Memorieboek der stad Ghent van 't jaar 1301 tot 1793. Deel 3
(1854)–Andreas van Heule–
Auteursrechtvrij
[pagina 54]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ontfanghers.
[Joncheer Jan Imbiese en was onder dese magistraet niet, die meest den auteur was van alle die ellende, de welcke meende naer Zeelant te vluchten, maer moeste wederkeeren; hy versocht van de magistraet te sijn oppersten capiteyn, 't welcke hem gheweyghert wiert; de gemeynten en mochten geen vergaderinghe meer houden. (K.M.)] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 55]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Den xxjen Ougste verbranden de soldaten van den grave van Egmondt zekere huysen ende muelenen buyten Sente Lievenspoorte, in den avondt ende insghelijckx oock des morghens. Den jen September quam wederomme binnen deser stede de prince van Oraengnen. [In de maent September 1579, de prins van Oraenjen vertrock van Ghendt naer Brugghe om de magistraet te vernieuwen, ende quam wederom naer Ghendt; ginghen de raedtsheeren wederom naer den raedt, die om de troebelen niet vergadert en hadde gheweest; eene vergaderinghe ghehouden wordende, wiert voorghehouden of men de vredeartickelen wilde aenveerden, die voorghestelt wierden; dan de partye der Geusen meerder wesende dan van de catholicke, wiert 't selve afgheslaghen, ende men werfde wederom volck. (K.M.)] Den ijen October, 's avondts omtrent den vijf uren, vertrack de prince van Oraengnen naer 't Sas, ende zoo naer Antwerpen. Den iiijen Octobris was 't hier te Ghendt Collatie, ende daer was opghedaen dat de pays te Cuelene ghemaect was, de welcke inne hielt dat men wederomme de roomsche religie hauden zoude. Den xxiiijen October zoo namen de Schotten ende Inghelschen, die te Rousselare laghen ende daer ontrent, de stad van Meenen inne, midts dat de meerderen deel van de Malcontenten uutghetrocken waren, ende die daer binnen bleven waren wierden meest in de furie al versleghen. [In de maent October 1579 trock de prins van Oraegne van Ghendt naer 't Sas, ende van daer naer Antwerpen; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 56]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
was het generale vergaderinghe voor de vryheyt te geven aen de catholijcke van hunne religie; wierden 42 artikelen vercondicht weghens de wacht. (K.M.) - In de maent November trocken onse soldaten naer Meenen, waer door de boeren van alle canten vluchteden, ende en mochten de herbergiers geen bier noch wijn tappen ten tyde van de geusche predicatie. (K.M.) - In de maent December 1579 brochten onse soldaten ghevanghen eenighe van de soldaten van den graef van Egmont hier binnen; de borghers moesten het ijs der vesten breken, ende onse soldaten verbrandeden het dorp Comene; wiert eenen soldaet ghehanghen ende eenen ghegeesselt. (K.M.) - In de maent Januarius 1580 trocken de borghers met slaende trommelen op de vesten om het ijs te breken; wiert het lant tusschen Audenaerde ende Doornick gheheel verwoest; de raedt van Vlaenderen wiert van den coninck van Spaingnen, Philippus den II, voor inhabiel verclaert, ende gheplaetst in de stadt van Douay, alwaer de supposten hun oock moesten begheven; de prins van Oraengne ende de aertshertoch Mathias ginghen naer Hollant by de staten; men seyde dat duc d'Alençon soude dese landen besitten in de plaetse van den coninck van Spagnien. (K.M.)] Den xven Sporcle was by trompette gheboden niet te trouwene nochte kinderen te doopen by eenighe priesters in secrete plaetsen noch in 't openbaer, anders dan in 't ghemeente van der guessche religie. Den xxviien Sporcle waren binnen deser stede alle vremde priesters uutgheseyt ende insghelijcx van de vier biddende ordenen te rumene binnen derden daghe op arbitraire correctie. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 57]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Item, 's daegs te vooren xxvien dito was Curterijcke door verraderye van de Malcontenten inneghenomen. [In de maent February 1580 was het collatie, ende wiert voorghehouden of men alle de catholicken niet en moeste doen uyt de stadt gaen, het welcke niet ghevolght en wiert; daer wierden vijf enghelsche soldaten opghehanghen, als oock eenen lantlooper; alle die wilden trouwen van de catholicke, moesten trouwen in de geusche kercken; was het collatie of men duc d'Alençon wilde erkennen voor gouverneur deser Nederlanden; men wierp eenen dijck op by St. Denijs ende Malte, alwaer men eene draijende brugghe maeckte; de Malcontenten ofte Spaignaers verrasten de stadt Cortrijck, doodende vele borghers. (K.M.)] Den xxxen Maert lxxx in de goede weke, 's woendaechs corts naer den vier uren in den morghenstondt, was by den opperveltheere van de generale staten Mons. la Noue met zynen volcke Franchoysen gheweldelick inneghenomen de stadt van Nyenove, daer inne ghevanghen was de grave van Egmondt met zyne huusvrauwe ende familie. [In de maent Maerte 1580 wierden de stadspoorten toeghehouden door het sweven van de spaensche soldaten rontom dese stadt; ons volck nam Ninove in, welckers ruyters dan naer Ghendt keerden; hadden de kercke tot Ninove gherooft, hebbende aenghedaen het kerckghewaet, vele witte alben, casuyffels, coorcappen, schapulieren van monicken ende ander ghewaet, dat sy daer gherooft hadden. (K.M.) - In de maent April voelde men hier eene aertbevinghe; men sont provisie van eetwaren naer Ninove; de Schotten ende Geusen hadden de stadt Mechelen overrompelt; de poor- | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 58]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ten moesten de sondaghen ende heylichdaghen tot den twee uren ghesloten blyven; eenighe ruyters quamen in de stadt, welckers peerden men stelde in St. Nicolaeskerck, waer van de saercken uytghedaen wierden, ende de graven met aerde ghevolt; daer wiert eenen man ten toon ghestelt, met veel spinrocken omhanghen, om dat hy verscheyden vrouwen ghetrout hadde; de cooplieden moesten betalen het vijfde van hunne goederen (K.M.) - In de maent Mey 1580 wiert de eenighe broeder van den grave van Egmont ghevanghen, ende by synen ghevanghen broeder ghestelt; eenen soldaet wiert onthooft voor 't Graven-Casteel om eenen doodtslach; de hoofden van de Calvenisten begonsten allencxkens de stadt te verlaten, ghelijck oock dede Joncheer Jan van Imbiese, die naer Duytslant trock; uyt de huysen van de catholicke wierden alle de wapenen ghehaelt, uytghenomen de deghens. (K.M.) - In de maent Junius 1580, de soldaten van Corterijck haelden veel boere-peerden ontrent Ghendt; de Geusen namen in de stadt van Diest, ende verbrandeden vele prochien; de priesters dierven qualijck lancx de straten gaen om de Geusen, die de materialen vercochten van de afghebrocken cloosters ende de boomen; eenighe malcontentighe ruyters quamen binnen Nevel, die van daer vloden, om dat de boeren de clocke clepten; de magistraet vercocht eenighe capellen die op 't lant stonden, alsoock eenighe landen van cloosters; daer wierden twee borghers om doodtslaghen onthooft; ons legherken ginck ligghen op den Heyndries by Audenaerde; de magistraet rechte eene latinsche school op. (K.M.)] Den vjen Hoymaendt quam binnen deser stede de prince | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 59]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van Condé, ende wiert inneghehaelt met neghen veendelen borghers ende twee vendelen soldaten ende veel peerden, ende was ghelogiert in 't hof van Sente Baefs. Den vijen July quamen, 's morghens voor den iij uren, de Malcontenten met al haerlieder macht aen de Waelpoorte, in meeninghe dese stede inne te nemene met ghewelt, met leeren ende andere instrumenten van oorloghen; maer zy wierden by de borghers zeer clouckelic wederstaen; zy waren alle in witte hempden. Daer waren veele borghers ende soldaten die uutvielen ende brochten eenighe Malcontenten ghevanghen met haerlieder witte hempden. Den viijen July presenteerde hem die vyandt wederomme voor de stadt, zoo men zeyde, ende was de gheheele stadt stappans in wapene. Den xvjen July, in den nacht, tusschen xj ende xij uren, rees binnen deser stede allarme ende was die gheheele stadt in de wapenen, ter causen dat aen de wacht de tydinghe quam dat de Malcontenten naer dese stadt marcheerden omme de selve inne te nemene. [In de maent Julius 1580, hielden de Geusen in 't clooster der Predickheeren hun consistorie; wiert eenen onthooft om syne schelmstucken; de magistraet ende soldaten reeden te ghemoet den prins van Condé, die uyt Enghelant quam, die de schoone wercken ende bolwercken aen de Brughsche poort ginck besien; was het alarm, meenende de Walen de stadt 's nachts met leeren te beclimmen, maer door den reghen wierden beledt; het legherken dat by Audenaerde lach, quam naer Ghendt gheloopen; vele borghers verlieten de stadt, uyt vreese van de soldaten. (K.M.)] 's Maendaeghs den jen Ougst waren op de Vrindachmaerct | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 60]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
verbrandt op een schavaut twee ghebroeders, zeer jonghe mannen, van moort, straetroof ende knevelinghe. Den xiijen Ougste xvclxxx quam de prince van Oraengnen binnen deser stede, die met groote eere inneghehaelt wiert met zeven vendelen borghers: het gheschut ende grove sticx worden al afgheschoten. [In de maent Augustus 1580 wierden twee ghebroeders verbrant om hunne schelmstucken; daer wiert eenen nieuwen raedt van xiij raedtsheeren ghemaect, ende den oudden raedt wiert bedanckt; de prins van Oraegne quam binnen Ghendt, die den 25 Augusti 1580 den magistraet vernieuwde door verkiesinghe, volghens de aude privilegien, ter presentie van den prince van Oraegne, Gautier Daudion, dit Giberchies, heere van Ville, ende mijnheer Adolf van Meetkercke, ruddere, president van den raedt van Vlaenderen (K.M.)] Den xiiijen van Ougste xvclxxx, op Onsen Vrauwenavondt, was de wet vermaect ende uutgheroepen 's avonts tusschen den zeven ende acht uren. |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||