| |
| |
| |
Woordenlijst
Werkwoorden
aenstaen |
aandringen |
bekennen |
erkennen |
beleedighen (zich tot iets -) |
zich ergens mee bezighouden |
besorghen |
zorgen voor |
bevelen |
aanbevelen, toevertrouwen |
bidden |
vragen, verzoeken |
bijkomen |
bezoeken |
bijzetten |
(ten geschenke) geven |
boeten |
goedmaken, herstellen, aanvullen |
erkennen |
dankbaarheid erkennen (met een geschenk) |
gebieden (zich -) |
zich aanbevelen (in iemands gunst, vooral bij afscheid) |
gebreken |
ontbreken |
gehoudenis |
verplichting |
gelden |
waard zijn, kosten |
gewerden, geworden (c. dat.) |
ten deel vallen |
goedt vinden |
besluiten |
hebben (van doen -) |
nodig hebben |
houden (doen -) |
overhandigen, bezorgen |
houden (de hand aen iets -) |
ergens achterheen zitten, ergens met aandacht voor zorgen |
gehouden zijn in iem. |
verplichtingen aan iem. hebben |
jonnen |
gunnen |
kennen |
erkennen |
ledigh staen |
nalaten |
mangelen |
ontbreken |
moeijen, moejlijk vallen |
lastigvallen |
onderwinden (zich iets -, ook c. gen.) |
zich verstouten (tot iets) |
overkómen |
overeenkomen |
overschrijven |
schrijven, berichten |
passen te |
zorgen te |
proeven |
beproeven |
schikken |
zenden |
toeslaen |
bij komen |
toevaerdighen |
sturen |
toeven, vertoeven naer |
wachten op |
vereisschen |
eisen |
verghen (met dat. of acc. v.d. pers.) |
eisen van |
vermaenen van |
melding maken van |
vernemen (naer) |
informeren naar |
vertoonen |
mededelen, uiteenzetten |
vervorderen (zich -) |
zich verstouten |
vinden |
bevinden |
volgen (laten) |
zenden, geven |
voorstaen (zich laten) |
geloven, menen |
adverteren |
mededelen |
adviseren |
berichten |
allegeren |
betogen |
annexeren |
aanhechten |
authoriseren |
machtigen |
citeren |
dagvaarden |
examineren |
aan verhoor onderwerpen |
exploicteren |
uitvoeren, uitgeven |
| |
| |
impetreren |
verkrijgen |
imploreren |
inroepen |
injungeren |
bevelen |
insinueren |
verwittigen |
intenteren |
aanhangig maken |
compareren |
verschijnen (voor een of meer gekwalificeerde personen) |
contenderen |
eisen |
contenteren |
tevredenstellen |
ordonneren |
bevelen |
perpetreren |
begaan, doen |
persisteren (bij) |
staande houden |
recouvreren |
verzamelen, bij elkaar zoeken |
subreguleren |
nader bepalen |
sustenteren |
ondersteunnen |
| |
Zelfstandige naamwoorden
aenstoot |
hindernis, struikelblok |
deun |
scherts |
gelaet |
houding, uiterlijk, mimiek (als uitdrukking van het gemoed) |
geleghenheit |
omstandigheden |
gemeen |
de gemene zaak, het algemeen belang |
gemeente |
de gezamenlijke inwoners |
huisman |
boer |
jonst |
gunst, genegenheid |
keur |
verordening |
lijf |
leven |
mangel |
gebrek, tekort |
meening |
bedoeling, plan |
nijt |
afgunst |
onleede |
drukte |
onweder |
slecht weer |
parthije |
tegenpartij in rechte |
penningen |
geld |
siere, chiere |
onthaal |
speciael |
goede vriend |
staet |
stand |
toeko(o)mst |
toedracht, het voorvallen |
uitbieding |
aanbod |
verlank |
belang |
vernuft |
verstand |
verwondering |
bewondering |
verzoek |
bezoek |
vondt |
vondst |
voorschrijven |
aanbevelingsbrief |
vriend, vrund |
familielid; ook: goede bekenden met wie geen verwantschap vaststaat; ook aanspreektitel voor lageren in rang |
vriendschap, vrundschap |
vriendelijke daad |
weldaad |
vriendelijke daad |
zinnen |
geest |
zorghe |
bezorgdheid |
zucht |
(hevige) neiging, genegenheid |
amende |
boete |
apostille |
beschikking op een rekest |
appointement |
beschikking, besluit |
certificatie |
verklaring |
debvoir |
ambtsplicht |
depositie |
getuigeverklaring |
dessein |
plan |
doleantie |
klacht |
ex(s)peditie |
afhandeling |
informatie |
inlichting, gegeven |
instantie |
(dringend) verzoek |
interes(t) |
schade |
interinement |
nadere bevestiging |
calomnie |
laster |
contraventie |
overtreding |
conventikel |
geheime samenkomst |
mandament |
bevel, bevelschrift |
officie |
dienst, ambt |
officier |
ambtenaar |
occurrentie |
voorval |
praevaricatie |
overtreding |
procuratie |
volmacht |
remissie |
kwijtschelding |
| |
| |
rescriptie |
antwoord |
reverentie |
eerbied |
sententie |
vonnis |
substantie |
hoofdzaak |
subventie |
ondersteuning |
suppliant |
rekwestrant |
| |
Bijvoeglijke naamwoorden
aerdigh |
geestig, leuk, ‘apart’ |
bequaem |
goed, bruikbaar |
deftigh |
degelijk, ernstig, ingetogen (niet: door geboorte aanzienlijk) |
dienstelijk |
dienstvaardig uit eerbied |
dier |
duur, schaars |
Duitsch |
Nederlands |
gemeen |
algemeen, gemeenschappelijk; ordinair |
gereedt |
doenlijk, goed mogelijk |
keurigh |
kieskeurig |
krank |
zwak |
meeste |
grootste |
min |
minder |
oorbaer |
nuttig |
overbodigh |
bereid, bereidwillig |
reukeloos |
roekeloos |
slecht |
gering, eenvoudig |
sonderling |
bijzonder |
treffelijk |
voortreffelijk |
uitgeseidt |
uitgezonderd |
vorighe |
vroegere |
vroom |
braaf, dapper |
contrarie |
strijdig |
ordinaris |
gewoon |
| |
Bijwoorden
aldaer |
op de (eventueel niet genoemde) plaats waar gij u bevindt |
althans |
nu |
altoos (achtergepl.) |
volstrekt (vooropgepl.) |
daeraf |
daarvan, daarover |
doch |
toch, ondanks alles |
doe(n) |
toen |
dus |
zo |
eersten (met den -) |
zo spoedig mogelijk |
eraf |
ervan |
haest |
weldra |
nimmermeer |
nooit (versterkt) |
noch |
bovendien |
oversulx |
daarom |
pas (dat -) |
toen, bij die gelegenheid |
reden (als -) |
zoals billijk is |
strax |
dadelijk |
sulx |
dermate |
teffens |
tegelijk |
thans |
daarna |
voortaan |
aanstonds |
| |
Voornaamwoorden
allenman |
iedereen |
dat |
hetgeen |
niet/niets |
niets |
| |
Voorzetsels
belangende |
wat betreft |
bij |
door |
mits, overmits |
wegens |
nae/naer |
(worden zonder onderscheid gebruikt) |
nevens |
behalve; evenals |
ontrent, omtrent |
omstreeks, in de buurt van |
samt, tzampt |
met, benevens |
van |
door |
in conformité van |
overeenkomstig |
in consideratie van, ten regarde van |
uithoofde van, met het oog op |
| |
Voegwoorden
alsoo |
omdat |
dan (a.h. begin v.e. hoofdzin) |
maar |
dewijl |
terwijl |
doordien |
doordat |
| |
| |
gelijk |
zoals |
gemerkt |
aangezien |
nae/naer |
(worden zonder onderscheid gebruikt) |
naerdien, naer dat |
omdat |
of |
indien |
soo |
zoals |
sulx (dat) |
zodat |
in voeghe dat |
zodat |
ten waere |
tenzij |
wen |
als |
|
|