Horae Belgicae

[p. 88]

¶ Nr. 27.
Die Königskinder.

Het waren twee conincskinderen,
si hadden malcander so lief,
si conden bi malcander niet comen,
het water was veel te diep.
Wat stac si op? drie keersen,
drie keersen van twaelf int pont,
om daer mee te behouden
sconincs sone van jaren was jonc.
Met een quam daer een besje,
een oude venijnde bes,
en die blies uit die keersen,
daer verdronker dien jonghen helt.
‘Och moeder, seidese, moeder!
mijn hoofje doet mijnder so wee,
mocht icker een cort half uertje
spanceren al langhes de see?’
‘Och dochter, seidese, dochter!
alleen en meucht ghi niet gaen,
wect op uw joncste suster
en later die met u gaen.’
‘Mijn alderjoncste suster
dat is also cleinen kint,
si pluct maer al de roosjes
die si in haer weghen vint.
Si pluct maer al de roosjes
en die bladertjes laet si staen,
dan segghen maer alle de lieden:
dat hebben conincs kindren ghedaen.’
De moeder ghinc nae de kerke,
de dochter ghinc haren ganc,
si ghinc maer also verre
daer si haer vaders vischer vant.

[p. 89]

9.

‘Och vischer, seidese, vischer,

 

mijn vaders vischerkijn!

 

woudt ghi een weinich vischen,

 

tsoud u wel ghelonet sijn.’

10.

Hi smeet sijn net int water,

 

de lootjes die ghinghen te gront,

 

hoe haest was daer ghevischet

 

sconincs sone van jaren was jonc.

11.

Wat troc si van haer hande?

 

een vingherlinc root van gout:

 

‘houdt daer, mijns vaders vischer!

 

daer isser den lone van jou.’

12.

Si nam hem in haer armen,

 

si custen hem voor sijn mont:

 

‘och mondelinc, cost ghi spreken!

 

och hertje, waert ghijder ghesont!’

13.

Si nam hem in haer armen,

 

si spronker mee in de see:

 

‘adieu mijn vader en moeder!

 

van uw leven siet ghi mi niet weer.

14.

Adieu mijn vader en moeder,

 

mijn vriendekens alle ghelijc,

 

adieu mijn suster en broeder!

 

ic vaerder nae themelrijc.’

Oudt Amst. LB. bl. 79. (Hor. belg. 2, 112.) Oudt Haerl. LB. 27. druk (1716) bl. 53.

Bei Willems (Nr. 55) in 8 achtzeiligen Strophen, also 8 Zeilen mehr als hier, sonst nuir hie nnd da abweichend. Obschon ‘aus dem Munde des Volkes’, so kommen mir doch folgende beiden Strophen sehr verdächtig vor:

Wat deed zy? zy stak op drie keerssen,
als 's avonds het dagelicht zonk.
‘och liefste komt, zwemt er over!’
dat deed 's konings zone was jong.
Dit zag daer een oude quene,
een alzoo vilijnig vel:
zy ging er dat licht uitblazen,
doen smoorde die jonge held.

Allerdings sind im alten Texte nicht hübsch die Kerzen von zwölf

[p. 90]

auf's Pfund', aber volksthümlich, dagegen Willems ‘als des Abends das Tagelicht sank’ doch höchst modern und selbstgemacht klingt! Das vilijnig (vilein, frz. vilain) vel ist sehr garstig und gewiss nur des Reims wegen von Willems beliebt worden.

Das Lied von den Königskindern ist in allen Ländern deutscher Zunge verbreitet, sogar bis hock hinauf in den Norden, s. meine Nachweisungen Hor. belg. 2, 114. 115.

Außer den hochdeutschen Texten finden sich auch mundartliche: kuhländisch Meinert S. 137, münsterländisch Mone Anzeiger 6, 164 (Uhland Nr. 91), ostfriesisch Firmemch Völkerstimmen 1, 15. - Dänisch Udvalg af Danske Viser 1, 47; schwedisch Svenska Folkvisor 2, 210. 1, 103. - Es ist sogar übergegangen zu den Wenden, s. Volkslieder der Wenden von Haupt und Schmaler 1, 86. und 2, 13.

¶ 3, 1. besje, altes Mütterchen - 3, 2. venijnde, venijnig, giftig - 10, 2. lootjes, lodekens, die Bleikugeln am Fischernetze, das Gesenke - 14, 2. vriendekens, Verwandte.