De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

Tweede deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 225]

469 A Mons^r Mons^r Joost Baak, bij 't oudemannenhujs, in N^o 3. tot Amsterdam.

(Baak: A^o 1631)

Loont.

1 Mons^r mon frere,

2 Ick verstae daetlijk ujt schrijven van mon frere Bartelottj, dat de² 3 koninginne moeder, ujt Vrankrijk, nae Brussel is gevlucht. Ziet³ 4 daer een' bijstere tijdinge. Hij oordeelt datze quaelijk van raedt 5 gedient is, ende zich ende haere parthije dapper in 't ongelijk stelt.⁵ 6 Ick heb 'er niet tegens. Maer onderrussen is 't een teken van hooghe⁶ 7 ende swaerlijk leschbaere verbolghenheit, die dat rijk met lang- 8 duirighe ongeleghenheit drieght, tot wantroost der Duitschen, ende 9 van ons, dewelke nae eenighen windt van verlichting, ujt dien hoek 10 snakken. Ick denk op zaterdagh, eens met mijn' swaegher Cloek, 11 nae de Beemster, voorts nae Alkmaer ende daerontrent. Heeft 'er 12 UE ijets te verrichten; geen willigher bode. Ondertussen gaet hier¹² 13 een horn ujt Tacitus bij, grenzende aen Messalinaes val, UE voor 14 dezen bijgezet. Die daer achtergevoeght zijnde, zoo is 'er 't elfde 15 boek niet vol, maer ten einde: want het hooft gebreekt 'er aen.¹⁵

16 Het 12^e zal ons met d'aenzienlijkheit zijner stoffe, misschien niet¹⁶ 17 min voor 't hooft slaen ende vreemdt doen opzien, als 't vierde¹⁷ 18 deed. UE zij met de zijnen Gode bevolen, ende in haer' goede 19 gunste,

20 Mons^r mon frere,

21 U E

22 Gansdienstw^e Broeder

23 P C Hóóft.

24 Maer, lieve, dat wij eens een' ujtkoomst van de Spaensche Inquisitie 25 bekoomen. Ik waer gaeren van die plaeghe ontslaeghen: ende zoude²⁵ 26 mij lijden met een' gemeene onderrichtinge. Te meer, mits aen 27 eenighe HH, een stuk mijns werx te leene belooft heb: ende niet 28 wel langer ujtstellen kan.

2 daetlijk: zo juist.

3 de koninginne moeder: Maria de Medici, de weduwe van Hendrik IV.

5 dapper: in hoge mate.

6 Ick heb enz.: deze en de volgende zin te zien in het licht van hetgeen Hooft in 466 over de invloed van de Franse binnenlandse verwikkelingen op de Dertigjarige oorlog zegt.

12 geen willigher bode dan ik.

15 vol: af.

16 d'aenzienlijkheit: het spectaculaire.

17 voor 't hooft slaen: beteuterd doen staan (WNT hoofd 944).

25 (ick) zoude mij lijden met een' gemeene onderrichtinge: ik zou tevreden zijn met een algemeen overzicht.

[p. 226]

Lopende zaken.

Origineel. UBA C II 13.132.
Hs. De bovenste regel van Baak's aantekening zit misschien in de rug gebonden.
Dat. Maria de Medici vluchtte 20 juli 1631 uit Frankrijk, dit bericht kan omstreeks 25 juli in Muiden geweest zijn. Maar wist het gerucht toen al dat zij naar Brussel ging?
Het is evenwel onaannemelijk dat Hooft in 468, van 29 juli, waarin hij buitenlands nieuws aanroert, zou zwijgen over deze ‘bijstere tijdinge’ als hij 469 toen pas geschreven had. Dat hij er in 470, van 10 aug., niets over zegt, kan verklaard worden doordat er nog geen nader nieuws was, want M. de M. kwam pas 13 aug. in Brussel aan. Tussen 11 en 19 aug. is Baak in Muiden geweest. Er is dus geen reden om 469 anders te plaatsen dan Hu. en vVl. deden. De plaats in het hs. geeft enige steun.