| |
1677.
Commissarissen.
Mher Procope de Lalaing, grave van Renneburch, enz. |
De grave van Vertin ende van Vertignoeuil, enz. |
Mher Pieter de Briarde, heere van Beauvoorde, enz. |
Mher Ignace Frans de Bernemicourt, enz. |
Schepenen van der Kuere. |
Schepenen van Ghedeele. |
|
Mher Anthone Ferdinande Volcaert, ruddere. |
Joncheer Louijs Triest, heere van Meirelbeke. |
Joncheer Charles Maes, heere van Noortvelde. |
Joncheer Franchoys Claude de la Vallette. |
Joncheer Jacques Philippe Borluut, heere van Noortdonck. |
Joncheer Maximiliaen Anthone Rijm, heere van Ramelare. |
Joncheer Philippe Ignace van Hoobrouck, heere van Reyaghe. |
Joncheer Albert Ernest Dellafaille, heere van Landegem. |
|
Dheer Pieter Stalins. |
Joncheer Cornelis Sandelin. |
Dheer Philippe Frans Baesbanck, enz. |
Joncheer Charles Ignace Claissone. |
|
|
Joncheer Frans de Neve, heere van Ter Meeren. |
Joncheer Ferdinand Nieulant, heere van Ratelare. |
|
|
Joncheer Jan Jacques Peeters. |
Dheer Frans Matton, heere van Steenackere. |
Dheer Jan van Hoorn. |
|
Dheer ende meester Pieter Maximiliaen van Schoone. |
Dheer Alexander Baesbanck. |
|
Dheer Pieter van Loo, fs dheer Pauwels. |
Mher Louijs Delval, licentiaet in de rechten. |
| |
| |
Dheer ende meester Marcus Anthone Basilius, licentiaet in de rechten. |
Pauwels van der Haghen. |
|
Dheer Franchois de Smet. |
Mr Jan Valcke, licentiaet in de rechten, fs Lieven. |
|
Dheer Jacques de Keysere. |
|
Ontfanghers.
Joncheer Abraham van Hoobrouck, heere van Aspere, Synghem, tresorier. |
Jacques de Wavrans, fs Dheer ende Mr Pieter, van de wercke. |
Dheer ende Mr Jacobus Judocus Daneels, licentiaet in de rechten, van de Yssue. |
Primo vere Gallus tres simul principes civitates cingit et quasi obsessas detinet: Cameracum, Odomarum et Valencenas, quas etiam unam post aliam obtinet, nullo aut parvo suo detrimento aut militum jacturâ, nisi quod Hollandi zelo quodam indiscreto et dolentes fortasse sibi sic marinum lucrum eripi, collecto subito non contemnendo exercitu, solvere ante Odomarum obsidionem conati sunt, at praemoniti Galli, et aliquot, centuriis aucti, desides aliquot Hollandos pugnae non assuetos ita exceperunt, ut totum exercitum fugarint Ipras usque, captis, occisis quam plurimis Hollandorum, urbemque post dies aliquot obtinuerint.
Dominus Baro Quincy regiarum partium ante biennium desertor Valencenis atque Artesiae à Gallo praeficitur.
19â Maij ad templum divi Michaëlis Gandavi sanctae reliquiae Divi Ivonis Antverpiâ missae, et diplomatis approbatae, solemni supplicatione ex cathedrali ecclesiâ Sti Bavonis deferuntur, comitante institutâ noviter ibidem confraternitate eorum qui se pauperum, orphanorum, miserorum, vidua- | |
| |
rumque defensioni pro Dei amore devoverunt, in quam rem, post solemne missae sacrificium, quod peregit Reverendus Dominus decanus ejusdem ecclesiae cathedralis R. adm. D. Ranst, ejusdem confraternitatis praepositus, ego orationem dixi ad stimulum verae justitiae et laudem ejusdem sanctissimi confessoris.
1â Junii summo apparatu in Lokeren exercitum detinet Orangius, cum spe, quasi ibidem Germanos exspectaturus, qui Antverpiâ ad eum venire dicebantur, verùm adeò lento passu iidem hactenùs profisciscuntur ut in proverbium iter aut profectio Germanorum vertatur, et omnes id ipsum rideant, rusticis tamen exceptis, quorum fortunas miserè exhauriunt et Flandriam Hollandi quodammodo deglubere et devorare videantur. Exsurgat Deus et dissipentur inimici ejus.
1â Julii illustrissimus ac reverendissimus Dominus Franciscus van Horenbeke ad purpuram gandavensem à rege denominatus, post completorium possessionem accepit, agente pro illo Reverendo adm. Domino decano ejusdem ecclesiae.
Eodem die ultimum supplicium hîc luit patibulo appensus...... Bernaert, Gandensis, filius pictoris, proditionis accersitus, quòd partem copiarum Hollandicarum in manus Gallorum tradere statuisset.
In Wasiâ adhuc otiosus jacet Orangius, quam miserè exhaurit.
Mense Martio moritur Rmas D. Franciscus Bouchault exempti monasterii Sti Bertini, postquam hic apud RR. PP. Jesu Soc. anglos mitram abbatialem uno aut altero tantum mense suscepisset; raptus est ne Galli malitia mutaret intellectum ejus, aut ne celeberrimi sui monasterii cladem videret.
| |
| |
Orangius ubi jam Germanos adventasse videt, ingentem navium copiam Sasso evocat, quasi obsessionem aliquam facturus, sed frustrà, nam postquam aliquot septimanis hic sine fructu jacuissent, domum et Hollandiam repetere jussit, ipse interim circa Athum junctus Hispanis et.....................
Mense Augusti, primùm hanc urbem intravit festo ad nives post meridiem, horâ quintà, Reverendissimus ac illustrissimus Dominus D. Franciscus van Horenbeke, Antverpiensis, ex decano Lovaniensi ad Sanctum Petrum, Xus Gandensium episcopus, vir optimae spei, et meritis praeclarus, facundiâ singulari, pluribus habitis ad populum lovaniensem concionibus; pro familiae lemmate insigniis subscripsit: Facere et docere, nempè quod episcoporum opus proprium est; venit processionaliter cum quatuor ordinibus mendicantibus, totoque clero antecedente ex parochiali eeclesiâ Sti Jacobi, ubi se pontificalibus infulis induerat, inter abbatem nostrum et Trunchiniensem Augustinum Mackoen, congratulatus à praeside concilii Flandriae et DDnis scabinis utriusque subsellii, qui et illum processionaliter usque in ecclesiam cathedralem comitati; sunt excepti postmodùm omnes opiparâ caenâ, at discessêre Domini abbates. Deus qui pastor pastorum est, det illi verbo et exemplo sic proficere ut unâ cum grege sibi credito ad dona perveniat sempiterna. Amen.
Symbolam habet ad normam Christi qui primòm venit: Facere et docere, quod etiam hactenùs graviter exequitur.
Circa Angustum obsidionem ad Caroloregium, vulgò Charleroy, auspicaturus, Orangius undequaque eo copias convocat, currus ab unâquâque castellaniâ ad aliquot mille, fossoresque exposcit; verùm ubi jam in conspectu et hostis
| |
| |
et urbis fuit, et quasi certus de victoriâ, si pugnam non detrectasset, iterùm, ut à triennio ante Aldenardam, inglorius obsidionem solvit, bonamque rursùm Hispanorum spem, proditor deludit; undè Gallus eò liber à timore, cum aliquot suorum millibus in Alostanam ditionem declinans, aliquot primum aedes in conspectu urbis nostrae exurit; dein à 7 parochiis qui tributum suum solvere detrectarant, illud cùm ejusdem interesse pendere cogunt, aut vades aliquot dari; spoponderunt pro illo illustrissimus D. Episcopus, amplissimus Dominus noster abbas, sed inconsulto capitulo, D. Besart, canonicus, nomine capituli et aliquot saeculares. Eo etiam tempore Galli aliquot monasterium in Melle expoliarunt, tenuemque monachorum suppellectilem abstulerunt. Combusserunt etiam, mense Septembri, Galli antiquissimum oppidulum in citeriore Brabantiâ, Tongrense appellatum, cum insigni ibidem ecclesiâ ac monasterio canonicorum regularium sub regulâ Sti Augustini militantium, rem sacram juxtâ ac prophanam in praedam vertentes. Si christianissimus rex in suo haec patiatur exercitu, in barbarorum aut Turcarum quid fiet. Atque utinam tandem exsurgat Deus et dissipentur inimici ejus.
Mensis Augusti medio moritur R.D....... Gislain, abbas monasterii Sti Petri in veteri suburbio Audenburgensi.
Miserè ubique habentur rustici; fiunt extorsiones intollerabiles, ut quasi Flandria in spolium data videatur.
Septembri mense, etiamnum jacent Gallorum copiae in ditione Alostanâ, civitas haec plaena miseriae et calamitatis, ob rusticos undequaque hîc confugientes; clerus per biduum noctu egit excubias; misit ad nos illustrissimus Dominus Episcopus schedulam admonitoriam, in quâ nobis excubias
| |
| |
ordinabat; at illam etsi susceperit R.D. Prior, peccatum tamen est in formâ; non enim ordinare quidquam potest illustrissimus Dominus episcopus in hoc monasterio, à sede apostolicâ tantum pendente, et ab ordinatione abbatis, ut illius vicario, quia hoc monasterium etsi sit diocaeseos Gandensis, non tamen est de diocaesi Gandavensi, etc.
25â Septembris progressi Galli ex ditione alostanâ citra Scaldim et Lysiam, undiquè rusticorum domibus et fortunis graves, disruptis etiam ubique domorum ferramentis, transmissâ fossâ brugensi, octo pagos, de quibus superiùs, incendere et concremare cepêre, nec ullis sacris aut prophanis parcitum; lamentabile si fuerit unquam, pro civitate hoc spectaculum; egere excubias cives quotidie, noctu, diùque etiam clerus, continente Gallo aliquot suorum millia in Trunchinio, uno ab urbe lapide.
Conflagrarunt hoc incendio octo pagi, scilicet: Destelberga, Loochristi, Oostacker, Desteldonck, Mendonck, Saffelare, Seveneecken et Meulenstede, combustis tribus nobilibus castellis: Loochristi secessu episcoporum gandensium, castello sub Dno Rodrigues in Destelberghe, ac Notax in eâdem parochiâ, praeter plurima pomoeria et domos deliciarum, templa etiam unum aut alterum, pepercere tamen interveniente duce Luxemburgensi praediis nostris in Saffelare. Utinam Deus aliquandò exsurgat, et propitius fiat peccatis nostris, quia nulla nobis noceret adversitas, si nulla dominaretur iniquitas.
1â Octobris Gallus partem copiarum sub domino Peltier in Trunchinio et circumquaque continet, nec aliquem ne nuntios quidem Brugas ex hâc urbe secedere permittunt, undè navim etiam ordinariam (barcam vocant), obstructo
| |
| |
amne qui Brugas fluit, detinent, rusticis ubique graves, dum Eeckeloam usque et ultra pasturam quaerunt; quid indè ulterius machinentur ignorant omnes. Deus in cujus manu sunt corda regum, consilia eorum dissipet, aut certè convertat in bonum.
Intereà res quaedam accidit memorabilis 3á enim Octobris quae erat subbathum, horâ circiter duodecimâ, maximùm retrò monasterium nostrum (Ter Platen vulgò appellatur) murmur auditur obortum, ob navim quae ad hostium castra (ut ferebatur) evehebatur, quam cives aliquot, qui ad portam Caesaream excubias habebant, aggressi primùm, dein militibus etiam immixtis, sui juris fecêre; onerata erat omni cibariorum genere, vino etiam pretiosissimo, quae omnia vel magnâ ex parte mox cives et milites divisêre inter se, biberunt abundantissimè; donec omnes inebriati, etiam in seditionem agi videbantur, nullam enim vindicandae navis gratiâ, rationem admittebant, clamitantes proditionem fore apertissimam, minas et mortem contradicentibus intentantes, repulerunt Dominum Meirelbeke, Dominum minorem balluvium Maes, patres capucinos et recollectas; summa hîc interim in monasterio consternatio, quia et huc respicere videbantur, sed malum Deus avertit, operâ enim patrum recollectarum et minoris Ballivii cum navi discesserunt usque ad plateam, den Huyvetters-hoeck, ubi novâ ortâ seditione unus occiditur, atque ab omnibus: Vivat Hispanioe rex! Vivat gandensis populus! unanimi vociferatione conclamatur; tandem ad undecimam noctis, consilio quorumdam scabinorum ac bonorum civium, navis in monasterio recollectarum exoncratur, quid inde futurum hactenùs moratur.
Triduo aut quatriduo post interceptam à Gandensibus
| |
| |
navim, Gallus vasa collegit et receptui cecinit, nostrique et illi in hibernâ secessêre, Auriacus in Angliam ducturus in matrimonium filiam ducis Eboracensis, futurum fortasse pacis auspicium, quod ille concedat, qui est pax nostra et pacificavit quae in coelo et in terrâ.
30â hujus, cùm jam in procinctu esset Reverendus Dominus Placidus van den Poel ut in sacello nostro Sancti Quintini in monte Blandinio ipsius in festo concionaretur, proùt per bullas ubique ad valvas ecclesiarum applicatas jam erat promulgatum, Pastor ecclesiae Sanctae Mariae, vicarius noster, protestatus est et inhibuit ne fieret sine suo consensu, qui tamen nullo modo requirebatur, proùt lippis et tonsoribus notum, nec destitit nisi dato actu non prejudicii, quem nos ad evitandum omne scandalum, et non aliter illi concessimus.
18â Novembris solemni pompâ ingressus est hanc urbem atque à magno praetore et duobus primis scabinis exceptus, Hubertus Rallen, gandensis, qui decurso Lovanii philosophiae studio, arctiori certamine et examine renuntiatus fuit ejusdem universitatis primus. Intravit is circa medium tertiae pomeridianae per portam Antverpiensem (vulgò de Dampoorte), civibus aliquot ad hoc delectis in armis obviantibus, totâque Augustiani gymnasii juventute, ex illâ enim iste prodierat, praecedentibus tympanis, cymbalisque civitatis, gestantibus lemmata et varia emblemata, aliquot studiosis in equis, ille demùm in equo laureâ coronâ redimitus, deducente illum minori praetore, à dextris ipsius equitante nobilissimo domino Masio; in fronte fori Veneris erectus erat arcus triumphalis, variis in laudem ipsius choronicis refertus, uti et in frontispicio plateae Longemonete, vulgò de Langhemunte, ubi pater illius parvo satis domicilio utebatur,
| |
| |
quod etiam versibus et choronicis à summo usque ad unum erat exornatum, sicque ad templum RR. PP. Augustinianorum toto magnifico hoc comitatu, atque ad spectaculum totâ quodammodo confluente civitate gratias Deo persoluturus accessit, ubi decantato hymno Te Deum, et recitatis in collegio per studiosos aliquot versibus, rediit eâdem precedente pompâ ad domum civicam ubi in superiori aulâ majori, aliquot bellariis praeparatis, ipse et amici ejus excipiebantur; illi demùm aureo scypho, pecuniis opleto, nomine magistratûs â primo pensionnario Domino Massaus donabatur, pater vero ejus........ ac civitatis oneribus pro vitâ suâ liber pronuntiabatur; quo facto, ad paternam domum ubi magistratus opiparum jusserat apparari convivium deductus est. Ego quia adhuc duo cum illo dicebantur pares primi pronuntiati, extremum tamen certamen detrectaverant hoc in ipsius laudem subito tum feci choronicon:
hVbertVs raLLen De trIbVs soLVs trIVMphat.
A 24â usque ad Decembrem hoc in monasterio hospitatus est excellentissimus Dux Villa Hermosa, Belgii Gubernator. Magna hâc in urbe consternatio: grassantibus vesperi aliquot nebulonibus qui praeterquam quod civibus intutas exhiberent plateas, gravesque ipsis essent, unum aut alterum civem, eorum se conatibus opponentem, è ponte in Scaldim praecipitarunt. Deus eorum et nostri misereatur.
1â Decembris domicilium suum in hoc nostro territorio circa te Sprieten elegêre sorores capucinae quae Montibus Hannoniae hùc venêre, solo abbatis uti jactitant consensu,
| |
| |
quod tamen non ita; id quia nostra privilegia infringere videtur, conventus se opposuit, deputatis ad illam litem prosequendam nomine capituli Domino praeposito van der Meulen et Gabriele Gheerts.
|
|