De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

Tweede deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 366]

547 Aen mê Joffrouwe, Mê Joffr^e Tesselscha Visschers, huisvrouwe van S^r Allart Crombalgh, inde Langestraet, tot Alkmaer.

Loont.

1 Mê Joffr^e

2 Wat drommel voor liefkrujdt heeft UE mijn Suseken ingegeven,² 3 dat haer zoo doet quijnen, en jooken nae UE jeghen woordigheit? 4 'T meisjen heeft het heele holle hooft vol Tesselschaes, ende⁴ 5 droomt bij lichten dagh van de genoote vriendschappen, lekkende⁵ 6 haere vingeren nae den hoonigh van UE lieflijkheit. Ick begin 7 Huighens ujt zijn' deer te zetten, ende voor vol aen te neemen, dat⁷ 8 ghij toveren kunt, oft ten minsten eenighe kunsjens, die wat meer 9 in hebben, als een ijdele haerring. Om zich eenighzins te verlichten⁹ 10 van den brandt dezer koortse, heeft zij zich wat minnebloedts af 11 laeten tappen, en zeindt het hier bij, tot een schenkaedje. Arme 12 sloof, die hier door lichtenis meent te krijghen! Z'is op den¹² 13 verkeerden wegh. Die van toverij genezen wil, moet zelf bloedt¹³ 14 van de kol hebben. Kan ick haer dat dietsch maeken, zoo vreest vrij¹⁴ 15 onder haer' lippen te koomen. Want zij zullen UE zoo nijpen, dat 16 't roode sweet nae volght. [-] zuight zij er een scharlake plek[-]¹⁶ 17 [-] en keel. 'K wedde dat dat helpen zal, en wenschte daerom UE 18 hoe eer hoe liever hier. Maer om niet te vinnigh een spel te drijven, 19 waer goedt, dat wij een pleister van prujmen, op het zeer lejden, en¹⁹ 20 die weeten van geen rijp worden, voor over acht daeghen. Bidden²⁰ 21 dan dat U E, niet inde naeste, maer in 't eerst van de week daer aen, 22 naemelijk met den herfst, over koome, om haere guirigheit met de²² 23 zoete melk van UE hart, wat te smijdighen. Zoo zullen wij 't ber²³ 24 van September niet voelen, dat zoo zeer nae den winter smaekt, 25 dien hij in den mondt heeft. Zijn eerste dagh is een woonsdagh:²⁵ 26 't welk ick zeg, ujt zorghe dat 'er t'Alkmaer geen' almanakken zijn. 27 UE kieze dien tot het aenveirden der rejze, oft een etmael oft twee 28 te vooren, nae haere beste geleghenheit: maer wij dienden 't te²⁸ 29 weeten. Ende ons daer toe verlaetende, zullen UE met haer lieve²⁹ 30 Crommetjen, en kinderen, Gode bevelen, nevens hartlijke groetenis

31 Mê Joffr^e van

2 liefkrujdt: kruid dat doet liefhebben; mijn Suseken: Hooft's stiefdochter Susanna Bartolotti, 1613-1692.

4 Tesselschaes: meervoud.

5 lekkende haere vingeren: om te proberen of die naar de genoemde honing smaakten.

7 deer: deernis: iemand in zijn deer zetten: deernis met hem hebben (WNT deer 2346 2). Hooft varieert de uitdrukking en zet Huygens uit zijn deer omdat hij gelijk blijkt te hebben met zijn bewering dat Tesselschade kon toveren (vgl. 539 r. 20).

9 een ijdele haerring: een lege kring van haar was misschien een tovermiddel? Misschien had T. die van haar van S. gemaakt?; Om zich enz.: de zin geeft raadsels op; de hele passage zit er vol mee.

12 sloof: stakker; lichtenis: verlichting.

13 moet...hebben: heeft het bloed zelf van de toverkol nodig (of: heeft het bloed van de toverkol zelf nodig).

14 Kan ick...maeken: Als ik haar daarvan kan overtuigen.

16 't roode sweet: het bloed; [-] zuight zij enz. zie de aant. bij de tekst.

19 het zeer: het wonde plekje.

20 Bidden dan: Wij verzoeken nu.

22 met den herfst: Hooft bedoelt blijkbaar het begin van Herfstmaand; de zoete melk van UE hart: Hooft zegt enige malen van T. dat zij een ‘zoetemelxhart’ is, een uit genegenheid voortkomende benaming, die de nadruk legt op haar gevoeligheid (elders: ‘het murwe hart van T.’).

23 smijdighen: verzachten; ber, grapje met brrr vanwege de namen der maanden die de koude brengen.

25 die...heeft: vervolg van de toespeling op de rillingen die door brrr gesuggereerd worden.

28 na...geleghenheit: naar 't u het best schikt; maer...weeten: maar wij zouden het van te voren moeten weten.

29 daer toe: daarop.

[p. 367]

32 U E

33 Verplichten dienstw^en

34 P C Hóóft.

33 Vanden Hujze te Mujden,

34 20 Aug. 1632.

Origineel. KA CLXXI ab 85.
Hs. Watervlek.
In r. 16-17 is een zin of gedeelte daarvan door krassen onleesbaar gemaakt, vermoedelijk door Brandt. In zijn uitgave, de Werken (1671) is die zin weggelaten, evenals in de uitgaven van v. Hoogstraten en Huydecoper. vVl. heeft ten minsten aan het begin en - je keel meê aan het eind geëmendeerd. Keel is de heraldische term voor rood, maar kan hier ook gewoon hals betekenen.