Sporthelden uit ons verleden. Deel 1

[p. 39]

The Canon-Shooter
Harry Slijngaard

De man met het dodelijk schot

Harry Slijngaard, geboren op 9 november 1902, speelde zijn eerste interlandwedstrijd op 27 augustus 1923.

Dat was niet alleen voor Harry de eerste wedstrijd tegen een buitenlands team, maar ook voor de Surinaamse Voetbal Bond was het de eerste interland.

De wedstrijd was tegen de guyanese voetbalploeg G.F.C. Slijngaard stond als mid-voor in de volgende ploegopstelling:

Doel:		Bijlhout
Achter:	Conrad		Gerard
Midden:	M. Chehin	De Noten	Bosnie
Voor:	Petersen	W. van Aalst	H. Slijngaard	I. Chehin	A. Bundel

Suriname won deze wedstrijd met 2-1. Harry Slijngaard was de maker van het eerste doelpunt en wel via het lichaam van de Guyanese doelman Manley. Deze raakte door de kracht waarmee de bal tegen z'n lichaam aan kwam enkele minuten bewusteloos. Vanaf dat moment kreeg Harry van het publiek toen de naam van ‘The Canon Shooter’.

Het tweede doelpunt van Suriname werd gescoord door Wim van Aalst. Deze eerste ontmoeting van Suriname tegen een buitenlands voetbal elftal was een grote opleving voor het Surinaams voetbal. Deze wedstrijd is ook om andere redenen in het geheugen gegrift van velen van Harry's tijdgenoten.

Het was namelijk zoals wij reeds meldden de eerste interland wedstrijd van de S.V.B. op het S.V.B. veld. Voordien werd gespeeld op het Gouvernementsplein (nu Onafhankelijkheidsplein). Pas in het jaar 1953 - dus 30 jaar na dit interland debuut van

[p. 40]

Suriname - werd het Suriname Stadion in gebruik genomen. Harry Slijngaard heeft dit gelukkig nog kunnen beleven. Helaas hebben velen, die hebben meegespeeld in deze historische interland wedstrijd, dit niet mogen meemaken.

Ervaringen

De ervaringen die Harry Slijngaard in zijn eerste en andere interland-wedstrijden heeft opgedaan zijn legio. O.a. heeft deze gevreesde schutter, maker van het eerste Surinaamse interlanddoelpunt van de S.V.B. mogen ervaren, dat voetbal weliswaar geen poppenspel is, maar dat de nodige hardheid tijdens een westrijd ook niet in een veldslag hoeft te ontaarden.

Toch hebben Harry Slijngaard en zijn medespelers in de befaamde wedstrijd van 1923 mogen ervaren dat het zeer hard kan toegaan bij interlands.

Op een bepaald moment raakten M. Chehin en De Noten in de wedstrijd als gevolg van het harde spel van de Guyanezen geblesseerd. De overige spelers protesteerden heftig bij de luitenant Dahler die als scheidsrechter van de wedstrijd optrad. De arbiter liet zich echter niet beinvloeden, daar hij niet de mening was toegedaan dat het strafbare overtredingen waren. Deze arbiter was nl. van oordeel dat er geen sprake was van ongeoorloofd of vuil spel. De Surinaamse spelers namen hiermee geen genoegen en stelden ronduit de vraag of ook zij de Guyanese speelwijze mochten toepassen. Toen kwam het ontnuchterende antwoord van de arbiter: ‘Als jullie als dames willen blijven voetballen, zullen jullie het resultaat aan het eind van de wedstrijd wel merken’.

Swift speelt en wint

Harry heeft jaren deel uitgemaakt van Excelsior, een van de sterkste elftallen, dat samen met Blauw Wit en Udi op het Gouvernementsplein (Onafhankelijkheidsplein) met georganiseerd voetballen in Suriname is gestart.

In 1932 werden Excelsior en Blauw Wit door het vertrek van heel wat spelers naar de Nederlandse Antillen (om aldaar te werken), zwaar gehandicapt. Harry en de overgebleven spelers staken de koppen bij elkaar om te zoeken naar een oplossing. Het resultaat

[p. 41]

hiervan was dat Excelsior een fusie aanging met Blauw Wit.

Twee jaren later trok Harry zich, samen met andere leeftijdgenoten terug uit de aktieve voetballerij.

Intussen had een aantal jongeren uit Ajax en U.V.V. - onder leiding van Voorzitter Stenhuys - een nieuwe vereniging (Cicerone) opgericht. Deze vereniging sloot zich bij de S.V.B. aan. Geinspireerd door de kwaliteiten van deze jeugdspelers, stelde Harry zich meteen beschikbaar voor de verdere vorming en begeleiding van deze spelers.

Mede door deze bijdrage groeide Cicerone snel uit tot een van de sterkste clubs van de S.V.B.

Cicerone - later ook wel Siksie Joeroe Bromtjie genoemd - had zich in een rekordtijd eigenscheppen aangeworven die voor elke tegenstander problemen opleverden. Het wonderteam van Cicerone in de jaren voor de tweede wereldoorlog bestond uit spelers zoals:

Doel:		Cornelis Naloop
	Leo Rijzenburg,		Holband
	Balrak	Charles Wijdenbosch,	Richard Wijdenbosch,
Hugo Landkoer	Bil Bromet	Harry Landkoer	Charles Naloop	Eugene Rene.

Het was de gewoonte van spelers en supporters van Cicerone om overal waar zij kwamen met iedereen die niet van Cicerone was de spot te drijven. De tegenstanders lieten zich hierdoor vaak intimideren, maar gelukkig voor de voetbalsport in ons land waren er zowel spelers als supporters van andere verenigingen die dit niet pikten en weer behoorlijk van zich afbeten.

Hooglopende onenigheid, ruzie tussen Cicerone- en niet-Cicerone-aanhangers bleef daardoor niet uit. Ook de spelers spaarden elkaar niet. Deze geschillen liepen soms uit tot behoorlijke vechtpartijtjes.

Harry Slijngaard en de meeste van zijn oudere kameraden die hun schoenen reeds enkele jaren aan de wilgen hadden gehangen, konden zich niet verenigen met deze situatie in de Surinaamse voetbalwereld. Zij dachten een manier uit om spelers en aanhangers van Cicerone, die een bron van deze spanningen waren, een lesje te leren.

Door de ex-spelers van Blauw Wit en Excelsior werd toen besloten

[p. 42]

om tot oprichting van een voetbalvereniging over te gaan. Dit nieuwe team zou dan Cicerone moeten aanpakken en de Cicerone-spelers en -aanhangers dwingen tot beter gedrag. In een spoedvergadering die werd gehouden aan huis van ex-Minister van Onderwijs en Volksontwikkeling, wijlen de heer Kolader, werd door de oud-voetballers besloten de vereniging op te richten en de naam te geven van ‘Swift’.

De S.V.B. liet zich leiden door klinkende namen van de oud-top-spelers zoals: Wim Anijs, Harry Slijngaard en Kolader. Deze bekende toppers boden voldoende garantie voor goed voetbal in de hoogste klasse van de S.V.B.

Swift haalde nauwelijks een competitie-seizoen, maar het doel werd toch bereikt. Om dit te bereiken ging het team van Swift direkt intensief van start met een serieuze voorbereiding. Stuk voor stuk werden alle onderdelen van het spel theoretisch en praktisch onder de loupe genomen. Het hoofddoel om Cicerone een kopje kleiner te maken werd geen ogenblik uit het oog verloren. Eindelijk was het zover en ging de competitie van de S.V.B., waaraan Swift voor de eerste keer mocht deelnemen van start. In een twee-ronden systeem werd gespeeld om de hoogste eer van de S.V.B. Cicerone won met gemak alle wedstrijden van de eerste ronde. Ook Swift werd met een geducht pakslaag van vier nul naar huis gestuurd.

In de tweede ronde herhaalde Cicerone deze stunt en won op Swift na van alle tegenstanders. De allerlaatste ontmoeting zou voor wat het kampioenschap betreft geen enkele verandering in de postie van Cicerone brengen. Cicerone was reeds kampioen. Het ging er alleen maar om of het nu wel een ongeslagen kampioen zou worden of niet. Verder was deze wedstrijd voor beide teams een prestigeslag. Daags voor de wedstrijd werden door aanhangers van Cicerone op borden en via andere middelen leuzen in Paramaribo en omgeving verspreid. Het waren opschriften zoals: ‘Cicerone ongeslagen kampioen’, ‘Swift zal worden ingeblikt’, enz. Het team van Swift met als aanvoerder Harry Slijngaard heeft zich geen ogenblik door deze intimidatiepogingen uit het veld laten slaan.

Toen de scheidsrechter van deze dramatische wedstrijd Cicerone - Swift het laatste fluitsignaal gaf, vielen er tranen van vreugde en verdriet. Swift had namelijk kans gezien om kort na aanvang van

[p. 43]

de wedstrijd - via Kolader - de stijlvolle doelman van Cicerone, Cornelis Naloop, met een ‘boogballetje’ te passeren.

Deze onverwachte voorsprong werd tot het einde van de wedstrijd met succes door Swift verdedigd. Harry Slijngaard speelde ook in deze dramatische wedstrijd een grote rol.

Een dag na deze voor Cicerone en zijn aanhang vernederende nederlaag, kwamen de spelers van Swift wederom bij elkaar aan huis van de ex-Minister Kolader aan de Grote Dwarsstraat. Er werd toen unaniem besloten om tot ontbinding van de vereniging over te gaan. Nadat het doel van Swift, om van Cicerone te winnen bereikt was, trokken de wijze oudjes zich voorgoed terug uit de actieve voetballerij.

‘Wij hebben’, aldus Harry Slijngaard, ‘de jongens van Cicerone, die wij zelf voor het grootste deel echt hebben leren voetballen (daardoor o.a. bereikten zij de top), getoond dat onderschatting van de tegenstander altijd verkeerd is. Wie dat doet komt vaak genoeg voor verrassingen te staan. Een echte sportman onderschat nooit zijn tegenstander!’

In Harry's voetbaltijd kende men geen trainers. Elke voetballer moest het hebben van afkijken en imiteren van andere spelers. De enige theoretische leidraad op voetbalgebied toen in Suriname bekend, was het boek uitgegeven door een Nederlander, zekere Groothof. In die tijd was dit een zeer bruikbaar leerboek, waaruit de spelers veel over taktiek, techniek en systemen konden leren. Een van de populaire systemen van toen was de zogenaamde W-formatie.

Ook in Cricket...

Vader Slijngaard zoals deze sportpionier ook wel genoemd wordt, heeft ook op het gebied van de cricketsport een waardevolle bijdrage geleverd. In tegenstelling namelijk tot landen als Engeland en Australie waar cricket uitsluitend door de eliten werd beoefend, hadden de Nickerianen deze ‘gentleman's’ game in Suriname tot een echte volkssport gemaakt.

De jongeren uit Harry's tijd - zeker in Nickerie waar hij geboren is - begonnen reeds op zeer jeugdige leeftijd met cricket.

Door gebrek aan geld om de sportbenodigdheden aan te schaffen, werd veel geïmproviseerd. Toen Harry in Paramaribo kwam om

[p. 44]

zijn verdere schoolopleiding te genieten, sloot hij zich aan bij een padvinders cricketclub - De Boys Scouts Cricket Club. Daarna werd hij lid van Excelsior, de belangrijkste en sterkste cricketvereniging van toen. Zijn kwaliteiten waren van dien aard dat hij reeds snel in de cricket bondsselektie werd opgenomen. Hij heeft alszodanig jarenlang ons land mogen vertegenwoordigen. Zijn eerste interlandervaring kreeg hij in 1937 toen hij met een Surinaamse selektie een bezoek bracht aan Georgetown (Guyana) op uitnodiging van de ‘East Indian Cricket Club’.

Ook toen hij niet meer aktief als cricketer optrad bleef hij deze tak van sport ‘pushen’, als official en als umpire.

Dat ‘Vader’ Slijngaard dit allemaal in de sport heeft kunnen presteren is des te prijzenswaardiger als men weet dat hij het in zijn jeugd bepaald niet gemakkelijk heeft gehad.

Zijn ouders stonden er materieel niet best voor. Dit werd voor de Nickeriaan Harry Slijngaard een stuk erger door de achteruitgang in de balata-business, waar zijn vader het tenslotte van moest hebben. Toen Harry's vader in de balatabranche niet meer aan de slag kwam en bovendien ziek werd, stond zijn moeder er alleen voor om als modiste het gezin te onderhouden. Dit was echter lang niet voldoende om de magen van de leden van dit gezin voldoende te vullen.

Ondanks dit alles heeft Harry zich toch door het moeilijke leven kunnen slaan.

Na de kleuter- en de lagere school in Nickerie te hebben bezocht kwam hij naar Paramaribo, alwaar hij werd ingeschreven op de Christelijke School van de Gemeente der Vrije Evangelisatie. Leermoeilijkheden heeft hij nooit gehad. Na de Christelijke School ging hij naar de Zeevaartschool, waar de heer Allan de Vries als direkteur fungeerde. Ook hier toonde hij zijn aanleg.

Maar nog voor hij zijn einddoel, het stuurmans brevet, had bereikt, sloeg het noodlot toe. Zijn vader kwam namelijk te overlijden. Harry, die toen 16 jaar oud was, kon moeilijk verder studeren, hij was verplicht om de kost zelf te gaan verdienen.

Toen wij Vader Harry Slijngaard voor dit interview spraken op 10 augustus 1975, was hij 73 jaar oud en nog vrij vitaal. Dagelijks maakt hij nog een wandeling van zijn huis aan de Walabastraat te Beekhuizen naar de Koningstraat om met zijn vrienden in een schoenmakerszaak de gebeurtenissen van de dag te bespreken.

[p. 45]

Zijn echtgenote mevrouw Slijngaard - Tjon A Kiet, schonk hem tien kinderen: drie meisjes en zeven jongens. De meeste van hen hebben ook veel aan sport gedaan. Zoon Wilfred heeft zelfs jarenlang een vaste plaats in het vertegenwoordigend team van de Surinaamse Voetbal Bond gehad.

Harry's mening over sporttoppers heeft hij altijd opzettelijk voor zichzelf gehouden, omdat hij van oordeel is dat hij wellicht, misschien onbewust, topsportlui die even grote prestaties hebben geleverd als anderen, tekort zou kunnen doen. Wel wil hij kwijt, dat een scheidsrechter van vroeger meer eerbied en gezag afdwong, terwijl ook de discipline van de spelers beter was. Naar zijn oordeel is het Surinaamse voetbal sterk vooruitgegaan voor wat betreft het samenspel, de taktiek en de techniek. Wat het schieten bij voetballers van tegenwoordig betreft, konstateert Harry evenwel een teruggang. Deze teruggang is volgens hem in het algemeen ook duidelijk te merken aan de mentaliteit van de sportlui van nu. De thans 80-jarige veteraan Harry Slijngaard die de beginfase van het Surinaamse voetbal en cricket heeft meegemaakt en aan het fundament voor de verdere groei heeft mogen meewerken, heeft tot op heden een zeer grote ambitie voor sport.

Helaas heeft hij tot op heden nooit die waardering mogen genieten, die hem redelijkerwijs toekomt. Wij spreken daarom de hoop uit, dat met deze beknopte geschiedenis van deze sportpionier, wij onze bijdrage geleverd hebben om Harry en niet te vergeten zijn echtgenote, uit de vergetelheid te doen geraken.

De inzet van Harry Slijngaard, de offers die hij bracht, moeten voor de Surinaamse sportwereld en voor ons nageslacht bewaard blijven.