|
| |
| |
| |
Aen d'E Iuffrou Sybille van Griethuysen.
BEgaefde Ziel,
Ik weet niet met wat gedachten gy dezen Bloemhof eerst beschouwen, en daer na doorwandelen zult, te meer om datze u zo onverwacht, van zo onverwachten plaets, te voren komt; doch 't zal, zo ik hoor dat 'et u vreemt docht, en verwondert maekte, my niet vreemt duncken of verwondert maken, om dat gy'er meer reden toe hebt, dan ik; mits u dezen Hof van een onbekende geopent wort, daer van gy licht noyt iet, of weinig hoorde, en ik noch enige kennis van u had, door uw schoone Spreekende Schildery, my van een goet vrient toegezonden, daer ik zo schoone Geestverwen in gezien heb, dat ik, die al een wijl bekommert was geweest, wie ik best dit werk zou opdragen, datelijk door dat gezicht oordeelde, dat ik aen geen bequamer zou konnen komen, zoo dat ik door 't wit des beginsels, dat uw penceel op het paneel gezet heeft, trekt my, my getrokken voelde, om, als daer op volgt, zoo zullen wy naer uw loopen, desgelijx naer u te doen. | |
| |
En weynig daer op, wy zullen u vriendelijkheden vertellen die beter zijn dan wijn. Zeker de bloemen van deze Bloemhof zijn my in 't schrijven somtijds van smaek beter dan wijn bevallen: zoo u de smaek dan even zo gevalt, zo heb ik my in mijn hoop, van dat 'et zo wezen zou, niet bedrogen gevonden: doch ik meen ook dat ik zondigen zou, indien ik daer aen twijffelde; want my is uw onuitprijselijke aerd zodanig afgeschildert, dat ik zo volmaekt een beeldenis, van lees-dicht- en schrijfkonst daer van in mijn geest gedrukt heb, dat 'et my onmooglijk dunkt, dat men u met zodanige dingen verveelen kan, alsze maer op redenen van deugt, en nutte leeringen steunen: en deze hebben beneffens die wat jeugdigs en vermakelijks in, daer gy ook niet zeer vreemt van keunt zijn, om dat uw Spreekende Schildery uw getal van jaren 26 uitdrukt; zeker een tijd, die van de vermakelijkheit noch wel wil gestreelt zijn, als ik aen my gevoel, die weynig jaren meer tel, doch zo niet of ik beken garen, dat het geestelijk vermaek het wereltlijk oneyndig overtreft, op welk oogmerk my uw veerssen, in de Spreekende Schildery, dapper aenstaen;
Ia deze vreugt drijft van ons af,
Des werelts zoetste geur,
Men vat alzo onz' Heylants staf,
En die met my dit niet bekent
Die staen in 't heylig boek geprent,
| |
| |
Appingendam heeft reden van verheugt te zijn, datze in haer schoot zo edele geest mag koesteren, die, beneffens datze liefde tot'et vaderlant, door 't verdadigen der vaderlandse Godsdienst, betoont, desgelijx genegenheyt bewijst, om de verdwaelde de rechte kennis daer van in te scherpen; op dat de ziel met'et heerlijk kleet blinken mag, dat in deez bedorven eeuw een grote gaef is: dus staet'er in de grote Kerk te Leyden:
God heeft de eerste mensch gemaekt,
Aen ziel bekleet, aen lichaem naekt,
Maer doe, door's duyvels nijd, de ziel
Haer heerlijk kleet niet lang behiel,
Begon de mensch, uit schaemt, zijn leden,
Met vygebladen te bekleden.
De werelt nu verblint van pracht,
Haer eerste vaders schaemt niet acht,
En kleet het vleesch met zijd, uit weeld;
Maer die alleen, na Christus beeld,
De ziel verciert met 't kleet der deugden,
Zal met hem smaken 's hemels vreugden.
Het zeggen des Bisschops van Ments in 't doorbladeren van de Bybel, dat U E. in de brief aen Arnout van den Bosch melt, heeft my en verscheyde andere, daer ik 't aen verhaelt heb, dapper gekittelt. En 't verstaen dat'et U E. weleer met Menno gehouden heeft, brengt my in gedachten hoe eens zodanig gezinde, een perspectijf schilder t'Amsterdam, met een Boer, genaemt Iacob Claesz. van Aelsmoer, ging; | |
| |
deze twee na enige gemene redenen op Christus vallende, zo vraegde de Boer aen d'ander, voor wie houd gy Christus? Voor mijn broeder, antwoorde de Schilder: en ik, de Boer daer op, hou hem voor mijn vader, zo ben ik erfgenaem en gy niet; want daer kinders zijn, daer erven geen broeders. Met deze aertigheit heb ik u die van de gemelde Bisschop willen betalen.
Ik ben wat van de weg geweken, dat U E. zal gelieven ten goede te houden, dewijl my tegenwoordig niets beter kan passen, dan ootmoedige verzoekingen, dat U E. dezen Bloemhof der Voorbeelden gelieve voor zoodanig aen te nemen, als zy is, dat is niet van my, als licht te zien is, en ik ook niet uitgeef, geschreven, maer uit verscheide andere Schrijvers getrokken, en vertaelt, zo goed als my doenlijk is geweest: en zo de waenwijsheyt, of't goetdunkken dat men van zijn eygen doen heeft, in veel 'er hersenen dapper zwanger gaet, zo ben ik mede daer niet heel vry van, mits ik tot dat oordeel van 't mijne ben gekomen, dat ik 'et waerdig heb geoordeelt, om gedrukt te worden; evenwel zo niet, of vreze verzelt my, dat'er iets op 't Duyts, de stijl of ergens anders vry wat te zeggen zal vallen; dat ook niet vreemt zou zijn; mits ik nooit iemant gehad heb, die my in 't wel stellen, of Duits schrijven heeft onderwezen: ten waer 't lezen der schriften van die uitnemende Ioost van den Vondel, die evenwel niet vry is van laster, dat 'er veel aen zijn vertalen van Virgilius zou schorten; maer andere, die ervarent- | |
| |
lijk daer van konnen spreken, vertoonen, dat de genen, die 't laken, weynig verstant van Duyts en vertolken hebben; en dat de lakers, met 'er duyzenden in een gesmolten, niet magtig zouden zijn, dat werk zo wel in Duyts te stellen. Deze geloof ik, wat my belangt, best, om dat ik, naer mijn verstant, niets in onze tael geschreven of vertolkt kan zien, dat op veel na by d'eedelheit, schoonheit en vloegentheit in 't schrijven, zo in dicht als proze, van deze geest halen kan. Ik wenschte dat ik hem in dit werk daer in wat beter had konnen nabootsen, ik zou my om geen berispen daer op kreunen; maer ongemerkt laten voorby gaen: dewijl daer meê veeltijts meer dan met tegen blaffen te winnen is.
Ik zal dan deze Bloemhof in de bewaring uwer handen bevelen, die'er mogen doorbladeren, als u uw huyshouding aêmtocht geeft, daer ik hoor dat U E. zo yverig in is, desgelijx in 't believen van haer Egemael, dat ik'er met verwondering af gehoort heb, dat is van te doen dat hem behaegt, en te laten dat hem tegen staet. Zeker hy mogt van u wel zeggen, 't geen Plinius wel eer van zijn vrouw zeyde:
Zy heeft my lief, dat blijk geeft van haer eerbaerheden,
Zy kan uit liefd tot my de gansche dag besteden
In letteroeffening; zy leest mijn boekjens niet
Alleen, maer leert'er ook van buyten. Wat verdriet,
En wat bekommernis, heeft zy, als ik de zaken
Van d'een of d'aêr bepleyt? wat blijdschap, wat vermaken,
Schept zy als 't is gedaen? zy zent strax iemant uit,
| |
| |
Die haer de boodschap brengt, wat vonnis, wat besluit
De rechter heeft gevelt, en hoe ik door mijn reden
D'omstaenders heb behaegt: zy zingt mijn veerssen mede,
En speelt 'er op de luyt, niet door een meester, die
Haer leert; maer door de liefd', de beste meester; wie
Zou zulk een ziel op d'aerd voor hem geen hemel houden?
Wel aen dan Hemel van uw Egemael, ontfang dit toegezondene, van my, die geen minder lust heb, om by gelegenheit eenige uren van de kunst, en de lust van die, met u te kouten, als ik heb om te zijn, en altijt met U E, believen te blijven,
Begaefde Ziel,
In Schoonhoven,
den 28 van Augustus, 1647.
Uw E. toegenegene vriendinne
MARIA HEYNS.
|
|
Auteursrechtvrij