Horae Belgicae

¶ Nr. 179.
Der Kuckuck und die Nachtigall.

De koekoek in den mei
die hoorde den nachtegael fluiten
en op zyn stemmeken tuiten.
hy zeî: ‘gy klein gebras!
wat komt al dit stoffen te pas?
gy zyt hoveerdig,
myn stem is ook weerdig
geprezen, maer ziet, ik en roem daerop niet.
dus zwygt, dus zwygt, dus zwygt,
eer dat gy van my veel verwytingen krygt!’
maer de nachtegael sprak:
‘koekoek, houdt uw gemak!
want gy zyt tegen my veel te zwak.
als ik kom tierelieren,
verheugen zich menschen en dieren,
maer gy, maer gy, maer gy,
't is koekoek! geheel de maend mei,
maer gy, maer gy, maer gy
maekt niet éen vogelken bly;
al die u aenhooren, die zouden zich stooren.
dus kruipt in den hoek, gy droeve koekoek!
of als ge uw bek nog niet en stilt
en dat ge u voor my niet vernederen wilt,
zoo roep ik de vogels te gaêr,
om ons te vonnissen onder malkaêr.
welaen! welaen! welaen!’
die koekoek die sprak: ‘zoo gezeid, zoo gedaen!’
en zy zyn henen gegaen.

[p. 318]

2.

De vogels kwamen te saêm,

 

en als zy nu waren gezeten,

 

zoo liet men den nachtegael weten,

 

dat hy met zyn stemmeken gauw

5

het eerste kauwetteren zou.

 

hy zong met veel iever,

 

hoe langer hoe liever,

 

hy miek met zyn bek menig aerdigen trek.

 

hy zong, hy klong, hy sprong,

10

hy draeide zyn steertjen en wrong zyne tong.

 

maer de koekoek op 't lest

 

deed ook wonder zyn best,

 

doch 't en was niet als koekoek! koekoek!

 

't was koekoek! 't een op het ander,

15

de vogels bezagen malkander,

 

maer ziet, maer ziet, maer ziet,

 

't was koekoek! en anders ook niet.

 

maer ziet, maer ziet, maer ziet,

 

zy kregen op 't leste verdriet.

20

de koekoek was bly, want hy meende dat hy

 

al de vogels getrokken had op zyne zy'.

 

het vonnis was dat de nachtegael

 

was fraeyer van toonen en zoeter van tael,

 

maer 't koekoeksken van over lang

25

vaster in maet en kloeker in zang.

 

hier meê, hier meê, hier meê

 

vertrok elk vogelken naer zyne steê

 

en zoo was alles in vreê.

Vlämisch: Willems Nr. 258. Obschon sehr künstlich und schwerlich je im Munde des Volks, doch sehr volksthümlich. Der Dichter hat, wie es scheint, den Streit der Harmoniker u. Melodiker zu schlichten versuchen wollen. In einem deutschen Liede des 16. Jahrh. nimmt die Sache eine andere Wendung, da ist zwischen Nachtigall u. Kuckuck der Esel Richter.

Der Kuckuck drauf anfing geschwind:
Kuckuck! sein Gsang durch Terz, Quart, Quint,
Und thät die Noten brechen;
Er lacht auch drein nach seiner Art.

[p. 319]

 

Dem Esel gfiels, er sagt: ‘nun wart,

 

Ein Urtheil will ich aprechen.

 

Wohl sungen hast du, Nachtigall;

 

Aber, Kuckuck, du singst Choral

 

Und hältst den Takt fein innen.

 

Das sprich ich nach meim hohn Verstand,

 

Und kostets gleich ein ganzes Land,

 

So lass ich dichs gewinnen.’

S. meine Gesellschaftslieder Nr. 178.

¶ 1, 4. klein gebras, etwa: armer Wicht - 1, 5. stoffen, großthun - 1, 10. verwytingen, Zurechtweisung - 1, 12. zyn gemak houden, sich still verhalten - 1, 20. stooren, erzürnen - 1, 25. vonnissen, Urtheil sprechen - 2, 5. kauwetteren, kauwetten, schmettern - 2, 8. miek für maekte, so biek für bakte - 2, 10. wringen, winden - 2, 24. van over lang, bei weitem - 2, 27. vertrekken, heim gehen.