Sporthelden uit ons verleden. Deel 1

[p. 88]

The Man with Thousand Arms
Walter Amo

Walter Amo op de leeftijd van 70 jaar. Nederland 1979

[p. 89]

De N.G.V.B. de oudste voetbalbond in Suriname heeft in ons land jaren lang een toonaangevende rol gespeeld. Niet alleen vanwege het feit dat deze voetbalbond de oudste van Suriname is maar ook en vooral omdat zich in haar gelederen mensen hebben bewogen met uitzonderlijke kwaliteiten en dit vooral op voetbalgebied! Een van die mensen is Walter Amo, thans met pensioen, woonachtig in Nederland.

De jongeren onder ons hebben zijn naam misschien wel eens horen noemen, misschien ook niet. Voor de ouderen en vooral de voetballiefhebbers is de naam Walter Amo net als die van Hans Nahar evenwel een begrip.

De familie Amo heeft trouwens in het verre verleden steeds een belangrijk aandeel gehad in de activiteiten van de N.G.V.B. Zo is de voormalige schoolmeester Jan Amo, een oom van Walter, vroeger voorzitter van de Bond geweest.

Walter en zijn broer Harry voetbalden in de twintiger en dertiger jaren geregeld op het oude Patronaatsterrein; zij woonden trouwens aan de Prins Hendrikstraat praktisch met hun neus erop.

Maar speciaal over Walter gesproken. Reeds als schoolgaande jongen begon hij in 1920 op 11-jarige leeftijd in het vak van de doelverdediger te oefenen als lid van de vereniging ‘Hallo’. Hoewel de N.G V.B. eerst officieel werd opgericht op 10 augustus 1924 was er al een organisatie met o.a. verenigingen als ‘Olympia’ en Hallo’, die de voorloopster was van de N.G.V.B. Als organisatie is de Bond dan eigenlijk al zestig jaren oud - een mensenleeftijd voorwaar.

De kleine Walter Amo ontpopte zich als een wonderkeeper, die reeds op 17-jarige leeftijd doelman werd van het nationale elftal van Suriname. De N.G.V.B. was aangesloten bij de Engelse Voetbalfederatie en in die tijd was die toonaangevend, vooral omdat in deze regio de internationale contacten voornamelijk plaatsvonden met Guyana (toen Demerara genoemd) en Trinidad.

Van 1927 tot 1938 bleef Walter Amo doelverdediger van het nationale elftal dat door de N.G.V.B. werd samengesteld.

Walter Amo was net als Hans Nahar een held voor de Surinaamse jeugd in die dagen. De jongeren zagen tegen hen op en trokken zich ook aan hen op. Van Walter Amo is bekend dat hij in een beweging een bal kon opvangen en wegwerken: plukken uit de lucht, laten vallen naar beneden en de schoen eronder, zo ging dat. Dit is een staaltje techniek dat wij nergens anders ter wereld door een

[p. 90]

doelverdediger hebben zien doen, ook niet tijdens de W.K. wedstrijden op de televisie. Walter beheerste het doel volledig, zweefde als een engel en stopte de bal met zijn vuist op de schoen van een aanstormende tegenstander. Een penalty scoren tegen Walter Amo was een geweldige prestatie.

Enkele Hoogtepunten

Een van de sterkste clubs van de N.G.V.B. in de dertiger jaren was M.Y.O.B. (Mind Your Own Business), waarin o.a. Hans Nahar en ‘Allah’ Kershout speelden. Doelverdediger was ‘Bakra’ Lilienthal. Toch zag ‘Hallo’, de club van Amo, in het competitiejaar 1931 kans om van M.Y.O.B. te winnen met 1 - 0.

Hallo stond de hele wedstrijd met de rug tegen de muur gedrukt. Het regende schoten van de ‘killers’ Nahar en Kershout op het doel, maar Walter Amo liet niets door. De druk was zwaar. Alle spelers van ‘Hallo’ bevonden zich op eigen speelhelft, met uitzondering van de rechtsbuiten Elburg, die op de middellijn staande rustig het spektakel stond te aanschouwen.

Toen Walter dat in de gaten kreeg ving hij de bal op trapte die met een beweging precies voor de voeten van Elburg. Deze bedacht zich geen moment en achtervolgd door de hele meute van MYOB-ers stoof hij met de bal naar het vijandelijk doel, schoot en gaf keeper Lilienthal het nakijken, 1 - 0! Toen brak de hel eerst goed los, maar hoewel de wedstrijd nog tien minuten te gaan had, slaagden de ‘rode duivels’ (het tenue van M.Y.O.B. was geheel rood) er niet in om maar een doelpunt te scoren. Voor de door hem geleverde prestatie mocht Walter Amo een gouden medalje in ontvangst nemen.

Om de King George Cup

In 1938 werd in Guyana een drielanden tournooi gehouden tussen Guyana, Trinidad en Suriname om de King George Cup.

Nadat Guyana uitgerangeerd was tijdens een wedstrijd waarin een strafschop van de befaamde Stanley Moore door Walter Amo gestopt was, kwamen Trinidad en Suriname uit in de finale.

Tot diep in de tweede helft was de stand nog 0 - 0. Toen maakte de Surinaamse back Fred Vieira een overtreding in het strafschopgebied. Penalty! Besliste de scheidsrechter. Walter Amo stopte de

[p. 91]

strafschop, maar de scheidsrechter besliste dat die moest worden overgenomen, omdat Amo zich te vroeg bewogen zou hebben. Een andere speler werd toen belast met het nemen van de strafschop. Voor de tweede maal stopte Amo de bal waarop de scheidsrechter besloot dat de strafschop opnieuw moest worden overgenomen, omdat Amo zich wederom zou hebben bewogen.

Dat was de Surinaamse jongens te veel en uit protest liepen ze en bloc weg. Walter Amo rende ze achterna naar de zijlijn, hield ze staande en zei tot hen: ‘Jongens wij gaan terug en als ik de penalty niet dek gaan we allemaal weg’. Dat hielp want de spelers bleven binnen het veld.

Amo moest deze stunt bedenken, want het ging om de naam van Suriname. Op de tribune zaten bovendien de Gouverneur, de Bisschop en ander hoogwaardigheidsbekleders van Guyana.

Voordat hij weer plaats nam onder de lat, liep Amo naar de scheidsrechter toe en maande hem om dit keer goed op te letten dat hij zijn voet niet zou verplaatsen voordat de bal geschoten werd, wel was het zo dat hij zijn bovenlichaam mocht bewegen.

Ditmaal werd een linksbenige speler belast met het nemen van de strafschop. De spanning op en rondom het veld was te snijden. Het fluitje ging, de speler schoot en middels een duik lukte het Amo om ook deze derde penalty te stoppen.

Het hek was van de dam. Het publiek stroomde het veld op, nam Amo op de schouders en liep al juichend rond met hem.

Met behulp van de bereden politie werd het veld schoongeveegd en kon het spel uiteindelijk worden hervat.

De Surinaamse jongens waren toen niet meer te houden. Hans Nahar scoorde binnen een minuut, 1 - 0, en tien minuten later werd het zelfs 3 - 0. En zo won Suriname de King George Cup.

Sindsdien stond Walter Amo in Guyana bekend als de ‘man with a thousand arms’.

Oprichter van Xerxes

In 1932 richtte Walter Amo samen met zijn broer Harry de vereniging Xerxes op. Samen trainden zij de jongens, waarvan sommigen tevoren niet eens als voetballers bekend stonden, o.a. Rene (‘Hopeloos’) De Vries, ‘Rumba’ Gardeslen, Harry (‘De raaf wil stijgen’)

[p. 92]

Walter Amo op de leeftijd van 48 jaar. Distrikt Nickerie 1957

Thijm. Midvoor was de razendsnelle Tony Raymann, thans manager van Drukkerij Leo Victor.

Het was een fijne, nette club met een discipline als nooit tevoren

[p. 93]

en nooit daarna in Suriname gekend. Geheel in oranje gestoken kwamen de spelers steeds vijf minuten voor de aanvang van een wedstrijd de poort binnengelopen na van de woning van Amo uit de Prins Hendrikstraat te zijn overgestoken. Xerxes oogstte vele lauweren. Als gevolg van een meningsverschil met de bond, liep ze over naar de S.V.B., maar nadat diverse spelers naar de Nederlandse Antillen vertrokken om er te werken, hield ze op te bestaan.

Amo als Terrein-Commissaris

In 1947 onder het voorzitterschap van Herman van Eyck kwam een Venezolaans elftal op bezoek bij de N.G.V.B. Walter Amo was toen terrein-commissaris. Hij zorgde ervoor, dat er voortaan met kunstverlichting kon worden gespeeld en ook dat er een overdekte bar werd ingericht. Dank zij zijn ijver kon de wedstrijd tegen Venezuela voortgang vinden hoewel het kort tevoren hevig had geregend.

Naar Nickerie

In 1955 werd Walter Amo, die werkzaam was bij De Surinaamsche Bank N.V., naar Nickerie overgeplaatst alwaar hij direkteur werd van het filiaal kantoor aldaar.

Ook hier onderscheidde hij zich ten behoeve van de sport. Hij werd oprichter tevens voorzitter van de zwemvereniging ‘Bikini’ en deed het zo goed, dat hij bij zijn vertrek benoemd werd tot erelid. Op ander gebied maakte hij zich eveneens verdienstelijk, namelijk als Penningmeester van het Rode Kruis, als lid van de Raad van Toezicht van het Cultureel Centrum Nickerie en als Raadsadviseur van de Y.W.C.A.

Op grond van zijn verdiensten op sport- en sociaal gebied werd Walter Amo in 1968 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

(Overgenomen)