|
| |
| |
| |
Hof-wetten.
DIe in mijn hoff u voet wilt setten,
Staet stil, en leest eerst dese wetten,
Die hy my met mijn eyghen scha
Gheleert heeft en ghelaten na:
Maer leestse soo, dat sy ghelesen
V en my moghen dienstich wesen.
Gheen Wet en wert hier voorgheset,
Voor die daer is zijn eyghen wet;
Mijn hoff die stelt alleen de wetten
Voor die niet op haer eere letten:
En daer Priapus voortijts placht
Te houden onbeschaemde wacht,
Daer stelle ick u ter goeder trouwen
Dit Tafereel de wacht te houwen.
Dat niemant mijnen hoff betreet
Soo't niet de meester eerst en weet.
Dat yder oock van dese plecke
Van stonden aen met hem vertrecke.
Crijcht ghy verloff om in te gaen,
Treckt aen de deur van stonden aen:
Off comt ghy in met open deuren,
Soo sult ghy u verloff verbeuren.
Comt sonder hont off blijfter uyt.
Trapt in de weghens: mijt het cruyt
| |
| |
Dat hier en daer naer by de canten
Mijn sinlickheyt my heeft doen planten,
Die niet can overende staen,
En houft niet in mijn hoff te gaen.
En geen gesleep vol schade en hinders
En dultmen hier van jonghe kinders.
Geen vrou-mensch mach by off ontrent
Hier comen sonder goet consent,
En borghe dat haer slijnger cleeren
VVel opgeschort my niet en deeren;
VVaer toe soo sy niet wil verstaen,
Sy mach weerom wel thuyswaert gaen.
Al watse draecht off hout in handen,
Off aen haer arm van korff of manden,
Haer stepaens in de boete keurt,
En maect haer mande en korff verbeurt;
Die anders niet naer onse wetten
Te lossen zijn, dan op te setten
Soo lange op t'hooft, als sonder pijn
Sy in mijn hoff begheert te zijn.
Doch gaet sy swaer, is sy met kinde,
Dat sy haer in mijn hof niet vinde:
Mijn hof die wenscht dat haere lust
Sy elders als hier uytgheblust.
Dat yder oock soo man als vrouwe
Voor een voornaemste wet onthouwe,
| |
| |
Dat hy zijn mantel metter spoet,
En sy haer heuck af legghen moet;
Al soo mijn hof haer sal beclaghen
Van die dees slobber cleeren draghen
En u rapier hout in u hant,
Of anders u mijn hof verbant.
Sulck jonck geselschap, die in t'mallen
Heel zijn ghestelt, en niet dan rallen
Van coopmanschap van haeren tijt,
En hebben hier oock geen respijt.
Die ongevraecht hem stelt tot trecken,
Sal voetstaens oock van hier vertrecken:
Vervult u neus en ooghen lust,
Alleenlijck hout u hant gherust;
Mijn hof verbant met goede reden
Die met t'ghesicht niet is te vreden.
Dat geen gemest noch droncken mensch
Mijn hof betrapt, is mijnen wensch:
Of die een dronckaert met wil brijngen,
Sal met zijn maet voor deure sijnghen
Geen dansen, sprijngen, noch getier,
Van wien het sy, ghedultmen hier.
Een nijdich en afionstich herte,
Is voor mijn hof een enckel smerte.
Mijn hof en dult oock gheen gekijf,
Noch vloucken, noch geen quaet bedrijf;
| |
| |
En die malcander tuck of steke
Gheeft, en doet gaen uyt wegh of reke,
En trappen doet op bedde of cruyt,
Die heeft het met mijn hoofken uyt:
Oock die hem stelt tot achterclappen,
En mach mijn durpel niet betrappen.
Gheen Caerten-spel hoe het oock sy,
Geen Teerlijnck smaecken staet hier vry,
Gheen tuysschen noch verboden conste
En crijcht des hofs noch meesters jonste.
En die, hy weet of wetet niet,
Met cleet of hant, of voeten stiet,
Een plantken teer tot s'meesters schade;
Als zijnen vrint ick hem gherade
Hem aen te draghen zijnen noot,
Te kennen schult t'sy cleyn of groot,
Al eert de meester comt te weten
En met de boete doet vergeten.
Die bloem of cruyden laecken vvil,
Die houde hem voor de deure stil:
Mijn hof verclaert voor domme sotten,
Die in een hof met hoven spotten.
En hout vry oock voor sotten al,
Die met de bloemen zijn te mal,
En naer geen ander cruyden vragen
Dan die haer oogh en neus behagen.
| |
| |
Mijn hof met reden haer veracht
Die met de beste cruyden lacht.
En die niet anders in haer hoven
In vveerden houden noch en loven
Dan Tulipen van eender aert,
Daer is mijn hof meest af vervaert.
Is oock op sulcke quaelck te vreden,
Die al haer tijt in t'hof besteden,
En haer beroup niet gade slaen,
Door al te veel in t'hof te gaen.
Die altijts dit of dat begeeren,
Die sullen my oock lichte deeren.
Insonderheyt is my onlief,
Een subtijl ende listich dief.
Die Godt min dan de nature eeren,
En moghen hier oock niet verkeeren:
Ick wil dat hy van hieren blijft
Die Godt den wasdom niet toeschrijft;
Onvveerdich zijn sy aen te schouvven
Mijn hof, die God zijn eere onthouvven,
Die al vvat in de hoven staet
Met son en reghen gade slaet,
En elck by beurte vvel van passen
VVeet uyt der aerden te doen vvassen:
De Lente brenght haer volle jeucht,
Oock brenght de Somer dat verheucht,
| |
| |
De dorren Herst laet van s'ghelijcken
Haer schoonheyt met de VVinter kijcken.
Elck maent die brenght op haeren keer
Den last van haeren opper heer,
En sonder desen last van boven
En ript noch roert niet in de hoven:
T'is onderbleven ende blijft
Onvruchtbaer; ende vveer beclijft
Als Godes asem aller vveghen
Oft achter hout, of gheeft den segen:
Die uyt zijn hooghe cabinet
Om leege op yder plante let.
Die met my dan hier vvil verkeeren,
Die moet Godt in zijn schepsels eeren.
Een yder bloemken dat hy siet,
Godts vvonder vvercken hem aenbiet,
En spreeckt de schande luyderkelen,
Van die den heer zijn eere stelen,
Die voecht en meester in het velt
Zijn naem alom gheschreven, stelt.
Een aerderijck van een nature,
Brenght voort hier in ghelijcker ure,
Soo veel couleuren als de mensch
Benamen can met zijnen vvensch.
Soo veel divers fatsoen van blaren,
Dat nauvv de oogh die can bevvaren.
| |
| |
Soo veel verscheyden reuck sy gheeft,
Dat gheene neus de naem en heeft.
Soo seer verscheyden in de smaecke,
Dat selfs de tongh haer oordeel staecke.
Soo groot in cracht en different,
Dat besich doet soo veel scribent,
T'verstant daer af te ondersoucken
En naer te laten in zijn boucken.
En noch en is maer t'cleynste deel
Ontdeckt, ten aensien van t'gheheel.
Verborghen zijnder meer secreten
In dese conste, dan ghevveten.
Veel is beschreven; maer ick acht
Soo my bekent vvaere al de cracht
Der cruyden die noch is versvveghen
Tot onderhout en s'menss bedeghen;
Al vvaer my oock gantsch onbekent
Al vvat bekent is in den prent;
Ick souvv ghevvis meer raets en baten
Den menschen connen achter laten,
Van dees verborghen cracht der cruyen
Die ick de vverelt sou beduyen,
Met maer een cruydebouck te stellen,
Dan al dees diemen nauvv can tellen.
De cruydeboucken die daer zijn,
Men salse vvel den Medicijn
| |
| |
Der cruyden crachten zyen uytleggen,
Maer ist niet meest van hooren seggen?
Hierom vvanneer ghy daer op acht,
Sy geven schier elck cruyt de cracht
Van alle qualen te ghenesen:
Dat comt daer uyt, om dat sy lesen
VVat yder secht van yder cruyt,
En schrijvent van malcander uyt
En sonder verder t'ondersoucken,
Elck een ghelooven in zijn boucken.
Dus sietmen veel dat een Herbaris,
(Soo't emmers vvat hy seght al vvaer is)
Sal dickvvils op het hooren segghen,
Zijn vasten gront in t'modder legghen:
Met een cruyt hitt en couvv verjaecht:
Beyd onbeprouft hem bey behaecht:
Alleen om dat hy t'vint beschreven
By yemant anders, die naer t'leven
Van zijn naercomers vveynich past,
Als hem zijn bouck maer dick en vvast.
Niet veele en zijnder te ghelijcken,
Al vvaer ick gae en in vvat vvijcken,
(Ick segghet, en ick vveet het vvel)
Den vierden can ick niet ghetellen,
VVanneermen gaet in t'midden stellen
| |
| |
Ons Clusius den cloucken helt,
Ten zij men hem voor dobbel telt.
Om dan t'bedroch van dese luyden
T'ontdecken in t'verstant der cruyden,
En om u neus en tongh en oogh
Selfs t'onderrichten met vertoogh,
V neus de reucke voor te setten,
V tongh de smaecke om op te letten,
V oogh den glans om t'onderscheen
Den claren strael van elck en een;
Soo heeft mijn hof u vvillen gheven
Een cruyde bouck heel naer het leven.
Daer noch pinseel noch menschen const
Is by ghevveest: Maer Godes jonst,
Die met zijn Son en Dauvv en Reghen
Daer af den schilder is bedeghen.
Dat niemant desen bouck en laeckt;
VVant Godt dien selver heeft gemaeckt,
Met sulcke vervven reuck en smaecke,
Als gheenen schilder naer en maecke.
Van desen bouck gheeft u mijn hof
T'ghesicht: en Godt alleen den lof.
Voor al doet hy u maer een bede:
Hebt ghy vvat anders deelt hem mede.
| |
| |
Delicias quascunq; mei qui conspicis Horti,
Sint castrati oculi, lingua, manusque tibi.
Paucula poscenti, carpenti verba, tacenti
Nil dare, lex horti praecipit aequa mei.
Si tibi nasuto non sufficit aut oculato
Esse, hic hirsuto nec licet esse tibi.
A mon Iardin toy qui t'auances,
Liset en ces trois ordonnances.
La premiere est au demandant:
La seconde est pour le prenant:
Pour le taisant est la troisiesme,
Il donne bien peu au premier:
Il donne injures au deuxiesme:
Il ne donne rien au dernier.
Mon Iardinet point par ses lois
Te charge, n'en ayant que trois.
FINIS.
Tot Leyden,
By Joris Abrahamsz. vander Marsce,
Anno 1621.
|
|
Auteursrechtvrij