Gedichten
(1981)–Willem van Hildegaersberch–
Auteursrechtelijk beschermdGa naar margenoot+LXXXIII. Hoemen voer die eere gaet schulen.Sintmen voer die eer began te schulen,
Soe mostet opten dichter vulen
Ende op alle goede constenaren,
Die vrou Eren knechten waren,
5[regelnummer]
Ende den heren gaven lof.
Over al in elken hof,
Waer sy quamen, verre of hende,
Daermen die guede luden kende,
Men sachse gaern, men dede hem eer;
10[regelnummer]
Nu is dat vermindert zeer,
Als ic u wil doen verstaen:Ga naar margenoot+
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Si es verborghen heymelijcke,
Die te wesen plach soe rijcke,
15[regelnummer]
Dat si hoer dienres mochte lonen
Ende openbaer haer selven tonen
Stoutelijck mit frisschen moede;
Want ghiericheit van aertschen goede
En dede hoer nerghent gheen bedwanc.
20[regelnummer]
Nu gaetse bloeder lude ganc,
Die niet en willen noch en dorren
| |
[pagina 172]
| |
Ga naar margenoot+Openbaer hem selven porren.
Daermen vyant schuwet aen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
25[regelnummer]
Vrou Eer is hoer selfs vry,
Mar Ghiericheit die woenter by,
Die elken vracken wel behaecht,
Ende vrou Eren hout versaecht,
Dat si wijcken moet van huus
30[regelnummer]
Ende al hoer dienres maect confuus,
Die mit vrou Eren souden leven;
Wye ghierich is, hi en can niet gheven,
Hi wil al scheren ende vlaen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
35[regelnummer]
Watmen siet, dats openbaer:
Ic wil ontbinden trechte waer,
Hoe dese materi wert ghevonden.
Tquam een dichter tenen stonden,
Daer men hoofde om eer te crighen;
40[regelnummer]
Hi ghinc daer spreken ende nyghen
Voer den waert ende al sijn gast;
Doch en was hi niet belast
Mit ghiericheit om goet te winnen:
Dat dede, hi vanter vriende binnen,
45[regelnummer]
Die hem lieve hadden ghedaen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Den rijcken waert van desen hove
Wort ghedanct mit groten love
Vanden gasten al ghemien;
50[regelnummer]
Die meester dancten oeck allien
Ende ghinc ter poorten, daer hi vant
Een onderwaert, die hem bewant
Die herberghen entie gasten mede,
Ende al die eer bewaren dede.
55[regelnummer]
Die onderwaert sprac: ‘Meester vry,
Ghi selt echter soecken my,
Tsel u vromen sonder waen’:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Die meester docht om sijn verbliden,
60[regelnummer]
Ende keerde weder tenen tyden,
Doe die overste was ghereden.
Stoutelyken onvermeden
Cloppede hi ter poorten daer:
Men lieten in, hi ghinc het naer
65[regelnummer]
Om te vinden sinen waert,
Die jammerlyken was beswaert
Mitter siect der ghiericheit,Ga naar margenoot+
Want hi wert achterwaert gheleit
Heimelijc als een visaen:
70[regelnummer]
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Dus moechdi by wat saken horen,
Dat mi vrou Eer ghine schulen voren
Op een heymelijcke stadt.
Ghiericheit dat hof besat,
75[regelnummer]
Die dreef vrou Eren daer te bande,
Datse wijcken most van hande
Op een camerkijn allien:
Dit docht mi yammer an te sien.
Doe liet ic die hielen blyken,
80[regelnummer]
Want ic en wister niet te rijcken
Die plume daer van enen zwaen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Waer vron Eren vrienden hoven,
Daer sietmen dichters conste loven
85[regelnummer]
Ende ander constenaers daer by:
Dat doet, het is een melodi,
Die den goeden toebehoert;
Ende als die dichters willen voert,
Soe selmen hem een luttic gheven,
90[regelnummer]
Daer si voort op moghen leven
Twisschen tyden, al daer si wanderen
Vanden enen totten anderen,
Want si sel worden wel onttaen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
95[regelnummer]
Souden dichters conste draghen,
Ende twisken tyde gaen beyaghen
Van huse te huse haer beyach,
Dat waer een onghelijc gheclach
Horen tijt alsoe te slyten.
100[regelnummer]
Elck beyaecht wel sijn ontbiten,
Die bidden, can om Gode broot.
Wat doet hem ander conste noot,
Sijn si vrouwen, sijn si man,
Als hem die houden belen an,
105[regelnummer]
Dan sise weder van hem slaen?
Ic sach voer die Ere schulen gaen.
Licht gheladen als een creeft
Hopen dese, daermen gheeft
Butter, case, eyer of spec:
110[regelnummer]
Eten en wert hem gheen ghebrec,
Den broeders van sinte Everaerts oerde;
| |
[pagina 173]
| |
Ga naar margenoot+Hoer leven 13 is van dier accoerde:
Si horen selden metten singhen;
Mar achter noene gaen si dringhen
115[regelnummer]
Byden vrouwen in dat bier,
Entan worden sy voer theete vier
Root ghecammet als een haen:
Ic sach voer die Ere schulen gaen.
Die conste draghen achter lande
120[regelnummer]
Behoeven ghelt of goede pande,
En dede vrou Eren toeverlaet.
Die mit vrou Eren ommegaet,
Die is schamel ende milde;
Ic waen die schamel niet en wilde,
125[regelnummer]
Dat hem bliven soude een oert,
Die vrou Eren toebehoert;
Mar wye vrou Eren niet en achten,
Die doet ghiericheit soe wachten,
Si en dorren gheven niet een spaen:
130[regelnummer]
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Const is die alrehoochste schat,
Diemen ter werlt ye besat,
Want waer ter werlt conste ghien,
Soe soudmen menich wonder zien.
135[regelnummer]
Conste versiert die werlt al;
Subtijlheit veel sonder ghetal
Machmen noch by consten leren;
Wanttie heer is alre heren
Die liet ons selve conste seven,
140[regelnummer]
Die ter werlt comen even,
Planeten, sterren, zonne, maen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
By const is alle chierheit vonden,
Niet bi minres van den ponden,
145[regelnummer]
Die ghierich sijn om hoir profijt.
Wat vintmen in die werlt wijt
Dat hoirre herten is bequaem,
Dan elc by ghiericheit wel naem
Breede hoven ende ghelt?
150[regelnummer]
Die wil is hem alsoe ghestelt,
Si en vinden anders gheen behaghen;
Daer om laet ons den wisen vraghen
Altoes nader rechter baen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
155[regelnummer]
Die ghierich sijn int herte binnen,
Ende dan van buten doen bekinnen,Ga naar margenoot+
Dat si vrou Eren borden draghen,
Tis al om niet, hoe schoon si vaghen
Mit soeten woorden hoer portael;
160[regelnummer]
Si sijn bedroghen altemael,
Willen sijs gheen exempel gheven;
Want si lyemen sonder cleven,
Min noch meer al dier ghelijcke,
Als of een man mit vulen slijcke
165[regelnummer]
Eens anders aensicht wilde dwaen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Die ons leren ende castyen,
Ende selve niet en helpen vryen
Der Eren pat nae hoer vermoghen,
170[regelnummer]
Dese heeft ghiericheit bedroghen,
Ende si bedrieghen vaste voort;
Doch ist salicheit gehoort
Die woorden Goods entie scrifture.
Al creghen wi valsche nagheburen,
175[regelnummer]
Si moeten voer hem selven raden;
God kent elc bi sinen staden,
Is hi vrac of goet compaen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Die schulen gaen in sulker maten,
180[regelnummer]
Dat si hem willen soecken laten
Vanden ghenen, die wel kennen
Wye der Eren pade mennen,
Ofter Schalkernye dienen,
Die moeten daer malcander lienen
185[regelnummer]
Den rechten aert van Reynardien.
Oeck hoe si swighen ofte lyen,
Hem beyden twifelt an die maet;
Want gherechter eren staet
Die houtmen van heer Mildriaen:
190[regelnummer]
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
In alle scriften diemen hoert
En leestmen letter nochte woert,
Dattie milde blijft bedraghen;
Maer wy moghen twaer beyaghen,
195[regelnummer]
Beyde in lesen ende in spellen,
Dattie vrecke voer ter hellen,
Om dat hi hilt sijn goet alleyn
Jeghen al der werlt ghemeyn,
Jeghen Gode entie eer;
200[regelnummer]
Al hoorde hi den armen claghen zere,
| |
[pagina 174]
| |
Ga naar margenoot+Hi en wilde hem gheven niet een traen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Alsmen ons leest van Lazaruse,
Doe hi quam tot svracken huse,
205[regelnummer]
Daer hi over tafel zat,
Hoe zeer hi claechde, hoe zeer hi bat,
Hi en wilde die crumen niet ontbaren,
Die vander tafel ghelesen waren,
Soe hadden ghiericheit bedwonghen;
210[regelnummer]
Ende thants daerna quam ghedronghen
Onvoersien die bitter doot,
Ende dreffen inder hellen schoot
Sonder enich avelaen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
215[regelnummer]
Wy souden schulen voerden bosen,
Die ons brenct tot sulker nosen,
Dat wy versumen ewich goet,
Dat God den sinen gheven doetGa naar margenoot+
Soe mildeliken sonder ghetal.
220[regelnummer]
Ten jonxsten daghen, daermen sal
Alle wercken openbaren,
Sonder lichten ofte zwaren
Soe sieter elck sijn oerdel blyken.
Dan sel vrou Eer den vracken lijcken,
225[regelnummer]
Als die kockoc doet den craen:
Ic sach voer die Eer schulen gaen.
Desen schamp ende dit confuus
Schiede. Willem tot eens papen huus,
Hi hiet heer Dirc die Commelduer.
230[regelnummer]
Had hi gheen beter avontuer
Vanden vrouwen tghelt te cryghen,
Hi soude menichwerven zwighen,
Als hi predict ende singt,
Om dat hem tghelt in doren clingt.
|
|