De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 3

Derde deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 58]

920 A Monsieur, Mons^r Joost Baak, bij 't ouwdemannenhujs in N^o 3. tot Amsterdam.

(Baak: Muijden 22 Junij beantw Pri^o Julj)

loont.

1Mons^r mon Frere,

2Verstaende op gister, ujt schrijven van Mons^r et Frere Bartelotti, de 3 goede tijdingen, zejd' ik te duchten voor den hinkenden bode, die³ 4 (gelijk ik zie bij UE. en S^r Carel vander Wijens brief) nu achter 5 aen gekomen is. Zeker 't was wel te vermoeden, dat de beschansing 6 der onzen, die in zoo kort een' tijdt quaelijk weerbaer kon zijn, zeer 7 swaerlijk zulk een geweldt wederstaen zoude. U.E. doet mij vrund-8schap, immers zoo groote aen 't melden der droeve als der blijde⁸ 9 tijdingen: ende zejdt 'er wijslijk aen dat zoo hard een' smak behoort⁹ 10 te leeren. Wie weet waer zij goedt voor zijn moghe? Ellende ver-¹⁰11draeght men, voorspoedt bederft ons, zejdt Tacitus met Galbaes mondt. 12 Indien Callo noch houdt, het zal mij verwonderen; ende niet min, 13 dat de vijandt de bezettelingen, met wejgheren van lijfs verzekert-¹³14hejt, vertwijfelt maekt. Mijn Heer de Prins, als weetende wat op¹⁴ 15 den tejrling der oorloghe loopt, ende que les armes sont journalieres,¹⁵ 16 gelijk de Franschen zeggen, zal, hoop ik, orde gestelt hebben,¹⁶ 17 tegens de swaerste sleep van zoodaen een ongeval. Ende zal mij¹⁷ 18 benieuwen, oft de Franchoizen, hebbende, zoo te gelooven staet, 19 hunne handen rujm mits 't wenden der Spaensche kraften tegens¹⁹ 20 ons, niet bezonders aenslaen en verrichten zullen. De zeghe der²⁰ 21 Spaenschen op de Moker hejde baerde de mujterij, en de Fuera²¹ 22 vellacos tot Antwerpen, hunn' eighe stadt. Ujt het verovren van 23 Sierixzee sproot hunne opstending, die den algemejnen afval, en de²³ 24 Gentsche vrede veroorzaekte. God, beter dan eenighe artz, kan 't²⁴ 25 vergif tot geneeskrujdt gebrujken. Die verleene den vaederlande, 26 U.E. ende ons 't hejlzaemste, ter bede

27Mons^r mon Frere, van

28U.E.

29Verplichten dienstw^sten

30broeder

31P.C. Hóóft.

30Van den Hujze te Mujde,

3124 Junij. 1638.

3 de goede tijdingen: blijkbaar over de veldtocht; den hinkenden bode: (uitdrukking:) de achteraan-komende bode (met slecht nieuws).

8 immers zoo groote: tenminste even grote; aen: door, vgl. r. 9.

9 (U.E.) zejdt 'er wijslijk aen: (nog bestaande constructie).

10 Ellende enz.: miseriae tolerantur, felicitate corrumpimur. Tacitus Historiae I 15,3.

13 lijfs verzekerthejt: lijfsbehoud in geval van overgave.

14 wat...loopt: wat afhangt van de oorlogsdobbelsteen.

15 que les armes sont journalieres: dat de wapenen wispelturig, onberekenbaar zijn.

16 orde stellen: maatregelen nemen.

17 de swaerste sleep: de ernstigste gevolgen; zoodaen: zodanig (U.W. IV 400); ongeval: ongeluk.

19 mits: door.

20 niet: niets; aenslaen: ondernemen.

21 Moker hejde: 1574; Fuere vellacos: her uit fielen! (Ned. Hist. 9^e boek, ed. 1703 I, 364: de kreet waarmee de Spaanse troepen de muitende Walen-in-Spaanse-dienst uit Antwerpen joegen).

23 Sierixzee: in 1576 door de Spanjaarden onder Mondragon veroverd; opstendingh: algemene muiterij van de Spaanse troepen, furie te Antwerpen.

24 de Gentsche vrede: de Pacificatie van Gent, waarbij alle gewesten, op voorwaarden, zich aaneensloten om de Spaanse troepen te verdrijven.

[p. 59]

32Van d'eerbiedighe groetenissen, die ik doe mitsdezen aen U.E. ende 33 Joffr^e zuster, gelieve mede te deelen aen Messieurs et Freres³³ 34 Bartelottj en Schujl, met ontschuldighing mijner naelaetighejt in 35 't antwoorden op hun aengenaem schrijven. Want de lust ontbreekt 36 mij, en des te meer de stoffe. Ik verwacht morghen ijet naeders van 37 U.E. die grooten dank hebbe voor het verbondt met Vrankrijk.³⁷

Oorlogsnieuws. Gevaar voor de onderneming tegen Antwerpen.

33 mede te deelen: ook een deel te geven.

37 het verbondt met Frankrijk: wschl. de tekst van het Verdrag van Partage (1635).

Origineel, UBA II C 13.23.