Gedichten
(1981)–Willem van Hildegaersberch–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 59]
| |
Ga naar margenoot+XXVI. Vanden paep die sijn baeck ghestolen wert.Eens omt jaer soe comt een tijt,
Dat over al die werlt wijt
Elck mensche gaern te biechte gaet,
Al dairmen kersten ghelove ontfaet,
5[regelnummer]
Van sonden die hi heeft ghedaen,
Ende neemt penitencie weder aen,
Als hem die priester raedt te doen.
Hier om soe prisic dit sysoen,
Wantmen peynst dan om die sonden
10[regelnummer]
Meer dan anders tenighen stonden,
Als ick u hier nae proeven sel,
Wat eens een jonghelinc ghevel,
Die der straten plach te leven
Ende luttic docht om enich sneven,
15[regelnummer]
Alst wel scheen an sinen wercken.
Selden quam hi inder kercken
Om te horen Goods ghebot;
Nochtiens coes hi een quader lot
Tot sijnre zielen oirbair.
20[regelnummer]
Daer nae quam hi in enen vaer,
Dese overdadighe jonghelinck,
Ende bedochte menich dinck,
Dair hi hem dicke meed hadde gheneert.
Sijn eyghen guet dat was verteert;
25[regelnummer]
Doe tast hijt an al dat hi vant.
Des greep hi een berou al thant,
Dat hi sijn biechte woude spreken
Ende segghen over sijn ghebreken,
Al daer hi mede verladen was.
30[regelnummer]
Dns ghinc hi voert, sijt seker das,
Al daer een priester sat allien,
Die menighen mensche groet ende clien
Horen biechte plach te horen.
Daer ghinc die knape sitten voren,
35[regelnummer]
Ende begonste den priester vast te vertellen,
Hoe dat hi dicke onder ghesellen
Hadde ghewandert sinen tijt
Wildeliken mit jolijt,
Doe hi sijn eyghen goet verteerde,
40[regelnummer]
Ende sint hem soe mit onrecht neerde,
Dat sulken quam tot crancken baten.
Die priester sprac: ‘Dit suldi laten,
Off ghi dunct mi buten keer.’
Die knaep antwoerde: ‘Lieve heer,Ga naar margenoot+
45[regelnummer]
Want ic hier voer u bin ghecomen,
Soe wil ic spreken tonser vromen
Wat ghi mi raet op eenre zaken.
Ic weet ter stede twe vette baecken,
Den enen soudic gaerne stelen,
50[regelnummer]
Heer, wondijt mi helpen helen:
Ic souts my dan wel hoeden voert.’
Ende als die knape sprac dat woert,
Doe louch die priester daer hi sat,
Ende seyde: ‘Vrient, beraet u bat,
55[regelnummer]
Dese reden hebben mi wonder.’
- ‘Ja, lieve here, blevics sonder,
Ic en machs niet wel ontberen.
Ghy sult my tsamen absolveren,
Ende ic wil u die helfte bringhen.’
60[regelnummer]
Nu moechdi horen nyewe dinghen:
Hoe die miede vanden knaep
Sel verschalken desen paep,
Dat wil ic u vertellen hier.
Deen was loes ende dander ghier:
65[regelnummer]
Daer dese twe sitten op een dost
Die hebben altoes rive cost.
Die paep die docht in sinen moet:
Dese halve baec waer ymmer goet,
Oeck hoe die knape daer om dede.
70[regelnummer]
Tis een deel der papen zeede,
Dat si hem gaerne laten myeden;
Nochtan sprac hi: ‘Wat salt bedieden
Dat ghi mi dit legghet te voren?
In quaden water moet ic versmoren,
75[regelnummer]
Dedict noch om twintich pondt.’
Die knaep antwoerde ter selver stont:
‘Ghi selt vertyen deser talen;
Ic moet den baeck noch emmer halen
Tot eens rijcmans huse binnen,
80[regelnummer]
Ende ghi sult oec enen halven winnen.’
Die priester sprac: ‘Selt ymmer wesen,
Soe ghevic u wel raet van desen;
Mer ghi moet mi alder eerst loven
By Gode selve van hier boven,
85[regelnummer]
Dat ghijs u voert selt emmer hoeden.’
- ‘Here, des moechdi wel vermoeden,’
Sprac die knape, ‘des gheloeft.’
Doe leyde hi hem die hant opt hoeft,
| |
[pagina 60]
| |
Ga naar margenoot+Ende absolveerden daer van al.
90[regelnummer]
Die knape en maecte ghene ghescal,
Ende scheide vanden priester daer.
Nu moechdi horen nyewen maer.
Die pape had selve twe vette baken,
Die beyde waren van goeder smaken,
95[regelnummer]
Die hadde die knaep te voeren versien.
Den besten bake vanden twien
Die stal hi hem ter selver nacht,
Al daer die paepe cleyn om dacht,
Doe hi hem liet alsoe verdoeren,
100[regelnummer]
Dat hine absolveerde te voren.
Smorghens ghinc die knape weder
Mitten bake ende leyden neder
Voirder poerten ende riep.
Die paep lach vaste ende sliep,
105[regelnummer]
Ende sijn maecht was opghestaen,
Ende ghinc ter poorten, als ic waen,
Ende vraechde den knaep, wat hi woude.
Hy antwoerde als die boude:
‘Mijn heer die paep die wetet wel
110[regelnummer]
Wat ic wil ende nyemant el.’
- ‘Ja! nu slaept hi alsoe vaste,
Ic en darff op laten ghene gaste.’
- ‘Gaet, segt hem datter is een knaep,
Al soudmen wrecken uten slaep,
115[regelnummer]
Die sulke waer heeft ghebrocht,
Als hi ghister mit hem cocht,
Dat hi come ende hael sijn deel,
Off ic behoudene al gheheel.’
Dit sprac die knaep aldaer hi stoet.
120[regelnummer]
Die maecht ghinc lopen mitter spoet
Totten paep al daer hi lach
Nochtien wast nauwe dach
Doe die maecht die bootscap brocht;
Die knaep wist wel wat hi docht,
125[regelnummer]
Die den maecht hiet lopen dus zeer.
Die maghet riep: ‘Wel lieve heer,
Hier is ghecomen een gherson,
Die mi dese boetscap hiete doen:
Hi heeft ghebrocht een dier juweel,
130[regelnummer]
Coomt ende haeltet wederdeel.
Hi seit: ghi weet wel wat hi mient.’
- ‘Dat doe ic oeck, tis mijn vrient.
Gaet tot hem in snelre vaert,
Ende segt dat hi an mi begaert,
135[regelnummer]
Dat hi u dat selve doe;
Tis mi noch een deel te vroeGa naar margenoot+
Op te staen in langhe tijt.’
Die maecht die ghinc mit groten vlijt
Totten knaep al voer die poert,
140[regelnummer]
Ende seyde hem als si had ghehoert:
‘Mijn heer die danct u utermaten,
Ende ghi sult my die helft laten
Vanden goede: ic wilt outfanghen.’
Die knaep die zere bestont te langhen,
145[regelnummer]
Die wort nu utermaten blyde,
Ende gaff der magheet deen zyde,
Al en worts den pape niet vcel te bet:
Hy hadde ghemest dat varkijn vet,
Dat hi hem snachs hadde ghestolen.
150[regelnummer]
Die knaep ghinc thuus al sonder dolen
Haestelic mit snelre vaerde.
Des papen toern hem luttic daerde,
Wanttet dochte hem wesen rechte schout,
Ende hi dede den baec in sijn behout.
155[regelnummer]
Nu moechdi horen nyewe vite
Vanden paep, die dus wort quite
Sinen baeck ende waende wel,
Dat hi enen halven winnen sel
Totten twien die hi wel wiste,
160[regelnummer]
Eer die knaep mit nauwer liste
Den enen baec aldus beroefde,
Ende die helft al daer off cloefde,
Daer hi den paepe mede betaelde,
Die die maghet van hem haelde,
165[regelnummer]
Als hi hem loefde doe sy schieden.
Mar hi en liet hem niet bedieden,
Waer hi en halen soude ofte niet:
Des hadde die pape swaer verdriet,
Doe hi uut sijnre camer quam
170[regelnummer]
Entie waerheit al vernam;
Mar daer te voren was hi vro
Ende riep lude: ‘Hoho! hoho!
Wat goeder vetter baeck is dit!’
Doe hine sach legghen opt befit
175[regelnummer]
Voer hem sc vet ende alsoe schone;
Mar luttel peinsde hi om die hone,
Die hem die knape hadde ghedaen.
Mittien sprac hi Lijskijn aen,
Dat si mit vlyte tot hem quame.
180[regelnummer]
‘Heer,’ seit si, ‘wats u ghename?’
Doe si voer hem quam ghegangen.
‘Lijskijn, willen wy desen hanghen
| |
[pagina 61]
| |
Ga naar margenoot+Byden anderen, wat donct u goet?’
- ‘Here, wat ghire mede doet,
185[regelnummer]
Dats mi harde wel te danck.’
Ic waen die paep wel lude zanck:
‘Dese is vetter dan die mijn!’
Mittien draeyde hi een luttelkijn
Sijn oghen opwaerts ende sach
190[regelnummer]
Weder dair die beter lach
Dan die twee die boven hinghen:
Doe liet hi haestelic sijn singhen.
Ende hi sprac al sonder sparen:
‘Hier is schandelic ghevaren
195[regelnummer]
Hoe heeft mi desen dief berecht!’
Dus wort des papen vroechde slecht,
Ende hi ghinc lopen sonder merren,
Als die zere wilde vererren,
Naden knaep ende sprac hem aen:
200[regelnummer]
‘Seg, dieff, wat hebstu mi ghedaen?’
- ‘Entrouwen, heer, dat ic u loefde.’
Die paep van toerne zere doefde,
Doe die knaep dit seide in spele.
‘Ic doe di hanghen byden kele,’
205[regelnummer]
Dat sprac die paep in erren moede.
Die knaep antwoirde als die vroede:
‘Here, wildijt te recht versinnen,
Op mi soe moechdi luttel winnen,Ga naar margenoot+
Waer ghi coemt mit enigher claghe.
210[regelnummer]
Ic seide u ghister anden daghe,
Dat ic wel wiste twee baken te stelen;
Mar ic wond dat ghijt most helen,
Doe ghi mi absolveerdet dair.’
Doe docht die paep: ‘Tis al waer:
215[regelnummer]
Ic bin wel te recht gheloont.’
Doe bleeff die knape onghehoont,
Entie paep ghinc weder thuus
Toornich ende seer confuus;
Want hi duchte voer die schande,
220[regelnummer]
Hadment voerseit in enighen lande.
Dit dede den paep swighen stil,
Al wasset weder sinen wil,
Want hi en conde niet ghecomen
An sinen baeck tot sijnre vromen,
225[regelnummer]
Die hem te voren toebehoerde.
Ic woud mense alle dus verdoerde,
Waer si quamen tenighen steden,
Die om miede loesheit deden,
Die menighe souts hem dan wel hoeden.
230[regelnummer]
Dat heeft Willem in sijn vermoeden
Van Hildegaersberch, dat weet ic wel,
Die dichte dit ende nyemant el.
|
|