De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3

Derde deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 130]

955 Aen den Heere Antonis van Zurk, tot Lejde.

1Mijn' Heere, ende gunstighe Neeve,^1-17

2Indien U.Ed. ojt ijet aengenaems in mijn gezelschap speurde, het 3 moest de wederschijn van Uwer Ed. ujtgeleeze zeden en fraej³ 4 vernuft zijn, 't en zij Uwer Ed. getrouwe hartlijkheit t'mijwaerts, 5 ter quaede trouwe tegens U.Ed. zelf, gehandelt heeft, brillende⁵ 6 't klaer oogh des oordeels met glas dat wonderlijk vergroot; oft eer,⁶ 7 daer beelden, niet gebootst nae ijet *wenzendtlijx*⁺ maer pujrlijk⁷ 8 verziert, in geschildert staen, zoo aerdigh dat zij zich voor 't leven 9 doen aenzien. Zeker de ernstighste geneghentheden, gelijk die van 10 Uwer Ed. inborst, weeten konstighst met die penseel te speelen; 11 ende hoe zij waerer en louterer zijn, hoe zij meer lieghen en be-12drieghen, met breed ujtmeeten van de waerdij der geenen, wer-13waerts zij hellen: zulx haere valshejt in dezen, tot proeve haerder 14 oprechtighejt in de reste dient. Ende wil ik liever gelooven, dat zich 15 Uwe Ed. op zulk eene wijze heeft laeten mompen; dan dat het lof,¹⁵ 16 mij toegeschreeven, ujt een' pen, overvloeijende van heushejt, ge-17vallen zij. Want, hoewel, door deze dujding mijne verbintenis¹⁷ 18 t'uwer Ed. bet komt te knellen; zoodaenighe neepen smarten alleen-¹⁸19lijk met een zoet verdriet van dankbaerhejt, verlangende nae middel¹⁹ 20 om zich te doen blijken. Te dezen opmerke ook, ende om de weder-²⁰21zijdighe vrundschap t'onderhouden en aen te voeden slaen wij 22 geenszins Uwer Ed. gunstighen aenzoek af: maer maeken de ker-²²23misgasten rekening de rejze t'aenvejrden tegens den tweeden oft 24 derden der naestkoomende maent; zoo om wat keurs van weder te²⁴ 25 hebben, als om 't ongemak te mijden, dat men dikwijls in 't heetste²⁵ 26 des aenrits, mits de meenighte van waeghenen, gebeuren ziet. De 27 jongste tijdingen ujt Alkmaer komt d'ingesloote brief, Uwer Ed.²⁷ 28 melden. Verneemende ijet naeders zal ik het onverwijlt over²⁸ 29 vejrdighen. Waer toe zich verlaetende, blijve U. Ed. met alle die 30 haer lief zijn, den Almoghende in genaede bevolen, ende in haere 31 beste geneghenhejt,

32Mijn' Heere ende gunstighe Neeve,

1-17 (samenvatting:) Als mijn tegenwoordigheid u ooit aangenaam geweest is, moet dat door de weerspiegeling van uw eigen voortreffelijke inborst en geest geweest zijn, tenzij uw trouwe en hartelijke gezindheid jegens mij, in kwade trouw tegenover uzelf, uw heldere oordeel door een vergrootglas (vergrotende bril) heeft doen kijken, of liever, door glazen die door de vrije fantasie zo kunstig beschilderd zijn, dat men ze voor de werkelijkheid houdt. Ja, de diepste geneigdheid tot sympathie, zoals die welke u koestert, hanteert het penseel van die fantasie het kunstigst, en hoe echter die sympathie is, hoe meer zij liegt en bedriegt bij 't overdrijven van de waarde van degeen naar wie zij uitgaat, zodat haar onjuiste weergave in dit verband haar eerlijkheid in het algemeen bewijst. En ik wil liever geloven dat ge het slachtoffer van zo'n fopperij zijt, dan dat de lof die ge mij toezwaait uit overbeleefde penvoering voortgekomen is.

3 wederschijn: straling.
fraej vernuft: scherpe geest.

5 ter: met.

6 wonderlijk: op wonderbaarlijke wijze.

+ *weezendtlijx*

7 daer...in: waarop

15 mompen: misleiden.

17 verbintenis: verplichting.

18 bet...knellen: mij meer gaat knellen.
neepen: knijpingen.

19 verlangende: doordat ze ernaar verlangen.

20 Te...ook: Hierom is 't ook, dat wij...

22 gunstighen aanzoek: vriendelijke uitnodiging.
maeken rekening: rekenen erop; de kermisgasten: de familie Hooft was in de voorafgegane hartelijke brief van Van Surck uitgenodigd voor de Leidse kermis, die op Hemelvaartsdag begon (vVl. III, 289 n. 4); het woord k. had zowel neutrale als ongunstige betekenissen: misschien zelf-kleinerend spel van Hooft.

24 zoo om (...) als om: zowel om (...) als om; keurs (gen. part.): keus.

25 ongemak: dat men bij het begin van de kermis in 't spitsuur ('t heetste des aenrits, mits de meenighte van waeghenen) terechtkomt.

27 tijdingen ujt Alkmaer: misschien de niet nader toegelichte ‘zaek van Warmenhujzen’ (954).
(de komma achter brief duidt aan, dat Uwer Ed. meew. vw. is).

28 Verneemende...vejrdighen: Als ik iets naders hoor, zal ik het terstond sturen.

[p. 131]

33Uwer Ed.

34Toegedaenste dienaer

35P.C. Hóóft.

34Van den Hujze te Mujde,

3518^en Maj. 1639.

Antonis van Surck heeft de Hoofts een uitnodiging voor de Leidse kermis gestuurd; H. neemt die met uitgezochte betuiging van sympathie aan.

Minuut. UBA II C 11.531. - Afschr. KA CLXXIa^b 130.