Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

+LXVI. Van drierehande lyden.

 
Ic had gheset in hoghen doen
 
Al mijn lijff, als een baroen,
 
Die overmoedich is ghestelt;
 
My docht ic was van herten coen,
5
Stouter veel dan een lyoen,
 
Die van nyemant niet en helt.
 
 
 
Nochtan was ic maet van goede:
 
Daerom soe rieden mi die vroede,
 
Dat ic my anderssins soude saten.
10
Mijn maghen spraken in arren moede,
 
Daer en wasser gheen diet mit my stoede,
 
Want mijn dinc was boven maten.
 
 
 
Wat sy mi rieden al ghemien,
 
Daer op en achtic groot noch clien:
15
Dat dede, ten was my niet ghename.
 
Daernae soe ghinc ic dic allien:
 
Mijn maghen lieten mi betyen,
 
Des hadde ic zeder crancke vrame:
 
Misdede ic yet, ic wort ghesleghen,+
20
Ic most den menighen verdreghen
 
Entaer toe lyden mit hem allen.
 
Soe wye sijn maghen worden tieghen,
 
Die moet van des ghelijcke pleghen,
 
Hem sel veel te lyden vallen.
 
 
25
Wye dat is in goeden schine
 
Ende niet en wil lyden mitten sinen,
 
Die is zeer ontweecht, sijt seker des;
 
Want als hi comt in groten pinen
 
Ende van rouwen gaet verdwinen,
30
So weet hi eerst wat lyden es.
 
 
 
Den menighen donct wel dat hi lijt,
 
Hy mocht mit rechte sijn verblijt,
 
Wist hi wel wat lyden waer.
 
Binnen al deser werlt wijt
35
Soe en is nyemant lydens quijt,
 
Mar al en ist niet even zwaer.
 
 
 
Sulc die lijt om taerdsche guet,
 
Ende is ter werlt gheheten vroet;
 
+Hy mach wel zeer wesen verdult,
40
Want des menschen herte is soe behoet
 
Mit ghiericheiden, oec watmen doet,
 
Dattet selden wert vervult
 
 
 
Van aertschen goede, hoe veel dat heeft;
 
Mer daer en is nyemant vroet die leeft,
45
Dan die sijn lyden set in maten,
 
Ende hoet hem dat hi niet en sneeft,
 
Ende lijdt om God, diet al wel gheeft,
 
Wat den mensche comt te baten.
 
 
 
Want God die weet wel onse noot,
50
Wat wy behoeven, cleyn off groot,
 
Bet dan al die werlt wijt.
 
Die gheen, die des gheloven bloot,
 
God verleent hem totter doot
 
Hoer behoeft in deser tijt.
 
 
55
Hy mach wel wesen buten keer,
 
Die dat lijt van herten zeer
 
Om goet te crighen ofte schat;
 
Want God, die boven al is heer,
 
Die verleent hem niet te meer,
60
Overwaer seg ic u dat.
 
 
 
Hier by is hi zere ontweecht,
 
Alsoe als ons scrifture zeecht,
 
Die lijt om goet van aertrijcke;
 
Want God, die wel te lonen pleecht
65
Ende altoes rechte mate dreecht,
 
Die sel den ghenen mildeliken
 
 
 
Hemelrijc te lonen gheven,
 
Die hier lyden in dit leven:
 
Dats tbeste goet, diet can verwerven.
70
Al wordwy op eertrijck zeer verheven
 
Ende inder rijcheit langhe leven,
 
Nochtan mosten wy ymmer sterven.
 
 
 
Wat baet dan yemants hoghe vesten,
 
Off die maten mitten besten
75
Sterven moeten ende varen?
 
Gaetmen oest off comtmen westen,
 
Scheiden dat is mitten lesten,
 
Want die doot comt sonder sparen.
 
 
 
Als God wil, des sijt ghewes,
80
Soe en is nonne noch abdes,
 
Die der doot ontwijcken mach,+
 
In bosschen off in wildernes.
 
Al gaet hi ons een wijl te mes,
 
Hy slaet int leste op enen dach,
 
 
85
Ende wyen hi raect, hi moet ter dale.
 
Al waren wy ghewracht van stale,
 
Nyemant en can der doot ontwijcken.
 
Lijt om hem, soe doedi wale,
 
Die ons brengt ter hogher zale:
90
Dat guet mach duren eweliken.
 
 
 
Een ander lijt, om dat hi draecht
 
Minne, diemen node claecht
 
Alder werlt int ghemien;
 
Crijcht hi niet dat hem behaecht,
95
Hy mach mit rechte sijn versaecht.
 
Nochtan vintmer meer dan yen,
 
 
 
Die dicwijl setten horen sin,
 
Daer sy off hebben cranck ghewin,
 
Nochtan nemen sijt al voer goet;
100
Wantmen doets niet veel te min,
 
Al brengtet menich lyden in
 
Hem die daer nae volghen moet.
 
 
 
Wye der minnen pat wil weten,
 
Entaer nae volcht, die moet vergheten
105
Ontrou, ende ghestadich sijn;
 
Mar wyet nu doet, die wert verbeten
 
Ende mit nyde soe doergheten,
 
Dattie minres doghen pijn
 
 
 
Menichwerff, mit groten rouwe.
110
Nochtan hoort ter minnen trouwe,
 
Die Venus heeft in haer ghewout;
 
Want sy was een edel vrouwe,
 
Al wort hoer schilt dus zere doerhouwen
 
Ende ghequetst soe menichfout
 
 
115
Mit loser minnen, diemen plyet;
 
Des wil ic u een waer bediet
 
Vertellen, hoe hi wert ghescoert.
 
Die trou is broesscher dan een riet,
 
Die vanden mensche zere vlyet,
120
Recht off si hadde tlant verboort,
 
 
 
Ende ontrou heeft dat velt ghewonnen,
 
Ende op die trouwe strijts begonnen,
 
+Ende hoir comt hulp mit groten scharen.
 
Al sochtmen ooc van heen te Lonnen,
125
Men vinter gheen, diet paysen connen:
 
Dit doet die trou van henen varen:
 
 
 
Sint die trouwe tonderghinc,
 
Soe en hadde Venus anden rinc
 
Nyemant, diese boven hilt:
130
Ridder, knecht noch jonghelinc,
 
Sy peynsen veel om ander dinc:
 
Dus wort ghequetst der vrouwen schilt.
 
 
 
Der minnen liden is menichsins,
 
Weder, voert, haer ende ghins,
135
Dat mach een merken tallen tyden.
 
Minne maect wel zwaer ghepeyns,
 
Mar nyemant en weet daer zekerer leyns, aant.
 
Dan die hem set om Gode te lyden.
 
 
 
Wye lijt om minnen off om have,
140
Dat mach wel sijn een crancke gave,
 
Want wye dat sterft, hi wert verscoven.
 
Al waer een man ter werlt een grave,
 
Ten is te prisen niet een cave
 
Jeghen hemelrijc hier boven.
 
 
145
Die daer om lyden, sy sijn wijs.
 
Die werlt is brosscher dan een ijs,
 
Dat weder smelt in corter uren;
 
Mar wye voer Gode wint den prijs,
 
Mi donct hi voert een salich rijs,
150
Want hemelrijc mach ewich duren.
 
 
 
Die derde lijt, om dat hi creghe
 
Gaerne ter werlt grote zeghe
 
Van vechten, waer hi hene gaet;
 
Ende heeft hi daer toe crancken deghe,
155
Ende maect hi vyanden anden weghe,
 
Soe lijt hi zeer in dommer daet.
 
 
 
Ten waer oft grote lantsheren deden,
 
Die gaerne voer tghelove streden,
 
Als sy deden hier te voren,
160
Die prijs beyaechden tot menigher steden,
 
Ende altoes toochden vromicheden,
 
Om te wreken Christus toern.
 
 
 
Als Artuer dede ende Godevaert
 
Ende Kaerl, die dicke onghespaert+
165
Goods vyanden plach te deren.
 
Ghi heren, nu trect voirwaert,
 
Seldi mit eren voeren tzwaert,
 
Ghi moetet andersins verweren
 
 
 
Dan op malcander aldus te stryden;
170
Wanttie door ons doghede lyden,
 
Die liet op aertrijcke sinen vrede,
 
Dat kerstenhede soude sonder niden
 
Bliven voort tot allen tyden:
 
Dat houtmen qualic tsulker steden.
 
 
175
Men sieter nu soe veel ontwonden
 
Mit groten nyde tot menighen stonden,
 
Ende elc wil sijn in hogher staet.
 
Ic darft over waer oerkonden,
 
Dat hoveerde hout den mensch ghebonden
180
Waerwaert dat hi henen gaet,
 
 
 
Datmen hoer qualic can ontdrayen.
 
Sint hoveerde mochte sayen
 
Met ghewout alsulke vruchten,
 
Soe heeftser alsoe veel doen wayen
 
In kerstenhede, die tijt te mayen, 185
 
Waer des mach die menighe duchten.
 
 
 
Alst Gode ghelieft, soe salt gheschien,
 
Ende voer hem soe en mach nyemant vlyen:
 
Hier om hoet u wel te tyde,
190
Die dese grote hoveerde plyen
 
Nu ter werlt, als men mach sien,
 
Mit overmoede ende oec in nyde;
 
 
 
Want ic seyde u hier te voren:
 
Wat ghi lijt, tis al verloren,
195
Anders dan die Gode verkiest.
 
Al maectmen op eerde vasten toern,
 
Twaert onlanghe, alsmen mach horen,
 
Als een ijs dat winters vriest.
 
 
 
Tis wel starc die wijl dat duert:
200
Tslacht den ghenen, die hoghe muert
 
Ende corteliken valt te dale
 
Mitter doot, die niet en kuert.
 
Als God wil, oec wyet besuert,
 
Soe ist verloren tenen male.
205
+Tfondament ende al aijn werck,
 
Dat te voren was soe sterck,
 
Comt hem dan te crancken vromen:
 
Men leyt hem in enen nauwen perck;
 
Sijn hoghe burch, sijn menich merck
210
Wort hem teffens al ghenomen.
 
 
 
Alsulck exempel openbaer
 
Sietmen vallen, dat is waer,
 
Menichwerven tonser leren.
 
Hier om willen wy volghen naer+
215
Die ons int hemelrijcke claer
 
Brenghen mach al sonder keren,
 
 
 
Als ghi diewijl hebt ghehoert.
 
Dies niet en gheloven, sy sijn verdoort:
 
Dat moechdi peynsen wel te voren.
220
Al vertellic dese woort,
 
Hi heet Willem, diet brochte voert,
 
Ende is van Hildegaersberch gheboren.

Vorige Volgende