Onze sporthelden. Deel 2

[p. 177]

Cricketer aan de top, Antoon Mansour

Antoon Mansour werd op 18 september 1914 in het distrikt Nickerie geboren. Van oudsher komen de beste Surinaamse cricketers uit dit distrikt. Zijn ouders waren niet welgesteld, maar het lukte hen best de kinderen van het nodige te voorzien.

Reeds op heel jeugdige leeftijd had Antoon veel liefde voor de sport. Hij deed daarbij aan voetbal en korfbal, maar de hoofdschotel was steeds weer cricket.

Op twaalfjarige leeftijd verhuisden zijn ouders naar Paramaribo. In Nickerie had hij toen al kennis gemaakt met ‘bat en bal’, een verkapte vorm van het cricketspel, waarin hij uitblonk.

Zijn beste vrienden in het rijstdistrikt waren: Emil Paton, Buitenman, e.a. In Paramribo was hij goed bevriend met Paul Mc. Donald, J. Promes, Alexander, Wim Anijs, Harry Slijngaard en Sam van Sichem.

In Nickerie bezocht hij de lagere school en kwam later in Paramaribo op de St. Paulus (mulo) school.

Met cricket begon hij in verenigingsverband in de cricketclub ‘Dutch Guyana’. In deze club zaten spelers als Rodrigues, Chehin, Wessels e.a.

Antoon Mansour speelde in 1927 voor het eerst in het vertegenwoordigend cricketteam van Suriname. De strijd ging toen tegen ‘Guyana All Indian Club’. Medespelers in die wedstrijd waren o.a. Harry Nassy, Harry Slijngaard, Willem Anijs, Kolf en Alexander.

Een historisch hoogtepunt in zijn cricketloopbaan bereikte hij in

[p. 178]

Guyana en wel op Daymond, waar hij in een wedstrijd tegen een Guyanees team een score van zevenennegentig punten haalde bij not out. Hij startte in de game als openings-batsman en sloot de innings af zonder out te zijn geweest.

In interlandwedstrijden is het hem nooit gelukt tot een century te komen, toch was hij er vaak heel dichtbij met scores van 86 en 87. Antoon Mansour stond bekend als een cricket all-rounder met als specialisatie het ‘batten’. Hij was openings-batsman van de nationale selectie, alsook van de cricketclub ‘Paramaribo’, de club die overigens de meeste kampioenschappen van Suriname heeft gehaald. In beide teams trad hij op als captain.

De opstelling van de sterke ploeg van de kampioensclub ‘Paramaribo’ zag er in 1951 als volgt uit:

Keeks	dos Ramos	Meye	Promes	Paton
	Buitenman	Abendanon	Mansour (capt.)
	Fokke	Loor	Alexander

Antoon Mansour is linkshandig. Daar had hij echter geen enkel probleem mee bij het cricketspel. Zijn taktiek lag meer op het verdedigingsvlak. Dit defensief spel, waarin hij als openingsbatsman zeer bedreven was, stelde hem in staat de bowlers te vermoeien, waardoor zijn teamgenoten verder makkelijk konden profiteren van de afgematte bowlers.

Van de verkeerd geworpen ballen maakte hij flink gebruik, om letterlijk en figuurlijk zijn slag te slaan en vaak scoorde hij in 2 tot 3 overs, 20 tot 30 punten. De definitie die Tonny geeft van wat een ‘over’ is komt op het navolgende neer: Een ‘over’ is een serie van zes gebowlde ballen, beurtelings van elk wicket geworpen. Wanneer beide partijen de bal als ‘niet meer in het spel beschouwen’, en er 6 ballen zijn gebowld, roept de scheidsrechter aan het bowlingwicket: ‘over’.

Een no-ball, noch een wild-ball tellen in de ‘over’ mee. Een bowler moet een ‘over’ beëindigen met uitzondering van de gevallen dat hij er niet toe in staat moet worden geacht of dat hij geschorst is wegens onsportief gedrag. De bowler mag zo dikwijls van wicket veranderen als hij wil, doch hij mag nooit in dezelfde innings twee ‘overs’ achter elkaar bowlen. De bowler mag van de batsman die

[p. 179]

zich aan het wicket, van waar hij bowlt, bevindt, eisen dat deze aan die kant van het wicket gaat staan, die de bowler aanwijst. Voorheen bestond een ‘over’ uit vier ballen. Na 1945 bestaat een ‘over’ weer uit 6 ballen, zoals met nadruk in de spelregels is gesteld.

De taak van Antoon in het cricketspel was meestal gebaseerd op een scorefundering waarop zijn teamgenoten verder moesten borduren. Voor de fastbowlers had hij meer respekt, omdat Tonny op de gebowlde ballen met een racket-snelheid, even snel moest reageren, wilde hij niet bij de E.H.B.O. terecht komen. De slow-bowling werd door Tonny niet geëerbiedigd omdat hij als bowler zelf in dit type bowling gespecialiseerd was.

Voor de Tweede Wereldoorlog verloor het cricketteam Paramaribo, waarvan Antoon deel uitmaakte, een game en dat dan zuiver door onderschatting van Victoria. Paramaribo, destijds verreweg de sterkste, had om het kampioenschap voor de zoveelste keer te behalen, aan een draw tegen Victoria voldoende. De wedstrijd vond plaats op het cricketveld waar nu het S.V.B.-stadion te Paramaribo staat. Paramaribo stond er goed voor met alle voordelen om de game te winnen. Het werd uiteindelijk toch een zege voor Victoria.

De wickets van Paramaribo vielen de een na de ander van de hand van spelers zoals Heineman, Welch, Mac Donald en de Vries. Paramaribo heeft dat jaar toch het kampioenschap behaald. Na de overwinning kwam Victoria op een gelijk aantal punten van 12. Toen moest een beslissende game de kampioen aanwijzen. Deze game werd noodlottig voor Victoria.

Volgens Antoon Mansour wist cricketclub Paramaribo minstens twintig maal het kampioenschap te behalen. Tonny had als aanvoerder de juiste kijk op het een en ander dat er aan te pas kwam. Zo was de juiste kijk op de conditie van de ‘pitch’ erg belangrijk. Had de captain de toss gewonnen, dan was het van belang de tegenstander eerst te laten batten of omgekeerd. Wat het worden zou hing af van de ‘pitch’. Was de ‘pitch’ perfect, dus hard, dan zou een deskundige captain de voorkeur eraan geven eerst te batten omdat er onder die omstandigheden makkelijk te scoren viel. Was de ‘pitch’ zacht, dan betekende dat ideaal bowlen voor

[p. 180]

de spinners. In crickettermen zegt men dan dat ‘de spinners hun paradijs hebben’.

Tonny Mansour, nu 61 jaar, heeft ook na het actief cricketen volle aandacht voor dez etak van sport op het nationaal en internationaal niveau. Het internationaal niveau volgt hij via Trinidadiaanse dagbladen waarop hij geabonneerd is. Hij luistert met de regelmaat van de uitzendingen naar radioverslagen van interland games en dan betreft het meestal wedstrijden van West-Indie. Hij is juist geïnformeerd als het gaat om deze sport. Hij kent het spel dan ook tot in de kleinste bijzonderheden.

Zo'n negen jaar geleden vond hij het welletjes en plaatste achter het actief cricketen een punt. Maar van het cricketveld is hij nog steeds niet weg te krijgen. Zijn tegenwoordige bijdrage bestaat in het opleiden van de junioren van de cricketclub Paramaribo. Jammer genoeg is het aantal geïnteresseerden voor het cricketspel niet zo groot als b.v. voor het voetballen.

Tonny heeft ook nog een andere hobby en dat is biljarten. In de laatste tijd gebruikt hij zijn vrije tijd dan ook veel in de omgeving van de biljarttafel als speler of als toeschouwer.

De mening van Tonny over de cricketer van weleer en die van vandaag is dat qua team de jongeren door verschillende omstandigheden meer in staat zijn om beter op te treden. Bij het bowlen en batten is het peil van voorheen nog lang niet bereikt. Tonny is de mening toegedaan dat als de mentaliteit niet verandert er gegronde vrees bestaat dat dit vroegere peil nooit meer bereikt zal worden.

Een speler van vroeger zou nooit durven een scheidsrechter een onvertogen woord naar het hoofd te slingeren. Hij zou zich nooit boos tonen of ingaan tegen de scheidsrechterlijk beslissing. Tegenwoordig staan de zaken anders; men moet noodzakelijk zorgen voor de veiligheid van de scheidsrechter.

Van zijn echtgenote heeft Antoon erg veel morele steun en andere medewerking gehad. Het cricketspel eist veel tijd en geduld. Om wedstrijden te spelen is men soms uren van huis. Als de vrouw geen begrip hiervoor kan opbrengen, krijgt men het moeilijk. Het zich mentaal voorbereiden op een wedstrijd gaat daardoor

[p. 181]

zeer moeilijk.

Antoons favoriet op sportgebied was in de eerste plaats Harry Nassy, die hij beschrijft als een sportman van de bovenste plank. Harry was altijd rustig, glimlachte onder alle omstandigheden op alle sportvelden. Wiene Schal is zijn favoriete voetballer. De buitenlandse sterren van weleer voor wie hij veel bewondering had, waren Sobers, Kalicharan, Fredericks Murray en Loyd van West-Indië, ook Debi en Gafaskar van India genieten zijn grote bewondering.

Antoon Mansour heeft heel wat prettige herinneringen overgehouden van zijn lievelingsspel. Mijmerend zit hij erbij terwijl zijn warme ogen de verte inkijken: ‘Ik heb een rustige oude dag. Ik heb mijn zangvogels en ik biljart ook nog. Het liefst eet ik veel groenten en vlees. Ja toch, vroeger heb ik ook veel gehengeld, maar de kwie kwies zijn tegenwoordig even schaars als goede sportlui...’

C.C. PARAMARIBO veelvuldig kampioen van de SCB
Achterste rij: Keeks - Brown - Buitenman - Kisoor - Athem - Ganga -
Umpire: A. Mansour, Alexander.
Voorste rij: Berenstein - Bang A Foe - Swamipersad - J. Promes - Umpire.