdooft.653
 
Nochtans soo trad ick toe, en heb het voort met eenen654
655
Vervolgende mijn winst, cloeckmoedelijck berooft,655
 
Van sijn vervloeckte siel, en bloetbegerich hooft.
 
T' was doot, nochtans daer bij dorst ick mij nau vertrouwen,657
 
En heb het werrick van mijn handen nau gelooft,
 
Soo ijsselijcken lacht, vol wreetheit om aenschouwen.659
 
 
660
Maer sacht wat, Theseus, sacht, wat comen hier voor vrouwen?631-660
Ariadne, Theseus
Ariadne
 
Met heussche groet,661
 
Met spelen en met singen
 
Gaet te gemoet,
 
Maechden en jongelingen,
665
Aen hem die doet
 
Sijn vaderlant ontspringen666
 
Wt tegenspoet.
 
 
 
Eeuwelijck past
 
Het desen dach te vieren,
670
Hij heeft verrast
 
Het wreetste van de dieren,
 
Hieromme vast672
 
Met veelheit van Laurieren,
 
Sijn hóóft belast.
675
Eeuwich gemelt
 
Werd' uwen naem door desen,676
 
Ter werelt, selt677
 
Gh'u minnen doen en vresen,
 
En onvertelt
680
Nieuwers u lof sal wesen680
 
Grootmoedich helt.
 
 
 
Geen aertsche macht
 
Verwan het monster woedich,
 
Maer d'eedel cracht
685
Van Theseus harte moedich,
 
Die vant geslacht
 
Der groote Goden goedich,687
 
Is voortgebracht.688
 
 
 
Dees Prince schrank689
690
U t'einde van u wenen,
 
Wanneer hij dwanck691
 
Den mensche met vier beenen,692
 
Met blij geclanck
 
O borgers van Athenen,
695
Tijdt opter ganck.695
 
Segt Theseus danck.
 
 
 
Minos, grootmoedich Prins, en d'heren altemale
 
Verwachten u te saem in sijn vercierde sale,
 
Om daer de Goden groot, als die u deên bijstant,699
700
Te danken met gebeên, en costel offerhant,
 
En u t'onthalen nae verdienst van daden brave.
Theseus
 
Voorsichtige Princes, ten waer u heussche gave702
 
Mij immers alsoo veel behouden hadd' als zij,703
 
Ick acht s'en cregen nu dees eere niet van mij.704
705
Dewijl 't u soo belieft, gaen wij den Coning vinnen.705
Ariadne
 
Indien het u belieft, dit is den wech nae binnen.
Choor
 
Die t' wankel Aventuir verheft,707
 
Dat ongelijcke gaven geft,708
 
Mach vroolijck sijn geluck gebruicken;709
710
Maer niet hovaerdich trots van roem,
 
Want s'werelts luck, dat is een bloem711
 
Schoon opgedaen van swacker struicken.712
 
 
 
Het gene dat den mensch vermach,
 
Opt midden van de schoone dach,714
715
En weet hij of hij sal vermogen,715
 
Wanneer het duister avont wert,
 
Alsoo met dicke wolcken swert,717
 
T'besluit des hemels is betogen.718
 
Den mensche leeft in duisterheit,719
720
En sonder oprecht onderscheijt,720
 
Van ware schad' en ware bate,
 
En dat hem scheen het hoochste luck,
 
Is dickwils oorsaeck van sijn druck,
 
En onderganck van al sijn state.
 
 
725
Als t'geen daer hij te voet om viel,
 
En dat hij t'hoochste voordeel hiel,726
 
Hem bleeck opt hoochst te lopen tegen,
 
Beroudent dickwils menich man,728
 
Dat hij sijn schaed' ontsmeeckte, van729
730
De Goden licht om te bewegen.719-730730
 
 
 
Tot noch heeft Theseus deurgebracht,
 
Sijn lofflijck leven hoochgeacht,
 
En doet nu nieuwen lof gewagen,733
 
Door dien het sterke monster wreet
735
Athenens hart-verterend' leet,
 
Leijt door sijn rechterhant verslagen.
 
 
 
Sijn hoge lof gansch Creta crijt,737
 
En van de clanck den hemel splijt,738
 
Tot in Juppijns besonde salen,739
740
Wanneer het wijs' Athenen hoort,
 
De tijding van de brave moort,741
 
Het sal sijn Prins als Godt onthalen.742
 
Hij danckt hier van de Goden, maer
 
Wie weet of het niet beter waer,
745
Dat hij daer loflijck waer gebleven,745
 
Alsoo ter werelt menich Prins,
 
Die loflijck leefden nae sijn wins,
 
Sijn lof verloor door lang te leven.740-748
 
 
 
De schand' is doot van t'eedel huys,
750
De soone van den stier oncuis,
 
En van de dulle vrouw becoorich.751
 
Een wtgelaten vrolijckheit
 
Sich door het open hof verspreit,
 
En maeckt de gansche stadt baloorich.754
 
 
755
De schoone Coninx dochter blij
 
Vint haer aen Theseus waerde zij,756
 
Die haer sijn wedermin gaet togen;757
 
Waer door s' haer selven soo vergeet,
 
Dat sij haer niet te veijnsen weet,759
760
Maer hangt gestadich aen sijn ooghen.760
 
 
 
Ghij waent u vlamme werdt geblust,
 
En beeldt u in, de meeste lust762
 
Princes, die Godt u can verlenen:
 
O blint vertrouwen desen dach
765
Wel wesen het beginsel mach,765
 
Van u en al t geslachts verclenen.766
Theseus, Ariadne
Theseus
 
D'ondrachelijckste smert die jck gedooch, mijn vrouwe,767
 
Is mij te merken dat ghij twijffelt aen mijn trouwe.
 
Princes, eer sal ick wt dit eilant wijtvermaert
770
Nae t' wijs Athenen toe mijn reijse doen te paert;
 
Het menschelijck geslacht sal d'Aerde laten varen,
 
En bouwen steden grof tot woonplaets op de baren;772
 
De beeck sal climmen op tegen t' geberrecht aen,773
 
De vlam sal nerewaerts in plaets van opwaerts gaen;
775
De Sonne sal hem in sijn susters wagen setten,775
 
Des Uchtens wangen sal de bleeke Maen blancketten;
 
Dats meer mijn hete Min sal lesschen sijnen dorst,777
 
Eer Ariadnes naem sal gaen wt Theseus borst.
 
Dies maeckt, Princes, een eijnt van u wemoedich duchten.
Ariadne
780
Ayme! grootmoedich Prins, sal ick met u gaen vluchten,
 
Verlaten goedt, en bloedt, en mijn heer Vaders hof,
 
Mijn twijffelige sorch neemt mij ten besten of.782
 
De grootheit van t' geluck doet mijn in vrese leven.
 
Afsnijend' ander hoop, sal jck mij moeten geven
785
Alleen in u genaed' indien het dan geviel,785
 
Dat uwer Edelheit van mij niet meer en hiel,786
 
Als menich ander die verachten sijn vriendinne,
 
Nae t'jonstelijck genot van sijn vercoelde Minne,
 
Wat wtcoomst stont mij op? Wat toevlucht doch? Wat raet?789
790
Waer keerd' ick heen?
Theseus
 
Godin; Indien jck u verlaet,
 
Soo wensch' jck, dat de Goon tot genen tijt gedogen,
 
Dat mijnen Vader grijs aenschouwe met sijn oogen,
 
Sijn onverwonnen soon, noch door mijn wederkeer,
 
Deelachtig werd' de lust van mijn vercregen Eer,
795
Maer dat mijn borgers in de plaetse van verheugen,
 
Van vieren, en van blijd onthael, aenrechten meugen796
 
De leyde stacy van een overdroevich lijck,797
 
En met verdrietich wee ontcieren t' gansche rijck.
 
Ick sal, Princesse waert, stelt u gemoet te vreden,
800
U eeren, u ontsien, u dienen t' aller steden,800
 
Indien dat jck met u, uws vaders hant ontvlie.801
Ariadne
 
Ach Minne! nu dan, t' geen dat u belieft geschie.802
Theseus
 
Nu moet! Alcander gaet flux heimelijck bestellen,803
 
Dat schippers, stierlien, met de radde bootsgesellen,804
805
Passen gereet te sijn tegen de middernacht,805
 
Wanneer de Werelt van de diepste slaep becracht806
 
Geen ommesien en heeft wat ander liên bedrijven,807
 
Want jck besloten ben niet langer hier te blijven.

Vierde deel

Aegle
 
Ick schouw de werelt aen,809
810
En nae gewoonte gaen
 
Sie jck vast alle dingen,811
 
Sij sijn dan groot of cleen;
 
Maer jck helas! alleen
 
Blijf vol veranderingen.
 
 
815
De dach die voert de nacht,815
 
Het wintge wispelt sacht,
 
Over de groene dallen,
 
Het wout de bergen ciert,
 
Maer jck ben heel verkiert,819
820
En blijf verkiert in allen.820
 
 
 
De Son, nae d'oude sleur,
 
De doode cruiden, deur
 
Sijn hitte, doet verrijsen,
 
Die doen haer open blij;
825
Maer wie can doch in mij
 
Levendich leven wijsen?
 
 
 
Het teder swacke gras,827
 
En t vrolijcke gewas
 
Bedijt bij dauw en regen,829
830
Diet dorstich aertrijck voedt;
 
Maer wat dat mijn ontmoet,831
 
T'is nemmermeer te degen.832
 
 
 
Het wilt gedierte springt,
 
T' gevogelt dertel singt,
835
De wufte Nimphen voegen835
 
Bebloemt haer aen den dans;836
 
Maer cruit noch rosecrans
 
En can mijn lust vernoegen.
 
 
 
Een ander heb de loop839
840
Van Satyrs over hoop840
 
Vervolcht aen alle sijen,
 
Dat luttel Nymphen cruist;842
 
Maer jck ben niet verkuist843
 
Met haer brooddronken vrijen.
 
 
845
Het geile vee nae lust
 
Sijn honger plechtich blust;846
 
Van steijle rootsen vlieten
 
De beken seewaert in;848
 
Maer jck draech leijde Min,849
850
En canse niet genieten.
 
 
 
Wanneer de gulden Son aen d'ander werelt licht,851
 
En d' Aerd' haer schaduw set tusschen sijn aengesicht,
 
En tusschen t' aengesicht des Maens; men siet bevlecken
 
Haer aengename licht, en clare glans betrecken
855
Met naere duisternis, die comend' onverwacht855
 
Verbaest met nieuwe schrick t' onwetend' Aertsch geslacht.856
 
Behoeftich moet jck oock op sulken wijse quijnen,
 
Soo lang als ick ontbeer de clare Sonneschijnen,
 
O Theseus, van u ooch, soo lang als jck ontbeer,
860
U vriendelijcke jonst mijns levens vreuchde teer,
 
Soo lang als jck ontbeer u tegenwoordich wesen,861
 
Soo leev' ick in een zee van hopen en van vresen.
 
Maer, las! ghij denckt niet eens grootmoedich edel helt,
 
Dat ick t' sint u vertreck heb d'wren droef getelt,
865
Welck' int verlopen traech mij schenen stil te toeven
 
En wt mijn bittre smert een soete smaeck te proeven.
 
Maer mijns gedachtenis, helas! is oock soo verdt867
 
Als t lichaem van u is gevloden wt u hart.
 
Mijn ongelijck ist u, dat ghij u waerde Minne869
870
Op sterffelijcke vrouw verplant van een Godinne,
 
Godin die soo veel leets om uwent wil geschiet,
 
Dat het onsterffelijck te wesen haer verdriet.
 
Ghij doet u selfs te cort; daerom, in plaets van wrake873
 
Te nemen over u, jck medelijden smake.
875
Een sterffelijcke vrouw onthout mij mijn geneucht,
 
Maer sij en sal niet lang genieten dese vreucht,
 
Indien jck Aegle ben, Aegle, die door de crachten877
 
Van woorden, en van cruit, dick op verscheiden nachten,878
 
Int midden van haer loop heb schielijck stil doen staen,
880
De paerden allebeij van de besworen Maen.880
 
Indien jck door de cracht en const van toverijen,
 
Het lopend'jaer heb doen vergissen sijn getijen,
 
En t' Aertrijck ongesien begraven in de sneeu,883
 
Als de naebije Son versocht den heten leeuw;884
885
En als hij nae den ram ging sijnen wagen stieren,885
 
De bomen met haer ooft, met cooren t velt vercieren;886
 
Indien ick sonder wint met ijsselijck gerucht,887
 
De trotse golven heb doen rijsen in de lucht,888
 
En heb de selve weer verboden haer te roeren,889
890
Wanneer den Noordenwint met haer quam oorloch voeren;890
 
Indien ick heb de loop des snellen beecks belet,
 
En t' water wt de zee doen climmen op sijn bedt;892
 
En t' water des fonteins in stee van wech te loopen,893
 
Doen blijvend' op sijn plaets hooch op malcander hoopen;
895
En jck tot lust van mijn gespelen, s'avonts laet
 
Heb het ontwortelt wout doen dansen op de maet;
 
En alles wtgerecht, wat datter schijnt te wesen
 
Tegen de vaste wet van de natuir; jn desen,
 
Sal ick door mijne cunst oock houden d' overhant.
900
De tijt sal comen dat de Minne, die nu brant
 
Het harte van mijn lief, niet meer sijn hart sal crenken,
 
Als nu mijn Minne doet, daer hij niet op mach denken.902
 
Ghij die de roeste, maer de straffe scepter draecht903
 
Van t duister naere rijck met schrick en anxt geplaecht,904
905
Drievuldig' Hecate betoont mijn uwe jonste;905
 
Indien jck oijt naer eisch van de vervloeckte conste,
 
Met warrem menschen bloet gelijck mij was geleert,
 
En mager beesten swert u outars heb vereert;
 
Heb jck u oijt met roock van doode menschen leden,
910
En met het storten van afgrijslike gebeden,
 
Met grouwelijcke dienst nae de manier versaet,911
 
Soo comt mij nu ter tijt in mijn opstel te baet.912
 
 
 
En ghij o Coninck wreet die de bedruckte sielen913
 
Een ijder nae verdienst met straffe doet bedielen,914
915
En over t lichte volck strenge geboden geeft,
 
Onder wiens tyrannij den woesten afgront beeft,
 
Wiens donderige stem de raserijen vresen,917
 
En t' nevelachtich hof, wilt mij te wille wesen.918
 
 
 
Tysiphone' en Megera' en steurt u daerom niet,919
920
Datmen u suster hier in s'werelts licht ontbiet,
 
Haer selschap suldij maer een corte tijt ontberen,
 
Tot sij mijn heeft gedient dan salse wederkeren.
 
 
 
Toont altesaem u jonst dat ick mach varen voort,
 
Siet hier al t'geen gereet wat tot de saeck behoort.
 
 
925
Hecate dits u crans gevlecht van negen slangen.925
 
Dits eeners lever die sich sellef had verhangen.926
 
Van een driejarich draeck is dit geronnen bloet.
 
En dits een nachtwls gal die dickwils wonder doet.
 
En van een swerte kat sijn allebeij des' oogen,
930
Die jck haer levendich heb wt het hooft getogen.
 
Een hongerigen hont heeft aen dit been geknaecht,931
 
En op sijn meeste lust heb ick het hem ontjaecht.932
 
Dit is de pluim van Stryx een eysselijcke veugel,933
 
Diese gestroijt heeft wt haer naere slinker vleugel.934
935
Dees baert heb ick een wolf al slapend' afgesneên.
 
En dese keersen sijn van merch wt mensche been.
 
Mijn beevaert is gedaen als toveressen plegen,937
 
Barvoets doort naere wout, en eensaem ommewegen.938
 
Geen ding en is versuimt, daer door besweer jck dij.
940
Alecto, dat ghij hyer terstont verschijnt voor mij,
 
Flux haest u Raserij, al eer dat jck mij wende
 
Tot woorden, die u staen doen souden over ende942
 
U swart venijnich hayr, tot woorden daer de vrouw943
 
En Coningin des Hels, bevreest voor beven souw.940-944
Aegle, Alecto
Aegle
945
Alecto, Alecto, Alecto.
Alecto
 
Wee de druckige Aerde945
 
Die noijt een droever quaet dan jck en ben, beswaerde.
 
Wie ist die met gewelt int licht mij comen doet947
 
Van de gehate dach? Wie dwingt mij dat ick moet948a
 
Laten de droeve cuil vol eijsselijcke beesten,949
950
Die tot quellagie sijn van de verdoemde geesten?
 
Aegle wats u begeert?
Aegle
 
Alecto jck bevin951
 
Door crachte van mijn const, dat Theseus sijne Min
 
Stantvastich heeft geleyt op de Princes van Creten;
 
Dies jck begeer van u, wat hij nu maeckt te weten,954
955
Alsoo ghij t' alles weet watter ter werelt schiedt.
Alecto
 
Weet dan, dat Theseus nu met Ariadne vliedt
 
Door d'ongebaende zee, en heeft haer meegenomen
 
Sonder haer Vaders raet, om herwaerts mee te comen;958
 
Des vlucht hij nu sijn best om Minos hant t' ontgaen,959
960
En meent te Naxos nu te nacht te leggen aen,
 
Om sijnen leger op het eijlant te gaen stellen,961
 
En te verversschen sijn vermoeyde bootsgesellen.962
 
Hier hebdij dat ick weet geeft mij mijn oorlof dan.963
Aegle
 
Noch niet. Maer mijn gedaent terstont gaet trecken an,
965
En als de naere nacht het Aertrijck heeft betogen,965
 
Soo comt te Naxos voor mijn Theseus bedt gevlogen,
 
En spreekt hem heftich aen in dese mijn gedaent,
 
Maer mager, ende bleeck, en bitterlijck betraent.
 
Met strenge woorden comt over sijn ontrouw clagen,
970
En blaest hem in u gift om sijn gemoet te knagen.
 
En treft hem met u toorts, op dat hij sich verbaes,971
 
En onverduldich door berouw van ontrouw raes,972
 
En rasende begeef sich herwaerts op de baren,
 
En laet sijn nieuwe Lief, en nieuwe Liefde vaeren.
975
Haestich van hier vertreckt, en mijn gebodt voldoet.
Alecto
 
Het geen dat ghij gebiedt, volbreng' ick metter spoet.
Choor
 
Het valsch geluck dat heeft gelogen,977
 
Met schoon momaensicht veur,
 
Het eedel Coninx huis bedrogen,
980
Raeckt schielijck in getreur,
 
Alst in sijn meeste fleur,
 
De tijt met vreuchden overbrachte,982
 
En luttel op de droefheit dachte,
 
Doe stont die las! alreede voor de deur.
 
 
985
Doe voorspoet sich alleen vertoochde985
 
Met aengenaem gelaet,
 
Op tegenspoet men niet en oochde,
 
Noch t' overhangend quaet;988
 
Helas soo luttel raet
990
Weet den verwaenden mensch ellendich,
 
Tegen t' geluck heel onbestendich,
 
Dat eenen oogenblick niet stil en staet.
 
 
 
T' Geluck dat is alleen gestadich
 
In ongestadicheit,
995
Dat velt de Princen overdadich995
 
Van haer grootachtbaerheit,
 
En sonder onderscheit
 
Verheft het weer de slechte lieden,998
 
Tot hoge staet, en trots gebieden,
1000
Die t luttel tijts daer nae den val bereyt.993-1000
 
 
 
Indien t' geluck gewent te wenden,
 
Sich nimmer stil en set,
 
Geen hoge moet en sal verblenden1003
 
De geen die daer op let;
1005
Die wijsselijck betret
 
Des werelts padt, sal stadich vresen,1006
 
Als hij voorspoedich schijnt te wesen,
 
Soo raeckt hij door geen onvoorsicht int net.1008
 
 
 
Indien t' Geluck gewent te keren,
1010
Sich nemmermeer set vast,
 
Men sal t' gemoet oock niet verneren,1011
 
Van ongeluck verrast,
 
Maer alsmen is belast,
 
Met hoop sijn ongeluck besuiren,1014
1015
Alsoo noch goet, noch quaet can duiren,
 
Het welck den mensch t' oneffen annetast.1016
 
 
 
Het hof geleert met sijne schade
 
Hoe seer t' verandren can,
 
En comt sijn druck niet eens te stade,
1020
Noch leert niet eens daer an,
 
Dat wederomme van
 
De tegenspoet can voorspoet comen,
 
Waer door cond' hope sijn genomen,
 
Die inden druck vertroosten menich man.
 
 
1025
Het anxstich hofgesin verslagen1025
 
Door t schielijck ongeval,
 
Doet al het lant van Creta wagen1027
 
Met ijsselijck geschal1028
 
Van crijslien overal,
1030
De wackre roijers haer vercloecken1030
 
Om met galeijen snel te soecken,
 
D'ontschaekte maecht gevoert nae vreemde wal.
 
 
 
Maer wie sal Ariadne vinden?
 
Die met haer liefste vliedt,
1035
Met jonste van de dienstbaer winden1035
 
Door Thetys woest gebiedt,1036
 
Daermen geen spoor in siet?1037
 
Een ijder mach een man verstrecken,1038
 
Het seijl tot inden top optrecken,1039
1040
En roeyen al sijn best maer meest om niet.1040
 
 
 
Doe men in voorspoet welich blonken,
 
Wast tijt om toe te sien,
 
Maer weelde maeckt de menschen droncken,
 
Dies t' ongeluck moet schien,1044
1045
En nu men druck bespien,1045
 
Moetmer met lijdsaemheit in wandren,1046
 
Denckende dat het can verandren,
 
En achtent dranck die ons ten besten dien.977-10481048
Alecto, (inde gedaent van) Aegle; Theseus*
Alecto
 
Wee Theseus, Theseus wee! Waer Theseus is u trouwe?
1050
Dat ghij u lichte Min op sterffelijcke vrouwe,
 
Op sterffelijcke vrouw u Minne stellen gaet,
 
En mij een veltgodin onwaerdelijck verlaet,1052
 
Godinne die ghij weet in uwe Min te blaken,
 
Godinne die om u draech mager bleke kaken,
1055
Godinne die van smert d' onsterflijckheit is leet,
 
Wat isser dat ghij die soo trouweloos vergeet!
 
Soo trouweloos vergeet, en brengt wt vreemden lande,1057
 
Een nieu wtheemsche bruit tot mijner spot, en schande?1058
 
Dees trouweloosheits vleck u hoge naem bemorst.
1060
Een nieu ontsteken vlam plondert u cloecke borst.
 
Hoe Theseus? hoe? wats dit? De geen die mij bedrogen1061
 
Met sulken ijvers schijn, sijn die beloften loogen?1062
 
Ick sweer u bij mijn eer, dat nemmer ander brant
 
Dan Aegle, vatten sal (seydij) mijn ingewant.
1065
Wee u lichtvaerdicheit, ghij sultse noch ontgelden!
 
Wee d'wr! wee t' oogenblick dat ghij u minne stelden
 
Op nieu vercosen lief, en d'oude Min vergaet!1067
 
Het sal u rouwen, maer alst rouwen comt te laet.1068
Theseus
 
Aegle waer heen? hoe nu? wildij u lief ontvlieden?
1070
Ayme vervloeckte tijt dat nieuwe vlammen brieden
 
Mijn trouwelose borst! Ayme vervloeckte tijt,
 
Dat ghij Cretenser maecht mijn eerst verschenen zijt!1071b-10721072
 
Aegle waer vliedij heen? bedroefde veltgodinne?
 
Ick voel verwecken t' vuyr van mijn begraven minne.1074
1075
Aegle, wat hartseer heeft u wangen root ontciert?
 
Hoe comt dat ghij u hayr met huif noch snoer beniert?1076
 
U effen voorhooft lijckt het selve niet met allen.1077
 
Hoe comt u aenschijn fris dus mager jngevallen?
 
 
 
U ontrouw, Theseus, ist, u ontrouw die haer quelt,
1080
Dat ghijse soo vergeet, en in haer plaetse stelt
 
Een sterffelijcke vrouw, dies sijdij wel onwaerdich,1081
 
Ondanckbaer, onbeschaemt, oneerlijck, en onaerdich.1082
 
Ay Aegle' u ijdel beelt verschijnt mij inden droom,1083
 
Maer jck begeef mij met mijn schepen op de stroom,
1085
Om keren thuisewaerts, en op een cort te vinnen,1085
 
D'alderbegaefste van de blije bos-godinnen.
 
Alcander vliecht voor heen, en doet van stonden aen1087
 
De schepen maken ree om vaerdich t'seil te gaen.
 
Ick vollich u mijn best, en wil de vrouwe laten,1089
1090
Terwijle datse slaept, soo salse met haer praten,1090
 
En jammerlijck gebaer niet keren mijn gemoet;1091
 
Beter ellendich haer als jck in tegenspoet.1049-10921092

Vijfde deel*

Ariadne, Corcyne
Ariadne
 
Wat schrickelijcke droom beswaert mijn hart met anxste?
 
Lof hebbe Godt, ick ben ontwaeckt opt alderbangste.
1095
Mijn troost waer sijdij? slaept ghij noch? de Morgenstont
 
Vertoocht haer aenschijn blanck, en roo coralen mont.1096
 
Hoe Theseus? hoe mijn hart? wats dit? de lege plaetse?
 
Hoe Theseus? stadij op van Ariadne'? en laetse1098
 
Sonder te seggen wat u tot het rijsen port?1099
1100
Waer sijdij? och mijn hoop! antwoort mij op een cort.1100
 
Corcyne.
Corcyne
 
Dochter.
Ariadne
 
Wats van Theseus?
Corcyne
 
Dats een vrage
 
Die u antwoort vereyscht.1102
Ariadne
 
Ayme! wat swaerder plage!
 
Weet ghij niet van mijn Lief?
Corcyne
 
Ick denck niet dat ghij boert.1103
 
Is Theseus wech, en heeft ons niet met hem gevoert?
1105
Hou Theseus! t' gansche wout verhaelt mijn deerlijck crijten,1105
 
Maer Theseus antwoort niet.
Ariadne
 
Dits tijt onnut verslijten,
 
Vliet flux doort luwe bosch, en soeckt al landwaert in,
 
Ick loop aen strant besien oft ick de schepen vin.1108
 
Malcander sullen wij hier vinden weer int leste.
Corcyne
1110
Dochter Adieu.
Ariadne
 
Adieu mijn moeder doet u beste.
 
 
 
Ayme! mijn vrees is groot, nochtans dat Theseus vliet1111
 
Sonder sijn waerde Lief, en tuicht mij t' harte niet;1112
 
Soo grote ondanckbaerheit en can in hem niet vaten.1113
 
Nochtans heeft menich man ondanckbaerlijck verlaten,
1115
Sijn wtvercoren vrouw die hem vertrouden ,,ras,
 
In wiens bereijde jonst hij meest gehouden ,,was.1116
 
Oft' trouw of ontrouw is comt mij wel haest int lichte,
 
Want zeewaert in is van dees plaets een vrij gesichte.
 
 
 
Ayme! verrader valsch, Ay vuil oneedel hart!1119
1120
Bedriechelijcke schelm! en dat mij t meeste smert,1120
 
Ondanckbaer voor de jonst, waer van ghij waert onwaerdich!
 
Geveinsder als geveinst, en lichter als lichtvaerdich!
 
Meineedige rabaut! ghij sijt niet vant geslacht1123
 
Der goedertieren Goon; maer ghij sijt voort gebracht
1125
Int Noorden dick besneeut, daer niet en is te vinnen,
 
Dan alle wreetheit stuyrs, de briesschende leeuwinnen
 
Hebben u daer gesoocht, Tijger en Beyr verwoet1126b-1127a
 
Hebben met raeuwe spijs u jonckheit opgevoet.
 
Een treffelijcke roem, ghij hebt een vrouw bedrogen.1129
 
 
1130
Waer henen Theseus? keert u seilen opgetogen,1130
 
Went Theseus, en verschoont u ingebogen mast.1131
 
Hout Theseus, hout, u schip heeft niet sijn volle last.1132
 
Neemt mijn alleen noch in, dat can u luttel schaden,
 
Ghij voert mijn siel, mijn lijf sal u niet overladen.1134
 
 
1135
Is dit u trouwe? dit uwe beloften schoon?1135
 
Is dit de danckbaerheit? dit een verdienden loon1136
 
Voor mijn betoochde jonst? die ghij mij swoert t' onthouwen,1137
 
Soo lang de sterren aen den hemel weyden souwen.
 
Aenschout de claere Son wiens Gotheit ghij bedriecht,
1140
Dits mijn getuich, dat ghij meineedelijcken liecht.1140
 
Vliet henen, vliedt u best, ghij sult int eijnt bespieden,1141
 
Dat ghij mij wel, maer niet de Goden cunt ontvlieden,
 
Wiens hoocheit dat ghij swoert; die sullen hare saeck1143
 
Vervolgen bet als jck, en met geen slechte wraeck.1144
1145
Haer bid jck errenstich dat zij rampsalich schennen,1145
 
En u geen minder quaet, dan ghij mij doet, toesennen.1146
 
Helaes bedroefde vrouw! Waer sal jck vlieden heen?
 
Wat gaet mijn aen? voor wie laet ghij mijn hier alleen?
 
De wint die voert u nae de stemme van mijn clagen,
1150
Maer sneller issij in u seilen voor te jagen.1149-11501150
 
 
 
Waer sijdij wrede doot? wat ist dat ghij vertoeft?
 
Siet hier benaude borst, die u ontset behoeft.1152
 
Wreet seg jck, wrede doot, niet om u wreet verslinden,1153
 
Maar om u wreet vertreck. Ick sal u selve vinden,1154
1155
Indien ghij noch verbeijt. Ick wil mij werpen drae
 
Inde verbolgen zee, en drijven Theseus nae.1156
 
Haest dat mijn coude lijck hem eenen traen afdringe.1157
 
Adieu verdrietich licht. Siet hier de plaets, jck springe.1158
 
 
 
Ay bloode levens lust! met wat pluimstrijckerij
1160
Comt ghij en set mijn cloeck voornemen aen een sij?
 
Neen, neen, het is om niet, de doot sal mij vernielen,
 
Herbergen sal jck gaen bij de bedroefde sielen,1162
 
Die ongeluckich hier ter werelt sijn geweest,
 
Maer trouw in haere Min. Hoe? sijdij noch bedeest?1164
1165
Nu Conincklijck gemoet, betoont u vroom int sterven!
 
Van commer moet ghij doch nootsakelijck bederven1166
 
Ten langen lesten hier, jndien ghij u verschoont;1167
 
Want dits een eylant woest, daer God noch mensche woont,1168
 
Die u verquicken, of eenige troost can geven,
1170
En als ghij in ellendt eindicht u droeve leven,
 
En salder niemant sijn die u de oogen luick,
 
Niemant die u begraef, ten sij dat in haer buick
 
Misschien een deerlijck graf de dieren u bereijden,
 
Die in dees bosschen dicht haer wilde leven leijden,1170-1174
1175
En hebben, nu misschien, u voester al geschent,1172-11751175
 
Die ghij doort wilde wout lichtvaerdich henen sendt,
 
Om u lichtvaerdich Lief daer te vergeefs te soecken,
 
Die zeewaert inne seijlt, met sijn gespannen doecken.1178
 
Wat beijdij dan? Wat sijdij voor de Doot vervaert?1179
Corcyne, Ariadne
Corcyne
1180
Ach, hopelose vrouw! niet soo mistroostich baert,1180
 
Verschoont u leven jonck, en wilt eens overwegen.
 
Dat de grootmoedicheit geenssins en is gelegen,
 
Int wenschen om de doot, wanneer u leet ontmoet;1183
 
Maer, int verdragen vande sware tegenspoet.
1185
Laet daer in blijckelijck u manlijck harte werden.1185
Ariadne
 
T'is dulheit in sijn smert al willens te volharden.1186
Corcyne
 
T'is billijck dat van Godt ghij uwe tijt verwacht.1187
Ariadne
 
Godt heeft mijn sterrefdach gelaten in mijn macht.
Corcyne
 
Ghij quaemt niet, als ghij wout, het leven annevaten,1189
1190
Maer als het Godt geviel; des moochdijt niet verlaten,1190
 
Voor dat het hem gevalt die t' u gegeven heeft.
Ariadne
 
T' gevalt geen goede Godt datmen ellendich leeft.
Corcyne
 
Soo lang ghij sijt te lijf, can t aventuir noch wenden.1193
Ariadne
 
Helas! Wat aventuir can mij geluck toesenden?
Corcyne
1195
Het selve dat u heeft van u geluck ontbloot.
Ariadne
 
Och dat is ongesien, in dees wterste noot.1196
Corcyne
 
U ongeluck wast mee, ten is niet lang geleden.1197
Ariadne
 
Bedriechlijk is de hoop diemen neemt sonder reden.
Corcyne
 
Hoe sonder reden? dunckt u dan soo ongesien1199
1200
Te raken hier van daen? En can het niet geschien
 
Dat eenich schip van hier coom lichten beij ons-lieden?1201
Ariadne
 
Genomen het gebeur, waer sal ick hene vlieden?
 
Nae Griecken, daermen mij sou weren van de wal?1203
 
Ofte nae Creten? daer men mij versmaeden sal,1204
1205
Om dat jck onverdacht ging vluchten buiten rade1205
 
Mijns Vader, daer jck bij sal sijn in ongenade.1202-1206
 
Wee mij bedruckte vrouw! wee mij! wat gaet mijn aen?
Corcyne
 
Comt dochter laet ons in de tent verbeijden gaen,
 
Een onverwacht ontset can ons de tijt verlenen.
Ariadne
1210
Ach bedt, beweechlijck bedt! vernieuwing van mijn weenen!1210
 
Eenige kenner van ons vreuchden ongemelt!1211
 
T'en sij dat Theseus die nu spottende vertelt.
 
Ghij weet van onse lust, en vriendelijcke talen,
 
Ghij weet van het geveinst, en t' ongeveinst onthalen.1214
1215
Gistr' avont ghij ontfingt ons beider moede leên,
 
Las! Waerom sijn wij niet int opstaen met ons tween?
 
Ach trouweloose borst, met valsheit heel beseten!
 
Ondanckbaer, wrede Lief! hoe cundij soo vergeten
 
Een die om u vergat haer Conincklijcke stam?
1220
Ayme, vervloeckte dach dat jck ter werelt quam!1215-1220
Bacchus, Ariadne, Corcyne
Bacchus
 
Ick ben dien grooten Godt, wiens treffelijcke crachten
 
Indiën rijck vermaert grootdadich t'onderbrachten.1222
 
Ick ben dien groten Godt, diet sap der druiven schanck1223
 
Aent menschelijck geslacht, doen t'enkel water dranck.1224
1225
Ick ben dien veltheer groot, een spiegel aller helden,
 
De soon waerop Juppijn meest sijn vertrouwen stelden,1226
 
Als den verwaenden hoop der reusen, die jck dwong,1227
 
Staplende berch op berch, sijn hoge rijck besprong.1228
 
Doe toond' jck mij bequaem te wesen tot de wapen,1229
1230
En niet alleen tot lust van dans en spel geschapen;
 
Hoewel t' gemeen gerucht mij crachtich overstemt;
 
Om dat de volken, die'ck met oorloch heb getemt,
 
Onder mijn sacht gebiedt een lustich leven leyden,
 
Niet wulleps, soomen seyt, maer vrolijck en bescheyden.1234
1235
Het ging ter werelt wel, dat yder Prins soo dee,1235
 
Bestierende sijn volck in lust, in rust, in vree.1231-1236
 
Des yders mont is vol van mijn geloofde werken,
 
Men eert mijn en aenbidt in swaergebouwde kerken,
 
Daer op veel outers wort met soeten reuck geviert,1239
1240
Die stadelijcken sijn met cranskens versch verciert.1240
 
Maer gene kerken ruim, hoe grof van timmeragien,1241
 
En staen mij beter aen als lustige bosschagien,
 
Daer jck gemenelijck mij in vermeijen gae,
 
En dees boertige sleep vollicht mij stadich nae.
 
 
1245
Mijn docht, ick hoorden hier terstont een stemme clagen,1245
 
Dies jck mij herwaerts liet van medelijden jagen.
 
Sacht, hoor ick geen gerucht? of eijndicht het gering?1247
Ariadne
 
Ayme, vervloeckte stont dat vrouwe mijn ontfing!1248
 
Ayme, vervloeckte tijt dat jck oyt wert gebooren!
1250
Ach wreden hemel! Waerom heb jck niet verloren
 
Het leven alsoo haest, soo haest als jck aensach
 
Het ongeluckich licht van de bedroefde dach?1252
 
Soo mij stont bovent hooft d'ellendichst aller staten.1253
Bacchus
 
Dits Ariadne, die van Theseus is verlaten.
1255
Schoone bedroefde vrouw! het hart is dubbelt stael,
 
Dat geen beweging voelt van u verslagen tael;1256
 
Immers jck voel mijn borst staet daer voor dubbelt open.1257
Ariadne
 
Een soo bedroefde staet, helas! dat jck moet hopen,
 
Dat wolf, of wrede leeu hem haest ontfermen sal,
1260
Over mijn swaer ellend', en deerlijck ongeval,
 
En maken met mijn doot, een eijnt van duisent dooden,
 
Die ick gestadich lij, mijn quaet niet om versnooden1262
 
Wacht op geen ander eijnt; de hooge rootsen steyl
 
Sijn meen jck al beweecht, maer geenssins Theseus seyl,1264
1265
Dat luistert nae de wint, en luttel nae mijn clachten.
Bacchus
 
Ick voel mijn teer gemoet, en sachte geest becrachten1266
 
Van medelijden sterck, mijn hart, en bloet dat treckt,
 
Om haer te lossen wt d'ellende daers'in steckt.1268
 
Ay schoon bedroefde vrouw!
Ariadne
 
Medogende Godinne,
1270
Venus die sorge draecht voor de getrouwe minne,
 
Aenschout mijn wrede druck met u blijgeestich ooch,
 
Aenschout eens wat jck lij, om dat jck alte hooch
 
U Godtheit heb geset. Of sijdij noch verbolgen1272b-1273a
 
Op d'afcomst van de Son, geeft dat ick ingeswolgen1274
1275
Werde van eenich beest, en laet mijn corte pijn,
 
Om mijn voorvaders sond', uwe genade zijn.1276
Venus, Cupido, Bacchus, Ariadne, Corcyne, t'Gerucht
Venus
 
Geslist mijns gramschaps vlam, besadicht is mijn tooren;1277
 
U clacht is door de lucht gedrongen mij ter ooren;
 
De Goden sijn beweecht, stilt u benaude crop,1279
1280
U naeckt een waerder Lief, den hemel staet u op.1280
 
Der goden Vader groot staet sellefs met verlangen,1281
 
Met al het hemelsch hof, om vrolijck u t'ontfangen,
 
Nieu-nakende Godin. U lijden is geleen,1283
 
Dat ghij onschuldich droecht, nu hebdij wtgestreen.
 
 
1285
Mijn onderdane zoon, door wien jck veel vermoge,
 
Alleen mijn groote cracht, waer is u nette boge?1286
 
Grijpt een gewisse pijl, en in het harte schiet
 
Van Bacchus, wiens gemoet, en cloecke borst, ghij siet
 
Bequaem om wonden, en soo morw door medelijen,1289
1290
Dat tot de veeren toe de pijl daer in sal glijen.1290
 
Mijn soone schiet u best, en wel te raken tracht.1285-1291
Cupido
 
Vrouw moeder, wat u lust werd' haestelijck volbracht.
 
Met dees' onsichtbaer pijl coom jck sijn brant verwecken,1293
 
Ick gae mijn boge tot sijn punt toe innetrecken;
1295
Vrou moeder, siet dat treft. Die schoot die js gegaen.
Venus
 
Het geen dat stont te doen is op het best gedaen.
Bacchus
 
Ach, eedel wesen! ay manieren teer hoochaerdich!1297
 
Ay overschoone siel den hogen hemel waerdich!
 
Ay eedel heusheit alt'onwaerdelijck geloont!
1300
Die noch u claere glans door droefheits nevel toont.
 
Ivooren aengesicht vol goddelijcke gaven,
 
Soo diep can droefheits damp u schoonheit niet begraven,
 
Of hare luister daer noch licht door henen dringt,
 
Die met verblendend licht mijn goddlijck hart bespringt.
1305
Mij deert u leet, het deert mijn, en jck brand van binnen,
 
Om u te stellen int getal van de Godinnen.
 
Nu Bacchus ghij en cunt kiesen geen waerder Lief,
 
Gaet en vertroost haer dan, int quaet, dat hem verhief1308
 
Door haer bedroeft verlies, dat haer tot vreucht sal dijen.1309
 
 
1310
Siet Bacchus, Ariadne', een Godt comt u bevrijen
 
Wt u benaude druck, en jammerlijck ellendt,
 
Droocht af u tranen, en vant schreijen maekt een endt,
 
Verschoont u teere borst, verschoont u blonde vlechten,1313
 
Verschoont u armen blanck, wilt van der aerden rechten1314
1315
U afgesloofde leên; set op het hooft u croon,
 
Die jck sal maken tot een hemels teken schoon,
 
En u tot een Godin; van duchten op wilt houwen.
Ariadne
 
Een druckich mensch en can op geen geluck vertrouwen,
 
Als het hem schoon vertoocht, dit is sijn eigen plaech.1319
1320
Ist moglijck dat de Goôn hebben gesien om laech,
 
Op mij bedroefde vrouw, beweecht met mededogen?
 
Ist mogelijck, dat jck met sterffelijcke oogen
 
Een hemelsch Godt aenschouw? Ach Bacchus groote Godt,
 
Sie jck u Godtheit selfs? of is mijn brein versot,1324
1325
En speelt mijn in het hooft met vreemde fantasien,1325
 
Door mijn verwonnen sin vant overige lijen?1326
 
Ghij sijt het groote Godt, weijgert mij geen bijstant.
Bacchus
 
Reickt, Ariadne, mij u witte rechterhandt,
 
Sijt seker van mijn hulp, sijt seker vrouw van waerden,
1330
Dat sterffelijcke mensch noijt heeft geproeft, op aerden,1330
 
Sulken verandering vant wanckelbaer geluck,
 
Als u verlossen comt wt u benaude druck.
 
Niet slechtelijck coom jck u vrijen van u rouwe;1333
 
Maer kies' u tot mijn Lief, en eewich echte vrouwe,1334
1335
Stelt u gemoet te vreên, en vroolijck op wilt staen.1335
Ariadne
 
Onsterffelijcke Godt laet jck u bidden aen.
 
Naulijx geloov' ick dit, al is het grote sonde,
 
Want eenen Godt en geeft geen logen wt sijn monde.
 
Het geen dat mij gebeurt, is immers genen droom?
Bacchus
1340
Gelooft volcomelijck jck sweer bij d'helsche stroom,
 
Dat jck u voor mijn vrouw sal eeuwelijcken eeren.
 
Dees uwe voester sal te rug, nae Creta keren,
 
Int nieugecomen schip dat gins aen anker leijt,1343
 
En brengen daer de maer van u onsterflijckheit,
1345
Voor al u Vaders hof een schielijcke verblijding;
 
Indien het snel gerucht niet eerst en brengt de tijding.
 
 
 
Ghij sult onsterffelijck den Cristallijnen vloer1347
 
Des hemels hooch betreen, daer jck u henen voer.
 
De snaere sijdij van den grootsten Godt hier boven.1349
Ariadne
1350
Laet mij danckbaerelijck de groote Goden loven,
 
Die om mij dachten, als het minst was te vermoen.
Bacchus
 
Dat suldij tegenwoordich inden hemel doen.1352
Corcyne
 
Ach salige Godin! geen ding sal u meer crencken.
 
Adieu gesegent paer. Wilt, Ariadne, dencken
1355
Om u heer Vaders rijck, en altijt jonstich sijn.
 
Dochter adieu, adieu. Lof soone van Juppijn.
t'Gerucht
 
Als Ariadne sat en deed' haer droeve clachten1357
 
Over het wreet vertreck van Theseus, diese siet1358
 
Dat met sijn schip, en volck, meineedich van haer vliet,
1360
Die in vergeldings plaets haer trouwe Min belachten,1360
 
Sij wenschten om de doot, mistroostich van gedachten,
 
Dat haer de geen die sij behouden had, verriet.1362
 
Een Godt haer edel deucht niet onvergolden liet,
 
Troost wt den hemel quam, waen sijse minst verwachten.1364
1365
Want Bacchus diese sach soo schoon, en soo bedroeft,
 
Door medelijden Mins beginsel heeft geproeft,1366
 
Die door haer clare deucht gevoedt wert in sijn sinnen.
 
Hij coosse tot sijn vrouw, en als Godin verhief;
 
Om beter sij verloor een valsch en tijtlijck Lieff,1369
1370
En creech een die haer mint, en eewich sal beminnen.
Choor
 
Om beter alle quaet1371
 
De grote Godt laet schieden,1372
 
Des ist een sotte daet
 
Van onbescheyden lieden,1374
1375
Tot achterdeel te dieden1375
 
Het schijnbaer letsel ras,
 
Al eer sij recht bespieden,1377
 
Oft schaed' of voordeel was.
 
 
 
Het geen dat dickwils schijnt1379
1380
Den mensch te wesen tegen,
 
Hij naderhant bevijnt,
 
En had hij t niet vercregen
 
T' en ging hem niet te degen;
 
Des is het sotheit blent,1384
1385
De saken t'overwegen1385
 
Die u sijn onbekent.
 
 
 
Men moet met lijdsaemheit
 
Sijn tegenspoet verdragen,
 
Want dickwijls wt het leyt
1390
Spruiten de blije dagen,
 
En als de swaerste plagen
 
De neck ons drucken in,
 
Ist dickwils goodts behagen,1393
 
Datmen een wtcoomst vin.1394
 
 
1395
Bij Godt ist geen manier,
 
Staech hoger te verheven,1396
 
De gene, die alhier,
 
In hooge voorspoet leven;
 
Maer wel, die druckich sneven,1399
1400
Op dat sijn hullep blij,1400
 
In hoge noot gegeven,
 
Te wellecoomer zij.
 
Soo lang den mensche, swack
 
Int ware nut te leren,
1405
Sijn lichaems sware pack
 
Van siele voelt verheren,
 
Moet hij geen hoop ontberen,
 
Of hoopens reên al schort,
 
Want alle ding can keren,
1410
Ter werelt op een cort.1403-1410
 
 
 
En ofter yemant waer,
 
Die noijt geluck bespeurde
 
In al sijn leven, maer1413
 
Van kint, tot grisaert treurde,
1415
Dat noyt misschien gebeurde,
 
Noch was hij boos van moet,1416
 
Indien hij sich versteurde,1417
 
Want Godt die meent het goedt.
 
 
 
T'snelloopende Gerucht
1420
Gaet overal verbreijden,
 
Dat Theseus op de vlucht
 
Van Ariadne scheijden;1422
 
Maer alsse sat en schreijden,1423
 
Viel op haer Bacchus sin,1424
1425
Diese ten hemel leijden,
 
En maeckt' haer een Godin.
 
 
 
Den Coning Minos wijs
 
Doet overal verclaren1428
 
Sijn groote dochters prijs,1429
1430
En haer ten hemel varen,
 
En bidt, met grote schaeren,
 
Geknielt haer Godtheit an,
 
Voor nieu-gebouwd' altaren
 
Van haer en haren man.
 
 
1435
Nu! Ariadne wert
 
Gevoert ter hoochster stede,
 
Alsse de meeste smert,
 
Die'r was te lijden, lede;
 
Dus Princen leeft in vrede,
1440
Vertrouwend' anders niet,
 
Dan, dat wat Godt oyt dede,1441
 
Om beter is geschiet.1371-14421439-14421442

Eind


Vorige

Over het gehele werk

auteurs


organisaties


Over dit hoofdstuk/artikel

lied