De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

Eerste deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 169]

44 Al m^to mio ill^re sig^re mio Oss^mo il sig^re Pietro Cor: Hooft Amsterdam

(Hooft: O^fn 17 Decemb. 1612)

1 Eccelentissime Vir,

2 Erubesco et doleo, onus mihj impositum fuisse, cuj ferendo longe² 3 sim impar. Egone, qui numquam Gratijs saliente mica litavj, qui³ 4 solummodo tanquam explorator et transfuga in Musarum castris 5 oberravj, ingenij mej maccem censurae oculisque oculatissimj Viri⁵ 6 (cujus animus nisj alta et sublimia spirat) exponam? haereo valde 7 et sudo. Una defensio tamen occurrit quod mandatis tuis obnitj 8 non debuj, unum solamen, quod Consanguineis non ad lancem, 9 neque ad dimensum verba tribuenda sint. Habes itaque rudem 10 contextum, cuj si quid sapidi inest, debemus bonis autoribus; ex 11 quibus, ut apes, libamus, nostrj enim ingenij tenuitas ex se non tam¹¹ 12 bona fila gignit. Parce nobis precor, ac amicorum vitia tege, et sj¹² 13 fortè xenocraticum aliquid sensibus tuis occurat, animj ingenuitate 14 in meliorem sensum detorquere: cogitaque quod non omnia¹⁴ 15 possumus omnes. Nam ut tuum est sacris tibijs incinere, jta nostrum 16 pastorales inflare calamos. Permitte jnter olores anserem aliquando 17 strepere. Hic habeat finem noster sermo, quem nunquam circa te¹⁷ 18 et tuos habebit nostra affectio. Pataviae, postridie jdus Novembris.¹⁸

nbsp;

19 V.E. Dev. Conis.¹⁹

20 Petrus Hooft.

vertaling

Ik begin te blozen en gevoel spijt, dat mij een last is opgelegd, welken te dragen mijn krachten verre te boven gaat. Moet ik, die aan de Charites nooit met zó gelukkige hand heb geofferd, dat het offerzout in 't vuur geworpen opsprong, die enkel op de wijze van een verkenner en overloper in het kamp der Muzen wat heb rondgedoold, de species ficticia van mijn talent aan de critiek en scherpe ogen van een zeer scherpziend man (wiens ziel louter in de sfeer van het hoge en verhevene ademt) blootstellen? - ik aarzel zeer en het zweet breekt me uit. Eén verweer echter valt me in, dat ik namelijk tegen uw opdracht me niet had mogen verzetten, één troost, dat voor bloedverwanten men zijn woorden niet op een goud-

2 onus: een toespraak te houden tot de doge van Venetië.

3 Gratijs: zie bij r. 13; qui ... litavj: Horatius, Carmina, 3, 23, 12; Tibullus, 3, 4, 10; Ovidius, Fasti, 4, 409. Wanneer men in offervuur gezouten speltkorrels werpt, blijkt de gunstige gezindheid der goden, als de korrels vonkend opspatten.

5 maccem: ‘verzonnen specerij-naam.’ Plautus, Pseudolus 842.

11 libamus: Vergilius, Georgica 4, 54.

12 xenocraticum aliquid: Xenocrates, 396-314 v. Chr., zag er altijd somber-streng uit, zodat zijn leermeester Plato gedurig tot hem moest zeggen: ‘Xenocrates, je moet eens offeren aan de godinnen van de Charme’ (Diogenes Laertius 4, 6).

14 non ... omnes: Lucilius, fragment bij Macrobius, Saturnalia 6, 1, 35; Vergilius, Eclogae 8, 63.

17 Vergilius, Eclogae 9, 36.

18 de datumberekening in de Romeinse kalender steunde op drie bijzondere dagen per maand: de Kalendae (1^e dag), Nonae (7^e dag in maart, mei, juli, oktober, 5^e dag in de overige maanden) en Idus (15^e dag in de genoemde maanden, 13^e in de overige). Men telde van de eerstvolgende van deze drie af terug, met die dag en de aan te wijzen dag beide incluis. De dag na een der bijzondere dagen werd aangeduid met postridie gevolgd door de naam, de voorafgaande dag met pridie. De laatste dag van een maand heette dus pridie Kalendas, de op een na laatste III Kal., altijd plus de naam van de volgende maand.

19 V.E.Dev. Consis: Vestrae Excellentiae Devotus Consobrinus: Uwe Excellenties zeer toegedane neef.

[p. 170]

schaal behoeft af te wegen of langs een meetlat af te passen. Ge hebt hier dus een grofgesponnen weefsel (en al wat aan smakelijks daarin zit, hebben we te danken aan goede bronnen, waaraan wij op de wijze van bijen telkens even nippen), want de broosheid van ons talent vormt niet uit zichzelf zo goede draden. Handel zachtkens met ons, verzoek ik u, en bedek de gebreken van vrienden en als eventueel een of ander trekje à la Xenocrates zich voor uw zinnen opdoet, laat dan door uw adeldom van geest u tot beteren zin ombuigen; en bedenk: niet allen kunnen wij alles. Want zoals het u eigen is, bij heilig fluitspel gezang aan te heffen, zo ons, te blazen op de rietpijp van den scheper. Vind goed, dat onder zwanen ook de gans eens snatert. Hier vinde een einde ons onderhoud, een einde, dat nooit zal vinden mijn genegenheid ten aanzien van u en de uwen.

Padua, 14 November.

Origineel. KA CLXXIa^c 13.