Emblemata moralia
(1625)–Zacharias Heyns–
Auteursrechtvrij
[Folio 18v]
| |
[Wel huys te houden dat bestaet
| |
[Folio 19r]
| |
Divisis stat domus officijs. Ga naar margenoot+Blijft in uwe beroepinghe ende scheydet u niet van eenen vernuftighen ende vroomen wyve want sy is edeler dan eenich gout. Demeure en ton estat et vocation, et ne te separe point de la femme sage & bonne; car la grace d'icelle est plus à priser que l'or. | |
[Folio 19v]
| |
Wtlegginghe.VOlgende de gelijckenisse vanden lofwaerdigen Bartas in synen 7. Dach der scheppinge, stellen wy hier dit Sinne-beeld van de Spinne, ons lerende huyshouden, sonder de boecken Artistotelis de sone Nicomachi, ofte Xenephontis (die om syne soeticheyt d'Attische Musa genaemt werd) te behoeven: alhoewel sy wtnemende wel vande huyshoudinge geschreven hebben: want also het huyshouden in verscheyden ampten bestaet, wijst ons het manneken, synde op de jacht gestelt om den kost te saemelen, dat een goedt Huyshouder den kost voor het huysgesin winnen ende besorgen moet, ende het wijfken gedurich het ghebroocken net stoppende, dat een goede huysvrouwe haer huys moet gade slaen, vlijtich naeyende ende spinnende ghelijck Plinius in syn 11. Boeck 24. Cap. faeminam putant esse (seyt hy) quae texat, Marem qui venatur, ita paria fieri merita coniugio, men hout het daer voor, dat het wijfken spint ende weeft, ende het manneken op de jacht is gestelt ende also worter een gewenschte paer door't houwelijck: hier over siet de spreucken Salomonis Cap. 12. Paulum in den brief tot Titum Cap. 2 Ecclasiast 25. Ende voornamentlijc het leste Cap. der spreucken Salomonis van 10. Vaersken aen daer hy van't amt der vrouw en sprekende, seyt. Wie een deuchdsaem wijf beschicket, die is veel edeler als de kostelijcke Peerlen, haer mans herte derf hem op haer verlaten, ende neringhe sal hem niet ontbreecken, Sy doet hem goet ende gheen quaet alle syn leefdaghen, sy gaet met Wolle ende vlas omme, ende arbeydet gaerne met haer handen, sy staet des nachts op, ende geeft haren huyse voeder ende hare maegden te eten, sy strect hare handen na den spinrock ende hare vingeren vatten de spille. Nu evenals Salomon een vreucht schept in een deuchdsame wijse vrouwe, so verlusticht Bartas sich inde beschrijvinghe der spinnen met dese woorden, tot een gelijckenisse.
Son ventre engendre estain, crache-fil porte-laine,
Fournit de quenoüille à sa tant docte peine:
Son poids est le fuseau qui tire & tort le fil,
Que son doigt fait par tout esgalement subtil:
Sa toile par le centre ourdir elle commence,
Puis l'alonge en rondeaux, mesur leur distance
| |
[Folio 20r]
| |
Par la grandeur des tours, & d vn fin escheveau
Du centre iusqu'aus bords traine son drap nouveau
Percé par tout à iour, à celle fin que lire
Des eures loin volans sa gaze ne deschire:
Et que la sotte mouche entre plus aisement
Es mailles d'vn filé, filé si dextrement,
Certes à peine encor toucher elle commence
Les clers bords de ce reth, que le masle s'eslance
Du milieu de la toile: afin que sans danger
Il prenne dans les lacs l'oißelet passager.
Den buyck seer wel versien van wolle, vlas en tweeren
Haer tot een spinrock dient, daer me sy hun generen:
De spil is haer gewicht, waer mede sy den draet
Rect ende ooc mede drayt eendrachtich na de maet.
End' om haer webbe sterc en puntichliick te spinnen
De selve sy voor eerst in 't midden sal beginnen,
Daer na in't ronde die verlenget, ende maect
Dat alles na den eysch in sijn gestalte raect,
Doorluchtich over al op dat de felle winden
Het selve door haer kracht niet scheuren noch en slinden,
En dat de sotte vlieg, den spinnen aenghenaem,
Te lichter door de dunt daer in te vlieghen quaem:
Voorwaer soo haest en komt die vlieghe niet ghevloghen
Aent eynde van dit net oft sy en is bedroghen,
Want 'tmanneken terstont sich wt het midden gheeft,
En't vliegende gediert hy by de beenen heeft. eyndelijc,
Ga naar margenoot+Een man en vrouwe die elckand'ren wel verdragen,
Syn Gode en alle mensch een vreucht en welbehagen.
|
|