De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

Tweede deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 700]

733 A Monsieur, Mons^r Joost Baak, bij t oudemannenhujs, in N^o 3. tot Amsterdam.

(Baak: 1635 Muyden 10 decemb beantw 18 ditto)

Loont

1 Mons^r mon frere,

2 De letter die spreekt, moet zich voor eerst verantwoorden. Zijn'² 3 verandring sprujt ujt tweederleij beweeghenis. Want het maxel van³ 4 den Duitschen heeft mij altijds quaelijk behaeght; en veel beter de 5 Latijnsche, oft ronde Italiaensche, die ook wel voortschiet: zulx⁵ 6 aen mijn voorigh schrift luttel lettren ontbraeken van die forme.⁶ 7 Wijders vond' ik mij verleghen, ende haepering aen de handt,⁷ 8 wanneer ik benoodight wert Latijn te schrijven, oft Italiaensch: 't 9 welk nu somtijds mijn' beurt is. Dat ik ze wanvoeghlijk maele,⁹ 10 overtujghen mij mijn ooghen. Maer de tijdt zal leeren, zeggen de¹⁰ 11 loopmaeren. Ik heb nu reeds een goedt deel Historie, op deze 12 wijze geschrabbelt: ende voor Mostaert geen' zorgh, oft hij en zal¹² 13 'er door geraeken. Daer UE dienaer haepert, kan hij UE vraeghen;¹³ 14 die ik meene dat in mijn voorigh geschrift 't welk ook weenigh¹⁴ 15 docht, al mede veel aenstoots gevonden heeft, tot dat de wennis¹⁵ 16 die weg nam. Noopende de brujloft, is 't mij verdriet geweest het 17 gezelschap, zonderling van UE ende den heere Reael te missen. 18 Maer hoe kon ik mijn' huisvrouw' 't gevaer van een' schrik verghen¹⁸ 19 die haer eertijds zoo quaelijk bekoomen is? Zoo U.E. ijet nieuws 20 begeert: Mujden (zejdt onze dochter) is een petit Paris. Het steekt 21 vol Franschen: Naerden en Weesp, desgelijx. Zij hebben in lange 22 geen geldt ontfangen, ende spreeken bij wijlen zeer vertwijfelt: 23 zulx de burghers hier niet zonder vrees voor plondering zijn. Als 24 men hun zejdt dat zulx hier te lande geen' wijz' is, en de galgh hun 25 voorlandt zijn zouw; antwoorden zij, dat 'er kleene keur is tusschen²⁵ 26 hangen en honger lijden. Zij ontfangen 's daeghs 1 1/2 pondt broods: 27 maer 't en lust hun niet droogh, oft gedoopt in waeter. De Wet- 28 houders, beducht voor eenigh misquaem leenen hun 's daeghs ijder²⁸ 29 twee stujvers, onder belofte die te innen van d'eerste soldij die 30 verwacht wordt. Maer ik leg dit leenen te vallen zonder weêr-³⁰ 31 geeven. Dus wil 't waeter over den dijk, daer hij laeghst is, ende³¹

2 voor eerst: eerst.

3 beweeghenis: beweegreden; het maxel van den Duitschen: de vorm van de Nederlandse.

5 wel voortschiet: goed opschiet.

6 voorigh: vroegere: Hooft gebruikte in zijn vroegere schrift veel ‘Latijnse’ letters.

7 aen de handt: aanwezig (vgl. ‘wat is er aan de hand?’).

9 mijn' beurt, vgl. 732; wanvoeghlijk maele: lelijk teken.

10 leeren (tr.).

12 Mostaert schreef, evenals Baak (en diens bediende) de Nederlandsche Historiën in 't net; geen' zorgh...geraeken: niet bezorgd, dat hij er niet door zal komen.

13 Daer: Wanneer.

14 die (Baak of zijn dienaar?).

15 docht: deugde; aenstoot: struikelblok; wennis: gewenning.

18 verghen met dubb. acc.

25 kleene keur: kleine keus, weinig verschil.

28 misquaem: ongeval.

30 vallen (koppelww.): zijn; zonder weêrgeeven: te verbinden met leenen - ‘Maar ik verwacht dat dit lenen zonder teruggeven is’.

31 het water wil over den dijk enz.: waar de minste weerstand is, heeft men 't meest te lijden.

[p. 701]

32 zijn de kleene steedtjens overheert van soldaeten, die zelf overheert 33 zijn zouden, ende in toom te houden, in de groote. Zoo de handel³³ 34 van bestandt geen' andren grondt heeft, dan 't zeggen dat burgher- 35 meester Oetjens een der gemachtighden is, zorgh' ik dat'er luttel 36 op te staen zij. Want die van Mujden hebben hem over acht of tien 37 daeghen noch tot Aernhem gesprooken: ende ik hoor dat hij ver- 38 wacht wort, bij zijn' hujsvrouw en dochter, op zijn' hoef tussen 39 hier en Mujderbergh. Doch hoope dat dit een misverstandt zal³⁹ 40 wezen, en de handel van 't bestandt voortgaen. Mij is lief dat frere 41 van Uffelen mijns niet behoeft voor 't nieuwe jaer; tegens 't welke⁴¹ 42 wij denken over te koomen. Godt ten voorsten; die UE en alle de⁴² 43 haeren in genade behoede; nevens hartgrondighe groete en ge- 44 biedenis,

45 Mons^r mon frere, van

46 U.E.

47 Verplichten, dienstw^sten

48 broeder

49 P C Hóóft.

48 Van den Hujze te Mujden,

49 10 Dec. 1635. In haeste.

Verantwoording van de overgang op modern schrift. - Frans garnizoen te Muiden. - Over onderhandelingen over een bestand met Spanje.

33 Zoo...heeft: Als (de geruchten over) de onderhandelingen over wapenstilstand geen andere grond hebben.

39 misverstandt: onjuist bericht.

41 mijns niet behoeft: mij niet nodig heeft (voor de afdoening van de voogdij).

42 Godt ten voorsten: in Mnl. Wdb. (IX 1157 II A) diverse plaatsen waar dit God het eerst, God bovenal betekent. Bij Hooft betekent de zegswijze Met Gods hulp (U.W. voorste 307: terwijl God vooropgaat op de ingeslagen weg) maar hier is het verzwakt tot als er niets tussen komt.

Origineel. UBA II C 13.48.