Sporthelden uit ons verleden. Deel 1

[p. 117]

Tennisser van Formaat
Leo Tjin A Djie

Leo Tjin A Djie - Tennisser van formaat, hier op vacantietrip

Dr. F.J. Beerink, tennis-deskundige van de vijftiger jaren geeft als inleiding in de eerste Nederlandse sportencyclopedie, een historisch overzicht van de tennissport: ‘Wij schrijven voorjaar 1878: P. Frank Hadow, een 25-jarige koffieplanter uit Ceylon komt na enkele jaren tropendienst, voor vier maanden vacantie in het moederland Engeland, zich verheugend op de beoefening van zijn lievelingsspel cricket. Edoch, Hadow maakt toevallig kennis met het nieuwe spel, lawntennis. Het eerste kampioenschap zou in 1877 op Wimbledon gespeeld worden.

Hadow oefent drie maanden, waagt het in te schrijven (als een van de 34 deelnemers), wint 4 ronden, krijgt een zonnesteek, komt in de eindstrijd “gammel” op de baan met barstende hoofdpijn en wint toch het kampioenschap, zonder een set te verliezen.

Kort daarop verlaat hij onopgemerkt Engeland en gaat weer koffie planten....’

[p. 118]

Leo Tjin A Djie, Suriname's tennisser van formaat, heeft iets gemeen met P. Frank Hadow: Leo zit namelijk ook in de planterij.

Leonard Ernest Theodore Tjin A Djie zag op 29 april 1912 het levenslicht in Suriname. Hij bezocht met goed gevolg de lagere school en daarop de St. Paulusschool voor meer uitgebreid lager onderwijs. Hij kwam uit een maatschappelijk welgesteld gezin en had daarom een vrij gelukkige jeugd. Die jeugd heeft hij vrijwel geheel aan de Wagenwegstraat 43, doorgebracht, in de vriendenkring van Rene de Vries en Evert Treurniet.

Met voetballen begon hij in ‘Go Ahead’ ten tijde van cracks als Marinus van Niel, gebroeders Wim, Arnold en Rini Smit, Andre de Vries, Steward Mac Intosch, Max Lashley en Oswald Spong. Later kwam hij terecht bij B.O.Y.S. toen Pim Tjong A Kiet, Alwin Chin A Loi, Edje Samson, Fredje Vieira en Leo Tjon Pian Gi er deel van uitmaakten.

Aan korfbal heeft Leo ook intensief deelgenomen. Aanvankelijk was hij lid van de korfbalclub ‘Vitesse’ en later speelde hij voor S.D.L. Ook in deze tak van sport was hij een uitblinker.

Ver voor 1933, had Leo niet veel interesse voor de tennissport.

Op zekere dag vernam hij van zijn vriend Evert Treurniet dat er op diezelfde middag een toptennisontmoeting zou plaatsvinden tussen Gerard van der Schroef, Suriname's kampioen, en een employe van Bata. De wedstrijd zou plaatsvinden op de tennisbaan aan de Burenstraat. Leo nam de uitnodiging van zijn vriend aan en was ooggetuige van deze wedstrijd. In een zeer spannende game verloor de Surinamer van de Tsjech. Deze spannende game werd voor Leo de eerste aansporing om tennis te gaan beoefenen.

Reeds de volgende dag stapte hij vroeg een sportzaak aan de Keizerstraat binnen en kocht voor f 45,- een tennis racket.

Hij liet zich als lid registreren van de T.V. ‘Ready’, destijds gevestigd aan de Keizerstraat. Als topspelers van ‘Ready’ stonden toen aangemerkt de heren: R. Schoonhoven, T. Smith, J. Monkou, Chr. Huisden, Lam Lion, H. Thijm, A. May en de dames: A. Wright, G. Lobrechts, Wine Oostvriesland en H. Nemelc.

[p. 119]

Als jongste lid mocht Leo 's middags van 3 tot 4 uur gebruikmaken van de baan. Als de cracks om 4 uur kwamen trainen moesten Leo en anderen plaats voor hen maken.

Bij tennis kun je, door goed te kijken enorm veel opsteken en zo duurde het niet lang of Leo wist genoeg van het spel om in wedstrijden uit te kunnen komen.

Reeds na anderhalf jaar spelen lukte het hem in de finale van Harry Thijm te winnen. De topclub van toen was de T.V. ‘Paramaribo’ waarvan de heren Van der Schroef (kampioen) en Brouwers (semi-kampioen), leden waren.

De drang om steeds beter te spelen maakte het noodzakelijk dat Leo ‘Ready’ verliet om lid van ‘Paramaribo’ te worden. In ‘Paramaribo’ kreeg hij betere mogelijkheden het spel op een hoger plan te beoefenen, immers daar had hij kans het op te nemen tegen

[p. 120]

cracks als Van der Schroef en Brouwers.

Van Wiesje de Freitas, Kampioen van Suriname, heeft hij ook veel geleerd. Zij had een opmerkelijke vaste chopslice en kapslag die hij leerde en later perfekt beheerste. Deze beheersing heeft hem later heel veel voordelen opgeleverd.

In 1938 trouwde Leo met Silvy Tjin A Kiet; een dag of twee daarna vertrok het echtpaar met het schip ‘Duc d'Aumale’ naar Curaçao. Op dat moment waren De Freitas en Leo Tjin A Djie het sterkste gemengd dubbel uit Suriname.

De eerste topspeler met wie Leo op Curaçao in contact kwam was de toenmalige tenniskampioen van Curaçao, de heer Horatico Hoyer. Hoyer was niet alleen op tennisgebied een goede vriend van de Tjin A Djie's maar aan hem hadden zij het te danken dat zij binnen korte tijd veel van het eiland leerden.

Leo werd lid van ‘Racing Club Curaçao’, afgekort ‘R.C.C. -sportclub.

Hij was nog maar net 6 maanden in dienst bij de Shell toen Hoyer hem vroeg om deel uit te maken van de Curacaose tennisploeg die op Aruba moest spelen. Eerst bestonden er bezwaren tegen de deelneming van de zijde van de Shell maar na enig overleg tussen de officials en de direktie kwam de toestemming los. Maar daar was een voorwaarde bij: Leo moest zorgen dat hij op maandagmorgen op tijd aan zijn werk was. Hij moest toen vrijdagmiddag heen en zondagavond afreizen. Aruba werd overtuigend verslagen. Leo won in beide herenenkel en wel van Benny Henriques en de Amerikaan Amman. De eerstgenoemde was toen kampioen van ‘Oranjestad’ en de laatstgenoemde kampioen van ‘San Nicolas’ (LAGO).

Van 1939 tot en met 1942 was Leo kampioen van ‘R.C.C.’

In 1943 kwam zijn bevordering van maandgelder tot employe (staflid) bij de Shell en zo werd hij automatisch lid van de sportclub ‘Asiento’. Van 1 januari 1943 tot en met zijn terugkeer naar Suriname in juli 1948 was hij ongeslagen kampioen van ‘Asiento’ in het herenenkel en met Cas Schnepper, in het herendubbel

Op het stuk van het gemengd dubbel, was hij tweemaal samen met mevr. Elvers en eenmaal met mevr. Troost kampioen.

In nationaal en internationaal verband is hij tientallen keren in semi-finales en finales uitgekomen, terwijl zijn grootste voldoening

[p. 121]

was de Venezolaanse beker te veroveren. En die voldoening kwam.

Jaarlijks en wel in de maand juli werd toen voor deze beker gestreden. De finale werd dan op de onafhankelijkheidsdag van Venezuela gehouden. De winnaar werd als de sterkste speler aangemerkt, aangezien alle topspelers aan deze strijd deelnamen.

Leo heeft ‘Asiento’ vele malen vertegenwoordigd zowel op Aruba tegen de Lago als op Maracaibo tegen de Shell. Op Curaçao werden ook jaarlijks clubwedstrijden gehouden tussen ‘Asiento’ en de Curaçaose Sportclub. Van deze C.S.C. waren Normen Chumaceiro en Oscar Salas de topspelers. Na jaren het sterkste dubbel te zijn geweest moesten zij het tegen Cas Schnepper en Leo Tjin A Djie afleggen en dat dan ook in de open kampioenschapswedstrijden.

In 1946 kwam Leo met vakantie in Suriname en het toeval wilde dat hij net op tijd was om zich in te schrijven voor de open tenniskampioenschappen. Het bleek toen dat zijn oudere broer Herman zich naar de top had weten te werken door o.a. Van der Schroef uit te schakelen als alleenheerser van het Surinaams tennis. Herman was toen lid van B.O.Y.S.

Het herendubbel voor de open kampioenschappen werd op formidabele wijze tijdens het bezoek van Leo aan Suriname gewonnen door hem en zijn broer. In het herenenkelspel schakelde Leo in de finale zijn broer Herman uit tot grote teleurstelling van het publiek dat Herman als favoriet had gekozen.

Van mevrouw Agatha Harten kreeg Leo bij die gelegenheid een prachtige oorkonde van eigen ontwerp.

In juli 1948 keerde Leo met zijn gezin terug naar Suriname, nadat de familie een beroep op hem had gedaan, de leiding van de bekende bakkerij ‘Tjin A Djie’ op zich te nemen. Vanaf zijn terugkomst uit Curacao is Leo ongeslagen kampioen herenenkel van Suriname tot 1957 geweest.

Vele malen heeft het duo Herman en Leo Tjin A Djie, het herendubbel kampioenschap verworven. Ook het gemengd tennisdubbel kampioenschap heeft Leo samen met Lily Kaboort jarenlang in Suriname behaald.

Een hoogtepunt in Suriname was het driehoekstoernooi tussen

[p. 122]

Aruba, Brits Guyana en Suriname.

Aruba werd vertegenwoordigd door niemand minder dan de grote crack Victor Henriques. Deze toptennisser was gehuwd met een zuster van de bekende Nederlandse tenniskampioen Van Swol. In Nederland stond Henriques als tennisser hoog genoteerd.

Als tweede deelnemer van Aruba kwam Ponson mee.

De Brits Guyanezen die aan dit toernooi deelnamen waren: Ivan Philips, Bernard Consalves en mevr. Gunby. Voor Suriname speelden Van der Schroef, Schouten en Leo Tjin A Djie. Dit toernooi werd door Suriname gewonnen met 5 - 0 van Brits Guyana en 3 - 2 van Aruba. Aruba eindigde als nummer 2.

In de herensingle tegen Victor Henriques werd Leo in de eerste set letterlijk van de baan geveegd. Toen hij van taktiek veranderde in de tweede set en Henriques daarmee van de slag bracht, won Leo verdiend de tweede en de derde set en besliste zo de wedstrijd op zijn naam. In dit toernooi slaagde hij er ook in, al z'n wedstrijden te winnen. In zijn toptennis periode lag zijn kracht in: a. Gevarieerd spel; b. Doorzettingsvermogen; c. Snelle reactie, d. Mentaliteit van ‘IK MOET KUNNEN WINNEN’; e. Het uitbuiten van de zwakke zijde van de tegenstander f. Nooit de strijd opgeven.

Een pracht voorbeeld van groot doorzettingsvermogen werd door Leo gedemonstreerd in een match tegen Van der Schroef op de baan van B.O.Y.S., toen gelegen naast het R.K. ziekenhuis in Paramaribo. Leo won de 1e set, stond in de 2e set met 5 - 1 achter, gaf het niet op en slaagde er zelfs in de tegenstander in 3 matchpoints te passeren. Hiermee eindigde hij de tweede set met 7 - 5 in zijn voordeel. Ook de 3e set won hij en kwam zo als winnaar uit de wedstrijd.

Een belangrijke wedstrijd tegen Van der Schroef op de baan van de T.V. ‘Suriname’ aan de Grote Combe even buiten Paramaribo, leverde hem een overwinning in 2 sets. Naar alle waarschijnlijkheid moet het deze nederlaag zijn geweest die voor Van der Schroef aanleiding was zich voor goed uit de tennissport terug te trekken. De eerste nederlaag van Leo Tjin A Djie als Surinaams kampioen was tegen de jeugdige George Hindori. Eerlijk gezegd was het spreekwoord: ‘De leerling overtreft zijn meester’, hier van zuivere toepassing. De vader van George, Boedhram Hindori, was een grote fan van Leo. Hij nodigde Leo eens uit om op een zelfgemaakte

[p. 123]

tennisbaan achter zijn woning aan de Tourtonnelaan te Paramaribo, met zijn zoon en neven te komen tennissen. Leo ging op de uitnodiging in. Samen met de familie Hindori - vader Hindori kon ook vrij goed tennissen - en zoon George, heeft Leo op het prive tennisbaantje aan de Tourtonnelaan heel wat aardige tennismomenten beleefd.

Toen Leo merkte dat zijn conditie voor het tennisspel minder werd, trok hij zich geleidelijk aan terug uit de enkelwedstrijden.

Hij bleef echter regelmatig uitkomen in herendubbel en gemengd-dubbel.

Op zijn 50ste geboortedag besloot hij het wat rustiger aan te pakken. Als geboren en getogen sportsman was hij niet zo abrupt weg te krijgen van de sport.

Hij zoekt vandaag zijn vermaak en keep-fit op de golfbaan. In zijn tennisloopbaan heeft hij nooit een alias gedragen; kort na zijn toetreding in de Golfclub kreeg hij van de Gaddies de naam van ‘Barkadada’.

Hij is nu aktief bezig met golf, maar in zijn achterhoofd speelt nog steeds de gedachte om te zijner tijd weer wat te gaan tennissen. Zijn mening over de hedendaagse sportlui formuleert hij als volgt: ‘Indien zij dezelfde mentaliteit konden opbrengen als de ouderen, dan zouden zij zeker tot betere prestaties in staat zijn’. De motivatie is ook op het gebied van de sport onontbeerlijk.

Leo Tjin A Djie is vandaag nergens bij aangesloten; adviezen, indien nodig worden gaarne door hem verstrekt aan iedereen...

De tennistop wist Leo Tjin A Djie onder zeer moeilijke omstandigheden te bereiken, maar de onversaagde inzet loonde rijkelijk de moeite...