Gedichten. Deel 1

[p. 302]

Aen den heere Huigh de Groot
Op 't beroepen van twee leeraers ter doorluchtigher schoole, en zijn' koomst, tot Amsterdam.

Sint uw geluk zijn' opgang nam,⁺
O hooghgerezen Amsterdam,
En trof uw' eerzucht nojt het wit,
Daer nu haer' heete pijl in zit;⁴⁾
Naerdien ghij u gingt stellen t' schrap,
Tot winst van waerde wetenschap,
En t' uwer onderrechting riept,
Twee helden, die der dingen diept
En steilt' afpeilen op een prik,
Van 's hemels krujn in 't hart van 't slik.¹⁰⁾
Noch mangeld' aen uw' grootheit wat,
Tot dat het Delphisch puik in stadt¹²⁾
Quam storten ujt den boezem Goodts.
Hiermede zijt ghij bujten 's schoots¹⁴⁾
Van 't alverblindend onverstandt,
En midden in de Zon geplant
Der gloory en voorzienigheit.
Kent dan uw' kans, eer datze drejdt.¹⁸⁾
Een aerdekloot versiert en drukt
Het spansel uwer kroone. Rukt
Die blaeuwe perel van haer' top,²¹⁾
En zet'er 't oogh der wijsheit op
Den overgrooten Huigh de Groot
Apolloos dierbaerste kleinoodt.
'T welk glad doorkeek, wat Griek, Latijn,²⁵⁾
AEgyptenaer bekent moght zijn;
Gezuivert, boven dien, is meê²⁷⁾
En afgespoelt, in al' de zee
Van 't hof der Frankisch' he[e]rschappij;
Daer eeuwigh gaet zoo heet een' tij
Van wereldwissels eb en vloedt,
Dat het een' dwaes kon maeken vroedt,
En sneedigh slijpen door 't verzoek,³³⁾
Veer beter dan 't geleerdste boek.³⁴⁾

+ Sint uw geluk. Volgens hs. A. - De Groot was in October 1631 in Holland teruggekeerd. Na korten tijd te Rotterdam vertoefd te hebben, begaf hij zich naar Amsterdam. Zijne vrienden hoopten, dat hem nu een gerust en veilig verblijf in zijn vaderland zou vergund worden. Hooft en anderen zochten te bewerken, dat hij bij het onlangs gestichte Athenaeum als hoogleeraar werd aangesteld. Zij slaagden daarin echter niet en De Groot verliet den 17en April 1632 Amsterdam, om niet in het vaderland weêr te keeren. De twee hoogleeraren bij het Athenaeum, van wie hier gesproken wordt, de eerste die er aangesteld waren, zijn G.J. Vossius en C. van Baerle. -

4) dat haar (eerzucht) heete (vurig verlangende) pijl thans heeft geraakt.

10) van 't slik, van de aarde.

12) totdat het pronkstuk van Delphi Gods geheime gedachten uit kwam storten.

14) bujten 's schoots, buiten het bereik der pijlen.

18) drejdt, draait, keert.

21) blaeuwe perel, de aardbol op de kroon van het wapen van Amsterdam.

25) glad, geheel; Latijn, Romein.

27) gezuivert, enz. welk kleinood bovendien is gezuiverd.

33) sneedigh, scherp; verzoek, ervaring.

34) veer beter, veel beter.

[p. 303]

35

O blaekende vernuft, zoo puir

 

Als 't róókelooze starrevuir,

 

Wanneer hem wolk nocht schaeduw let!

 

Ghij stelt aen krijgh en vreê de wet;³⁸⁾

 

'T wargaeren van 't gerecht ghij schift;³⁹⁾

40

Verlicht de duisternis der schrift;⁴⁰⁾

 

De naemen die uw lof verbreidt

 

Vergoodt ghij met onsterflijkheidt,

 

Oft eeuwelijk onzaeligh maekt

 

De geene, die uw oordeel wraekt;

45

Baerdt wonderwerk bij wonderdaedt;

 

En altijds even swangher gaet.

 

Maer alle wondren streeft verbij,

 

O lief der deughde, dat, daer ghij⁴⁸⁾

 

Die groote wonderen bedrijft,

50

Zoo kleen noch bij u zelven blijft.

 

Dan mits dat ghij u dus verneêrt,

 

Hout zich der Englen schaer vereert

 

Met zich te draeghen onderdaen⁵³⁾

 

Aen u, en staeghs ten dienst te staen.⁵⁴⁾

 

 

 

5 Apr. 1632.

38) door zijn boek De jure belli et pacis.

39) door zijne Inleiding tot de Hollandsche rechtsgeleertheyd.

40) door zijne Annotationes in Novum Testamentum.

48) dat, dat gij.

53) zich te draeghen onderdaen, zich onderdanig te betoonen.

54) staeghe, steeds.