De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3

Derde deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 771]

1319 (P.C. Hooft aan A.H. Hooft).

1Wellieve Zoone,

2Uw schrijven van eergister quam mij eerst heeden ter handt. De 3 broeder van uwe Hospita braght het. Waar hij zich voorts hier ter 4 steede onthouden zal, is ons onbekent. Ende wen wij 't al wisten,⁴ 5 zoo waare 't ons konst te raamen hoe veel tijds hij besteedt heeft,⁵ 6 met u, aan 't leezen van Galatheus: ik denk in Fransojs. Boovendien⁶ 7 kunnen wij de waarde van zijnen tijdt niet schatten. Dies moet ghij⁷ 8 verneemen wat hij van andren voor diergelijk onderwijs heeft⁸ 9 genooten: ende daarujt afmeeten wat hem, reedelijker wijze, van u 10 toekomt. Doch maakt het ter eere.¹⁰

11Ghij zult, mijns bedunkens, weldoen, leerende tejkenen met¹¹ 12 Mons^r Leeuwen te zaamen, om de minste kosten. Een gemeen¹² 13 uur te vinden, zal, mein ik, niet zwaar vallen: ende ik acht dat ghij, 14 leerende gelijklijk, eerder meer dan min zult vorderen. Want, in¹⁴ 15 gezelschap valt meer bedenkens op de dingen, meer vraaghens¹⁵ 16 naa reede en weederreede. De naarijver oft aemulatie prikkelt ook¹⁶ 17 tot vlijt.

18De boeken die de H. Professor oordeelt u nut oft noodigh te 19 weezen, mooght ghij wel koopen.

20Dat ghij de lessen van den H. Goolius gaat hooren, gevalt mij²⁰ 21 wel: ende, zoo u, om dezelve te beeter in te neemen, eenighe²¹ 22 boeken ontbreeken, ziet ze te bekoomen.

23'T geldt, dat ghij aan 't dansen en schermen hebt te besteeden, om 24 volmaakter in die oeffeningen te worden, staa ik u geirne toe, mits 25 dat ghij alle zujnighejt behartight, zoo veel als de eere lijden kan. 26 Ghij doolt dikwijls in 't spellen van uw Neederduitsch. Let op 27 het mijne; en volght het. 'T Latijnsche Nunc is in onze taale Nu, 28 niet Nuij gelijk ghij spelt. Ik, daarbij behoeft geen c; nochtansspelt 29 ghij Ick. Esse schrijft ghij in Duitsch sijn: 't moet zijn door z w eezen.²⁹

30 Als ghij onderteekent in Nominativo, gelijk ik blijf U.E. zoon, zoo 31 moet het zijn Onderdaanighste zoon, niet Onderdaanighsten. Want 32 men declineert dus, als volght: Nominativo Uw onderdaanighste³² 33 zoon: Genitivo, Uws onderdaanighsten zoons: Dativo, Uwen 34 onderdaanighsten zoone: Accusativo, Uwen onderdaanighsten 35 zoon: Ablativo, van uwen onderdaanighsten zoone.

36Dit vermaan ik op dat ghij ook beneirstight uwe moederlijke taal³⁶

4 zich onthouden: verblijven.

5 zoo...raamen: dan was het (ook nog) een hele kunst voor ons om te schatten. Arnout heeft de broer van zijn hospita blijkbaar te vage berichten mee gegeven, want dit is ironie: Hooft weet niet eens in welke taal Arnout zich met hem geoefend heeft.

6 dit kan geweest zijn Antonius de Ferrarius Galateus, 1444-1517, volgens Jöcher ‘ein Philosophus, Poet, Geographus und Medicus’.

7 de waarde van zijnen tijdt: zijn uursalaris.

8 verneemen: informeren.

10 Doch...eere: Maar geef hem niet zo weinig dat je een krenterig figuur slaat.

11 leerende tejkenen: door tekenles te nemen.

12 Mons^r Leeuwen: Diederik van Leeuwen van Leyden, een vriend aan wie Arnout 25 jaar later Hooft's Werken opdraagt, zie ald.

14 gelijklijk: tegelijk (samen).

15 er valt meer bedenkens op: men geeft zich meer rekenschap van.

16 naarijver: wedijver.

20 den H. Goolius: Jacobus Gool, 1596-1667, hoogleraar te Leiden 1625, arabist en astronoom, veelzijdig oriëntalist.

21 in te neemen: in je op te nemen, te begrijpen.

29 door z: met een z.

32 dus: zo.

36 beneirstighen (benaarstigen, intrans.): zich bevlijtigen.

[p. 772]

37 wel te schrijven en te spreeken: waar toe u dienstigh zijn zal, bij 38 wijlen, wat in mijne Historien te leezen.

39Mijne voorighe gezontheit heb ik noch niet weeder bekoomen, 40 op veel naa. Doch de koorts heeft mij verlaaten. Maar ik looz veel⁴⁰ 41 graveels, en kleine steentjens. Heb geen' lust tot eeten, ende nuttigh 42 niet dan zoo veel als noodigh is om 't lijf te behouden. Ghij mooght 43 denken oft ik zwak ben. God verleene mij 't zaalighste: u meede: 44 dat bidt hem, neevens hartlijke groetenis van mij ende uwe moeder, 45 die u op maandagh denkt te antwoorden, van ganschen gemoede,⁴⁵

46Uw t'uwaarts zeer toegenejghde

47Vaader,

48P.C. Hóóft.

47T'Amsterdam, den

4827^en in Wijnmaant, 1646.

49Deeze is om morghen met d'eerste schujte te gaan.⁴⁹

50Als ghij uwen naam in Dujtsch schrijft, zoo stelt, niet Arnoldus, 51 maar Arnout.

Instructies.

40 op veel naa: dat scheelt veel.

45 van ganschen gemoede: uit de grond van zijn hart.

49 is om te gaan: zal gaan.

Origineel. UBA II C 13.244. - Afschr. UBL. Pap. 13 (fragm.).