Gedichten

⁺CXVI. Hoe doude jonc willen wesen.

Een redelic mensch van ouden daghen

Die mach die werlt meer mishaghen,
Dant den jonghen dommen doet,
Die onredelijc set sijn moet.
Al worden si out, ten mach niet vromen
Totten vader mede te comen,⁺
Die ons allen heeft ghemint;
Want si sijn alsoe ghesint,
Hem is al onwaert totter ouden,
Als die gaerne wesen souden
Weder jonc, alsoe hi was
Doe hi volchde der yoechden pas.

+ H. fol. 129 b. B. fol. 127 c.

+ H. fol. 129 b. c. B. fol. 127 c. d.

[p. 244]

 

⁺Ende al mocht hi weder wesen jonc

 

Ende in sijn alrebesten spronc,

15

Soe en begheert hi niet te sterven.

 

Hi wenscht al voert, mocht hi verwerven

 

Sinen wil om langhe te leven.

 

Wilt God ende die nature gheven,

 

Dat hi sijn wille crijcht daer van,

20

Soe moet hem doude comen an,

 

Des en can hi niet verweren;

 

Al wasset eerstwarf sijn begheren,

 

Alst comt, soe en hadde hijs liever niet.

 

Hoeneer hi voelt ende wel besiet,

25

Dat hi ont wart ende grijs,

 

Soe en staet hem doude te ghenen prijs.

 

Hoe selt God mit desen ramen,

 

Die hem in doude niet en schamen,

 

Dat si jonc hebben gheweest

30

Ende inden zonden zeer bedeest,

 

Si en willent weder onderhalen

 

Ende dubbelt in sonden dwalen?

 

Hadden si sekeren hoop an God,

 

Soe waert een alte bijsteren lot

35

Te wesen inder jongher schijn.

 

Tsterven dat moet ymmer sijn,

 

Ende nyemant en heeft gheen zekeren tijt,

 

Dan daer God dus mede lijt,

 

Datse der ouden moghen naken,

40

Ende cryghen dan een oversmaken

 

Totter doecht ende vanden zonden,

 

Ende keren willen tallen stonden,

 

Soe hebben si seker wel ghevaren.

 

Die comen totten ouden jaren,

45

Op datse dan hem selven wroeghen,

 

Hoe zeer anxtelijc dat sy droeghen

 

Inder yoecht der zonden last,

 

Hoeneer sy daer toe sijn ghepast,

 

Soe sijn si Gode naerre by,

50

Dan een die jonc is ende vry,

 

Ende noch langhe leven waent.

 

Wort die onvoersien ghemaent

 

Te sterven, soe ist anxtelijc,

 

Of hem God sijn hemelrijc

55

Vrylic onnen wil daer naer;

 

Ende al leefde hi dusent jaer,

 

Alst ende comt, ist recht gheweghen

 

Off hi in droom hadde ghelegnen.

 

Mar wye dat God te dienste staet,

60

Dat is een ewich toeverlaet,

 

Dat nymmermeer en mach vergaen.⁺

 

Die zeker hopen sonder waen

 

Op een salichlijcken vaert,

 

Wat soude hi weder achterwaert

65

Twintich jaer of dertich mede

 

Vander hogher salichede?

 

Si mochten node een dach ontberen

 

Om dusent jaer van hoer begheren

 

Te hebben in desen aertschen dijc.

70

Tis alte groten onghelijc

 

Voer hemelrijc te kiesen tgoet,

 

Datmen ymmer rumen moet.

 

Die een trouwen vader weet

 

Altoes willich ende bereet

75

Sinen kinderen tontfaen,

 

Die mochte liever voerwaert gaen,

 

Dan achterwaert ende langhe toeven.

 

Mar kinder die hem soe beproeven,

 

Datse die vader node siet,

80

Dien langhet totten vader niet:

 

Taensicht staet hem al van huus.

 

Si worden soe dom ende so confuus,

 

Dat si wel ewich leven wouden,

 

Ende lieten God sijn hemelrijc houwen:

85

Dat en sijn gheen trouwe kinder.

 

Tmach den goeden dincken hinder

 

Doer die bose werlt te zweven,

 

Die hopen op een ewich leven;

 

Doch ist natuerlijc int voleest,

90

Dat elcman voir sijn sterven vreest,

 

Want Jhesus vreesde voerden doot,

 

Ende tis oock noch een vrese groot.

 

Mar wes men niet en can ontgaen,

 

Dat moet ymmer sijn ghedaen.

95

Hi is sot die alsoe doet,

 

Dat hijs nae ontghelden moet.

 

Nyemant en soude hem weder wenschen

 

Achterwaert, ten waren menschen,

 

Die hem selven waenden dwinghen

100

Van allen sondelyken dinghen.

 

Stont alsoe, soe waert te prysen

 

Vanden goeden enten wisen,

 

Mar ten is die meninghe niet.

 

Sonden die hi achterliet,

105

Doe hi jonc was ende dom,

 

Die soude hi lichte verhalen som:

 

Dats hoer waerom ende hoer myenen,

 

Die der werlt willen dienen.

+ H. fol. 129 c. d. B. fol. 127 d.-128 a.

+ H. fol. 129 d.-130 a. B. fol. 128 a. b.

[p. 245]

 

⁺Der werlt te dienen ende te minnen,

110

Daer machmen crancken loon an winnen,

 

Want si en pleecht niet wel te lonen,

 

Si can verscalken ende honen.

 

Elc sie anders hoe hi dient:

 

Die werlt en is gheen durich vrient,

115

Die hoer looft, hi is bedroghen.

 

Si en heeft anders gheen vermoghen

 

Dan ydel glori ende bedrieghen.

 

Schoon te loven ende veel te lieghen

 

Can die werlt altemael.

120

Wye hoer looft die is in dwael,

 

Anders dan van uren tot uren:

 

Naden soeten comt tbesuren.

 

Si slach der ebben ende der vloet.

 

Die gheen die daer in varen moet,

125

Die wacht den wint of goet ghetyde,

 

Crijcht hijt beyde, soe is hi blyde

 

Dander diese teghen draecht,

 

Dat is die gheen die hem beclaecht.

 

Die werlt die is menichsins te bouwen:

130

Soe mit weelden, soe mit rouwen,

 

Soe mit baten, soe mit schaden,

 

Soe is die werlt doer te waden.

 

Wyese dan mit sonden lijt,

 

Die mach berouwen wel den tijt.

135

Sonde ende der werlt kies

 

Te samen is altijt verlies.

 

Die werlt is recht een meer te zeylen.

 

Die dan den wint wel connen deylen,

 

Ende wilse God te hulpe comen,

140

Soe crijchsi haven thoren vromen;

 

Mar die gheen conde en willen draghen,

 

Ende zeylen vast op hoer behaghen,

 

Si cryghen dicke wederwint,

 

Of comense daermen zande vint,

145

Soe staet in avonturen al.

 

Comter enich by gheval

 

In een goede luwe haven,

 

Si waren sot die die begaven,

 

Ende seylden weder in dat meer,

150

Dat hem soe anxtelijc was te deer.

 

Soe sijn si oec die die joecht wel namen,

 

Op dat si uter oude quamen,

 

Int seylscip mitten jonghen dommen,

 

Die in dit meer by groten sommen

155

Dicke bliven ende verderven,

 

Eer si seker lant verwerven.

 

Nyemant en heeft hier zeker lant

 

Dan die reden is becant.⁺

 

Al wort een schalc van daghen out,

160

Of die hem ander werlt hout,

 

Daer en is gheen hopen toe.

 

Doude comt altoes te vroe

 

Den ghenen die der werlt hantieren,

 

Hoeueerse doude doet faelgieren,

165

Si en wetens Gode ghenen danc.

 

Wat vroemt hem dan, al leven si lanc?

 

Tis al op een achterebbe

 

Te wachten, des ic niet en hebbe,

 

Of des ic niet en can ghecrighen.

170

Van sulken wasdoem selmen zwighen.

 

Die out wert ende reden kent,

 

Die heeftet sekerste fondament;

 

Want hi danct God nacht ende dach,

 

Dat hi leeft ende leven mach

175

Soe langhe, dat hi wort ontladen

 

Van sinen sondeliken daden.

 

Hi overdenct sijn jonghe daghen,

 

Hoe dick hi was in felre laghen,

 

Soe mit desen, soe mit dien,

180

Die luttic vresen ende ontsien

 

Tot wat leven si hem stellen.

 

Tsijn al onghetrouwe ghesellen,

 

Die malcander vaste trecken

 

Te wesen, daer si hoer ziel bevlecken,

185

Als die yoeghet gaerne doet.

 

Die dan out wart, is hi vroet,

 

Soe denct hi hoe hi heeft gheleeft,

 

Ende wat loon dat die werlt gheeft.

 

Hi is sot die is ghenesen,

190

Ende wenscht om weder zieck te wesen.

 

Dat sijn doude, die noch begaren

 

Jonc te wesen als si waren,

 

Doe si hoer sotheit mochten bruken.

 

Sy soecken vrucht an dorren struken,

195

Die die werlt soe verkiesen:

 

Al wanen si winnen, si verliesen.

 

Den tijt, daer groot ghewin toe staet,

 

Den worden si quijt al sonder baet;

 

Ende als die tijt is overleden,

200

Den si bruken sonder reden,

 

Soe mochten sijt wel mit rouwen claghen.

 

Al heeft die werlt schoen behaghen

 

Int opclymmen mitter yoecht,

 

Si en leert ons salicheit noch duecht.

205

Ydel glori, groet hoveerde,

 

Tis al een dinc van crancker waerde,

+ H. fol. 130 a. b. B. fol. 128 b. c.

+ H. fol. 130 b. c. B. fol. 128 c. d.

[p. 246]

 

⁺Si moetent hier mit rouwen laten.

 

Die werlt en comt ons niet te baten

 

Inden sterven, inden scheyden,

210

Hier om soe souden wy ons bereyden

 

Mit groten naerstelyker minnen,

 

Om ewich goet te ghewinnen,⁺

 

Dats een vrye sekerheit,

 

Dat nymmermeer en scheit.

215

Die gheen die daer toe sijn gheneghen,

 

Die hebben dbeste lant vercreghen.

+ H. fol. 130 c. B. fol. 128 d.

+ H. fol. 130 c. d. B. fol. 128 d.-129 a.

13 Al en m. 20 doude. H. oude. 24 Wanneer. 26 op g. p. 27 m. d. voegen. 30 E. in s. s. beteest. 31 willen. 32 inden s. d. 34 alte bijster. H. alre. 35 inden jongen s. 36 Sterven. 38 Daer dan. 39 oude. 48 Wanneer. 52 onversiens. 55 gonnen. 56 E. a. mochti leven. 57 soe eest r. te wegen. 58 O. h. h. in d. g. 63 salichlike. 64 W. souden die w. a. 67 mochtense n. enen. 68 van ontbr. 71 goet. 73 D. enen t. 74 Die a. w. 75 Is s. k. wel t. 76 mochten. 77 te t. 79 D. die v. H. den v. 80 Die en langen. 81 Dat a. 82 S. w. sot e. s. c. 84 s. rijc behouden. 90 D. e. in s. s. v. 91 v. die d. 92 Ende ontbr. 93 men ontbr. 102 V. g. vanden w. 3 M. dat en is die meininge n. H. den menighen. 6 D. souden si l.

9 Die w. 15 Wie h. geloeft die i. b. 18 S. geloven of te l. 20 geloeft. 22 besueren. 25 die w. 29 D. w. is. 32 Soe ontbr. 34 die t. 35 Sonden. 37 recht ontbr. 39 wil hem G. t. hulpen. 40 S. crigen si haven tot h. v. H. have. 41 en connen d. 43 Die c. d. 44 d. scade v. 52 ouden. 53 l. geselscap. 54 mit g. s. 60 aen die w. 63 die w. 64 Wanneerse. 72 hevet. 77 dage. 78 lage. 80 of o. 81 dat s. h. s. 83 vast betrecken. 87 hoe dat h. 88 dat ontbr. 89 Al te s. d. wort g. 98 Die w. s. q. ende s. b. 200 Die s. b. 1 rouwe. 2 een s. b. 4 no d.

7 Wi m. h. m. rouwe l. 10 soe ontbr. 11 groter. 12 O. een e. 14 Daer n. e. wort gesceit. 16 dat b. l. gecregen.
Tit. Hoemen t. voer tb. k. sal. 2 S. dat e. m. mit e. 3 wel ontbr. 5 S. salment einden voert b. 6 declken. 11 Als. 14 Al steet elc tot hoeren g. 19 dies. 27 alren b. 28 Te G. 34 D. c. d. m. hem beclagen. 35 roept. 36 heeft. 39 Bi t. 45 wijst dat. 55 partien. 56 scerpelijc. 57 wie m. 60 Soe m. 61 e. mit b. 62 Onlanc s. dancken si hem. 64 t. grote r. 66 s. te r. 71 verwonnen.